Monitoring Środowiska

OEZ

Obszar gdański – jedna z 5, strefa klęski ekologicznej

-położenie: ogólnie całe województwo pomorskie ze szczególnym uwzględnieniem Zatoki Puckiej, Zatoki Gdańskiej, aglomeracji Trójmiejskiej

-powierzchnia: Aglomeracja Trójmiejska (Gdańsk, Gdynia, Sopot) – 414 km2; strefa pomorska ( woj. Pomorskie z wykluczeniem aglomeracji) – 17896 km2

-liczba ludności: aglomeracja -742 tys., strefa pomorska – 1498 tys.

-geomorfologia: Strefa kontaktu morza i lądu, a więc przybrzeżne wody morskie, jak i nadbrzeżne obszary lądowe, jest szczególnie narażona na przeobrażenia środowiska wywołane działalnością człowieka. Bałtyk, jako płytki zbiornik morski, o niewielkiej pojemności i ograniczonej wymianie wód z Atlantykiem, jest wyjątkowo podatny na skażenie, zwłaszcza substancjami dopływającymi z otaczających go obszarów lądowych.

-rzeki: Wisła

-zbiorniki wodne: Morze Bałtyckie w tym Zatoki Pucka i Gdańska, Zalew Wiślany

-przemysł-wydobywany surowiec: zespół portowy w Gdańsku, zakłady petrochemiczne, fabryka nawozów fosforowych

- domieszki niepożądane

-ścieki przemysłowe-komunalne: ścieki komunalne Trójmiasta, czyszczenia na wodach zatoki zbiorników balastowych dużych okrętów

-zakłady przemysłowe – rodzaj zanieczyszczenia: zakłady petrochemiczne, fabryka nawozów fosforowych – zanieczyszczenia powietrza, zespół portowy – zanieczyszczenia wód; odpady

-zanieczyszczenia pyłowe/gazowe

-dawne i obecne zakłady

- trendy zmian zanieczyszczeń na przestrzeni lat

- wybranie elementu środowiska lub problemu w środowisku dla którego będzie stosowane opróbowanie

Rejon zagrożenia ekologicznego w Polsce -Zatoka Gdańska

Zatoka Gdańska to obszar w Polsce szczególnie narażony na zanieczyszczenia z kilku powodów. Jest ona częścią zlewni Morza Bałtyckiego, które z kolei jest morzem płytkim, szelfowym, niedużym i przede wszystkim jest prawie pozbawione możliwości wymiany wód z oceanami gdyż jest morzem prawie zamkniętym. W związku z tym, substancje które dostaną się do zatoki zalegają w niej b. długo.

Substancje toksyczne i szkodliwe kumulują się w organizmach zamieszkujących wody morskie, a także w wodzie i podłożu. Często zakres tolerancji tych organizmów na stężenie zanieczyszczeń zostaje przekroczony, co prowadzi do ich zamierania i tym samym do zmniejszenia ilości i różnorodności gatunkowej. Równie dużym problemem są ścieki i zanieczyszczenia doprowadzane do zatoki przez zamieszkujących ten obszar ludzi. Z obszarów graniczących z zatoką spływają ogromne ilości azotu, szacowane w tonach. Od lat sześćdziesiątych XX wieku, ilość miocenów doprowadzanych do wód zatoki w zimie wzrosła trzykrotnie. Przeważająca ilość substancji azotowych które trafiają do zatoki, pochodzi z rolnictwa. Poza tym związki azotowe spływają do zlewni bałtyckiej ze ściekami bytowymi dużych miast. Często są to ścieki nie poddane żadne j obróbce w oczyszczalniach. Innym źródłem zanieczyszczeń w zatoce są odpady.

Zakłady przemysłowe, elektrownie i silniki spalinowe również emitują ogromne ilości zanieczyszczeń, zwłaszcza ciężkich. Są to skażenia PCB oraz DDT, chociaż wskutek wycofania tych substancji z użycia ich stężenie w środowisku znacznie spadło. Innym źródłem trujących substancji są farby którymi malowane są łodzie. Jak wiadomo, farby zawierają różnego rodzaju metale ciężkie, stanowiące odrębny problem w zanieczyszczeniu Zatoki Gdańskiej. Do wód zatoki wraz z zanieczyszczeniami trafiają metale ciężkie różnego rodzaju, jednak do szczególnie niebezpiecznych należą: rtęć, ołów, kadm, cynk, miedź, chrom i nikiel. Metale ciężkie kumulują się w organizmach ryb, zwłaszcza w tkance tłuszczowej. Niekiedy ich stężenie jest tak duże że uniemożliwia połowy i gospodarkę rybacką.

Do zanieczyszczeń Zatoki Gdańskiej należą jeszcze różnego rodzaju związki ropopochodne, naftowe, które trafiają tu jako resztki po płukaniu zbiorników. Pogłębia się także zanieczyszczenie na plażach, a jego rozmiary mogą obejmować nawet kilkanaście km linii brzegowej.

W ściekach komunalnych, bytowo-gospodarczych i rolniczych znajduje się bardzo niebezpieczna przede wszystkim dla człowieka flora bakteryjna, która może stanowić źródło wielu trudnych do wyleczenia i infekcji.

