ZWIERZĘTA-Odżywiają się gotowymi substancjami organicznymi, które wewnątrz ich ciała, w przewodzie pokarmowym, zostają rozdrobnione, strawione i wchłonięte. W rozwoju ewolucyjnym doszło do wytworzenia dużych, wewnętrznych powierzchni resorbujących. Według tej zasady zbudowane są zwierzęta poczynając od jamochłonów, aż do wyższych kręgowców. ROŚLINY-Syntetyzują ze związków nieorganicznych substancje potrzebne do budowy organizmu i wykorzystują światło słoneczne jako źródło energii. Aktywne w fotosyntezie komórki i tkanki, zawierające barwniki absorbujące światło (chlorofile i karotenoidy), są rozmieszczone na dużej powierzchni organizmu roślinnego PROTISTA- Grupuje te organizmy, które wyróżniają się spośród roślin i zwierząt brakiem morfologicznej specjalizacji, większość z nich to organizmy jednokomórkowe.Na podstawie budowy komórki można je podzielić na dwie wyraźnie zróżnicowane grupy: - Wyższe Protista pod względem budowy komórki przypominają komórki roślin i zwierząt – należą do Eukaryota grupa ta zawiera : glony grzyby pierwotniaki - Niższe Protista budowa ich komórek znacznie różni się od budowy komórek innych organizmów, należą do Prokaryota Grupa ta zawiera bakterie sinice EUKARIOTA- Mają jądro, które zawiera większą część genomu umieszczonego w zespole chromosomów.Chromosomy są replikowane w procesie zwanym mitozą.W chromosomach DNA jest połączony z zasadowymi białkami – histonamiW komórce znajdują się organelle: - mitochondria i chloroplasty (w roślinach), które zawierają małą część genomu w formie koliście zamkniętych cząsteczek DNA - rybosomy (stosunkowo duże) PROKARIOTA- Nie mają wyodrębnionego jądra otoczonego błoną DNA występuje w cytoplazmie jako koliście zamknięta cząsteczka (pojedynczy „chromosom bakteryjny”) Mogą występować małe, koliste cząsteczki DNA, zwane plazmidami Nie zawiera wydzielonych organelli błonowych Rybosomy (małe) MIKROORGANIZM – organizm obserwowany dopiero pod mikroskopem. Mikroorganizmami są bakterie, pierwotniaki i niektóre grzyby. Dawniej do tej grupy zaliczano także wirusy, lecz obecnie są one klasyfikowane poza grupą organizmów żywych. MIKROBIOLOGIA - nauka zajmująca się zagadnieniami związanymi z mikroorganizmami, dział biologii. Do organizmów,którymi zajmuje się mikrobiologia, należą następujące drobnoustroje: bakterie, wirusy, grzyby, niektóre organizmy z królestwa Protista. PRODUCENCI –rośliny- wykorzystują energię słoneczną do wytwarzania materii organicznej z dwutlenku węgla. KONSUMENCI –zwierzęta- wykorzystują większą część pierwotnej biomasy do syntezy substancji budujących ich własne ciało. MINERALIZACJA – bakterie i grzyby –główni uczestnicy tego procesu, działają jako czynniki degradacyjne. Ostatecznie zarówno rośliny jak i zwierzęta podlegają procesom degradacji – materia organiczna zostaje ponownie przekształcona w związki nieorganiczne - mineralizacja. OBIEG WĘGLA – to najważniejsza rola jaką odgrywają mikroorganizmy w podtrzymywaniu życia na Ziemi. Dokonują one mineralizacji związków organicznych węgla wytwarzanych w czasie fotosyntezy i tym samym utrzymują równowagę w obiegu tego pierwiastka Powietrze atmosferyczne zawiera niewiele ponad 0,03% dwutlenku węgla Aktywność fotosyntetyczna roślin zielonych jest tak wielka, że cały dwutlenek węgla zawarty w powietrzu zostałby wyczerpany w ciągu 20 lat Niższe zwierzęta imikroorganizmy muszą stale uzupełniać rezerwy CO2 przez mineralizację związków organicznychBakterie i grzyby w glebie odgrywają nie mniej ważną rolę w gospodarowaniu materią na Ziemi, niż rośliny zielone.	