Technologia Postaci Leków WYK

2013-01-21

Temat: Mydła

Mydła - SAPO

• Są solami wyższych kwasów tłuszczowych tzn. kwasów o 12-18 atomów węgla

• Mogą to być sole kwasów

  • palmitynowego,

  • stearynowego

  • oleinowego

  • linolowego

  • linolenowego

• Wyższe kwasy tłuszczowe, które są zawarte w mydłach pochodzą z tłuszczy roślinnych lub zwierzęcych, np. olej rzepakowy, lniany, smalec

• Mydła są związkami powierzchniowo czynnymi i mają zdolność zmniejszania napięcia powierzchniowego na granicy faz ciecz-powietrze

• W technologii postaci leku mydła dzielimy na

  • Mydła rozpuszczalne w wodzie czyli alkaliczne

    • Sole sodowe

    • Sole potasowe

    • Sole amonowe

  • Mydła nierozpuszczalne w wodzie

    • Oprócz kwasu tłuszczowego będą zawierały sól cynkową, glinową???

  • Mydła trietanoloamoniowe

Mydła alkaliczne - rozpuszczalne w wodzie

Ze względu na swoją alkaliczną mają ograniczone zastosowanie w farmacji, a jeżeli się je stosuje to pełnia rolę emulgatorów do sporządzania leków do użytku zewnętrznego, maści i mazideł

Podział mydeł alkalicznych

• Mydła twarde jakie (sodowe)

• Miękkie czyli maziste (amonowe, potasowe)

• Ciekłe płynne jakie ()

Konsystencja mydeł zależy od

• Od oleju który użyliśmy do wytworzenia mydła

• Od kationu czyli od zasady jaką zastosowaliśmy

Otrzymywanie mydeł alkalicznych

• Hydrolityczne zmydlenie trój glicerydów roztworami wodorotlenków

• Zobojętnienie roztworami wodorotlenków wolnych kwasów tłuszczowych

• Używamy wodorotlenki NaOH, KOH, NH₄OH

• Proces zmydlania jest procesem powolnym i można go przyśpieszyć

  • stosując wysokie stężenia wodorotlenku 30-50%

  • ogrzewając mieszaninę

  • stosując dodatek etanolu

• Koniec zmydlania poznaje się po tym, że pobrana próbka mydła rozpuszcza się w wodzie lub etanolu dając klarowny roztwór bez wydzielania kropelek tłuszczu

W Farmakopei IX suplement znajduje się monografie

• Mydło potasowe Sapo calinus (synonim Sapo viridis)

• Mydło lecznicze Sapo medicatus (synonim Sapo medicinalis, Sapo durus) (sodowe)

Mydło potasowe Sapo calinus (synonim Sapo viridis)

• Mydło miękkie o konsystencji miękkiego masła

• Jest to preparat zawierający mieszaninę soli potasowych i kwasów tłuszczowych w wodzie

• Ma postać mazistą, żółtobrunatną, miękką, przeświecającą i ma charakterystyczny zapach

• Łatwo rozpuszczalne w wodzie i etanolu

• Pieni się przy wstrząsaniu

• Sporządza się je na bazie oleju lnianego z dodatkiem zasady potasowej, etanolu i wody

• Przepis:

• wodorotlenek potasu rozpuścić w wodzie

• wymieszać z olejem lnianym

• dodać etanol

• mieszaninę ogrzewać na łaźni wodnej w temperaturze 70-75^oC

• ogrzewać do całkowitego zmydlenia

• następnie mieszaninę ochłodzić

• zważyć i uzupełnić gorącą wodą do 100 części

Mydło lecznicze Sapo medicatus (synonim Sapo medicinalis, Sapo durus)

• to jest mydło sodowe

• to jest mydło twarde

• jest to preparat zawierający mieszaninę soli sodowych i kwasów tłuszczowych

• Wygląd: biały lub prawie biały proszek

• Łatwo rozpuszczalny w wodzie i wrzącej wodzie

• Rozpuszczalny w gorącym etanolu

• Roztwór preparatu pieni się przy wstrząsaniu

• Skład:

