Metodyka Wychowania Fizycznego

1. Planowanie w cyklach.

Cel musi być osiągalny czyli możliwy do zrealizowania w dostępnych warunkach za pomocą dostępnych środków. Efektem końcowym założonych celów powinny być wyznaczone przez podstawę programową. Cele szczegółowe powinny wynikać bezpośrednio z tematu lekcji i mieć opis tego, co uczeń wykona. Natomiast tematy lekcji wynikają z celu operacyjnego lekcji. Tematy powinny wynikać i związane być z ogólnym celem cyklu lekcji.

Wyróżniamy kilka rodzajów celów kształcenia:

Cele ogólne kształcenia, zapisane w podstawach programowych, to kierunki dążeń pedagogicznych. Są one mało konkretne i wieloznaczne.

Cele etapowe są bardziej konkretne, wyprowadzane są z celów ogólnych. Sformułowane są
w programach nauczania i dają się odnieść do wybranego dla ich realizacji materiału.

Cele szczegółowe pozwalają na zbudowanie wymagań. Operacyjne - precyzyjne sposoby wyrażania ogólnych celów kształcenia w postaci zdań, pytań, problemów, to opisy zachowań uczniów, jakie mają oni przejawiać po zakończeniu lekcji (to czego nie umieli a nauczyli się podczas lekcji). Cele operacyjne obejmują 4 zakresy:

1. w zakresie sprawności motorycznej (psychomotorycznej),

2. w zakresie umiejętności,

3. w zakresie wiadomości,

4. w zakresie kształtowania postaw (zadania wychowawcze).

1. Intelektualizacja, indywidualizacja oraz intensyfikacja w lekcjach wychowania fizycznego.

Intelektualizacja – związana jest z tym co nauczyciel mówi do ucznia i okolicznościami przekazywanych treści. Wiąże się z: wiedza o sobie samym, relacja człowiek-otoczenie, wiedza o sporcie, wiedza o możliwościach wykorzystania umiejętności w czasie wolnym.

Współdziałanie wychowania fizycznego z intelektualnym odbywa się przez: realizację zasady świadomego i aktywnego uczenia się, wyposażenie uczniów w wiadomości o celach i zadaniach wychowania fizycznego, o wpływie ćwiczeń ruchowych na organizm, realizowanie czynności ruchowych.

Indywidualizacja – uwzględnienie różnic pomiędzy uczniami, dostosowanie metod, tempa, środków do możliwości ucznia. Indywidualizacja procesu dydaktycznego jest trudna, ze względu na konieczność kontroli nad uczniem. Zadaniem nauczyciela jest dotarcie do każdego ucznia tak aby umotywować go do zadań lekcyjnych. Trzeba uwzględnić w tym osobowość ucznia, to że nie każdy przyswaja czynności ruchowe równie szybko.

Intensyfikacja – związana jest z czynnikami motywacyjnymi, takimi jak: potrzeby osiągnięć zadań postawionych sobie, potrzeby efektu i odczuwania satysfakcji, potrzeby stymulacji w dążeniu do samorealizacji. Intensywność na lekcji wychowania fizycznego nie powinna być miarą efektywności, lekcje wychowania fizycznego to nie trening. Intensywność nie zależy tylko od rodzaju ćwiczeń, można ją podnieść poprzez: skrócenie czasu objaśnień, krótsze przerwy między ćwiczeniami, dobór interesujących ćwiczeń czy właściwa motywacja uczniów.

1. Metody nauczania i sposoby organizacji lekcji.

Wyróżniamy 4 rodzaje metod:

1. Metoda syntetyczna – polega na nauczaniu określonej zabawy, gry lub ćwiczenia w całości, od początku w pełnej formie.

2. Metoda analityczna – polega na nauczaniu poszczególnych elementów zabaw, gier, ćwiczeń ruchowych. Rozpoczynamy od elementów łatwych, a kończymy na trudnych.

3. Metoda mieszana (syntetyczno-analityczna) – polega w pierwszej fazie na nauczaniu częściami zabawy, gry lub ćwiczenia ruchowego, a następnie w pełnej formie.

