Ośrodki Szkolenia i Wychowania to stacjonarne jednostki OHP, które prowadzą działalność wychowawczą, profilaktyczną oraz resocjalizacyjną. Współpracują z instytucjami środowiska lokalnego oraz rodzicami lub opiekunami prawnymi uczestników w procesie wychowania oraz organizowania życia kulturalnego i sportowego. Pobyt w OSiW dla młodzieży z najbiedniejszych rodzin jest nieodpłatny i trwa dwa lub trzy lata, w trakcie których uczestnicy zdobywają wykształcenie i kwalifikacje zawodowe.

Zadania OSiW:

• zapewnienie warunków do i zdobywania kwalifikacji zawodowych oraz nauki w oparciu o własne warsztaty szkoleniowo-produkcyjne;

• prowadzenie działalności wychowawczej, profilaktycznej oraz resocjalizacyjnej;

• udzielanie informacji zawodowej i poradnictwa zawodowego;

• współpraca z rodzicami lub opiekunami prawnymi uczestników oraz instytucjami środowiska lokalnego

• realizacja działalności kulturalno-oświatowej, sportowo rekreacyjnej i turystycznej, zapewniającej młodzieży rozwój własnych zainteresowań i zdolności;

• zapewnienie całodobowej opieki uczestnikom korzystającym z formy stacjonarnej OSiW - zakwaterowanie, wyżywienie, zapewnienie opieki wychowawczej oraz podstawowej opieki medycznej.

Ośrodek kuratorski – placówka o charakterze otwartym, która prowadzi w miejscu zamieszkania nieletnich działalność profilaktyczną, opiekuńczo-wychowawczą i resocjalizacyjno-terapeutyczną. Ośrodek kuratorski, to również jeden ze środków wychowawczych, określonych w Ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich. Do ośrodka kierowani są nieletni na podstawie orzeczeń sądowych, którzy wykazują symptomy demoralizacji lub dopuścili się czynu karalnego. Podejmowane w ośrodku działania zmierzają do zmiany postaw u nieletnich w kierunku społecznie pożądanym, zapewniającym prawidłowy rozwój ich osobowości.

Odbywa się to w szczególności poprzez:

• zaspokajanie potrzeb osobowościowych,

• rozwiązywanie problemów psychicznych,

• uczenie samodzielnego radzenia sobie z trudnościami życiowymi,

• eliminowanie zaniedbań wychowawczych i edukacyjnych oraz wyrównywanie zaniedbań środowiskowych,

• wdrażanie do przestrzegania norm społecznych,

• rozwijanie zainteresowań,

• wyrabianie właściwych nawyków spędzania czasu wolnego,

• rozładowywanie napięć emocjonalnych,

• kształtowanie poczucia odpowiedzialności i opiekuńczości.

Ośrodki kuratorskie tworzy przy sądzie rejonowym. Odbywa się to na wniosek prezesa sądu rejonowego i po zasięgnięciu opinii kuratora okręgowego. Przy sądzie rejonowym może działać więcej niż jeden ośrodek. Zależy to od potrzeb lokalnych przy jednoczesnym uwzględnieniu liczby spraw nieletnich oraz stopnia ich demoralizacji. Ośrodki mogą być także sprofilowane pod kątem stopnia demoralizacji nieletnich. Zajęcia w ośrodku kuratorskim, które mogą odbywać się również poza jego siedzibą, jeżeli może to przynieść skutek wychowawczy, prowadzi się przede wszystkim z wykorzystaniem prawideł związanych z metodami

pracy:

• grupowej,

• z indywidualnym przypadkiem,

• środowiskowej,

Polegają one na organizowaniu nieletnim czasu wolnego, nawiązywaniu współpracy ze środowiskiem, prowadzeniu terapii, udzielaniu pomocy w usuwaniu zaniedbań wychowawczych i edukacyjnych. Zajęcia odbywają się w ośrodku w wymiarze nie krótszym niż 20 godzin tygodniowo i prowadzą je kierownik ośrodka, będący jednocześnie rodzinnym kuratorem zawodowym oraz rodzinni kuratorzy zawodowi i społeczni. Natomiast zajęcia stricte terapeutyczne mogą prowadzić wyłącznie osoby posiadające uprawnienia terapeutyczne. Podczas pobytu w ośrodku, nieletni ma zapewnione wyżywienie.

Ognisko wychowawcze- jest placówką środowiskową mającą na celu zapobieganie niedostosowaniu i sieroctwu społecznemu dzieci i młodzieży oraz pomoc rodzicom mającym poważne trudności w ich wychowaniu, jak również tworzenie właściwych dla prawidłowego rozwoju dzieci i młodzieży warunków wychowawczych, materialnych i zdrowotnych. Ze względu na organizację, zakres i rodzaj opieki jest placówką wsparcia

dziennego. Ogniska tworzy się dla dzieci w wieku od 6 do 17 lat z utrudnioną socjalizacją, z zaburzeniami zachowania, mających trudności w nauce, wychowujących się w trudnych warunkach materialnych i

wychowawczych. Ognisko jest czynne w ciągu całego roku kalendarzowego, nie mniej niż 5 dni w tygodniu, nie krócej niż 4 godziny dziennie.

Organizacja Ogniska Wychowawczego

§ 11.1. W celu realizacji zadań statutowych, zgodnie ze standardami opieki i wychowania określonymi przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej, ognisko organizuje:

1) zajęcia opiekuńcze i pomoc w nauce ,

2) zajęcia rozwojowe w zespołach zainteresowań, reedukacyjnych i terapeutycznych,

3) wycieczki, biwaki, kolonie i obozy,

4) żywienie, w zakresie uzależnionym od pozyskanych środków,

5) poradnictwo życiowe i rodzinne dla wychowanków i rodziców.