Najczęściej wraz ze ściekami do wód Morza Bałtyckiego dostają się bakterie z układu pokarmowego, oddechowego, oraz nerek i układu moczowego. Wirusy w wodzie morskiej mają dłuższą żywotność i możliwości chorobotwórcze od bakterii. Są to np. wirusy Heinego-Mediny, czy wirusy przewodu pokarmowego wywołujące nieżyty jelitowe. Wirusy i bakterie chorobotwórcze, które dostaną się do wody Zatoki Gdańskiej pozostają tam jakiś czas dopóki nie wyginą, a ich obecność oraz ich ilość decyduje o stanie sanitarnym kąpielisk. Często z powodu takich zanieczyszczeń są one zamykane albo nawet poddawane likwidacji.

W czasach, gdy rozwój przemysłu przetwórczego i wydobywczego był na niższym poziomie rozwoju, a liczb a ludności mniejsza, mniejsza też była eksploatacja plaż nadbałtyckich. Było ich mniej, nie były tak zatłoczone jak dzisiaj, przez co było tam przyjemniej, a takie warunki sprzyjały wypoczynkowi ludzi oraz środowisku naturalnemu. Szybki rozwój przemysłu i miast pociągnęły za sobą zmasowany napływ ludności i wszystkie te czynniki doprowadziły da zanieczyszczenia wód Zatoki Gdańskiej. Gdyby nie przedsięwzięto odpowiednich kroków prowadzących do zmniejszenia emisji szkodliwych zanieczyszczeń oraz do poprawy stanu środowiska naturalnego Bałtyku, to regeneracja obszaru Zatoki Gdańskiej mogłaby trwać przez wiele setek lat.

Liczba deficytów tlenowych w polskiej strefie przybrzeżnej w latach 2000-2007 na wybranych stacjach monitoringowych (barwne znaczniki określają wystąpienie minimalnego stężenia tlenu w roku, liczby w nawiasach oznaczają głębokość stacji) (źródło: GIOŚ/PMŚ)

Klasyfikacja stanu wód morskich polskiej strefy południowego Bałtyku pod względem zimowych stężeń azotu mineralnego; kod kolorystyczny: niebieski – stan bardzo dobry, zielony – stan dobry, żółty – stan umiarkowany, pomarańczowy – stan słaby; uwaga – brak danych z Zatoki Pomorskiej w 2008 r. (źródło: GIOŚ/PMŚ)

Morze Bałtyckie jest nazywane morzem śródziemnym północnej Europy, ponieważ ze wszystkich stron jest otoczony lądem, a z Morzem Północnym łączy go jedynie kilka płytkich cieśnin. Jest jednym z najmłodszych mórz Oceanu Atlantyckiego i liczy około 12 000 lat. Morze Bałtyckie należy do największych słonawych mórz na świecie, których właściwości sprawiają, że są szczególnie wrażliwe na zanieczyszczenie i eutrofizację. Jest to stosunkowo płytkie regionalne morze, o średniej głębokości 50 metrów (dla porównania średnia głębokość Morza Śródziemnego to 1500 m). Morze Bałtyckie jest prawie całkowicie zamknięte (tylko 3% objętości wody jest wymieniane w każdym roku). Bardzo długi okres całkowitej wymiany wody w morzu (25-30 lat) jest z jednym z czynników powodujących, iż Bałtyk należy do najbardziej zanieczyszczonych mórz na świecie.

Polski program monitoringu Bałtyku obejmuje regularną kontrolą (6 razy w roku) stanu środowiska morskiego polskiej strefy południowego Bałtyku na stacjach położonych w strefie głębokowodnej - w rejonie Głębi Gdańskiej (stacja P1=BMP L1), Głębi Bornholmskiej (stacja P5=BMPK2), na południowo-wschodnim skłonie Głębi Gotlandzkiej (stacja P140=BMP K1) oraz na stacjach umiejscowionych w strefie przybrzeżnej.

Stacje pomiarowe i częstość pomiarów w 2008 r. w ramach monitoringu Bałtyku (źródło: GIOŚ/PMŚ)

Klasyfikację stanu polskich obszarów południowego Bałtyku przeprowadzono na podstawie danych pomiarowych pozyskanych podczas realizacji programu monitoringu dla następujących obszarów/regionów: Zalew Pucki (stacja ZP6), wewnętrzna Zatoka Gdańska (poza strefą ujścia Wisły; stacje P110, P116, P104), strefa pełnomorska: Głębia Gdańska (stacja P1), południowo-wschodni Basen Gotlandzki (stacja P140), strefa płytkowodna (do 20 m) środkowego wybrzeża (stacje: Ł7, P16, K6) i otwarta Zatoka Pomorska (poza strefą ujściową Odry/Świny; stacje B13 i B15) Wstępnej klasyfikacji stanu dokonano na podstawie następujących elementów jakości i wskaźników[1]:

-        biologiczny element jakości - fitoplankton:

1)      średnie stężenie chlorofilu a w miesiącach letnich (V-IX) lub średnia roczna
w przypadku Zalewu Puckiego i Zalewu Wiślanego,

-        fizyko-chemiczny element jakości:

1)      stężenia zimowe rozpuszczonych fosforanów (średnie stężenie z warstwy 0-10 m
w strefie głębokowodnej lub 0-dno w zalewach),

2)      stężenia zimowe azotu mineralnego (NO3+NO2+NH4),

3)      przezroczystość wody w miesiącach letnich (V-IX) lub średniej rocznej w przypadku Zalewu Wiślanego,

4)       natlenienie wód przydennych (średnie stężenie tlenu w warstwie przydennej)
w miesiącach letnich (V-IX).