4. Metoda kompleksowa – polega na nauczaniu wyodrębnionych przez nauczyciela kompleksów ruchowych danej zabawy, gry lub ćwiczenia ruchowego, jest połączeniem poprzednich metod, służy korygowaniu błędów.

Wyróżniamy siedem sposobów organizacji lekcji:

1. Praca jednym frontem – wszyscy uczniowie wykonują jednocześnie określone zadania ruchowe, taka sama ilość powtórzeń, czas trwania itp.

2. Praca w grupach – uczniowie podzieleni są na zespoły i każdy wykonuje inne zadanie na swoim stanowisku.

3. Praca w grupach z ćwiczeniem dodatkowym – przy każdym stanowisku wprowadza się jakieś ćwiczenia dodatkowe, aby skrócić uczniom czas oczekiwania na wykonanie zadania trudniejszego.

4. Tor przeszkód – umiejętnie dobrany przez nauczyciela zestaw zadań ruchowych (6-12 przeszkód) ustawiony w formie toru przeszkód, może być stosowany na każdym poziomie, jest łatwy do zorganizowania.

5. Forma małych obwodów – stanowią 3-5 drobnych zadań ruchowych, prowadzących od najprostszego elementu do ostatniego ogniwa, w którym jest konkretne zadanie.

6. Praca indywidualna – uczniowie posiadają dużą swobodę wyboru rozwiązań i często ćwiczą według własnego pomysłu.

7. Sposób mieszany – następuje wykorzystanie różnych sposobów organizacji na jednej lekcji.

1. Cechy planu.

Plan zawiera konkretne zadania, które zostały zaplanowane do wykonania z określoną grupą w danych warunkach. Cechy dobrego planu dydaktycznego: trafność planu, celowość, perspektywiczność i strategiczność. Walory użytkowe planu: wykonalność, operatywność, elastyczność, terminowość, skuteczność. Zasady planowania dydaktycznego: zasada świadomości, przystępności, poglądowości, systematyczności i trwałości.

1. Prakseologia nad pracą nauczyciela.

Prakseologią określa się jako naukę o sprawnym działaniu w odniesieniu do wszystkich form aktywności polegających na świadomej realizacji założonych celów. Prakseologia bada również postulaty i ogólne zasady sprawnego działania pod kątem ich skuteczności. Dla wielu prakseologia sprowadza się do odpowiedzi na pytanie: jak działać w najskuteczniejszy sposób? Zatem jeśli jednymi słowy owa prakseologia to po prostu nauka o normach i zasadach skutecznego i sprawnego działania.

Obejmuje

1. Uświadomienie celów

2. Diagnozę

3. prognozę

4. programowanie + planowanie

5. realizację

6. ocenę i wnioskowanie pedagogiczne (ewaluacja)

Uświadomienie celu – elementarnym wymogiem jest to aby ustalony cel był bezwzględnie osiągnięty, a więc możliwy do wykonania w przewidywanym czasie, w dostępnych warunkach i za pomocą tych środków jakimi dany wychowawca fizyczny rozporządza.

Diagnoza - może dotyczyć różnych zakresów: a) osobnicza (waga, wysokość, stan zdrowia, sprawność motoryczna), b) grupowa (zawartość gr społecznej, istnienie nieformalnych grup społecznych), c) środowiskowa.

Prognoza – dotyczy przewidywania stanu jaki jest w stanie osiągnąć uczestnik zajęć w określonym czasie.

Planowanie – polega na określaniu doboru i kolejności – przewidywanie działań.

Realizację - istotą tego procesu jest działanie. Nie wystarczy najlepszy plan działania, namysł jeśli nie wystąpi po nim realizacja tego co wcześniej przedsięwzięliśmy.

Ocenę i wnioskowanie pedagogiczne (ewaluacja) – służy przede wszystkim wyciągnięciu aktualnych wniosków z realizacji poszczególnych etapów. Dokonana analizy całości realizacji procesu wychowania i kształcenia fizycznego umożliwia skuteczniejsze działanie w przyszłości.

