SYSTEM OŚWIATY W POLSCE

System oświaty w Polsce obejmuje przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły ponadgimnazjalne, policealne.

W myśl zapisów Konstytucji RP Każdy ma prawo do nauki.. Nauka jest obowiązkowa od 6 do 18 roku życia.

Przedszkole- do przedszkola uczęszczają dzieci w wieku od 3 do 6 lat, a w szczególnych przypadkach od 2,5 roku życia. Dzieci 5 i 6 letnie są objęte obowiązkowym wychowaniem przedszkolnym. Oddziały do których uczęszczają dzieci 5 i 6 letnie nazywane są zwyczajowo „zerówkami”. Zadaniem przedszkoli jest zapewnienie dzieciom właściwych warunków rozwoju fizycznego, umysłowego, emocjonalnego i społecznego, wyrównywanie ewentualnych braków i opóźnień w tym zakresie, przygotowanie dziecka do nauki w szkole oraz pomoc pracującym rodzicom w zapewnieniu dzieciom opieki wychowawczej. Przedszkola Publiczne w Polsce zapewniają bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę w czasie nie krótszym niż 5 godz. Jednak następne godziny są objęte opłatami organów prowadzących.

Szkołą Podstawowa- sześcioletnia szkoła podzielona jest na dwa trzy letnie etapy. Na pierwszym etapie- w klasach I-III przeznaczona dla dzieci w wieku 7-10 lat realizowana jest edukacja wczesnoszkolna. Obecnie na wniosek rodziców może zostac przyjęte do szkoły podstawowej również dziecko 6 letnie. Zajęcia odbywają się w formie kształcenia zintegrowanego , czyli bez podziału na przedmioty, a ich prowadzenie powierza się jednemu nauczycielowi- wychowy, Choc naukę języka obcego , edukację muzyczną i plastyczną, wychowanie fizyczne i zajęcia komputerowe można powierzyc nauczycielowi specjaliście. Na tym etapie nauczyciel nie musi przestzegac lekcyjnego czasu pracy tj. Dzielic czas pracy uczniów na 45-minutowe jednostki lekcyjne, tak się robi w klasach wyższych. Uczniowie uczestniczą w zajęciach Religi lub etyki, ale o tym decydują rodzice.

W klasach IV-VI kształcenie odbywa się w ramach przedmiotów, których prowadzenie powierza się nauczycielom-specjalistom. Jeden z nauczycieli uczących dany oddział klasowy pełni funkcję wychowawcy. Przedmioty realizowane na tym etapie to:

• język polski,

• język obcy nowożytny,

• matematyka,

• przyroda,

• historia i społeczeństwo,

• muzyka,

• plastyka,

• technika (zajęcia techniczne),

• informatyka (zajęcia komputerowe),

• wychowanie fizyczne,

• religia lub etyka

.

W klasie VI uczniowie przystępują do sprawdzianu poziomu wiedzy i umiejętności, który jest jednakowy dla wszystkich uczniów. Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych otrzymują dostosowane arkusze. Mogą oni także zdawać egzamin w indywidualnie przystosowanych warunkach. Sprawdzian organizowany jest przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Sprawdzian ten nie ma wpływu na ukończenie szkoły podstawowej, ani na przyjęcie do gimnazjum rejonowego. W innym przypadku punkty uzyskane przez ucznia brane są pod uwagę w rekrutacji.Po ukończeniu 3 klasy uczniowie piszą test motywacyjny.. W szkole podstawowej występują dwa typy świadectw szkolnych promocyjne po ukończeniu klas I-V oraz ukończenia szkoły podstawowej po kl. VI

Gimnazjum- Reforma systemu oświaty z 1999 r. wprowadziła gimnazjum jako nowy typ szkoły przeznaczony dla młodzieży w wieku 13-16 lat. Kształcenie na tym etapie ma charakter ogólny i odbywa się w zakresie następujących przedmiotów:

• język polski

• dwa języki obce nowożytne

• muzyka

• plastyka

• historia

• wiedza o społeczeństwie

• geografia

• biologia

• chemia

• fizyka

• matematyka

• informatyka

• wychowanie fizyczne

• edukacja dla bezpieczeństwa

• zajęcia artystyczne

• zajęcia techniczne

W zależności od woli rodziców, uczeń gimnazjum może też uczestniczyć w zajęciach religii lub etyki oraz wychowania do życia w rodzinie.