Stacje pomiarowe i częstość pomiarów w 2008 r. w ramach monitoringu Bałtyku (źródło: GIOŚ/PMŚ)

Przydatny link : http://www.gios.gov.pl/stansrodowiska/gios/pokaz_artykul/pl/front/raport_regionalny/pomorskie

Gdański Okręg Przemysłowy

Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

Stocznia Gdańska

Gdański Okręg Przemysłowy – w skład okręgu wchodzi głównie Trójmiasto, aglomeracja gdańska. Położony jest nad Morzem Bałtyckim, dlatego też podstawą rozwoju jest gospodarka morska, w tym głównie przemysł stoczniowy (Stocznia Gdańska). Oprócz tego rozwinięty jest przemysł elektrotechniczny i spożywczy. Dużą rolę odgrywa także przemysł petrochemiczny – w Rafinerii Gdańskiej przerabiana jest ropa naftowa^[1]. Dawniej stosowano także określenie Okręg Przemysłowy Zatoki Gdańskiej^[2].

Spis treści 1 Delimitacja granic 2 Charakterystyka 2.1 Przemysł elektromaszynowy 2.2 Przemysł spożywczy 2.3 Przemysł drzewny i meblarski 2.4 Przemysł energetyczny 2.5 Przemysł chemiczny 3 Zobacz też 4 Przypisy

Delimitacja granic

Delimitacja granic Gdańskiego Okręgu Przemysłowego jest niejednoznaczna. Do okręgu zaliczają się zawsze Gdańsk i Gdynia, gdyż przemysł w tych miastach odgrywa dość znaczną rolę. Dodatkowo zaliczane są również Puck, Władysławowo, Małe Trójmiasto, Mierzeja Helska oraz Żarnowiec. Delimitacja południowej granicy jest jeszcze trudniejsza, gdyż w samym Gdańsku część badaczy wycina nieuprzemysłowioną Wyspę Sobieszewską i Gdańsk Południe^[3] Część natomiast traktuje ją jako integralną część miasta Gdańska, bezspornie należącego do okręgu. A nawet dodaje jeszcze miasto Pruszcz Gdański^[4]

Charakterystyka

Gdański Okręg Przemysłowy jest jedynym dużym okręgiem przemysłowym w Polsce leżącym nad morzem. Z tego względu pod wieloma względami jest inny niż pozostałe okręgi.

Przemysł elektromaszynowy

SS Sołdek pierwszy statek wybudowany w Polsce po wojnie

Gdański OP jest głównym okręgiem w Polsce produkującym i remontującym statki i okręty. Część zadań stoczni (podzespoły) ze względu na niewielką długość linii brzegowej (Trójmiasto leży nad zatoką) i konieczność dzielenia pasa nadmorskiego z portami i turystyką, jest wykonywana w innych miastach województwa^[1]. Przemysł okrętowy na Wybrzeżu ma tradycje od średniowiecza. Na początku XX wieku odgrywał dość dużą rolę w gospodarce Gdańska. W dwudziestoleciu między wojennym w Wolnym Mieście Gdańsk działały dwie stocznie^[5], które oprócz budowy i remontów statków zajmowały się produkcją wagonów tramwajowych i taboru kolejowego^[6]. W 1926 powstał port w Gdyni a co za tym idzie również stocznia. Pierwszy gdyński statek powstał dopiero w 1938. Wybuch II wojny światowej spowodował załamanie produkcji. W 1948 produkcja została wznowiona w Stoczni Gdańskiej. Natomiast w 1954 Stoczni Gdynia^[5]. Szczyt rozwoju przemysłu stoczniowego w Trójmieście przypada na lata 1976-1978. Stocznie w Gdańsku i Gdyni są stoczniami w dużej mierze wyspecjalizowanymi^[7]. Oprócz Stoczni Gdańskiej i Stoczni Gdynia w Okręgu znajdują się stocznie: Remontowa (remontująca statki), Północna (produkuje statki ratunkowe i naukowo-badawcze), Wisła (statki śródlądowe i przeznaczone do żeglugi przybrzeżnej), Gdyńska Stocznia Remontowa (naprawy statków) i Marynarki Wojennej (budowa okrętów)^[8].

