Klasa III

Dział programu : Ekologia.

Typ lekcji: Lekcja służąca opracowaniu nowego materiału

Temat lekcji: Nieantagonistyczne zależności między gatunkami.

Cel ogólny: Poznanie znaczenia zależności nieantagonistycznych w przyrodzie.

Cele szczegółowe:

Wiadomości:	Do zapamiętania
	-wylicza nieantagonistyczne zależności między gatunkowe -definiuje pojęcia „ mutualizm”, „komensalizm” , „protokooperacja” -wymienia przykłady wybranej zależności nieantagonistycznej - określa warunki występowania dodatnich relacji między organizmami różnych gatunków
	Do zrozumienia
	- określa warunki współpracy między gatunkami -wyjaśnia na czym polega protokooperacja i podaje przykłady występujące w środowisku
Umiejętności:	Sytuacje typowe
	-omawia budowę korzeni roślin motylkowatych -omawia różnice między komensalizmem a mutualizmem -charakteryzuje role grzyba i glonu w plesze porostu - charakteryzuje relację międzygatunkową między rośliną motylkową a bakteriami brodawkowymi
	Sytuacje problemowe
	-ocenia znaczenie bakterii azotowych występujących w glebie -wyjaśnia znaczenie wiedzy o mikoryzie dla grzybiarzy
Postawy i przekonania:	-

WYMAGANIA PROGRAMOWE

PODSTAWOWE PONADPODSTAWOWE

Uczeń poprawnie: Uczeń poprawnie:

-określa warunki współpracy między gatunkami - określa warunki występowania dodatnich relacji między organizmami różnych gatunków

-wylicza nieantagonistyczne zależności między gatunkowe - omawia różnice między komensalizmem a mutualizmem

-definiuje pojęcia „ mutualizm, komensalizm, protookoperacja” - ocenia znaczenie bakterii azotowych występujących w glebie

- wymienia przykłady wybranej zależności nieantagonistycznej - charakteryzuje role grzyba i glonu w plesze porostu

-omawia budowę korzeni roślin motylkowatych - charakteryzuje relację międzygatunkową między rośliną motylkową a bakteriami brodawkowymi

-wyjaśnia znaczenie wiedzy o mikoryzie dla grzybiarzy

Struktura materiału :

ZALEŻNOŚCI NIEANATGONISTYCZNE

MUTUALIZM KOMENSALIZM PROTOKOOPERACJA

- MIKORYZA

-POROSTY

Środki dydaktyczne : podręcznik „ Puls życia 3” Nowa Era, prezentacja multimedialna „Nieantagonistyczne zależności między gatunkami”

Metody i techniki nauczania: Obserwacja, ćwiczenia, praca z tekstem, prezentacja multimedialna „Nieantagonistyczne zależności między gatunkami”

Formy pracy: indywidualna, zbiorowa

Literatura dla ucznia:

Literatura dla nauczyciela:

Plan przebiegu zajęć edukacyjnych lekcji : (45 minut)

1. Sprawy organizacyjno-porządkowe: ( 5 minut)

1. Przywitanie z uczniami

2. Sprawdzenie obecności uczniów

3. Sprawdzenie pracy domowej (ćwiczenia z zeszytu ćwiczeń)

1. Powtórzenie, kontrola i ocena wiadomości z lekcji poprzednich ( 5 minut)

1. Przykłady antagonistycznych zależności między gatunkami.

2. Uczeń charakteryzuje antagonistyczne oddziaływania między gatunkami.

3. Uczeń podaje przykłady poszczególnych zależności : drapieżnictwo, pasożytnictwo, konkurencja, roślinożerność.

1. Zapoznanie uczniów z tematem, celami i zadaniami lekcji ; zmotywowanie uczniów(2 minuty)

1. Zapisanie tematu lekcji na tablicy

2. Zapoznanie z celami : Na dzisiejszej lekcji poznacie zależności nieantagonistyczne między gatunkami występujące w przyrodzie : mutualizm, komensalizm, protokooperacja. Scharakteryzujemy poszczególne zależności oraz poznamy przykłady je obrazujące.

