Temat: Rola i znaczenie emocji.
Jak zrozumieć pojecie emocji? Co różni emocje pierwotne i wtórne?
Jakie są najważniejsze teorie wyjaśniające mechanizmy emocjonalne człowieka?
Co to znak emocji, ich natężenie i treść? Jak te zmienne oddziałują na zachowanie?
Jakie są najważniejsze funkcje emocji?
Co różni uczucia, efekty, nastroje, namiętność i sentymenty?
Jakie grupy czynników wpływają na powstanie indywidualnych procesów emocjonalnych?
Co to jest integracja emocjonalna? Jakie grupy koncentracji ją tworzą?
Jakie są główne kompetencje psychologiczne ważne w kontekście zachowań organizacyjnych?
Jakie zdolności i umiejętności wyznaczają kompetencje społeczne człowieka?
Emocje definiowane są jako względnie nietrwałe stany a efektywne, o silnym zabarwieniu i wyraźnym wartościowaniu, poprzedzone jakimś wydarzeniem i ukierunkowane.
Na emocje składają się trzy odrębne składniki: wyraz mimiczny, pobudzenie fizjologiczne i subiektywne doznanie. Natomiast nastroje maja znacznie mniejsze nasilenie i dłuższe trwanie w czasie (np. nostalgia, irytacja, tęsknota, dobrostan wewnętrzny).
Emocje są dzielone również na:
Pierwotne – niższe, które dotyczą zaspokojenia biologicznych potrzeb organizmu i
Wtórne – wyższe, miejsce charakter społeczny, dotyczące strefy wartości i wiedzy.
Emocje pierwotne wywołane są przez bodźce pierwotne czyli takie, których znaczenie rozumiemy instynktownie a reakcja nie jest wrodzona. Bodźce te pochodzą od narządów zmysłowych lub wewnętrznych i związane są z zaspokojeniem potrzeb i z procesami patologicznymi. Mogą one wywoływać niespecyficzny stan ogólny przyjemny lub przykry (np. samopoczucie).
Emocje wtórne wywoływane przez bodźce wtórne czyli takie których znaczenie jest nadane przez społeczeństwo i uczymy się je rozumieć przez doświadczenie kontekstu społecznego, nabywane przez doświadczenie i związane z bodźcami pierwotnymi (bezwarunkowymi).
Tradycyjna psychologia introspekcyjna wyróżnia trzy istotne cechy procesów emocjonalnych:
Znak emocji (wartości, Walencja) – ich pozytywny (przyjemność) lub negatywny (przykrość) charakter
Natężenie emocji, które wiąże się z wielkością wpływu tego procesu na zachowanie, tok myśli itp. natężenie emocji jest zróżnicowane osobniczo
Na taką samą sytuację różne osoby mogą zareagować na bardzo różny sposób. Nawet ta sama osoba w zależności od wielu okoliczności może w różnym natężeniu przeżywać swoje emocje. Treść emocji, które określa znaczenie bodźca i usposabia do konkretnego zachowania (np. lęk do ucieczki, a gniew do zachowań agresywnych w przebiegu regulacji psychicznej emocje pełnia wiele istotnych funkcji:
Funkcja sygnalizująca – dostarczenie informacji o zagrożeniach i rozbieżnościach
Funkcja integrująca – wpływ na tworzenie się nowych układów funkcjonalnych obejmujących kilka jednostek wiedzy
Funkcja prelekcyjna – globalny stan emocjonalny wpływa na zachowanie, znaczenie wcześniej zmian analitycznie uświadamiamy sobie charakter sytuacji
Funkcja tonizująca – emocje wpływają na sprawność myślenia i działania dzięki modelowaniu pobudzeń
Funkcja energetyzująca – emocje są źródłem pobudzenia mobilizacyjnego organizm do działania.
Uczucia wyższe obejmują między innymi, uczucia moralne (etyczne), uczucia estetyczne i uczucia intelektualne. Niekiedy używa się pojęcia uczucie do określenia zarówno emocji, nastroju jak i sentymentu.
Afekty. Tym terminem określa się również uczucia, ale powstające najczęściej pod wpływem silnych bodźców zewnętrznych, zwłaszcza działające nagle (gniew, złość, rozpacz, radość i strach). Posiadają one wyraźny komponent filozoficzny i organizują racjonalność, używane jest niekiedy jako synonim emocji.
Nastroje. Zalicza się do nich uczucia długotrwałe o małej sile i spokojnym przebiegu zadowolenie lub niezadowolenie, wesołość lub smutek, niepokój, tęsknota).
Namiętność. Pod tym pojęciem rozumie się trwałe skłonności do przeżywania różnych nastrojów i afektów w związku z określonymi celami dążeń człowieka. Namiętności mają dużą siłę pobudzającą, ukierunkowują myśli, spostrzeżenia, pamięć i inne procesy psychiczne są charakterystyczne dla wieku młodego, z czasem słabą, ale niektóre (np. chciwość, zawiść) mogą narastać.
Sentymenty. Trudna do zdefiniowania kategoria przeżyć odnoszących się do utrwalonych sympatii bądź sympatii, wyrażająca melancholijny nastrój do jakiegoś przedmiotu np. „lubię muzykę klasyczną”. „nie lubię hamburgerów”.
Czy emocje można kontrolować?
Emocje mają:
Znak
Natężenie
Treść
Genezę
Emocje staja się rezultatem pojawiania się takich czynników jak np. mowa niezależna, sytuacja, niepowodzenie lub przeciwnie – osiągnięcie sukcesu. Nierzadko ukierunkowują one określone reakcje np. ciekawość może stać się początkiem czynności badawczych, strach często prowadzi do ucieczki bądź zachowania, znieruchomienia, znieruchomienia: gniew (złość, wściekłość) mogą pobudzić do aktu fizycznego lub (i) słownego: wstręt skłania do odsuwania od siebie lub utrzymania dystansu: nadzieja wywołuje zachowania, które przybliżają jej spełnienie.
Oczywiście, związki między emocją a reakcją mają charakter bardzo indywidualny, ponieważ w ich powstaniu biorą udział zmienne osobnicze, sytuacyjne, kulturowe. Pewne próby ich klasyfikowania zostały podjęte. Czynniki odpowiedzialne za powstanie procesów emocjonalnych kwalifikuje się do jednej z trzech poniżej wymienionych kategorii.
Zakończenie.
Emocje stanowią niezbędny składnik (element) psychiki człowieka, służą przystosowaniu soę do otoczenia, ukierunkowują jego działania, pełnią ważną rolę w procesie uczenia się/ procesy emocjonalne o tak złożonym przebiegu i zróżnicowanej charakterystyce są zmienne tylko dla istoty ludzkiej, określają jej indywidualności i istotę.