20. Francja ostatnich Karolingów. Kapetyngowie
Powołanie na tron zachodniofrankijski hrabiego Odona nie oznaczało definitywnego odsunięcia od władzy Karolingów; ciągle żył syn Ludwika Jąkały Karol Prosty; jego zwolennicy obwołali go królem w 983 roku; między nim a Odonem doszło do porozumienia; uznali oni swoje tytuły królewskie; uzgodniono, że po śmierci Odona jedynym monarchą będzie Karol; tym ruchem Odon prawa do korony pozbawił swojego brata Roberta;
Dopuszczenie do władzy Karol Prosty musiał okupić uznaniem zmian ustrojowych, które zaszły w państwie; wykrystalizowały się wtedy księstwa nowego typu, duże bloki terytorialne obejmujące po kilka hrabstw; stojący na ich czele dostojnik miał w swoim ręku całość władzy publicznej na danym terytorium; król zachował formalne zwierzchnictwo nad księciem-wasalem, ale nie miał wpływu na działające tam instytucje; utracił także wpływ na obsadę biskupstw na terytorium księstw;
Po śmierci Odona w 898 roku Karol posiadał pod swoją bezpośrednią władzą pas ziemi między Sekwaną a Mozą; między królem a arystokracją doszło do harmonii i państwo jako całość zaczęło odnosić sukcesy; udało się zapanować nad niebezpieczeństwem normańskim; zawarty został układ w wodzem normańskim Rollonem w 911 roku; otrzymał on prawo zasiedlenia okolic Rouen, a w zamian przyjął chrzest i uznał się za wasala króla Francji; Karol Prosty przyłączył do swojego władztwa Lotaryngię;
Król zaczął myśleć o przywróceniu monarchii dawnego blasku; zaczął jednak lekceważyć interesy wielkich panów i promował ludzi nie należących do najwyższych sfer; w 922 roku został zdetronizowany; na króla wybrano brata Odona, Roberta; ten jednak rok później zginął w bitwie; na tronie zastąpił do szwagier Rudolf, książę Burgundii; Karola pojmano i wsadzono do więzienia;
Kiedy Robert objął tron królewski swoje silne księstwo przekazał swojemu synowi Hugonowi; w 923 roku nie miał on brata ani syna, więc nie zdecydował się ubiegać o koronę, bo nie chciał utracić materialnych i społecznych podstaw swojej potęgi;
Po śmierci Rudolfa II, Hugon doprowadził do restytucji Karolingów i na tron wprowadził Ludwika IV Zamorskiego, syna Karola Prostego; nowy władca podniósł Hugona Wielkiego do godności księcia Franków; dzięki swojej potędze książę zgromadził w swym ręku całość władzy; Ludwik dzięki poparciu Ottona I zdecydował się pozbyć opieki Robertyna; Ludwik ożenił się z siostrą cesarza, Gerbergą; jednak i Ti nie osłabiło potęgi Robertynów;
Po nagłej śmierci Ludwika Zamorskiego, jego syn Lotar został królem tylko dlatego, że oddał się pod opiekę Hugona;
W 956 roku zmarł Hugon Wielki, zostawił po sobie trzech małoletnich synów; dzięki temu w państwie zaczęły wzmacniać się wpływy niemieckie; Otton I za pośrednictwem swojego brata, arcybiskupa Brunona, opiekował się młodym królem oraz wdową po Hugonie i jego synami;
Pod koniec lat 60tych Lotar wszedł w konflikt w arcybiskupem Reims, podporą Karolingów wewnątrz królestwa; odważył się także na antyniemiecki kurs; chciał odebrać Ottonom Lotaryngię; za panowanie Ottona II doszło do wojny; po jego śmierci Lotar zaczął wspierać Henryka Kłótnika, czym naraził się regentce Teofano; wydarzenia te doprowadziły do sojuszu Hugona Kapeta z arcybiskupem Reims i dworem niemieckim;
Po śmierci Lotara w 987 roku i kilka tygodni później jego syna Ludwika V, doszło do elekcji Hugona, którego koronowano na króla; w sukcesji pominięty został brat Lotara, Karol; dynastia Karolingów ostatecznie utracił władzę;