Oprócz stoczni największym zakładem gałęzi elektromaszynowej są Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego i Miejskiego w Gdańsku. Firma ta zajmuje się naprawą i modernizacją lokomotyw oraz wagonów. Zakłady te powstały w 1910, jako Eisenbahn Hauptewerkstatt Danzig-Troyl (Główny Warsztat Kolejowy Gdańsk-Trojan). W swojej historii oprócz napraw taboru kolejowego wykonywały między innymi: kadłuby ścigaczy torpedowych, autobusy i pługi odśnieżne^[9].

W Gdańskim Okręgu Przemysłowym zlokalizowane są również zakłady teleelektroniczne Unimor oraz przemysłu radiowego Radmor. Firmy te produkują nie tylko podzespoły elektroniczne do przemysłu elektromaszynowego, ale również stanowią część przemysłu lekkiego produkując radioodbiorniki i telefony^[8].

Przemysł spożywczy

Port we Władysławowie

Przemysł spożywczy w Gdańskim OP, jest również nietypowy dla Polski, chociaż typowy dla terenów nad morskich. Głównym produktem przemysłu spożywczego w okręgu są ryby i ich przetwory. Jednakże rozwinięte są (lub były) również inne gałęzie przemysłu spożywczego np. mleczarstwo i piwowarstwo. Dodatkowo w okręgu są mniejsze zakłady produkujące żywność na potrzeby aglomeracji i turystyki^[1]. Przemysł spożywczy w Gdańskim Okręgu Przemysłowym nie zaspokaja wszystkich potrzeb miejscowego rynku stąd żywność jest sprowadzana z innych obszarów województwa oraz poprzez porty z innych stron świata^[10].

Przemysł drzewny i meblarski

Przemysł drzewny i meblarski jest rozwinięty głównie w Gdańsku. Głównym i najbardziej znanym produktem są meble gdańskie. Dodatkowo część przemysłu meblarskiego produkuje na potrzeby przemysłu okrętowego (meble okrętowe)^[1].

Przemysł energetyczny

Elektrownia Wodna Żarnowiec

Gdański Okręg Przemysłowy produkuje stosunkowo niewielkie ilości energii elektrycznej, która nie wystarcza na potrzeby metropolii. W Trójmieście znajdują się dwie niewielkie elektrownie. Dodatkowym zakładem niwelującym deficyt prądu w dzień jest Elektrownia Wodna Żarnowiec, która to jednak zużywa więcej prądu niż go wytwarza (pompowanie wody do zbiornika górnego). Na terenie okręgu była budowana Elektrownia Jądrowa Żarnowiec – pierwsza elektrownia jądrowa w Polsce^[11].

Przemysł chemiczny

Głównym gdańskim zakładem w branży chemicznej jest Grupa LOTOS (dawniej Rafineria Gdańska), produkująca paliwa i produkty ropopochodne. Poza LOTOSem w Gdańsku znajdują się zakłady fosforowe produkujące nawozy sztuczne^[12]. W pasie wybrzeża od Łeby po Wejherowo znajdują się złoża soli jednakże nie są wydobywane^[13].

130

8. Zakłady mające wpływ na stan środowiska

Od trzynastu lat analizowany jest zakres korzystania ze środowiska przez największe

zakłady przemysłowe Gdańska do których należą: Rafineria Gdańska, Elektrociepłownie

Wybrzeże – ( od 1998 r bez EC I ), Stocznia Północna, Gdańska Stocznia Remontowa,

Stocznia Gdańska - Grupa Stoczni Gdynia – poprzednio Stocznia Gdańska, Siarkopol,

Gdańskie Zakłady Nawozów Fosforowych, Zarząd Morskiego Portu Gdańsk, Elbrewery

Co.Ltd.- zlikwidowany , Spółdzielnia Mleczarska „ Maćkowy”, Cloetta „Fazer”-Polska,

Federal- Mogul Bimet ( dawniej Wytwórnia Łożysk Ślizgowych), Olvit, Elektromontaż,

Baltic Malt, Pollytag, Izolmat , PERN, Amiantit Nordcap Plastic, Port Service.

W roku. 2003 analizowano dane z 20 zakładów.

Poniżej przedstawiamy informacje o wykonanych przedsięwzięciach w roku 2003 z

zakresu ochrony środowiska przez zakłady przemysłowe.

1. Elektrociepłownia Wybrzeże S.A.

- Modernizacja palników i obrotowych podgrzewaczy powietrza kotła nr 10,

- Modernizacja elektrod elektrofiltru kotła nr 10,

- Mechaniczne odżużlanie kotłowni,

- Ograniczenie zużycia wody poprzez modernizację układu wody ruchowej,

- Rekultywacja składowiska w Przegalinie,

- Modernizacja kolektora wodorowego z ZPT OLVIT.

2. POLLYTAG S.A.

- Modernizacja granulatorni i części sortowni, co spowodowało zmniejszenie emisji pyłów:

a) pył respirabilny 0,97 i 1 mg/m3 (dopuszczalna 1),

b) pył całkowity 2,85 i 2,95 mg/m3 (dopuszczalna 4),

- Częściowy remont filtra powodujący zmniejszenie pyłów do atmosfery do 8,4 kg/h

(dopuszczalna 12,00 kg/h),

- Wywiercenie studni nr 2 o większej wydajności, która pozwala na intensywniejsze

zraszanie kruszywa podczas rozładunku, jak również zraszanie hałd.

