Antykodon - trójka nukleotydów w tRNA tworząca komplementarne pary z odpowiednim kodonem w mRNA.

Crossing over - zjawisko zachodzące podczas I podziału mejotycznego polegające na wymianie chromatyd chromosomów homologicznych.Stwarza możliwość rekombinacji cech.
Delecja - wypadnięcie jednej lub kilku par nukleotydów z łańcucha DNA.
Duplikacja - podwojenie fragmentu chromosomu.

Ekson - odcinek genu podzielonego, zawierający informacje, która znajdzie się w dojrzałej cząsteczce RNA.

Ekspresja genu -jest to droga od DNA na białko,czyli stan aktywności genu,który najprościej można wyrazić DNA- transkrypcja mRNA- translacja- białko lub droga między genotypem a fenotypem czyli od DNA do białka.

Epistaza - forma współdziałania genów, polegająca na oddziaływaniu genu na fenotypową ekspresję innego genu lub genów nieallelicznych w taki sposób, że fenotyp jest uwarunkowany tylko przez pierwszy gen.Geny, których działanie zostaje zniesione pod wpływem innych genów nieallelicznych, określa się jako hipostatyczne lub wykazujące hipostazę.

Euchromatyna - struktura luźna chromatyny.

Euploid -organizm poliploidalny,zawierający liczbę chromosomów dokładnie wielokrotną w stosunku do liczby haploidalnej,charakterystycznej dla gatunku,od którego ten poliploid pochodzi.

Gen - odcinek DNA,kodujący jeden łańcuch polipeptydowy lub jeden rodzaj RNA.

Gen operatorowy (GO) - odcinek operonu, leżący pomiędzy promotorem a genami strukturalnymi, do którego dołącza się represor,co powoduje zablokowanie operonu.

Intron - odcinek DNA znajdujący się między dwoma eksonami jednego genu.

Inwersja - aberacja strukturalna w obręnie chromosomu,polegająca na odwróceniu odcinka chromosomu,tak że geny zawarte w tym odcinku leżą w nim w porządku odwrotnym niż to było pierwotnie.

Inżynieria genetyczna - wprowadzenie do komórek organizmu biorcy ściśle określonego odcinka DNA dawcy, odpowiadającego jednemu lub kilku genomom bądź jednostkom transkrypcji,w celu trwałego zmienienia właściwości biorcy.

Kariogram - zestaw chromosomów jednej dowolnie wybranej komórki.

Kariokineza - podział jądra (rozpoczyna podział komórki).

Kariotyp - zestaw chromosomów typowych dla danego osobnika,grupy osobników lub gatunku, uszeregowany według zasady,np. zależnie od długości chromosomów, położenia centromerów

Klon - populacja komórek lub organizmów pochodzących od pojedynczej komórki lub wspólnego przodka drogą mitozy;reprodukcja klonu odbywa się bezpłciowo.

Klonowanie - technika służąca do powielania fragmentów DNA,polegająca na wprowadzeniu DNA do komórki gospodarza,namnożeniu komórek i wyizolowaniu DNA.

Kod genetyczny - zasada zapisu, czyli kodowania sekwencji aminokwasowych w polipeptydach przez sekwencje nukleotydów w DNA i RNA.

Kodon - triplet nukleotydów,który warunkuje włączenie określonego aminokwasu do określonego miejsca w łańcuchu polipeptydowym.

Komplementarność zasad azotowych - przyporządkowanie każdej zasadzie azotowej w nici polinukleotydowej tylko jednego rodzaju zasady azotowej,która może znaleść się naprzeciw niej w drugiej nici polinukleotydowej.

Lepkie końce - komplementarne, jednoniciowe odcinki na końcach dwuniciowych cząsteczek DNA, zwykle powstałe przez przecięcie enzymami restrykcyjnymi.

Ligaza - enzym łączący ze sobą dwa końce nici polinukleotydowych.

Miejsce inicjacji replikacji - miejsce w łańcuchu DNA od którego rozpoczyna się replikacja.
mRNA - matrycowy RNA, stanowiący bezpośrednią matrycę dla syntezy polipeptydu.

Mutacja -każda trwała zmiana sekwencji nukleotydów w DNA genomu

Mutacje chromosomowe - zmiany dotyczące większych odcinków materiału genetycznego w obrębie chromosomu (zmiana struktury chromosomu).

Mutacja punktowa(genowa) - zmiana struktury genu,poprzez zmianę zasad w DNA.

Mutacja typu nonsens - w wyniku tranzycji lub transwersji kodon sensowny zostaje zamieniony na 1 z 3 kodonów nonsensownych,czyli nie oznaczających żadnego aminokwasu a kończących proces translacji.