OBIEG AZOTU-Amoniak – główny związek w obiegu azotu Jest to produkt końcowy degradacji białek i aminokwasów, które trafiają do ziemi w postaci martwych zwierząt i szczątków roślinnych.W dobrze przewietrzanych glebach amoniak ulega nitryfikacji - pewna grupa bakterii utlenia amoniak do azotynów i azotanów.Amoniak i azotany mogą być wykorzystane przez rośliny zielone jako źródło azotu.W warunkach beztlenowych w obecności azotanu zachodzi denitryfikacja.Pewne bakterie mogą wykorzystywać azotany jako akceptory wodoru, a więc mogą oddychać wykorzystując NO3 zamiast 02 („oddychanie azotanowe”).Denitryfikacja powoduje straty azotu w glebie.Inne bakterie są zdolne do wiązania wolnego azotu. Niektóre bakterie wiążące wolny azot są organizmami wolnożyjącymi w glebie, podczas gdy inne żyją w symbiozie z roślinami wyższymi. W obiegu azotu uczestniczą więc zwierzęta, rośliny i przede wszystkim bakterie. OBIEG FOSFORU -Fosfor występuje w biosferze prawie wyłącznie w postaci fosforanów.W żywych organizmach kwas fosforowy jest włączany jako ester fosforanowy, który po śmierci organizmu jest hydrolizowany i uwalniają się jony fosforanowe.Rośliny asymilują fosfor z gleby w postaci jonów kwasu fosforowego. W wodach (np. jeziora) fosforany pozostają w formie nierozpuszczalnej, co sprzyja rozwojowi sinic wiążących azot.W glebach fosforany są często wytrącane w postaci nierozpuszczalnych soli. OBIEG SIARKI- Siarka występuje w żywych komórkach głównie w postaci grup sufhydrylowych w aminokwasach zawierających siarkę(metionina, cysteina, homocysteina).Desulfurylacja- tworzenie siarkowodoru w czasie beztlenowej mineralizacji. Dysymilacyjna redukcja siarczanów przez bakterie redukujące siarczany- wytwarzanie większej części siarkowodoru występującego w przyrodzie.Beztlenowe bakterie fototroficzne mogą utleniać siarkowodór wytworzony w beztlenowych osadach dennych, do elementarnej siarki i siarczanów. Jeśli siarkowodór dotrze do miejsc zawierających tlen, może zostać utleniony do siarczków.Siarka niezbędna roślinom i mikroorganizmom do syntezy aminokwasów siarkowych, jest otrzymywana w wyniku asymilacyjnej redukcji siarczanów. Zwierzęta pobierają związki zawierające siarkę w pożywieniu. MIKROORGANIZMY W SŁUŻBIE DLA CZŁOWIEKA: Szkodliwe działanie - Mikroorganizmy chorobotwórcze - szkodliwe działanie w wielu dziedzinach gospodarki i w przyrodzie Pożyteczna rola Zastosowanie w gospodarstwie domowym i w przemyśle: - drożdży- do produkcji wina i piwa oraz wypieku chleba - bakterii mlekowych –w przetwórstwie mlecznym - bakterii kwasu octowego – produkcja octu Wytwarzanie antybiotyków Penicylina i inne antybiotyki wytwarzane przez grzyby, promieniowce i inne bakterie – najpotężniejsze narzędzie w walce z infekcjami bakteryjnymi Inne reakcje i procesy mikrobiologiczne: - z grzybów można otrzymywać karotenoidy i steroidy - z Corynebacterium glutamicum- kwas glutaminowy, różne aminokwasy, nukleotydy i inne związki - mikroorganizmy mogą być wykorzystywane do katalizy wieloetapowych reakcji syntezy - enzymy otrzymywane z mikroorganizmów stosuje się w przemyśle np. amylazę do hydrolizy skrobi, pektynazy do klarowania soków owocowych itp. Monopolistyczna pozycja mikroorganizmów: - ropa naftowa, gaz ziemny, celuloza mogą być wykorzystane wyłącznie przez mikroorganizmy, które przekształcają je bądź we własną biomasę, bądź w produkty pośrednie wydzielane przez komórki. - mikroorganizmy mają więc monopol na uszlachetnianie tych surowców	WŁAŚCIWOŚCI MIKROORGANIZMÓW Mikroskopijne rozmiary, Duża wartość stosunku powierzchni komórki bakteryjnej do jej objętości – jest przyczyną wyjątkowej intensywności metabolizmu niektórych bakterii, Duża plastyczność metaboliczna Łatwość rozprzestrzeniania w środowisku KOMÓRKA PROKARIOTYCZNA- komórka z reguły niewielka i złożona z otaczającej ściany i błony komórkowej oraz cytoplazmy, w której występują nieliczne organella. Wszystkie organizmy prokariotyczne są jednokomórkowe. Nie posiadają jądra komórkowego. Jego funkcję zastępuje nukleoid (genofor). Materiał genetyczny nie jest oddzielony od reszty komórki żadną błoną. Jest zawieszony w tzw. obszarze jądrowym cytoplazmy. MEZOSOMY są odpowiednikami mitochondrium u organizmów oddychających tlenowo, powstają jako uwypuklenia błony komórkowej k.prokariotyczna zawiera :genofor, rybosomy,mezosomy,błonę i ściane komórkową,ew. także wici. BAKTERIE – grupa mikroorganizmów, stanowiących osobne królestwo. Są to jednokomórkowce lub zespoły komórek o budowie prokariotycznej. Cechą charakterystyczną budowy komórek bakteryjnych jest brak otoczonych błoną organelli, takich jak