51. Scharakteryzuj Wyprawę plebańską

Wyprawa plebańska inaczej nowa komedia, teatr rybałtowski.

Mimo, iż jest dramatem, nie posiada elementów morfologii dramatu tzn. brak jest chóru, intermediów, prologu, epilogu, podziału na sceny oraz akty.

W założeniu utwór jest dialogiem posiadających najprostsze środki dydaktyczne.

Utwór ten możemy podzielić na trzy obrazy:

• w pierwszym pleban zaskoczony wiadomością o nowym ciężarze znalazł w Albetrusie chętnego kandydata na żołnierza,

• w drugim obrazie obaj rozmówcy znajdują się na krakowskim targu starzyzną, gdzie kandydat otrzymuje wyposażenie wojenne,

• w trzecim obrazie Albertus zaopatrzony w żywność, węzełek z pieniędzmi i ojcowskie rady plebana, opuszcza plebanie.

Streszczenie

Pleban dostał rozporządzenie, iż musi wyprawić na wojnę chętnego żołnierza, zaopatrzyć go w zbroję oraz inne potrzebne do walki rzeczy. Dostrzega on w Albetrtusie chętnego kandydata na żołnierza. Jednak jego plebania nie ma środków na zakup nowej zbroi toteż udają się na targ aby tam za niską sumę kupić używaną zbroję. Pleban przy krakowskim starganie udowadnia jak potrafi umiejętnie targować się z Wehdetanem. W rezultacie wyposaża Albertusa we wszystko, co jest mu potrzebne. Plebanowi nie tylko udaje się kupić tanio, lecz także przekonuje Albertusa, iż dokonali korzystnych zakupów. Tłumaczy mu więc, że stare ostrogi z połamanymi bodźcami są tym lepsze, że nie trzeba martwić się o ranę w boku, a drzewiane strzemiona są tańsze i lepsze, gdyż widać na nich ślady dawnego malowania. Albertusa najbardziej martwił koń, który mimo pochlebnej opinii plebana „stateczny”, „doświadczony” wygląda na zmęczonego

i wysłużonego. Kiedy w resztkach swojej zbroi sługa, obwieszczony woreczkiem z żywnością i garnkiem z kapustą znalazł się już przy swoim Rosynancie następuje scena pożegnania. Śmieszna historia zmienia się we wzruszające historię dwu ludzi patrzących na siebie z ukosa, ale przywiązanych do siebie , wplątanych nagle w obowiązki jakim nie mogą podołać, ale usiłują im sprostać w naiwny sposób. Pleban nie wie jak wykształcić Albesrtusa na koniec udziela mu dość śmiesznych rad wierząc przy tym, iż na pewno uda mu się wrócić cało z wyprawy wojennej.

52. Humor Wyprawy plebańska

Walory komedii kryją się nie w fabule ów dramatu lecz w szkicu zachowań bohaterów postawionych wobec niezwykłej dla nich sytuacji. Wiejski pleban nie rozumie, czego od niego żądają, bowiem z wojną się nie spotkał, a ma dobrać uzbrojenie żołnierzowi. Licha plebania nie opływa w dostatku a koszt wyposażenia jezdnego jest niemały. Przemiany w żołnierza (wcześniejszego sługę), który nie posiada ani umiejętności ani odwagi, ani wiary w sens tej przemiany dostarczają czytelnikowi dużą dawkę humoru. Warto również zauważyć, iż żołnierza – sługę pociąga tylko nowość sytuacji, a i sam pleban nie wierzy w pożytek czekających go wydatków, ale nakaz wypełnia. Pleban nie wie jakich rad ma udzielić słudze aby dzielnie walczył a przy tym cało wrócił z wojny. Wszystkie te sceny składają się na komiczny obraz wyprawy wojennej, nieporadności plebana i Albertusa.

powstawania.