Pyt. 1 Zabawa ruchowa, gra ruchowa, gry drużynowe, zespołowe gry sportowe

Zabawa ruchowa- jest to dobrowolnie podjęty sposób spędzania czasu wolnego od zajęć obowiązkowych. Cel zabawy jest w niej samej towarzyszy jej uczucie napięcia i radości. Są ustalone granice czasu i miejsca i dobrowolnie przyjęte reguły. Ważna rola w procesie wychowania. Oceniamy poprawność wykonania. Np. berek

Gra ruchowa- jest wyższą formą zabawy prostej. Podstawowym czynnikiem różniący ją od zabawy jest element współzawodnictwa(rywalizacji) między grupami, zespołami, drużynami który musi w grze ruchowej występować. Podział Gier ruch Bodnarowicza: proste złożone, przejściowe, specjalistyczne, drużynowe. Znajdujemy tu trudniejsze formy ruchu niż w zabawie ruch. Przepisy jednakowe dla wszystkich. Oceniamy dokładność i szybkość. Np. wyścig rzędów

Gry drużynowe- Występuje podział na dwie równe drużyny w których zawodnicy na boisku pełnią określone funkcje, występują elementy techniki i taktyki. Możliwość modyfikacji przepisów w zależności od wieku. Oceniamy wynik czyli skuteczność. Np: kwadrant

Zespołowe Gry sportowe- Podział na równe zespoły, przepisy ustalone przez międzynarodowe federacje, ściśle określone funkcje i zadania na boisku. Ruchy wyuczone specjalizacja tech i taktyczna. Oceniamy wynik- skuteczność. Np : Piłka nożna

Pyt 2: TOKI LEKCJI : ZABAW I GIER RUCHOWYCH WEDŁUG KRZEŚNIOWSKIEGO ...WYBRANY TOK Z GIMNASTYKI, LEKKIEJ ATLETYKI, ZESPOŁOWYCH GIER SPORTOWYCH. ZMIENNOŚCI PRACY MIĘŚNIOWEJ PRZY POSZCZEGÓLNYCH ĆWICZENIACH

Toki lekcji Zabaw i gier ruchowych: według Trześniowskiego

Są to do wyboru gry lub zabawy ruchowe.

Dla dzieci 7-10 lat	Dla dzieci 11-12 lat	Powyżej 12 lat
Zabawa ze śpiewem Orientacyjno- porządkowa Na czworakach Rzutna Bieżna Orientacyjno-porządkowa Skoczna Ze śpiewem	Ze śpiewem Orientacyjno-porządkowa Z mocowaniem Bieżna Rzutna Skoczna Ze śpiewem lub pląs	Orientacyjno-porządkowa Z mocowaniem bieżna Rzutna Skoczna Kopna Uspokajająca

Tok Lekcji Lekkiej Atletyki:

Część pierwsza: 3- 5 min 1. Czynności organizacyjne. 2. Przekazanie informacji o celach i zadaniach zajęć. Część druga A 10- 20 min

3.Ćwiczenia kształtujące (postawy, świadomość, sprawność fizyczną, postawę ciała….)

(również w formie zabaw; przeprowadzona jest w rożnych ustawieniach; z przyborem lub bez przyboru; indywidualnie, w parach, trójkach, itp.), przygotowujące również do dalszej części lekcji)

Ćwiczenia: RR, T (w płaszczyźnie strzałkowej), NN ,T (w płaszczyźnie czołowej), RR i NN, T (w płaszczyźnie poprzecznej), MM brzucha, T (w płaszczyźnie mieszanej), MM grzbietu, równoważne, skocznościowe

Część druga B 15- 20 min

4. Ćwiczenia (zabawy, gry) zawierające elementy:

- skoku,

- rzutu,

- biegu.

Część Trzecia 5- 15 min

5. Ćwiczenia uspokajające

6. Czynności organizacyjne i wychowawcze.

7.Nastawienie do podejmowania aktywności na rzecz zdrowia w czasie pozalekcyjnym.

