Jackowski: Cel zarządzania przedsiębiorstwem produkcyjnym: Rytmiczny i efektywny proces produkcyjny gwarantujący zbyt produktów i zysk dla producenta:

Uwarunkowania osiągnięcia celu: - wysoka jakość wytwarzanych wyrobów, - terminowa realizacja zamówień (odbiorów), - minimalizacja kosztów wytwarzania, - maksymalne wykorzystanie posiadanych zasobów ( nieruchomości, maszyny i urządzenia, surowców i energii, personelu, środków finansowych), - funkcjonalne zaplecze magazynowe i sprawny transport wewnętrzny, skuteczność służb D.K.I .Ponadto: dbałość o zachowanie dobrego stanu składników majątkowych zakładu, - bezpieczeństwo pracy bhp, - ochrona środowiska

Zasoby przedsiębiorstwa przemysłowego (odlewni): 1. nieruchomości ( teren, budynki, hale, infrastruktura-drogi), 2. Urządzenia ( magazynowe, transportowe, technologiczne, kontrole),

3. Surowce do produkcji ( mat. Do wykonania form i rdzeni, materialy wsadowe, mat. Ogniotrwale), 4.Energia i media ( energia elektryczna, woda, gazy techniczne) 5. Personel

( zarządzający, techniczny, administracyjny), 6. Finanse

Odlewnia: 1. Magazyn materiałów i surowców 2. Modelarnia 3. Formowanie 4. Rdzeniarnia

5. Topialnia 6. Odlewnia (stanowisko zalewania form) 7. Oczyszczanie 8. Obróbka cieplna

9. Obróbka mechaniczna 10. Malarnia 11. Eksploatacja odlewów

Stałe służby odpowiedzialne za: 1. Konstrukcję, 2. Technologie, 3. Kontrole jakości

4. Utrzymanie ruchu 5. Administracje

Piece: Instalacja żeliwiakowa – żeliwiak 1. Żeliwiak 2. Komora spalania 3. Rekuperator

4. Wymiennik kotłowy 5. Filtr Tkaninowy 6. Wentylator + komin Piece łukowe 1. Sieć wysokiego napięcia 2. Wyłącznik główny 3. Dławik 4. Transformator piecowy 5. Przełącznik gniazda – trojkat 6. Przełącznik prądowy 7. Przełącznik naprężeniowy 8. Regulator zasilajacy silnik podnoszenia elektrod 9. Elektordy 10. Kąpiel stopu 11.Piec. Piec indukcyjny tyglowy, Piec indukcyjny kanałowy: 1. Rdzeń induktora 2. Cewka 3. Kanał wypełniony metalem tworzącym tzw uzwojenie wtórne 4. Połaczenie pieca ze zbiornikiem 5. Piec Piec elektryczny oporowy tyglowy, Tyglowy piec gazowy rekuperatorem, Piec płomieniowy trzonowy dwukomorowy – do topnienia stopów aluminium

Piaski: kwarcowe SiO₂ 1350-1400 °C, cyrkonitowy ZrSiO₄ 2000°C, molitowy 3Al₂O₃2SiO₂ >1800°C, sylimanitowy Al₂O₃SiO₄ >1700°C, Chromitowy FeOCr₂O₃ w przybliżeniu 1700°C, oleinowy MgFeSiO₂ >1500°C, korund Al₂O₃ 1850-2050°C Korband SiC w przyb. 2000°C

Gips jest materiałem o wzorze CaSO₄ * 2H₂O, w odlewnictwie jest stosowany gips modelarski, który wysycha w czasie 40-60 minut. Do sporządzenia mas gipsowych są używane odmiany gipsu półwodnego oczami 15-35 min. Gips podczas schnięcia zwiększa swoją objętość stad problem z odlewaniem odlewów w fromach. Rozkład przy temp 1200 °C

Krzemian etylu otrzymuje się przez działanie alkoholem etylowym na chlorek krzemu

Sklad dokumentacji odlewni: - rys wykonawczy przedmiotu, - rys koncepcyjny odlewania, 1sposob, - rys surowego wyrobu, - rys formy odlewniczej, - karty technologiczne (odlewu, form jednorazowych, rdzeni, modeli jednorazowych, itp.), – schematy przebiegu procesu, -karty kalkulacyjne, karty instrukcyjne, plany kontroli wyrobów.

Dokumentacja powinna pozwolić odp.: - co należy produkować, w jakiej ilości, z jakich materiałów, jaka powinna być jakość gotowego wyrobu, - kto będzie wykonywał poszczególne elementy procesu produkcyjnego, ilu i jakich pracowników należy zatrudnić - za pomocą jakich maszyn, urządzęń, narzędzi, - jak , kiedy, gdzie, na jakich stanowiskach i w jaki sposób należy wykonywać poszczególne operacje.

Dokumentację technologiczną można podzielić na dwie zasadnicze grupy: a) ściśle związaną z wykonaniem danego odlewu, b) niezależną od wykonywanego odlewu.

