RADOMSKI – moje notatki

WYKŁAD VII- międzynarodowy rynek kapitałowy i transakcje walutowe

1.Transgraniczne przepływy kapitału

• Motyw-zysk

• Transgraniczne, czyli wypływy z kraju i wpływy do kraju o różnej formie:

1. Z tytułu transakcji handlu zagranicznego- finansowane z kredytów: kupieckich i bankowych

2. Z tytułu transakcji portfelowych – zakup akcji i obligacji

3. Bezpośrednich inwestycji (BIZ)

4. Z transakcji spekulacyjnych: swap, futures, opcje walutowe

• Obroty zagraniczne kapitału- kredyty, zakupy portfelowe wpływają na kursy walutowe

1. Pozyskanie kapitału w walucie obcej- rośnie podaż waluty obcej

- waluta zagraniczna tanieje, a krajowa się umacnia-- wzrost importu spadek eksportu

2.Rynek eurowaluty

TERMIN EURODOLAR – szerzej eurowaluta - nie jest to euro waluta :

odnosi się do wkładów bankowych w USD lub w innej walucie

wymienialnej utworzonych poza krajem ich emisji ( USA lub innych

krajów jeżeli jest deponowana inna niż USD waluta) i do kredytów w

danej walucie zaciąganych poza jej krajem emisji.

Złota Reguła Bankowa - sformułowana w XIX wieku przez Otto Hubnera. Według tej reguły kwoty i terminy wymagalności pasywów powinny ściśle odpowiadać kwotom i terminom zapadalności aktywów. Reguła ta wymagała dostosowania kwot i terminów po obu stronach bilansu.-- czyli nie przekraczać terminów przyjmowanych lokat

HISTORYCZNE DYLEMATY

I. SYSTEM WALUTY ZŁOTEJ- powszechna wymienialność wprowadzono po I wojnie światowej:

• Istniał 100 lat

• Powszechna wymienialność

ZŁOTY AUTOMATYZM CEN i wyrównywanie się bilansów obrotów bieżących:

Wzrost cen w jednym kraju powoduje odpływ klienteli do kraju, gdzie ceny są niższe, napływ do tych krajów zwiększa zdolności kredytowe- wzrost udzielanych kredytów-wzrost popytu---prowadzi do podwyżek cen

Równanie Fischera ujawnia ten mechanizm w skali międzynarodowej

M rośnie, ale jest przekładana na kredyty

Jeśli odpływ złota występuje między krajem A i B następuje zrównanie się cen i wyrównanie obrotów bieżących następuje stabilizacja i równowaga międzynarodowa

Złoty automatyzm jest kwintesencją i fundamentem intelektualnych, który często wraca we współczesnej ekonomii liberalnej

2. SYSTEM SZTABOWO ZŁOWY-- ograniczona wymienialność (tylko między BH-BC)

• Ograniczał wymienialność do sztab, do transakcji o dużej wartości

• Wielki deficyt złota

• Otworzył drogę do emisji fiducjalnej- nie mającej pokrycia w złocie

• Pierwszy akt Hitlera- zawieszenie wymienialności na złoto

3. SYSTEM DOLAROWO-ZŁOTY z Bretton Woods złoto wymienialne na dolary

• Pierwszy o charakterze formalny

Dlaczego musiał się rozwiązać?

1944-1971 system wprowadził ład monetarny po wojnie, kraje stały się beneficjantem, wprowadziły wymienialność waluty do dolara i między sobą

• Główne założenia Systemu:

- US Dolar – gold standard,

- sztywność i stałość kursu walutowego

- wymiana walut i złota,

- gwarancje Funduszu Walutowego

- ograniczenia w wymianie kapitałowej i handlowej,

- problem nadwyżek walutowych

- parytet złota a dolar USA

Świetnie zdał egzamin, bo emisją dolara była wymuszona.

Niestety potrzeby rządu USA- wojna w Wietnamie doprowadziła do wielkiego deficytu i nie można było utrzymywać sztywnego parytetu; emisja papierowego dolara przekraczała wielokrotnie wartość złota

USA nie chciało prowadzić kolejnych deprecjacji, bo musiałoby zmniejszyć parytet złota w dolarze.