Tok lekcji gimnastyki : różnica tylko w części drugiej B

Ćwiczenia użytkowe i sportowe:

- zwinnościowe-akrobatyczne,

- równowagi,

-ćwiczenia w zwisach i podporach,

- skoki.

Tok lekcji gier drużynowych i zespołowych gier sportowych

Różnica tylko w punkcie 4

-Ćwiczenia (zabawy, gry) nauczające i doskonalące elementy techniki i taktyki danej gry zespołowej lub gry drużynowej.

Zespołowa gra sportowa lub gra drużynowa:

- uproszczona, szkolna

lub właściwa.

Zasada zmienności pracy mięśniowej- główne założenie tej zasady to zapewnienie na lekcji wych-fiz bezpieczeństwa przeciwdziałanie kontuzją mogącym wystąpić na skutek nadmiernego obciążenia grup mięśniowych. Przeplatanie ćwiczeń trudniejszych ćwiczeniami łatwymi, ćwiczenia wymagające skupienia i uwagi ćwiczeniami znanymi i atrakcyjnymi.

Pyt 3: PODSTAWA PROGRAMOWA Z+Z ...

1. Strategia wymuszanie: 2 h zajęć na wszystkich etapach nauczania tj: I, II, III są to zajęcia w systemie klasowo-lekcyjnym. Sprzyjają kształtowaniu postaw bierno- przystosowawczych.

2. Strategia oferowania: 2h zajęć na wszystkich etapach nauczania. Zajęcia do wyboru przez ucznia w grupach międzyoddziałowych lub między klasowych. Sprzyja kształtowaniu postaw

c.d pyt 3 TREŚCI NAUCZANIA: SZCZEGÓŁOWE P 1-6 STR 28 AKTU PRAWNEGO (PKT PODSTAWY PROGRAMOWEJ)…..? To chyba o to chodziło…

1.Diagnoza sprawności fizycznej i rozwoju fizycznego.

2. Trening zdrowotny.

3. Sporty całego życia i wypoczynek.

4. Bezpieczna aktywność fizyczna i higiena osobista.

5. Sport.

6. Taniec

Pyt 4. CEL NACZELNY WF, CELE OPRACOWANIA LEKCJI

Cel naczelny W-fu: Przygotowanie ucznia do całożyciowej aktywności ruchowej i czynnego uczestnictwa w szeroko rozumianej kulturze fizycznej. chyba

1. Aby wykluczyć stanowienie celów tylko dla samych siebie wskazane byłoby, aby w fazie planowania celów dokonać doboru do nich konkretnych zadań, poprzez które cele te będą osiągane.

Powinny być one sprecyzowane przede wszystkim w zakresie

•postaw (m.in. w kierunku dbałości o swoje zdrowie i rozwój społeczno-moralny),

•sprawności fizycznej (głównie ukierunkowanej na zdrowie, z ang. health-related fitness),

•umiejętności (ruchowych, organizacyjnych, życiowych – z ang. life-skills)

•wiadomości

Aby wykluczyć stanowienie celów tylko dla samych siebie wskazane byłoby, aby w fazie planowania celów dokonać doboru do nich konkretnych zadań, poprzez które cele te będą osiągane.

Pyt 5. CZYNNOŚCI N PRZY PISANIU OSNOWY

1. Charakterystyka zespołu klasowego( poziom umiejętności zdrowia sprawności wiedzy itp.)

1. Analiza warunków (bazowo-sprzętowych)

2. Analiza programu nauczania i rozkładu materiału nauczania nauczyciela.

3. Postawienie celów operacyjnych lekcji

4. Określenie typu rodzaju i toku lekcji

5. Opracowanie części głównej lekcji

6. Opracowanie ćwiczeń kształtujących

7. Opracowanie części końcowej lekcji

8. Opracowanie części wstępnej

9. Wybór wiadomości

10. Wybór sprzętu

11. Opracowanie zadań wychowawczych i sposobów wdrażania ich w procesie lekcji wych-fizycznego

12. Bezpieczeństwo na całej lekcji wych-fiz

Pyt 6. CECHY PLANU