3. STOCZNIA PÓŁNOCNA S.A.

- Modernizacja komory VACUM-BLAST (II etap – zakończenie). Zmniejszenie emisji

pyłu śrutowniczego oraz zwiększenie średniej skuteczności odpylania do 99,91% poprzez

131

zastosowanie hermetycznego systemu odzysku ścierniwa i zastosowania filtra o

odwróconym strumieniu z wymiennym wkładem typu SAC 12. Wysokosprawne

urządzenie separacyjne umożliwi pełny przepływ materiału ściernego i ewentualnych

zanieczyszczeń przez czyszczące strumienie powietrza. W wyniku zastosowania ww.

procesu oczyszczony materiał ścierny nadaje się do ponownego użytku,

- Modernizacja sieci instalacji wodnej – wypiętrzenie jednej studni głębinowej K-1.

Zwiększenie szczelności przed przedostawaniem się zanieczyszczeń ze środowiska oraz

poprawa jakości wody,

- Wykonanie rurociągu ciepłej wody oraz wymiana sieci instalacji wodnej w stoczni.

Zastosowanie nowego rurociągu i wymiana sieci wodnej pozwoli obniżyć straty ciepła na

przesyle oraz poprawi jakość dostarczanej wody,

- Wymienniki ciepła do nagrzewnic parowych AG 300. Poprawa efektywności

wykorzystania energii cieplnej.

4. STOCZNIA GDAŃSKA – GRUPA STOCZNI GDYNIA S.A.

- Wdrażanie PN ISO 14000 we współpracy z Politechniką Gdańską.

5. Gdańskie Zakłady Nawozów Fosforowych „FOSFORY” Sp. z o. o.

- Zakończenie prac przy budowie instalacji do alkalicznej absorpcji gazów kwaśnych z

wytwórni kwasu siarkowego, co pozwoliło na ograniczenie emisji dwutlenku siarki – 14

razy i kwasu siarkowego – 143 razy,

- Kontynuacja prac rekultywacyjnych na składowisku fosfogipsów w Wiślince.

6. Saur Neptun Gdańsk S.A.

- Działania zmierzające do wdrożenia systemu zarządzania środowiskowego zgodnie z

normą ISO 14001 na terenie oczyszczalni ścieków Gdańsk – Wschód. Termin certyfikacji

zgodności systemu zarządzania środowiskowego z normą dla w/w obiektu oraz

recertyfikacji zgodności systemu zarządzania środowiskowego z normą dla ujęcia wód

powierzchniowych „Straszyn” i ujęcia wód głębinowych „Lipce” planowany jest na

czerwiec 2004 r.,

- W ramach działań związanych z usprawnieniem gospodarowania odpadami na terenie

działalności Spółki opracowano dwie koncepcje:

a) „Koncepcja planu technologiczno – ładunkowego osadu ściekowego oczyszczalni

ścieków Gdańsk – Wschód dla celów zagospodarowania przyrodniczego”,

132

b) współspalania osadów w kotłach Elektrociepłowni Wybrzeże S.A. pt. „ Koncepcja

rozbudowy oczyszczalni ścieków Gdańsk – Wschód – zagospodarowanie osadów

ściekowych”.

7. Federal-Mogul BIMET S.A.

- Wyremontowanie galwanizerii, wymiana starych urządzeń i zakup nowej linii

galwanicznej do pokrywania łożysk powłokami bezołowiowymi,

- Zakup nowej myjki węglowodorowej, bez źródeł emisji, przeznaczonej do mycia łożysk

ślizgowych, dzięki czemu zlikwidowano myjki produkcyjne pracujące na

czterochloroetylenie (PERI),

- Zamknięcie oddziału produkcji proszków ołowiowych (zmniejszenie emisji ołowiu),

- Zakup i wyposażenie stanowisk pracy, na których istnieje możliwość wycieku oleju do

środowiska, w wanny zapobiegające takim wyciekom,

- Przeprowadzenie inwentaryzacji źródeł emisji, oznaczenie emitorów,

- Otrzymanie przez zakład nowego pozwolenia na wprowadzenie gazów i pyłów do

powietrza, obowiązujące do 2013 roku.

8. Baltic Malt Sp. z o. o.

- Zrealizowanie budowy i rozruch zakładowej oczyszczalni ścieków. Obiekt został

dopuszczony do użytkowania w dniu 22.01.2004 r. na podstawie decyzji

WIK.ZIT-M/7114/40/03/TJ wydanej przez Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora

Nadzoru Budowlanego

- Dokonanie nasadzeń drzew i krzewów na terenie Zakładu

9. Gdańska Stocznia „Remontowa” im. Józefa Piłsudskiego S.A.

- Modernizacja doku nr 3 polegająca na wykonaniu instalacji do zbierania ścieków z mycia

kadłubów,

- Modernizacja doku nr 4 polegająca na wykonaniu instalacji do zbierania ścieków z mycia

kadłubów,

- Zakup urządzenia do bezpyłowego zbierania i załadunku ścierniwa po procesie

czyszczenia konstrukcji stalowych – 2 szt.,

- Zakup urządzenia do czyszczenia kadłubów, śrutownica na śrut stalowy współpracująca z

odkurzaczem przemysłowym – typ BLASTRAC 1-20 D.