WYKŁAD TRANSAKCJE WALUTOWE wykład V

1. TRANSAKCJE WALUTOWE RZECZYWISTE

• Dobrowolne, dowolne

• Ostateczne, nieodwracalne

• Występuje wymiana walut kupno-sprzedaż

• Rozliczana po kursie dziennym z datą i godziną transakcji

FOREX- natychmiastowa z chęcią zysku na różnicach kursowych

SPOT (rozliczanie transakcji następuje po 48h) czas potrzebny na dokumentacje, księgowość itp. (tryb inkasowy)

WADA: obciążone ryzykiem

2. TRANSAKCJE TERMINOWE RZECZYWISTE

• Wszystkie transakcje, które kończą się dostarczeniem walut

• Cel: kupno-sprzedaż, ale w terminie późniejszym niż termin zawarcia transakcji

• Zawieranie ich jest wywołane potrzebą zabezpieczenia się przed ryzykiem kursowym lub zapewnienie sobie dostawy walut na określony termin

FORWARD – kontrahenci ustalają kwoty dostaw, kurs i termin wykonania

Kurs teoretycznie dowolny, ale w praktyce zależy od krótkoterminowych stóp procentowych kredytów finansowych; czyli oprocentowanie kredytów krótkoterminowych- najczęściej bank ustala

SWAP WALUTOWY- bardzo powszechne, głównie między bankami

Istota stanowi czasowe udostępnienie różnych wartości walut:

Bank A ma nadwyżkę dolara, firma złoto. Bank daje do dyspozycji dolara, dostaje złoto. Gdy umowa wygasa następuje odwrócenie – waluta wraca do swojego właściciela; rozliczenia transakcji: strony płacą sobie odsetki z tytułu pożyczonych kwot.

3. TRANSKACJE NIERZEWISTE/ WALUTOWE

istota: nabywca walut nie koniecznie kieruje się chęcią finalizacji tej transakcji. Interesariusze składają propozycje kupna/sprzedaży po danej cenie. Można ją wykonać, ale nie ma obowiązku; przyrzeczenia, bez przymusu

TYPU FUTURES: powstają na giełdach, na których nabywa się kontrakty walutowe na określony termin zapadalności

Cena: płaci się za nabycie/ wkład służący do rozliczenia tego kontraktu

Cel wtórny: kupić taniej, sprzedać drożej

Cel podstawowy: osiągnąć korzyści finansowe z korzystnych różnic kursowych w relacji do waluty nabytej i sprzedanej.

Liczymy na to, że dzienne odchylenie od ceny nabycia do dnia zapadalności pozwoli na osiągnięcia korzyści z transakcji- strategia; typowo spekulacyjny, sprzedaje się kontrakt w pakietach, podobnych do akcji

OPCJA WALUTOWA: prawo do nabycia/ sprzedaży określonej liczby walut po określonej cenie na dany termin. Za to prawo wnosi się opłatę, zwaną premią.

Nabywca może, ale nie musi kupić. Jeśli decyduje się na zakup, to sprzedający nie może odmówić. Nabywa może odmówić kupna za utratą premii. Są przedmiotem transakcji giełdy

Cel: uniknięcie ryzyka kursowego, lub liczymy, że przy opcji kupna (CALL) kurs rynkowy będzie niższy niż kurs opcji (przy sprzedaży odwrotnie)

Są używane do transakcji do regulowania przyszłych zobowiązań

RYNEK WALUTOWY

• Abstrakcyjny obszar, który fizycznie nie istnieje

• Dokonuje się na nim transakcji walutami obcymi, które są prezentowane bezpośrednio oraz przedmiotem transakcji są substytuty, czyli papiery wartościowe denominowane w walucie obcej.

Transakcje dokonywane są na różnych poziomach : BC jest jedyną pozycją, która nie kieruje się motywem zysku.

„zysk” na rynku walutowym to marża kursowa, czyli różnica między kursem sprzedaży danej waluty, a kursem jej kupna.

STRUKTURA:

Najważniejsze są BH i ich transakcje, umotywowane chęcią zysku. Transakcje walutowe między bankami handlowymi moją zasadniczy wpływ na kształtowanie się kursu walutowego. Są podobne do transakcji na rynku finansowym, tylko są w walucie narodowej

Jak powstaje rynkowy kurs walutowy?

W wyniku transakcji wyrównawczych w pozycjach walutowych w bankach. Instytucją wspomagającą zmiany jest BC, który podaje swoją ofertę kupna-sprzedaży danej waluty (jest to alternatywa dla BH)

BH operuje pozycjami- dokonuje wyrównania, gdy jest nadwyżka nadwyżką stanu posiadania rezerw nad popytem- długa pozycja

Proces wyrównywania – nieustanny, wpływa na dzienny kurs walutowy

Na kurs wpływa charakter tych operacji- kurs rośnie jeżeli krótka pozycja jest notoryczna

SESJA.

