Bakteriobójcze – niszczą strukturę komórek bakterii powodując ich śmierć .Mechanizm działania - hamowanie syntezy ściany komórkowej albo zwiększenie przepuszczalności błony komórkowej bakterii. Do antybiotyków bakteriobójczych zaliczamy: antybiotyki β-laktamowe w skład których wchodzą : 1.Penicyliny:-naturalne: benzylopenicylina (penicylinaG) –przeciwgronkowcowe:metacylina, penicyliny izoksazolilowe np.oksacylina. – o szerokim zakresie działania: aminopenicyliny (ampicylina, amonoksacylina) karboksycyliny np.tikarcylina i ureidopenicyliny np.piperacyna. 2.Cefalosporyny: I GENERACJI np. cefarosporyna (G+), streptococcus , staphylococcus ,E- coli , II GENERACJI ; np. cefaclor, cefamandol(G-),pałeczki beztlenowe, streptococcus, moraxella. III GENERACJI : szerokie spektrum działania , skuteczne w zapaleniu opon mózgowych, wydalane z moczem w postaci niezmienionej, oporne na β-laktamazy np.cefotaksyn, cefriakson doustne np. ceftibuten. IV GENERACJI – podawanie pozajelitowe-dożylne działanie na bakterie (G-)bardzo szerokie spektrum działania np.cefepim, ceftan, cefpiron. V GENERACJI duża biodostępność , przenikają do płynu mózgowo-rdzeniowego podawanie dożylne działają na gronkowce metycylinooporne, przykłady leków: ceftobiprol , ceftarolina. Zastosowanie ceftalosporyny – zapobieganie zakażeniom po operacjach , leczenie zakażeń wywołanych pałeczkami gram ujemnych(Escherica coli) posocznicy oraz pałeczkami Enterobacteriaceae. Działania nieporządane :reakcje uczuleniowe , zaburzenia flory bakteryjnej , uszkodzenie nerek, zaburzenia krzepliwości krwi, po podaniu dożylnym lub domięśniowym mogą powodować ból. 3.Karbapenemy – antybiotyk spokrewniony z penicylinami i cefalosporynami , pochodne tienamycyny , przedstawiciele KARBAPENEMÓW to : imipenem , ertapenem , merapenem. Działają na bakterie (G+) i ( G-) tlenowe i beztlenowe . Antybiotyk aktywny wobec sepsy o nieznanym podłożu oraz aktywny wobec Mrsa np.: Glikopeptydy : WAŃKOMYCYNA (Edicin) , TEIKOPLANINA (Targocid) , mechanizm działania : oba hamują syntezę mureniny . Spektrum działania : bakterie (G+) 4.Monobaktamy – zaliczamy do nich : AZTREONAM- podanie dożylne lub domięśniowe działa na tlenowe bakterie (G-) np. Pseudomonas, Neisseria,. Antybiotyk w działaniu zbliżony jest do antybiotyków aminoglikazydowych lecz jest nietoksyczny. * stosowany w ciężkich zakażeniach i powikłaniach takich jak zakażenia przewodu pokarmowego, układu moczowego , dróg rodnych, kości , stawów, skóry i tkanek miękkich oraz rzeżączce. *dobrze tolerowany. Działania nieporządane: pogorszenie wydolności nerek,drgawki, reakcje alergiczne skóry, zapalenie żył w miejscu podania. KARUMONAM – otrzymywany syntetycznie , wskazania i działania tak jak Aztreonam, działania nieporządane znacznie rzadsze jak w Aztreonamie. TIGEMONAM- podanie doustne, zakres działania leku na : Streptococcus pyogenes i streptococcus….pneumoniae. 5.Penicyliny z Inhibitorami β-laktamaz :-------------------------- -Augumentin - amoksycyna + kwas klawulanowy ………………………. –Unasyn- ampicylina +sulbaktam ……………………………………………….. – Timentin - tikarcylina + kwas klawulanowy …………………………….. – Tazocin –piperacylina + tazobaktam .