Zapotrzebowanie masy Qmf (t/godz) = Vm *n*q *1/ŋ [ m³/ 1sz * szt/godz * kg/m³ = t/godz = t/godz] , Wydajnośc stacji przerobu mas: Qmf = q₁ + q₂ +…+ q_n, Zapotrzebowanie metalu: Q_M = V_odl * n * q * = M₃ * n [ m³/ 1sz * szt/godz * kg/m³ = t/godz = t/godz]

Masa metalu: M1 – wsad do pieca (zgar), M2 – ciekły po stopieniu (rozpryski, skrzepy, próbki), M3- wlany do formy (rozpryski, skrzepy), M4- odlewy po usunięciu z formy (układ wlewowy, nadlewy, braki, wióry), M5 – odlewy po oczyszczeniu (zalewy, wiór, opiłki), M6- odlewy po obr skrawaniem (wióry, opiłki), M7- odlewy gotowe (sprzedaż).

6 gatunków staliwa ujętego w PN: - staliwo węglowe konstrukcyjne (niestopowe), - staliwo stopowe konstrukcyjne (niskostopowe), - staliwo do pracy w podwyższonych temperaturach (niskostopowe), - staliwo narzędziowe odporne na ścieranie (nisko i wysokostopowe), - staliwo odporne na korzje (wysokostopowe), - staliwo żaroodporne i żarowytrzymałe (wysokostopowe).

Staliwo: - odporne na korozje, - żaroodporne (t pracy >65st C), - żarowytrzymałe

Stopy niklu: - konstrukcyjne (typu Monel), - żaroodporne i żarowytrzymałe (nadstopy, superstopy), - oporowe, - odporne na korozję.

Stopy tytanu: - duża zdolność przenoszenia obciążeń w podwyższonej temp, - topienie i odlewanie w próżniowych piecach łukowych.

Stopy kobaltu: - żaroodporne i żarowytrzymałe, - odporne na ścieranie i twarde,

- ferromagnetyczne na magnesy trwałe, - na implanty (np. Vitolium).

Materiały wsadowe: a) Metalowe: - gąski (surówka), - złom (obiegowy i kupiony),

- żelazostopy, - zaprawy. b) niemetalowe: -paliwo (stałę,ciekłe,gazowe), - nawęglacze,

- rafinatory, - modyfikatory, - topniki, - gazy techniczne.

Surówka specjalna do żeliwa sferoidalnego: -charakteryzuje się bardzo niską zawartością Mn, S i pierwiastków śladowych utrudniających krystalizacje grafitu w postaci kulkowej, niską zawartością P, dużą czystością, optymalnym kształtem. – zastosowanie dla odlewni żeliwa do produkcji żeliwa sferoidalnego wytapianego różnymi metodami, może być stosowana do wytwarzana cienkościennych odlewów z żeliwa sferoidalnego ferrytycznego bez stosowania dodatkowej obróbki cieplnej.

Nawęglacze Elgraph – utworzono aby spełnić najwyższe wymagania jakościowe przy produkcji żeliwa szarego i sferoidalnego, a także przy produkcji staliwa. Powtarzalna i stała jakość. Wysoki uzysk węgla. Szybka rozpuszczalność również przy granulacji węgla w kadzi. Nizka zawartość popiołu.

Materiały ogniotrwałe: - krzemionkowe (SiO2), - magnezytowe (MgO), - chromitowe (Cr2O3), - korundowe (Al2O3) >90%, , - węglowe, grafitowe, … Postać: - kształtki, luźna, włóknista, masy termoplastyczne. Charakter: - kwaśne= krzemionkowe, glino krzemionkowe …, - zasadowe= magnezytowe,wapniowe, - obojętne= węglowe, chromitowe.

Materiały do wytwarzania modeli i rdzeni: - stopy metali (żelaza, metali nieżelaznych),

-drewno i materiały drewnopodobne, - tworzywa sztuczne, - masy ceramiczne, - wosk, - kleje,

- kity, - farby i lakiery.

Materiały na modele odlewnicze, rdzennice, formy trwałe itd.: - wilgotność (drewno),

- wł mechaniczne (wytrzymałość, odporność na ścieranie itp.), - odporność na korozje,

- obrabialność, - wł termofizyczne, - stabilność wymiarowa, - możliwość regeneracji.

Materiały do wykańczania odlewów i ich naprawy: - śrut, - materiały ścierne, - materiały do trawienia, - materiały do pasywacji, - materiały na powłoki galwaniczne, - środki do metalizacji, - elektrody i luty, - szczeliwa, - kity i kleje, - smoła, - emalia, - farby i lakier.

Materiały eksploatacyjne: - oleje, smary, oddzielacze, płyny technologiczne, materiały termoizolacyjne, -tzw. normalia.

Standardowe narzędzia i przyrządy: - model i rdzeń, kokile i formy ciśnieniowe, - skrzynki formierskie, - kadzie i łyżki odlewnicze, podstawki podrdzeniowe, narzędzia formierskie,

- termopary i pirometry, sprawdziany i wzorce.