Kształcenie w gimnazjum kończy się egzaminem gimnazjalnym, który zazwyczaj odbywa się w kwietniu i przystępują do niego uczniowie klas trzecich. Egzamin składa się z trzech części: humanistycznej, matematyczno-przyrodniczej i językowej. Część humanistyczna obejmuje arkusz z pytaniami z zakresu języka polskiego oraz arkusz z pytaniami z historii i wiedzy o społeczeństwie. Na część matematyczno-przyrodniczą składa się arkusz z pytaniami z matematyki i arkusz z pytaniami z geografii, biologii, chemii i fizyki

Gimnazja w polskim systemie oświaty pojawiły się ponownie 1 września 1999 r. Od tego roku gimnazjum to drugi, obowiązkowy poziom kształcenia w Polsce. Uczęszcza do niego młodzież w wieku 13-16 lat. Nauka w gimnazjum trwa 3 lata i kończy się ogólnopolskim egzaminem, od którego wyników w dużej mierze zależy wybór kolejnej szkoły. System ten jest krytykowany ze względu na obniżenie poziomu edukacji i ukierunkowanie jej wyłącznie na mechaniczne przyswajanie wiedzy potrzebnej do zdania testów^[1].

Od 2009 roku w szkolnym planie nauczania gimnazjum występują następujące zajęcia edukacyjne: j. polski, j. obce nowożytne ,muzyka, plastyka, historia, wos, geografia, biologia, chemia, fizyka, matematyka, informatyka, w-f, edukacja dla bezpieczeństwa, zajęcia artystyczne, zajęcia techniczne, zajęcia z wychowawcą

Szkoły ponadgimnazjalne

a) zasadnicze szkoły zawodowe o okresie nauczania nie krótszym niż 2 lata i nie dłuższym niż 3 lata (od 1 września 2012 r. funkcjonują wyłącznie szkoły o trzyletnim okresie nauczania) , których ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu, a także dalsze kształcenie w szkołach wymienionych w lit. e) i f);

b) trzyletnie licea ogólnokształcące, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego;

c) trzyletnie licea profilowane kształcące w profilach kształcenia ogólnozawodowego, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego (od 1 września 2012 r. nie jest prowadzony nabór uczniów do tego typu szkoły);

d) czteroletnie technika, których ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu, a także umożliwiające uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego;

e) dwuletnie uzupełniające licea ogólnokształcące dla absolwentów szkół wymienionych w lit. a), których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego (od 1 września 2012 r. nie jest prowadzony nabór uczniów do tego typu szkoły);

f) trzyletnie technika uzupełniające dla absolwentów szkół wymienionych w lit. a), których ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu, a także umożliwiające uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego (od 1 września 2013 r. nie jest prowadzony nabór uczniów do tego typu szkoły);

g) szkoły policealne o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku, których ukończenie umożliwia osobom posiadającym wykształcenie średnie uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu;

h) trzyletnie szkoły specjalne przysposabiające do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa potwierdzającego przysposobienie do pracy.

Skala ocen

Roczne (semestralne) oceny klasyfikacyjne z zajęć edukacyjnych, począwszy od klasy IV szkoły podstawowej, ustala się w stopniach według następującej skali:

• celujący – 6

• bardzo dobry – 5

• dobry – 4

• dostateczny – 3

• dopuszczający – 2

• niedostateczny – 1

Roczne oceny klasyfikacyjne z zachowania:

• wzorowe

• bardzo dobre

• dobre

• poprawne

• nieodpowiednie

• naganne

W klasach I-III szkoły podstawowej obowiązuje ocena opisowa. Ocenianie bieżące w ciągu roku oraz oceny śródroczne określa statut szkoły.