ŚRODKI PRZECIWBAKTERYJNE HAMUJĄCE SYNTEZĘ BIAŁEK DZIAŁAJĄCE NA PODJEDNOSTKĘ 30s rybosomu 1.AMINOGLIKAZYDY –Streptomycyna - Podział : naturalne np. streptomycyna , półsyntetyczne np. netylmycyna , aminocyklitole - spektynomycyna. Mechanizm działania : na podjednostkę 30s rybosomu hamując syntezę białek . Spektrum działania: tlenowe bakterie (G-) oraz gronkowce.W przypadku ciężkich zakażeń bakteriami (G+) podawane są w terapii skojarzonej z β- laktanami. Działania nie pożądane : uszkodzenie nerek i aparatu słuchowego podczas dłuższego stosowania . Drobnoustroje beztlenowe nie gromadzą aminoglikozydów są więc na nie oporne . 2.TETRACYKLINY - dawka terapeutyczna- działanie bakteriostatyczne, - dawka wyższa – działanie bakteriobójcze wysoce toksyczne dla organizmu człowieka, - stosowanie miejscowe – chlorotetracyklina , stosowanie ogólne : półsyntetyczne pochodne: doksycyklina i tetracyklina. Mechanizm działania – oddziaływanie na pojedyncze 30 s rybosomu bakterii. Spektrum działania : Bakterie(G+) (G-) , bakterie atypowe i niektóre pierwotniaki . Działania niepożądane: gromadzą się w punktach kostnienia prowadzą do uszkodzenia zawiązków zębów mlecznych i stałych oraz hamowanie wzrostu u niemowląt. Oporność : wypompowywanie antybiotyku z komórki (efflux) , występuje często u bakterii (G-), synteza białek zachodzi bez zakłuceń dzięki obecności białka chroniącego rybosom, wytwarzanie enzymu inaktywującego antybiotyk.

DZIAŁAJĄCE NA PODJEDNOSTKĘ 50S RYBOSOMU 1.MAKROLIDY – działanie bakteriostatyczne – gr. Erytromeycyny. Mechanizm działania : hamują syntezę białek oraz łączą się odwracalnie z podjednostką 50s rybosomów. Zakres działania – szerokie spektrum przeciwbakteryjne obejmuje wszystkie bakterie tlenowe i beztlenowe za wyjątkiem azytromycyny wobec Shigella. Bardzo wysoka skuteczność wobec bakterii atypowych -Enttromycyna (Aknemycin) , - Klarytromycyna (klacid) , -Rokrytromycyna (Rulid) , Spiramycyna (Rovamycine), Stosowane w zakażeniach dróg oddechowych , moczowo-płciowych , zakażeniach pałeczką kiły , błonicy, krztuśca, trądziku , zakażeń przewodu pokarmowego. 2.LINKOSAMIDY- działanie bakteriostatyczne lub bakteriobójcze zależnie od gatunku bakterii. Spektrum działania- bakterie (G+) i beztlenowce. Oporność- Typ MLSB . –Linkomycyna – Klindamycyna . . 3.CHLORAMFENIKOL – bakteriostatyczny , wiąże się z pojedynczymi 50s rybosomu i blokuje wydłużania łańcucha polipeptydowego. Spektrum działania – liczne bakterie (G+) (G-) , krętki , chlamydie i mykoplazmy . Działania niepożądane – poważne uszkodzenie szpiku kostnego. Działanie toksyczne niezależne od dawki. Stosowany tylko zewnętrznie w kroplach ocznych. . 4.OKSAZOLIDYNONY- przedstawiciel: Linezolid- działanie bakteriostatyczne. Spektrum działania : Bakterie (G+) , głównie leczenie szpitalne .