• Smalec wieprzowy

• Olej rzepakowy

• Etanol (żeby przyśpieszyć proces zmydlania)

• Wodorotlenek sodowy

• Węglan sodu

• Chlorek sodu

• Woda

• Przepis:

• Do mieszaniny smalcu i oleju rzepakowego dodaje się etanol

• w warunkach łaźni wodnej, do tej mieszaniny dodaje roztwór wodorotlenku amonowego w wodzie świeżo przygotowany

• do tej mieszaniny dodaje się gorącej wody i ogrzewa do momentu aż zajdzie proces zmydlania

• wysolić nasze mydło (wytrącić z roztworu); w tym celu trzeba będzie oddzielnie rozpuścić chlorek sodu i oddzielnie węglan sodu i dodać oba roztwory do zmydlonej masy

• mieszać tak długo aż mydło oddzieli się od cieczy

• całość parownicy schłodzić

• wylać całą ciecz

• powstałe mydło przemyć porcjami zimnej wody

• odcedzić, wycisnąć na płótnie

• pokroić w cienkie paski

• wysuszyć i sproszkować

• Proces wysolenia

• dodanie stężonego chlorku sodu i węglanu sodu jest to reakcja wysolenia, z mieszaniny wytraca się mydło w postaci stałej, natomiast w cieczy pozostaje glicerol, gliceryna i wodorotlenek sodu w wodzie

• ciecz usuwa się a mydło się przepłukuje i suszy

Spirytus mydlany Saponis calini spirytus FP VI

• mieszanina mydła potasowego, etanolu z olejkiem lawendowego

• po 24 godzinach powstałą mieszaninę się sączy

Spirytus mydlano-kamforowy FP VI Saponis

• mieszanina spirytusu kamforowego, spirytusu mydlanego, amoniaku, olejek tymiankowy, olejek rozmarynowy

• dwa spirytusy zmieszac ze sobą, dodać amoniaku, dodac olejki eteryczne

• po 24 godzinach przesączyć

Mydło krezolowe ciekłe FP IV Sapo Cresoli (synonim Lisolum,Lizol)

• sporządzony z krezolu i mydła potasowego

• mieszało się krezol z mydłem potasowym w temperaturze 50^oC aż do powstania roztworu

• środek odkażający w postaci 3-5 % roztworów

Mydła metaliczne

• sole dwu i trójwartościowe

• wapniowe, magnezowe, glinowe,

• nierozpuszczalne w wodzie

• metody otrzymywania

  • metoda sucha

    • ogrzewanie odpowiedniego kwasu tłuszczowego z tlenkiem lub wodorotlenkiem metalu w temperaturze 150-300^oC (tylko w przemyśle)

  • metoda mokra

    • na zasadzie podwójnej wymiany w środowisku wodnym, pomiędzy solą metalu i mydłem alkalicznym przeważnie sodowym

• Zastosowanie

  • Emulgatory

  • Środki poślizgowe

  • Środki antystatyczne

  • Śrdoki dyspergujące (rozpraszające)

  • Środki zwiększające lepkość

• Stosowane przy produkcji

  • Tabletek

  • Pudrów

  • Kremów

  • Maści

  • Emulsji

  • Zawiesin

• Wykazują słabe działanie ściągające i przeciwgrzybiczne

Mydła trietanoloamoniowe

• Otrzymuje się przez zobojętnienie wolnych kwasów tłuszczowych słabą zasadą organiczną trietanoloamoniową

• W porównaniu z mydłami alkalicznymi są bardziej kwaśne mają niższe pH

• Są dobrymi emulgatorami

• Wchodzą w skład różnych środków kosmetycznych

Oprócz mydeł farmakopealnych występują inne mydła lecznicze w aptece

• Siarkowe

• Dziegciowe

• ichtiolowe

• glicerynowe