133

10. Przedsiębiorstwo Eksploatacji Rurociągów Naftowych „Przyjaźń” S.A.

- Uszczelnienie tacy zlewnej zbiornika nr 10 o pojemności V=50 000 m3 folią PLED

(geomembraną) na terenie Bazy Manipulacyjnej.

11. ZAKŁAD UTYLIZACYJNY Sp. z o. o.

- Realizacja prac naprawczych na terenie oczyszczalni hydrofitowej wynikających z ustaleń

rozprawy wodnoprawnej w Wydziale Środowiska Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego z

dnia 2 grudnia 2002 w sprawie cofnięcia bez odszkodowania pozwolenia wodnoprawnego

na odprowadzenie ścieków oraz harmonogramu i zakresu działań zmierzających do

poprawy stanu jakości lub redukcji ścieków odprowadzanych do odbiornika z terenu

składowiska odpadów, przedstawionego przez Zakład pismem z dnia 12 grudnia 2002 r.:

a) Zamknięcie w dniu 1 lutego 2003 r. obiegu ścieków. Całość ścieków powstających na

terenie kwatery skladowej, spływających w kierunku oczyszczalni hydrofitowej

zawracana jest na kwaterę składową odpadów. Na bieżąco prowadzony jest rejestr

ilości ścieków,

b) Od dnia 2 lutego Zakład nie ponosi opłat środowiskowych za ładunek zanieczyszczeń

zawartych w ściekach,

c) W II kwartale zakończono prace przy wymianie drenażu na terenie oczyszczalni. Na

obu poletkach hydrofitowych ułożony został nowy drenaż zbierający odcieki,

d) W okresie III kwartału na jednym z poletek hydrofitowych zastosowano preparat

mikrobiologiczny Doctor Drain, którego celem było udrożnienie złoża poletka

i przywrócenie zdolności hydraulicznej złoża. Efekty tych działań będzie można

ocenić po rozpoczęciu wegetacji roślin,

e) W III kwartale dobudowano przed oczyszczalnią separator mechaniczny. Uzyskany

efekt usuwania zawiesiny ogólnej, mętności i substancji rozpuszczonych,

potwierdzony badaniami analitycznymi, wskazuje na prawidłowe funkcjonowania

separatora. Osiągnięto redukcję zawiesiny o ponad 50%,

f) W okresie III i IV kwartału wykonano nasadzenia drzew w strefie ograniczonego

użytkowania. Kontynuacja prac przewidziana jest w 2004 r.,

g) W rejonie oczyszczalni uporządkowano teren, wykonano rowy zbierające odcieki,

h) W IV kwartale zlecono Przedsiębiorstwu J.A.T Sp. z o.o. wykonanie projektu rowów

opaskowych i drenażu wokół kwatery składowej odpadów. Dokumentacja projektowa

jest obecnie przez Wykonawcę uzupełniana.

134

- Prowadzono kompostowanie odpadów w pryzmach. Kompostowaniu poddano

2849,67 Mg odpadów roślinnych i organicznych. Wytworzony kompost jest

wykorzystywany na składowisku do prac przy zabudowie skarp i ich zadarnianiu,

- W okresie III kwartału rozpoczęto proces biodegradacji zaolejonych odpadów

pochodzących z czyszczenia zbiorników i kanalizacji.

Zatoka Gdańska

Zatoka Gdańska leży w południowo-wschodniej części Morza Bałtyckiego, pomiędzy Polską i Rosją. Jej średnia głębokość to około 70 m, a maksymalna 118 m (rejon Głębi Gdańskiej). Przeźroczystość wody w zależności od pory roku kształtuje się na poziomie od 8 do 16 m, a zasolenie to 7 - 8‰. W czasie silnych sztormów na jej obszarze występują fale o wysokości przekraczającej 9 m. W skład Zatoki Gdańskiej wchodzi w części zachodniej Zatoka Pucka, zaś w części południowej i wschodniej Zalew Wiślany.

Zatoka Gdańska zajmuje obszar 4940 km2 (co stanowi 1,3% powierzchni Bałtyku) i zawiera 291 km3 wód. Otoczenie Zatoki stanowi na przemian brzeg akumulacyjny w rejonie obniżeń pradolin i abrazyjny (klifowy) oraz dwie mierzeje, helska i wiślana. Obie porasta suchy bór sosnowy i związana z nim roślinność słono- i piasko- lubna. Ze względu na swój nietypowy układ stanowi ona ważny przedmiot ochrony.

Powierzchnia dorzeczy, dla których zlewnią jest Zatoka Gdańska, wynosi około 213 316 km2. W ciągu roku z lądu dopływa do niej około 40 km3 wód rzecznych, w tym 32 km Wisłą. Są one w dużym stopniu zanieczyszczone, co zdecydowanie wpływa na degradację środowiska Zatoki.