§ 12.1. Organizację ogniska określa opracowany odrębnie dla każdej placówki regulamin, który uwzględniając specyfikę i warunki pracy, w szczególności zawiera:

1) zadania ogniska;

2) organizację pracy w ognisku, a w szczególności: czas i formy pracy, rodzaj zajęć,rozkład dnia, godziny otwarcia, plan zajęć w tygodniu, formy potwierdzania obecności wychowanków, formy dokumentowania pracy z dzieckiem i rodziną, zasady podziału na grupy, zespoły zainteresowań itp.

3) zasady przyjmowania, prawa i obowiązki oraz system nagradzania i karania wychowanków;

4) obowiązki pracowników i wolontariuszy;

5) zasady współpracy pomiędzy organami ogniska (kierownikiem, radą pedagogiczną, samorządem);

6) zasady tworzenia i zakres działania innych zespołów kolegialnych np.: społeczności, rady rodziców, kręgu przyjaciół ogniska itp

Rozkład dnia i plan zajęć ustalany jest z uwzględnieniem:

1) wymogów zdrowia, higieny i wszechstronnego rozwoju wychowanków,

2) uczestnictwa wychowanków w pracach i zajęciach organizowanych poza ogniskiem.

Główne cele ogniska:

- wsparcie rodzin poprzez pomoc w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i bytowych, podtrzymywanie emocjonalnych więzi dziecka z rodziną,

-wspieranie rozwoju dziecka, rozwijanie zainteresowań i uzdolnień

-kształtowanie właściwych postaw, zachowań u wychowanków, podnoszenie ich kultury osobistej,

-wdrażanie wychowanków do przestrzegania zasad współżycia w społeczeństwie,

-wyrabianie u wychowanków właściwego stosunku do nauki i pracy,

- eliminowanie zaburzeń zachowania, agresji, przemocy, wulgarności,

-pomoc w nauce.

Ognisko realizuje cele poprzez:

- pomoc w nauce - odrabianie lekcji, udzielanie korepetycji,

- zajęcia ogólnorozwojowe - zabawy dydaktyczne, sportowe i konkursy,

- rozwijanie zdolności dzieci – nauka języków obcych, zajęcia artystyczne, techniczne, intelektualne,

- organizowanie zajęć społecznie użytecznych – przedstawienia, sprzątanie,

- dożywianie – codzienny posiłek, w zakresie uzależnionym od pozyskanych środków,

- organizowanie zajęć plenerowych,

- organizowanie przedsięwzięć wspólnie z okolicznymi ogniskami wychowawczymi,

- przygotowywanie okolicznościowych programów artystycznych np.: Dzień Matki, Dzień Dziecka, Jasełka,

- poradnictwo psychologiczne, pedagogiczne, prawnicze, duchowe,

- opiekę lekarską, pielęgniarską i sanitarno-higieniczną,

- spotkania ze specjalistami od profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, włączanie się do akcji organizowanych przez ogólnopolskie i światowe ośrodki lokalne np.: "Sprzątanie Świata".

Wychowankowie ogniska uczestniczący w zajęciach pozostają pod opieką prowadzącego zajęcia wychowawcy, instruktora, pedagoga, psychologa lub wolontariusza, jeśli posiada on stosowne upoważnienia do sprawowania

opieki. Wychowankowie są współgospodarzami ogniska, uczestniczą w procesie wychowania i organizacji życia w ognisku.

Prawa i obowiązki wychowanków określa regulamin ogniska, uwzględniając prawa

wychowanków do:

1) właściwie zorganizowanej opieki, wychowania i terapii, stosownie do indywidualnych potrzeb,

2) życzliwego, podmiotowego traktowania,

3) dostępu do informacji o prawach dziecka oraz o możliwości ich ochrony,

4) swobody wyrażania myśli i przekonań,

5) opieki wychowawczej i zapewnienia warunków bezpieczeństwa; ochrony przed przemocą fizyczną i psychiczną,

6) korzystania z pomieszczeń i urządzeń ogniska.

W ognisku zatrudnia się pracowników:

1) pedagogicznych: wychowawców, psychologa, pedagoga rodzinnego, wychowawcę podwórkowego, specjalistów ds. reedukacji, logopedii, socjoterapii, instruktorów, zgodnie z arkuszem organizacyjnym i

realizowanym programem,

2) socjalnych i środowiskowych np.: pracowników ulicznych,

3) w szczególnych wypadkach – pracowników administracyjnych i obsługi.

Wychowawca prowadzi grupę wychowawczą oraz sprawuje opiekę nad powierzonymi wychowankami, a w szczególności:

1) poznaje warunki życia, stan zdrowia, możliwości, zainteresowania i zdolności wychowanków oraz przyczyny występujących trudności,

2) współpracuje ze szkołami, czuwa nad realizacją obowiązku szkolnego i postępami w nauce wychowanków,

3) współpracuje z rodzicami (opiekunami) wychowanków, informuje ich o postępach i niepowodzeniach, zachęca do udziału w życiu ogniska i współpracy w rozwiązywaniu trudności ich dzieci,

4) opracowuje i realizuje indywidualne programy opiekuńcze i wychowawcze,

5) inspiruje i organizuje zajęcia zespołowe powierzonej grupy wychowanków,

6) prowadzi dziennik zajęć oraz dokumentację osobistą wychowanków.