jądro komórkowe czy mitochondrium, które występują u wszystkich innych organizmów żywych – grzybów, roślin, Protistów i zwierząt. Wielkość bakterii wynosi od 0,2 do kilkudziesięciu mikrometrów (μm). Mogą mieć różne kształty, np. kulisty, pałeczkowaty lub spiralny. Niektóre bakterie potrafią łączyć się ze sobą, tworząc luźne, charakterystyczne układy przestrzenne (np. pakietowce, paciorkowce). Bakterie występują we wszystkich biotopach. Można je spotkać w glebie, w innych organizmach i w wodzie, na lodowcach i wokół oceanicznych kominów hydrotermalnych. Występują także na terenach radioaktywnych. Dotąd nie udało się opisać wszystkich bakterii. Przyczyną jest ogromna różnorodność tej grupy organizmów, ich małe rozmiary oraz problem z przetrzymywaniem w laboratoriach. Badaniem bakterii zajmuje się bakteriologia, gałąź mikrobiologii. Bakterie charakteryzuje duża różnorodność kształtów i wielkości. Osiągają od 0,5 do 5 mikrometrów wielkości. Bakterie o kształcie kulistym – ziarenkowce stanowią większość. Częsty jest też kształt pałeczki. Niektóre bakterie o podłużnym kształcie są lekko wygięte w kształcie przecinka, dlatego nazywane są przecinkowcami.Inne mogą być w kształcie spirali – śrubowce, lub ściśle zwiniętych sprężynek – krętki. Niewiele gatunków ma inne, specyficzne kształty. Różnorodność kształtów zależna jest od występowania i rodzaju ściany komórkowej bakterii oraz jej cytoszkieletu. Może ona wpłynąć na zdolność bakterii do zdobywania składników odżywczych, przemieszczania się w cieczach i ucieczki przed drapieżnikami oraz na możliwości czepnych powierzchni komórki. BUDOWA KOMÓRKI BAKTERYJNEJ-Wszystkie bakterie mają stosunkowo prostą budowę komórkową. Nie mają jądra komórkowego, chloroplastów, mitochondriów, aparatu Golgiego. Zamiast jądra komórkowego mają jedną dużą, kolistą i nieupakowaną cząsteczkę DNA, czyli genofor, oraz niewielkie koliste cząsteczki DNA – plazmidy SKŁADNIKI KOMÓREK BAKTERYJNYCH- cytoplazma – substancja koloidalna, wypełniająca wnętrze komórki; nukleoid – obszar cytoplazmy, w którym znajduje się nić DNA; otoczka – ściana o funkcji szkieletowej, na niej są zawieszone rzęski; ściana komórkowa, która pełni funkcję ochronną, błona komórkowa – struktura oddzielająca wnętrze komórki od świata zewnętrznego; rybosomy – organelle służące do produkcji białek; rzęski i wici, które są wypustkami pełniącymi funkcję ruchową, nie we wszystkich typach bakterii są obecne BAKTERIE DOSTAJA SIĘ DO ORGANIZMU PRZEZ: uszkodzoną skórę, układ pokarmowy wraz ze spożywanymi pokarmami, układ oddechowy wraz z powietrzem wdychanym do płuc naturalne otwory ciała (uszy, cewka moczowa, pochwa,	ABY USTRZEC SIĘ PRZED BAKTERIAMI:szczególnie przestrzegać podstawowych zasad higieny, dbać o środowisko w którym mieszkamy i żyjemy , jeżeli jednak dojdzie do zakażenia należy zastosować tzw. antyseptykę. ANTYSEPTYKA-postępowanie odkażające, wyjaławiające, którego celem jest zabicie wszystkich drobnoustrojów (bakterii, wirusów, grzybów) znajdujących się w danej przestrzeni, na określonych przedmiotach, na rękach, w ranie lub w jej otoczeniu itp. Wyjałowienie osiąga się przez stosowanie: 1) środków chemicznych (antyseptycznych), 2) wysokiej temperatury w sterylizatorach (sterylizacja) i autoklawach, 3) promieni nadfioletowych lampy kwarcowej (sale operacyjne, sala chorych), 4) promieniowania jonizującego (np. promienie gamma emitowane przez kobalt 60). DEZYNFEKCJA - degradacja za pomocą środków fizycznych lub chemicznych drobnoustrojów chorobotwórczych lub ich form przetrwalnikowych. DEZYNSEKCJA - degradacja za pomocą środków fizycznych, chemicznych lub biologicznych owadów, a także innych stawonogów, które są wektorami przenoszącymi bakterie chorobotwórcze na człowieka. DERATYZACJA– zwalczanie szkodliwych gryzoni (myszy, szczury) w pomieszczeniach za pomocą trujących środków chemicznych. SZCZEPIENIA – szczepionki przygotowane są z drobnoustrojów, które zostały pozbawione lub osłabione zdolności wywołania choroby. SUROWICE – zawierające przeciwciała skierowane przeciwko określonym antygenom bakteryjnym.