ANTYBIOTYKI –GLIKOPEPTYDY- bakteriobójcze 1.WANKOMYCYNA- aktywna wobec gronkowców enterokoków opornych na inne antybiotyki .Reakcje nieporządane- reakcje alergiczne , wysypka, gorączka, eozynofilia, oto i nefrotoksyczność , zapalenie żył .Zastosowanie- zakażenia wywołane przez gronkowce, zapalenie szpiku i kości , otrzewnej, opon mózgowo-rdzeniowych. Profilaktyka w ortopedii i chirurgii. 2.TEIKOPLANINA- naturalny antybiotyk glikopeptydowy- działanie bakteriobójcze.Reakcje nieporządane-alergia ,wysypka, zapalenie żył,uszkodzenia nerek(rzadko).Zastosowanie- zakażenia wywołane przez gronkowce-zapa.szpiku,kości, otrzewnej, opon mózgowo rdzeniowych , zakażenie skóry, dróg oddechowych. 3.BLEOMYCYNA- mieszanina polipeptydowych związków o działaniu cytostatycznym, głównie bleomycyny A2 i B2. Działanie polega na przecinaniu nici DNA co powoduje zgon komórki. Działania nieporządane- obiawy grypopodobne( gorączka), dreszcze , przebarwienia skóry, zapalenia skóry ok.10%, zapalenia błon śluzowych , nudności , wymioty, łysienie, niesmak w ustach. Zastosowanie – ziarnica złośliwa, chłoniaki nieziarnicze, nowotwory głowy i szyi, rak jądra, rak prącia, rak sromu. LEKI PRZECIWBAKTERYJNE WPŁYWAJĄCE NA HAMOWANIE SYNTEZY DNA: 1.CHINOLONY- bakteriobójcze ………………… Mechanizm działania –prowadzą do replikacji u bakterii doprowadzając do jej śmierci . Spektrum działania- Flurochinolony- bakterie (G-) ,nowe flurochinolony bakterie (G+) oraz niektóre bakterie beztlenowe- patogeny atypowe ( Chlamydia, Mykoplasma , Legionella). Wskazania- zakażenia układu moczowego i układu oddechowego u chorych na mukowiscydozę. Działania nieporządane- wzrost chrząstki stawowej. Leczenie zalecane w zakażeniach u dzieci i młodzieży poniżej 16 r. życia. Podział- 1.generacja: Nevigramon, Palin, Urolin, Cinoksacyna.2.Generacja-: Abaktal, Proxacin, Cipropol, Cipronex, Nolicin, Tarivid, Oflodinex, Zanocin).3.Generacja: Lewoflaksacyna(Tavonic). 4.Generacja- Maksofloksacyna , Klinafloksacyna, Avelox. Działania nieporządane- nudności , wymioty,biegunka, zaburzenia neurologiczne( ból głowy senność) zaburzenia widzenia, niepokój, psychoza, uszkodzenie wątroby lub nerek, fototoksycznośc , zaburzenia rytmu serca, reakc.uczul. 2.NITROFURANY- uzyskane na drodze biosyntezy chemicznej –Nitrofurantoina, furazynada- zakażenia układu moczowego . –Nitrofuroksazyd – leczenie układu pokarmowego . – Nitrofural (nitrofurazon) – stosowany jako maść . Mechanizm działania – uszkodzenie DNA . Powstaje przerwanie w łańcuchu DNA. Oporność- szybko rozkładane w tkankach zostały zastosowane do leczenia miejscowego np. ukł. Moczowy (duże stęż. Terapeutycz.) HAMUJĄCE SYNTEZĘ KWASU RNA ( nukleinowego ) . ASAMYCYNY (rifamycyna, streptowacyna).Spektrum działania : - Rifamacyna-prądki trądu (G+)i (G-)ziarniaków, Leczenie grużlicy płuc. Rifabutyna- leczenie typowej i atypowej gruźlicy . Mechanizm działania- zahamowanie syntezy mRNA. Pierścień wiąże się do podjednostki β. Oporność- zmiana budowy zewn. Bakt. G(-) co wiąże się ze zmianami w systemach przenoszenia- mutacje chromosomalne w genach podjednostki β polimerazy RNA.

