Stopniowa droga"
Fragment "Drogocennej ozdoby wyzwolenia" Gampopy
Tlumaczenie, opracowanie: Wojtek Tracewski
Poniższy przegląd drogi w dwudziestu jeden punktach pochodzi z wprowadzenia do nowego niemieckiego wydania tekstu Gampopy, został przygotowany przez tłumacza Tilmana Borgharda. Tilman Borghard (lama Sönam Lhöndrup) jest uczniem Gendyna Rinpocze i ukończył pod jego kierunkiem długoletnie odosobnienia.
1.Umysł każdej istoty zawiera esencję współczucia i mądrości, naturę Buddy. To sprawia, iż w ogóle jesteśmy w stanie podążać drogą wyzwolenia i oświecenia.
2.Punktem wyjścia drogi jest cenne ludzkie ciało obdarzone ośmioma wolnościami, dziesięcioma dogodnymi warunkami i trzema rodzajami zaufania. Dopiero kiedy te dogodne warunki się spotkają, rzeczywiście jesteśmy w stanie wkroczyć na drogę.
3.Ponadto potrzebujemy duchowego przyjaciela, Nauczyciela, który przekaże nam nauki o drodze do wyzwolenia i pomoże właściwie zastosować poznane metody. Naucza on nas czterech metod odpowiadających czterem podstawowym przeszkodom na drodze do oświecenia.
4.Pierwszą metodą na drodze jest medytacja nad przemijalnością przenikającą wszystkie zjawiska. Stanowi ona środek przeciwdziałający naszemu przywiązaniu do doświadczeń i aktywności tego życia. Pomaga to nam uwolnić się od chwytania się naszej obecnej egzystencji.
5.Druga metoda to medytacja nad wadami kręgu egzystencji, charakteryzującym się trzema rodzajami cierpienia. Wzmacnia to naszą motywację poszukiwania wyjścia z owego kręgu, dla nas samych i dla innych.
6.To zawiera również medytację nad skutkami działań. Dzięki niej uczymy się rozróżniać pomiędzy pożytecznymi i szkodliwymi działaniami. Te dwie ostatnie medytacje są środkiem skierowanym przeciwko naszemu przywiązaniu do światowego szczęścia.
7.Trzecią metodą jest medytacja nad dobrem, a także cierpieniem czujących istot, dzięki której wzrasta w nas miłość i współczucie. Pomaga nam to zrezygnować z dążenia do osobistych korzyści i własnego spokoju w pozornej nirwanie oraz budzi gotowość zaangażowania się w pełni w pracę dla pożytku innych.
8.Dzięki działaniom opisanym w poprzednich punktach, powstaje w nas pragnienie radykalnych zmian. Tęsknimy do wyzwolenia i chcemy całkowicie ukierunkować na nie swoje życie. Jako czwartą metodę otrzymujemy więc wskazówki pozwalające nam rozwinąć najwyższą oświeconą postawę. Jako podstawę do praktyki tych wskazówek przyjmujemy Schronienie i ślubowania osobistego wyzwolenia, co oznacza, iż zobowiązujemy się do zrezygnowania z wykonywania szkodliwych działań.
9.Miłość i współczucie pozwala nam pójść jeszcze krok dalej: oświecona postawa powstaje w nas jako życzenie niesienia pomocy wszystkim istotom i działania dla ich oświecenia. Przyjmujemy ślubowanie bodhisattwy w jego dwóch aspektach: dążeniu i zastosowaniu.
10. Zobowiązujemy się nigdy nie dopuścić by aktywna oświecona postawa, życzenie osiągnięcia oświecenia dla dobra innych, osłabła. Jeśli miałoby się to stać, obiecujemy niezwłocznie przebudzić je znowu i umocnić.
11.Przyjęcie ślubowania bodhisattwy oznacza zobowiązanie się do podążania drogą oświecenia dzięki codziennej praktyce i rozwijanie aktywnej oświeconej postawy, praktykę sześciu wyzwalających aktywności.
12.Pierwsza wyzwalająca aktywność, szczodrość jest duchową postawą wolną od przywiązania, dzięki której dajemy spontanicznie wszystko, co przynosi pożytek innym.
13.Druga wyzwalająca aktywność to dyscyplina, a także czysta motywacja: utrzymując ślubowania przestajemy szkodzić innym. Jednocześnie wykonujemy tak wiele dobrych działań dla innych jak to tylko możliwe. Wzmacnia to pozytywne, wolne od egoizmu nastawienie umysłu.
14. Trzecią wyzwalającą aktywnością jest cierpliwość: oznacza to, iż nic nie wyprowadza nas z równowagi. Rozwijamy cierpliwość równowagi, radości oraz przyjęcia nas samych i innych dzięki współczuciu i zaufaniu.
15. Czwartą wyzwalającą aktywnością jest pełna radości wytrwałość, zwana również entuzjazmem. Jest to radość z pozytywnego działania, energia pozwalająca nam przezwyciężyć lenistwo.
16. Piąta wyzwalającą aktywność to medytacyjna stabilność: spokojny umysł nastawiony na dobro i spoczywający w tym stanie bez rozproszenia.
17. Szóstą wyzwalającą aktywnością jest mądrość: wszechobejmujące zrozumienie rzeczywistości, wolne od splamienia wiary w "ja".
18. Praktykowanie tych poziomów prowadzi nas od punktu wyjścia, bycia zwyczajnymi światowymi istotami, do pełnego wyzwolenia.
19. W ten sposób w chwili kiedy po raz pierwszy dostrzeżemy naturę umysłu wkraczamy na ścieżkę dziesięciu stopni urzeczywistnienia bodhisattwy.
20. Owocem tej podróży poprzez ścieżki i stopnie jest doskonałe przebudzenie, stan buddy: pełne oczyszczenie wszystkich splamień i całkowite rozwinięcie wszystkich właściwości manifestujące się jako trzy ciała oświecenia.
21. Stan buddy zawiera nieograniczona, oświeconą aktywność dla dobra wszystkich istot: ciało, mowa i umysł Buddy wykonują spontanicznie wszystko to, co właściwe i potrzebne, wolne od splamień konceptualnego myślenia.