BC otwiera okienko, zgłaszając chęć otwarcia. Różne banki oferują różne ceny- bo ich pozycje są różne Sesja 1-2h. Później bilansowanie

Do 15.00 saldowanie transakcji- wszystkie muszą mieć być pokryte środkami:

Zaciągnięte kredyty w walucie płatności/ w KIR (krajowej izbie rozliczeniowej/ kredyt dyskontowy od BC/ sięgną do kapitału własnego

BC mocny parter, ale ofertę kieruje do partnerów instytucjonalnych : obsługuje rząd, budżet, prowadzi rachunek rezerw waluty państwa, oferta na cały dzień

Gdy waluta aprecjonuje, wtedy eksport jest mniej korzystny, może doprowadzić do spadku zatrudnienia, więc BC może zaoferować korzystniejsze ceny

Chce dokonać określonej zmiany na rynku: Jeśli wzrośnie kurs, osłabi się złotówka, obniży cena kredytu

Sterylizacja walutowa- jeśli bank w długiej pozycji, operacje OOR, czasowe przyjęcie określonej ilość na 90 dni, potem musi zwrócić z min, oprocentowaniem.

Notowania proste - ilość jednostek Krajowej przypadająca na walutę obcą

ODZIAŁYWANIE BC w kursie płynnym

1. OOR- bezpośrednio

2. pośrednio Gdy BC kupuje walutę zagraniczną BH – działa przeciwko deprecjacji pieniądza obcego/ przeciwko aprecjacji zł.; redukuje podaż, zł będzie się deprecjonował

pośredni czynnik- przez nominalną stopę %

KURS walutowy zależy od systemu ustalania kursu walutowego:

• Łącznik między gospodarką krajową a zagraniczną

• Umożliwia zaciąganie kredytów zagranicznych

• Porównywanie cen

• Pozwala na wyrównywanie cen- współcześnie i wyraża siłę nabywczą jednej waluty do drugiej:

KRÓTKI OKRES- cena zależy od popytu i podaży na międzynarodowym rynku dewizowym (pozycje+ wyrównywanie rezerw walutowych

Wrasta podaż waluty zagranicznej--w wyniku eksportu kapitału; kredyty, dotacje

Duża część operacji na rynku kapitałowym wpływa na rynek dewizowy

DŁUGI OKRES: kurs walutowy wyznacza prawo jednej ceny urealniony PPP (parytet siły nabywczej) oraz przy pomocy parytetu stóp zwrotu na rynku dewizowym/

PPP opiera się na teorii jednej ceny, która mówi, że za określoną liczbę jednostek danej waluty można kupić w każdym kraju w tym samym czasie dokładnie tyle samo dóbr.

Jeśli np. 1 kg ziemniaków byłby tańszy w Polsce niż w Niemczech, to bardziej opłacałoby się kupować ziemniaki w Polsce i sprzedawać je w Niemczech. To powodowałoby wzrost popytu w Polsce (a zatem i wzrost ceny ziemniaków w Polsce) i wzrost podaży w Niemczech (a zatem spadek ceny w Niemczech), co w konsekwencji prowadziłoby do wyrównania się cen, zgodnie z teorią jednej ceny. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy spełnione są założenia teorii jednej ceny, m.in. brak barier między poszczególnymi rynkami, dobra powinny być doskonałymi substytutami i powinny być doskonale mobilne. Zasadniczą sprawą jest zebranie danych o cenach z zagregowanej listy towarów, parytet siły nabywczej jest właściwszym wskaźnikiem od kursu walutowego, gdyż uwzględnia siłę nabywczą.

Parytet siły nabywczej pozwala na rozwiązanie problemu dokonywania porównań międzynarodowych PKB. Polega na dokonaniu przeliczenia kursu waluty według siły nabywczej. Kurs waluty może się różnić od parytetu. Mają na to wpływ takie elementy jak:

• różne ceny towarów i usług w porównywanych krajach,

• różny stopień pomocy publicznej i jej zakres.

INTEGRACJA WALUTOWA

Test wiarygodności- przyjmowanie przez władzę podatków w walucie narodowej

1) świadome odstąpienie od emisji – Panama, Mongolia

2) Unia walutowa- związek monetarny (co najmniej 2 krajów, które usztywniają wzajemne kursy, wprowadzają jednolite stopy %, jednolitą, wspólną politykę bankową

Skandynawska 1870-1930

Podstawy: zapasy złota i funta brytyjskiego wymienialnego na złoto

3) „dolaryzaja” waluta narodowa w sektorze publiczny, a prywatnym dolar- który jest miernikiem wartości i środkiem tezauryzacji, wszystkie płatności prywatne rozliczane w dolarze

4) integracja walutowa- rezygnacje z własnej waluty i przyjęcie jednej wspólnej : wygoda płacenia, zniknięcie ryzyka kursowego

EBC- jedyny, prawny emitent,

Mundell- Kanadyjczyk, rozpatrzył czynniki, które decydują o stabilności kursu: obszar ekonomiczny, siła robocza i płacy- doskonale mobilna, brak monopolu jednej waluty nad drugą