Południowa część wybrzeża Zatoki jest silnie zurbanizowana i uprzemysłowiona, tworząc aglomerację miejsko-przemysłową. W jej rejonie zlokalizowanych jest około 70% gospodarki morskiej kraju. Zakłady takiej jak Rafineria Gdańska obok bardzo dużego kompleksu stoczni produkcyjnych i remontowych stwarzają poważne zagrożenie dla środowiska naturalnego wybrzeża. Tereny nad Zatoką Gdańską zamieszkuje około 1,5 mln osób, co wiąże się z ogromnymi ilościami odprowadzanych wprost do morza ścieków komunalnych.

Porty w Gdyni i Gdańsku a także porty rybackie i turystyczne stanowią wraz z zapleczem przemysłowym jedno z podstawowych źródeł zanieczyszczeń Zatoki Gdańskiej. Ogromne ilości odpadów przedostaje się do morza w trakcie eksploatacji, przeładunków i remontów statków do nich zawijających. Możemy je podzielić na cztery grupy: produkty ropopochodne, ścieki sanitarno-bytowe, śmieci gospodarcze oraz odpady ładunkowe. Przeciętne ilości zanieczyszczeń przypadających na jedną osobę w ciągu doby to: 1,5-2,5 kg śmieci, 150 l ścieków fekalnych, 80-100 l wód sanitarnych, 40 l wód z mycia naczyń w kuchni i 50 l z pralni. Wszystkie te substancje są i mogą być usuwane wprost do morza w odległości 12 mil od strefy przybrzeżnej, a po dezynfekcji i rozdrobnieniu nawet 3 mile od brzegu. Natomiast w porcie obowiązuje całkowity zakaz ich usuwania-oprócz ścieków szarych. Tymczasem dane pochodzące z przedsiębiorstw usług portowych wskazują, że ilości faktyczne odbierane ze statków nie przekraczają 10% tych wielkości. Prawdopodobne jest więc przypuszczenie, że znaczne ilości śmieci są wyrzucane za burtę w porcie lub po jego opuszczeniu - wbrew zakazowi. Kolejnym źródłem zanieczyszczeń są wody zaolejone. Ich największe ilości pochodzą z mycia zbiorników, w których przewożono oleje tj. ze zbiornikowców.

Największym zagrożeniem dla środowiska morskiego są jednak przewożone przez statki produkty ropopochodne. Ocenia się, że ogółem na Morzu Bałtyckim jest to około 100 mln t rocznie. Szkodliwe działanie ropy w środowisku jest różnorodne i wielokierunkowe. Powszechnie wiadomo, że masowy zrzut oleju do wód morskich powoduje zachwianie równowagi biogenetycznej olbrzymich akwenów.

Duży wpływ na stan wód Zatoki Gdańskiej mają wpływające do niej wody rzeczne, szczególnie Wisły. Wraz z nimi wpływają do niej substancje tłuszczowe, detergenty, metale ciężkie oraz wiele innych szkodliwych substancji. Zatoka Gdańska odbiera również duże ilości ścieków przemysłowych, i sanitarno - bytowych z aglomeracji trójmiejskiej, oraz innych ośrodków miejskich i przemysłowych położonych w tym rejonie.

Inne zagrożenie stanowi przemysłowa eksploatacja złóż ropy. Uruchomienie platformy czy też innych urządzeń służących do wydobycia tego surowca powoduje niewielkie, ale powtarzające się zanieczyszczenie wód, wynikające z technologii pracy i zawodności urządzeń oraz błędów załóg.

W rejonie Gdańska wciąż zwiększa się ilość odpadów przemysłowych. Są to przede wszystkim fosfogipsy, które powstają jako produkt uboczny w produkcji nawozów fosforowych. Na skażenie wód morskich wpływ mają również zanieczyszczenia pochodzące z atmosfery.

Zmiany w środowisku Zatoki Gdańskiej wywołane wprowadzaniem do niej rozmaitych zanieczyszczeń wpływają na kształtowanie się biocenozy tego akwenu. Uwidacznia się to przede wszystkim w ubożeniu składu gatunkowego - zanika coraz więcej gatunków fitoplanktonu, fitobentosu , zooplanktonu oraz zoobentosu, co prowadzi do zachwiania równowagi biologicznej akwenu. W wyniku zjawiska eutrofizacji z roku na rok następuj zwiększanie się ilości sinic w wodzie. Wiele z nich wytwarza toksyczne metabolity, szkodliwe dla organizmów roślinnych i zwierzęcych. Od końca lat sześćdziesiątych naszego stulecia obserwuje się - głównie w Zatoce Puckiej - wzmożony rozwój brunatnic Ectocarpales, których rozkładające się masy stanowią bardzo dobrą pożywkę dla wprowadzanej ze ściekami flory bakteryjnej.