Mutacja typu zmiany sensu - w wyniku tranzycji lub transwersji jeden kodon sensowny zostaje zamieniony na inny sensowny.

Mutacja zmieniająca ramkę odczytu - delecja lub insercja odcinka zawierającego liczbę par nukleotydów nie będącą wielokrotnością 3 i w ten sposób zmieniająca sposób odczytywania wszystkich znajdujących się dalej trójek nukleotydów.

Mutant - osobnik,który powstał z danej formy matecznej na skutek mutacji jednej lub większej liczby cecNukleosom - podstawowa jednostka strukturalna chromosomu eukariotycznego,zbudowana z histonów i odcinka DNA o długości ok. 200 par nukleotydów.

Nullisomia - brak jednej pary chromosomów (X=2n-2)

Nukleaza - enzym hydrolizujący wiązania fosfodiestrowe pomiędzy nukleotydami w nici kwasu nukleinowego i powodujący rozpad cząsteczki DNA lub RNA.

Nukleotyd - cząsteczka zbudowana z reszty kwasu fosforowego,pięciowęglowego cukru;rybozy lub dezoksyrybozy oraz zasady azotowej- składnik kwasów nukleinowych.

Operon - układ genów strukturalnych i towarzyszących im odcinków DNA o funkcjach regulujących, który umożliwia wspólne działanie genów wchodzących w skład operonu.Liczba genów strukturalnych wchodzących w skład różnych operonów może wynosić od jednego do kilkunastu ( w operonie laktozowym -3).

Plazmid - pozachromosomowa,kolista cząsteczka DNA,samodzielnie ulegająca replikacji.

Plejotropia - zjawisko warunkowania przez jeden gen kilku,pozornie nie związanych ze sobą właściwości fenotypowych.

Polimeraza DNA-enzym syntetyzujący nić polinukleotydową z dezoksyrybonukleotydów na matrycy DNA

Polimeraza RNA - anzym syntetyzujący nić polinukleotydową z rybonukleotydów na matrycy DNA

Poliploidia - obecność więcej niż dwu kompletnych haploidalnych zestawów chromosomów np. triploidia-3n,tetraploidia-4n,oktaploidia-8n.

Promotor - rejon DNA do którego dołącza się polimeraza RNA rozpoczynając transkrypcję.

Pseudogen - gen,który na skutek mutacji przestał kodować produkt białkowy.

Reperacja DNA - proces enzymatyczny polegający na usuwaniu wszelkich uszkodzeń DNA,powstałych spontanicznie lub w wyniku działania enzymów.

Replikacja DNA - proces syntezy nowych łańcuchów DNA na matrycy,którą stanowią stare łańcuchy.

Represor - białko kodowane przez gen regulatorowy, łączące się ze swoistym rejonem w DNA w ten sposób, że zapobiega transkrypcji znajdującego się obok genu.

Restrykcyjne enzymy - enzymy rozpoznające specyficzne sekwencje nukleotydów w cząsteczce DNA i rozcinające te sekwencje wytwarzając w ten sposób "lepkie" komplementarne końce DNA

RNA - kwas rybonukleinowy,polimer złożony z rybonukleotydów;od DNA różni się występowaniem rybozy (zamiast dezoksyrybozy) i uracylu (zamiast tyminy)oraz jednołańcuchowością ze zdolnością tworzenia nici komplementarnej do DNA.

rRNA - rybosomowy RNA,rodzaj RNA wchodzący w skład rybosomów.

Semikonserwatywna replikacja - sposób powielania się cząsteczki DNA,polegający na rozpleceniu rodzicielskiego podwójnego heliksu na dwie nici polinukleotydowe,z których każda służy jako matryca dla syntezy nowej,komplementarnej nici.

Składanie genów - proces usuwania z RNA odcinków odpowiadających intronom i łączenie ze sobą odcinków odpowiadających eksonom.

Transkrypcja (przepisanie) - biosynteza mRNA na odcinku DNA,umożliwia przekazywanie informacji genetycznej zakodowanej w DNA na mRNA.

Translacja (przekład) - biosynteza łańcucha peptydowego,którego struktura I-rzędowa wyznaczona jest sekwencją nukleotydów mRNA.

Translokacja - przemieszczenie odcinka chromosomu do innego chromosomu niehomologicznego.

Transpozony - (wędrujące geny) - sekwencja DNA, która może ulec replikacji i przeniesieniu na nowe miejsce w genomie.

Transwersja - zamiana zasady purynowej na pirymidynową lub pirymidynowej na purynową.

Wektor - plazmid lub wirus,za pomocą którego można wprowadzić do komórki obcy DNA,tak aby uległ on replikacji.

Zmienność fluktuacyjna (modyfikacyjna) - zmienność niedziedziczna występująca pod wpływem warunków zewnętrznych (środowiska).