Szoki asymetryczne wg Mundella:

• podłoże naturalne

• cykle bezrobocia ( obciążenia państwa zasiłkami)

• deficyt budżetowy i obsługa długu publicznego

• kryzysy finansowe i kapitałowe- mogą doprowadzić do bankructwa banków

• lokalne strajki, spadek popytu na dobro

BILANS PŁATNICZY:

Bilans płatniczy kraju jest usystematyzowanym dla danego roku (

miesiąca, kwartału, półrocza, ) zestawieniem płatności z wszelkich tytułów

danego kraju na rzecz zagranicy i wszelkich płatności zainkasowanych na

rzecz tego samego kraju z zagranicy.

1) Bilans obrotów bieżących- publikowanych przez BP oraz GUS w RS

• towary (eksport/import)- które są przedmiotem handlu

• usługi (przychód/rozchód)- transportowe, telekomunikacyjne, licencje, know-how, turystyka

• dochody – transfery z budżetu państwa, dochody Polaków zarabiających zagranicą; Odszkodowania, renty, emerytury, place, dotacje unijne,

Wpłaty i wypłaty na rzecz organizacji międzynarodowych,

Co to jest deficyt/ nadwyżka bilansu obrotów bieżących:

Skutki finansowe- kurs walut oraz wpływ na politykę podaży pieniądza krajowego

Skutki ekonomiczne- wpływ deficytu na inflację

Nadwyżka --aprecjacja-wzrost rezerw/ wzrost podąży pieniądza- impuls inflacyjny

Równowaga bilansu płatniczego jest to – prawie nigdy nieosiągalny i

chyba niezbyt potrzebny stan idealnej równowagi dochodów i wydatków w

obrotach z zagranicą.

Deficyt – powstaje przez przedłużający się stan deficytowy

KRYZYSY

Załamanie się systemu funkcjonowania gosp. w skali makro lub mikro ekonomicznej o cechach przedłużających się:

Pierwszy sygnał kryzysu- spadek produkcji i wydatków konsum.

I generacji- w Am Łacińskiej, trwałe cechy pejzażu;

Źródła: błędy polityki makroekonomicznej- budżetowej i monetarnej

Ekspansywna polityka monetarna, niska ściągalność podatków, konieczność finansowania długiem publicznym- rząd zmusza BC do emisji nowego pieniądza, powoduje olbrzymią inflacje i spadek wartości pieniądza, pieniądz traci na wartości

Drugi czynnik: gigantyczny deficyt bilansów bieżących, pożyczki od USA

Trzeci: archaiczna monokulturowa gospodarka zależna od jednego rynku

zbytu i dyktatu cen

MFW program dostosowawczy, pomoc kredytowa na wyrównanie bilansu obrotów bieżących

II generacja – w krajach rynku wschodzącego (raczkujących) byłego ZSRR

Nastąpiła transformacja; liberalizacja, upłynnienie kursu, uwolnienie cen

Czechy i Rosja – kryzys w wyniku spekulacji walutowych (kupowanie taniej/sprzedawanie drożej) - zagrożenie kryzysami wynikało z błędów w polityce monetarne i kursowej, pośpiesznego otwarcia gospodarek tych krajów , wahliwych postaw wobec prywatyzacji ; typowo spekulacyjny, charakter zorganizowany grup kapitałowych, które wpływały na rewaluację lub dewaluację korzystną dla siebie

ISTOTA SPEKULACJI: kalkulowanie przyszłych zmian kursowych

Współcześnie – obrót aktywami denominowanymi w danej walucie Inwestor wrażliwy na jedną kategorię kurs

Czynniki: zwiększenie podaży pieniądza- rząd ogłasza dewaluację- zmiana stopy zwrotu- czas paniki

Inwestorzy zaczynają sprzedawać walutę, uciekać z kapitałem, co powoduje kolejną dewaluację. W Rosji- braki rynkowe, uzupełniano gigantycznym importem

III kategoria kryzysów- w krajach Azjatyckich

Eklektyzm, wszystko się nałożyło zarówno błędy polityki gospodarczej, jak i zj. Spekulacyjne Korea Południowa- za szybkie otworzenie , niezmodernizowane towary mniej konkurencyjne – model japoński, spekulacje

Tajlandia- usztywniono bataty; rząd za późno zareagował, za późno dewaluował, coraz trudniej z wypłacalnością

Jeżeli waluta aprecjonuje to stopy zwrotu są coraz wyżej.

Brak zaufania, powoduje odpływ kapitału,

Asymetria między inwestorem a decydentami kursu walutowego, inwestorze wzajemnie się obserwują, odpływ jednych, pokazują się immitancji lawinowy efekt