1. Nawiązanie do nowej lekcji ( 3 minut)

Na ostatnich lekcjach poznawaliście antagonistyczne zależności między organizmami : pasożytnictwo, drapieżnictwo, konkurencja , roślinożerność , były to zależności w których jeden z osobników odnosił korzyści , drugi zaś ginął lub był poszkodowany . Na dzisiejszej lekcji poznacie organizmy , które nie współżyjąc nie robią sobie szkody, a wręcz też nie mogą bez siebie żyć, mam tu na myśli mutualizm.

1. Opracowanie nowego materiału ( 20 minut)

2. Utrwalenie wiadomości i umiejętności (6 minut)

3. Praca domowa ( 2 minuty)

STRUKTURA LEKCJI

Ogniwa lekcji	Czynności	Środki metodyczne	Metody	Kompetencje kształtowane
	Ucznia	Nauczyciela
	Docelowe	Pośrednie
Sprawy organizacyjno -porządkowe	-wskazani uczniowie odpowiadają na pytania i wykonują polecenia	-przygotowują zeszyty do kontroli	- Przywitanie z uczniami - sprawdzenie obecności - sprawdzenie pracy domowej -kontroluje wiadomości i umiejętności z poprzednich zajęć	Dziennik
Uświadomienie uczniom celów i zadań kształcenia		- zapisuje temat lekcji w zeszycie : Nieantagonistyczne zależności między organizmami.	- zapisuje temat lekcji na tablicy - wyjaśnia, że na lekcji uczniowie zapoznają się z zależnościami nieantagonistycznymi organizmów - poznają cechy tych zależności oraz przykłady występujące w przyrodzie	Prezentacja multimedialna
Opracowanie nowego materiału	- podaje inne przykłady niż wymienione ( babka i krewetka, mrówki ogrodniczki i grzyby)	- zapisuje definicję i podaje różnice między antagonistycznymi a nieantagonistycznymi zależnościami - zapisuje schemat w zeszycie obrazujący podział zależności nieantagonistycznych ( mutualizm, protokooperacja, komensalizm) - zapisuje cechy mutualizmu i przykłady organizmów - opisuje w zeszycie mikoryzę i podaje przykłady - zapisuje w zeszycie przykłady i wyjaśnia na czym polega komensalizm - opisuje protokooperacje w zeszycie i podaje przykłady ( krab pustelnik i ukwiał, bąkojad i nosorożec, mrówki i mszyce)	-wyjaśnia na czym polegają nieantagonistyczne zależności -wymienia rodzaje nieantagonistycznych zależności -charakteryzuje mutualizm, podaje przykłady organizmów, -opisuje mikoryzę jako rodzaj mutualizmu : związek grzyba z rośliną, grzyba z glonem czyli porost - charakteryzuje komensalizm i podaje przykłady - opisuje protokooperacje i podaje przykłady organizmów	Prezentacja multimedialna Podręcznik „Puls życia 3” s. 111 -114
Nabywanie pojęć		- zapisuje pojęcia w zeszycie	- wyjaśnia pojęcia : nieantagonistyczne zależności, mutualizm, komensalizm, protokooperacja	Prezentacja multimedialna Podręcznik „ Puls życia3 „ s. 111-114
Utrwalenie wiadomości i umiejętności		-uzupełnia tabelę i wkleja do zeszytu	-rozdaje tabelę do uzupełnienia i wskazania cech charakterystycznych nieantagonistycznych zależności
Integracja zdobytych wiadomości		-wymienia : mutualizm, protokooperacja, komensalizm; wyjaśnia nieantagonistyczne zależności jako przynoszące dodatnie korzyści przynajmniej dla jednego z organizmów	- prosi o wymienienie zależności nieantagonistycznych i wyjaśnienia pojęcia nieantagonistyczne
Praca domowa		Zapisuje pracę domową w zeszycie	Zadaje pracę domową ćw.	Zeszyt ćwiczeń „ Puls Życia 3”

Zadanie :

Przykłady organizmów	Rodzaj zależności	Cechy charakterystyczne zależności
Termity i wiciowce Babka i krewetka Rośliny motylkowate i bakterie brodawkowe
	Mikoryza
		- jeden z organizmów czerpie korzyści z obecności drugiego -nie jest konieczna dla żadnej ze stron
Krab pustelnik i ukwiał Bąkojad i nosorożec		- oba organizmy odnoszą korzyści - nie jest konieczna