POLIPEPTYDY- działające na błone komórkową . 1.POLIMYKSYNY- toksyczne , stosowane tylko w postaci kropli lub maści do oczu. –polimyksycyna Bie (Kolistyczna) Mechanizm działania: - bakteriobójczy – utrata szczelności błon. Spektrum działania – tylko G(-) pałeczki zwłaszcza jelitowe. Oporność- rozwija się trudno. Reakcje nieporządane : uszkodzenie tkanek , uszkodzenie układu nerwowego, wykazują durzą toksyczność .. 2.BACYTRACYNA – bakteriobójcza- stosowanie miejscowe . Biotytracyna , Neomycyna . zastosowanie- bakteryjne zakażenia skóry , owrzodzenia, rany urazowe, zapalenie pępka, zapalenie spojówek, zakażenia ucha zewn. Reakcje nieporządane – świąd , wysypka , po wchł. toksycz. dawki- uszkodzenie słuchu i nerek. 3.GRAMICYDYNA – toksyczne działanie – stosowane jest tylko miejscowo( kremy , maści ,zasypki)działa na bakterie G(+). Zastosowanie: preparaty do oczu i uszu jako preparaty złożone z neomycyną lub polimyksynąB. ………………………………………………….. 4.TYROTRYCYNA- uszkadza błonę komórkową , działa bakteriob. ANTYBIOTYKI PEPTYDOWE- PRZECIWGRUŻLICZE 1.KAPREOMYCYNA. 2. WIOMYCYNA – działania nieporządane: uszkadzają nerki i wątrobę . zastosowanie- pozajelitowe; domięśniowo lub we wlewach( dożylnych), - w lecznictwie- jako leki zastępcze. Preparaty: Capastat- proszek do sporządznia roztworów do wstrzyknięć domięśniowych. . LEKI PRZECIWGRIŹLICZE bakteriobójcze:- pierwszego wyboru 1.IZONIAZYD (Isoniazidum, Rifamazid) – wchłania się całkowicie z przewodu pokarmowego dobrze przenika do tkanek . Działania nieporządane : zap. wątroby, zapal. wielonerwowe- dotyczy gł. Alkoholików i cukrzyków . zaburzenia afektywne a także skórne. 2.RIFAMPICYNA- ( Rifampicyna, Rifamozid) Mechanizm działania: -hamowanie polimerazy RNA w komórce bakteryjnej . – działa na bakterie G+ oraz hamuje wzrost prątków. – dobrze się wchłania z przewodu pokarmowego , dobrze przenika do tkanek. – wydziela się z moczem , łzami i potem ,- metabolizowana w wątrobie , wydalana z żółcią . Działania nieporządane: zaburzenia żołądkow-jelitowe , zapalenie wątroby, osłabia doustną antykoncepcję. 3.PIRAŻYNAMID (Pyrazinamid)– syntetyczna forma nikotynamidu –działa tylko w środowisku kwaśnym , - podawany tylko przez pierwsze dwa miesiące. Całkowicie się wchłania z przew. Pokarm, metabolizowany w wątrobie , częściowo wydalany z moczem . Działania nie pożądane : bóle stawowe. 4.STREPTOMYCYNA – antybiotyk aminoglikozydowy, hamuje biosyntezę białek bakteryjnych (30s) uszkadza błonę cytoplazmatyczną . –nie wchłnia się z przewodu pokarmowego, podawana we wstrzyknięciach domięśniowych , dobrze przenika do tkanek , metabolizowana i wydalana przez nerki. Działania niepożądane :- ototoksyczność ( zaburzenia równowagi, zawroty głowy , uszkodzenia słuchu-trwałe) nefrotoksyczność , zaburzenia neurologiczne (drętwienie wokół ust ) . 5.ETAMBUTOL (Ethambutol) – działanie bakteriostatyczne , - hamowanie syntezy RNA bakterii, - metabolizowany w wątrobie , wydalany z moczem , Działania niepożądane: zapalenie narządu wzroku.