PRZYCZYNY NIEPRAWIDŁOWEGO ZWARCIA

Choroba okluzyjna polega na nieprawidłowym kontakcie pomiędzy uzębieniem górnej oraz dolnej szczęki. W efekcie dochodzi do zakłócenia prawidłowego ruchu żuchwy w stawie skroniowo-żuchwowym, a w dalszej konsekwencji do przeciążenia mięśni i stawów, patologicznego ścierania zębów, a nawet do zaniku kości wyrostka zębodołowego.
Brak właściwego zwarcia zębów może być spowodowany przez wiele różnych czynników. Za problemy z okluzją mogą odpowiadać: czynniki fizjologiczne, czynniki jatrogenne (będące efektem przeprowadzonych wcześniej zabiegów stomatologicznych) oraz różne czynniki psychiczne, np. silny stres, fobie lękowe, długotrwałe przemęczenie.

Czynniki fizjologiczne
1. Brak właściwego styku zębów na całej powierzchni żującej bardzo często ma swoje źródło w brakach zębowych. Warto w tym miejscu podkreślić, iż brak nawet jednego zęba odbija się negatywnie na całym układzie zgryzowym.
Jednak najbardziej fatalne w skutkach są rozległe braki w bocznych zębach. W takim przypadku dochodzi do powstania szpar między pozostałymi zębami lub przeciążenia zębów przednich, które w konsekwencji wychylają się do przodu.
2. Wyrzynające się zęby mądrości – rosnące ósemki mogą spowodować zmiany w łukach zębowych, powodując np. stłoczenie zębów.
3. Fizjologiczne (czyli związane z wiekiem pacjenta) starcie zębów.
4. Wady ortodontyczne (zaburzenia zgryzu).

Czynniki jatrogenne
Nieprawidłowa relacja zębów szczęki do żuchwy może być również wynikiem błędów popełnionych przez stomatologa, Niepoprawnie wykonana proteza lub zbyt płaskie wypełnienie może spowodować, iż górne i dolne zęby nie będą się stykały prawidłowo. Źle wykonana plomba powoduje obniżenie zwarcia, które z kolei prowadzi do problemów z przeciwstawnymi i sąsiednimi zębami, a niekiedy również ze stawem skroniowo-żuchwowym.

Czynniki psychiczne
Narastające, a jednocześnie tłumione w podświadomości stany napięć emocjonalnych są odpowiedzialne za tzw. parafunkcje zwarciowe czyli nieprawidłowe, utrwalone czynności narządu żucia odbiegające jakościowo i ilościowo od fizjologicznego wzorca. Parafunkcje zwarciowe występują często nieświadomie, np. podczas snu lub podczas stresujących sytuacji. Są spowodowane nadmierną czynnością mięśni żucia i ich zwiększonym napięciem oraz obniżeniem progu pobudliwości dla czynności odruchowej. W parafunkcjach zwarciowych dochodzi do kontaktu zębów przeciwstawnych (zaciskanie, zgrzytanie, stukanie), które z czasem wpływa niekorzystnie na cały aparat żujący. Najczęściej diagnozowanym zaburzeniem czynnościowym jest bruksizm – jak pokazują niektóre statystyki, w krajach wysoko rozwiniętych cierpi na tę parafunkcję 7 na 10 osób.

Nie lekceważmy problemów z okluzją
Warto mieć świadomość, iż dysfunkcja narządu żucia przebiega powoli i w pierwszym etapie może nie powodować większych dolegliwości. Dzieje się tak dlatego, iż cały układ stomatognatyczny, na który składają się zęby, mięśnie twarzoczaszki oraz stawy, początkowo próbuje się zaadaptować do patologicznych warunków zgryzowych. Z czasem jednak zaczyna działać prawo domina – jeden wadliwie działający element wpływa na pracę innego, z czasem doprowadzając do poważnych schorzeń całego układu stomatognatycznego.