Niewielu z nas zdaje sobie sprawę, że wody Zatoki Gdańskiej są bardziej zanieczyszczone od wód otwartych Morza Bałtyckiego. Zawartość fosforu w tym akwenie jest wyższa o 50%, azotanów o 64%, a amoniaku aż o 108%. Szczególnie groźne jest występowanie w jej wodach toksycznych metali takich jak: rtęć, ołów, kadm czy arsen. W niektórych przypadkach przewyższają one dopuszczalne normy nawet kilkukrotnie! Wymienione metale odkładają się w organizmach roślin i zwierząt oraz oddziałują pośrednio na niektóre układy organizmów ludzkich np. ośrodkowy układ nerwowy lub narządy: wątrobę, nerki i tarczycę. Bardzo poważne niebezpieczeństwo dla ekosystemu morskiego stanowią również substancje organiczne odporne na degradację takie jak: DDT, toksafen, chlordan (związki chloroorganiczne typu chlorowanych węglowodorów) oraz węglowodory ropopochodne.

Ze ściekami bytowo-organicznymi do wód dostaje się również mikroflora, która może stanowić zagrożenie dla zdrowia człowieka. W zanieczyszczonych wodach morskich występują często bakterie wywołujące choroby przewodu pokarmowego i dur brzuszny. Rzadziej są to pałeczki czerwonki. Oprócz bakterii ścieki bytowe doprowadzają liczne wirusy patogenne oraz larwy pasożytów chorobotwórczych.

Najwięksi sprawcy zanieczyszczenia powietrza w województwie pomorskim

Teren województwa pomorskiego to obecnie jeden z bardziej atrakcyjnych miejsc dla inwestowania zarówno polskiego jak i zagranicznego kapitału, gdyż jest dobrze ulokowany w środkowo- zachodniej Polsce , ma prężnie rozwinięte gałęzie przemysłu oraz całe zaplecze wysoko wykwalifikowanych pracowników. Znaczny udział całej produkcji działu przemysłu w Polsce jest właśnie wytwarzany w tzw. Regionie Gdańskim. Takie nagromadzenie przedsiębiorstw wytwórczych powoduje iż środowisko naturalne jest zanieczyszczone. I tak największe szkody dla środowiska czynią duże zakłady przemysłowe, a cały rejestr potencjalnych sprawców zanieczyszczeń zagrażających środowisku objęto 30 podstawowych elementów-pionów organizacyjnych. W znacznej mierze dotyczy to : dużych zakładów przemysłowych, które przerabiają bądź wytwarzają ogromne ilości różnych materiałów-produktów niebezpiecznych dla środowiska. Należy tutaj szczególnie wyróżnić następujące obiekty w województwie pomorskim:

R E K L A M A	czytaj dalej ↓

1) w całej branży chemicznej oraz dziedzinach zbliżonych w produkcji przemysłowej (mamy ich pięć jednostek):

* są to zakłady-przedsiębiorstwa z branży celulozowo-papierniczej, na przykład International Paper ulokowany w Kwidzynie (to one emitują np. chlor, ługi oraz szkodliwe kwasy czy wiele innych związków).

* przedsiębiorstwa farmaceutyczne na przykład Polpharma SA mająca swoja fabrykę w miejscowości Starogard Gdański (tutaj powstają groźne związki, takie jak: chlor i kwasy oraz liczne rozpuszczalniki itp.).

* przedsiębiorstwa produkujące nawozy sztuczne i liczne odmiany kwasów , są to zakłady Fosfory ulokowane w Gdańsku (tutaj jest wytwarzany kwas siarkowy, czy kwas fosforowy).

* zakłady wytwarzające farby, na przykład Polifarb w Gdyni ( powstają liczne rozpuszczalniki).

* przedsiębiorstwa rafineryjne , a wiec Rafineria Gdańska z siedzibą w Gdańsku (wytwórca ropy naftowej oraz jej produktów).

Oprócz tego jeszcze:

2) dwa miejsca będące jednostką masowego przeładunku materiałów szkodliwych, są to port

w Gdańsku oraz port w Gdyni.

3) aż 11 znanych jednostek są to przedsiębiorstwa które wykorzystują do produkcji tzw. ciekły amoniak w dużych ilościach zazwyczaj w wykorzystywanych instalacjach chłodniczych.

4) dwie jednostki są to przedsiębiorstwa wodociągowe, które wykorzystują znaczne objętości ciekłego chloru do instalacji służącej do uzdatniania wody.

4) osiem jednostek czyli jakieś duże składy magazynowe i dystrybucyjne wszystkich produktów naftowych , zwłaszcza tych ciekłych , przede wszystkim benzyny oraz oleju napędowego.

5) wreszcie jedna jednostka czyli ogromnych rozmiarów skład magazynowo-dystrybucyjny pokładów gazu LPG znajdujący się w Gdańsku.

Dodatkowo całe Trójmiasto (Gdański, Gdynia, Sopot) mają szeroką sieć przesyłową rurociągiem ropy naftowej oraz produktów z przetwórstwa ropy, zaliczamy do nich min.:

* rurociąg pomorski na trasie Gdańsk-Płock ,tu przesyłana jest ropa naftowa.

* liczne rurociągi przesyłowe na trasie Gdańsk -Port Północny do Rafinerii, tu przesyłana jest ropa naftowa i jej produkty.

* liczne rurociągi przesyłowe na trasie Gdynia Oksywie do Dębogórza, gdzie przesyłane są produkty naftowe.