wyklad 3 norma

Genetyka bazuje na zmienności

Zmienność

. pomiędzy gatunkami

. wewnątrz gatunku (np. Liczba skrzydeł )

Cecha jakościowa:

-obecność „skrzydełek”

Cecha ilościowa:

- wielkość kwiatu

-natężenie żółtego barwnika

Zmienność (cechy) jakościowa

. Cechy jakościowe są zdeterminowane genetycznie w sposób bezpośredni i niezmienny

. Na cechy te nie mają wpływu czynniki paragenetyczne i środowiskowe

. Obecność fenotypów dla określonej cechy wyraźnie różnych od pozostałych

. Fenotypy tworzą zmienność nieciągłą

. Zakres zmienności tych cech jest warunkowany genetycznie, cechy kontrolowane są przez nieliczne allele Mendlowskie

. Przykład: grupy krwi: A, B, AB, 0

Cecha jakościowa

Kolor oczu

Zmienność (cechy) ilościowa

. Cechy ilościowe są zdeterminowane dużą liczbą ”słabo działających genów” w podobnym kierunku

. Cechy te w trakcie rozwoju ulegają stałym przemianom, wpływają na nie także czynniki egzogenne

(środowiskowe)

. Obecność fenotypów dla określonej cechy nieznacznie różniących się od innych i tworzących spektrum zmian o charakterze ciągłym, czyli między skrajnymi kategoriami, większość osobników posiada ich pośrednie wielkości

. Cechy kontrolowane przez liczne geny (poligeny)

. Przykład: wysokość i masa ciała, poziom inteligencji, kolor skóry

Cecha ilościowa

Kształt oczu

Jesteśmy podobni do siebie ale nie identyczni dzięki Zmienności (polimorfizm )

Polimorfizm

. Oznacza występowanie różnic w DNA populacji

. Zmienność genetyczna, w której częstotliwość dwu lub więcej alleli w populacji jest nie mniejsza niż 1%

. Ludzie wykazują polimorfizm na poziomie DNA: różnimy się od siebie w ok. 0,1% sekwencji (od szympansa – 1%; od myszy – 10%)

Osobnik

Genotyp – suma genów (=informacji genetycznej) zawarta w chromosomach

Genotyp nie determinuje bezpośrednio określonego fenotypu, lecz zakres możliwości fenotypowych,

których realizacja uzależniona jest od indywidualnej normy reakcji danego osobnika na warunki środowiskowe

Fenotyp – obraz zewnętrzny (zespół cech morfologicznych i funkcjonalnych) genotypu powstały (w określonych warunkach środowiskowych) w wyniku interakcji między genotypem a czynnikami środowiskowymi

Norma reakcji

•Zdeterminowany genetycznie zakres możliwych, prawdopodobnych reakcji fenotypowych określonego genotypu, uzewnętrzniający się w postaci różnych fenotypów powstających w wyniku

współdziałania tego genotypu z czynnikami środowiskowymi

•Zestaw fenotypów, które mogą powstać z określonego genotypu w różnych warunkach

środowiskowych

•Zakres zmienności fenotypowej genotypu

Norma reakcji

•W wyniku interakcji genotypu z czynnikami środowiska zewnętrznego osobnik wybiera jeden z możliwych poziomów rozwoju, mieszczący się w granicach jego normy reakcji

•Granice normy reakcji są niepoznawalne

•Taki poziom rozwoju jest adekwatny dla konkretnych warunków środowiska zewnętrznego

• Norma reakcji pokazuje jaki jest ontogenetyczny, fizjologiczny mechanizm zapewniający indywidualność każdego z nas

• Realizacja życia osobniczego w dowolnym momencie ontogenezy to zjawisko adaptabilności czyli fizjologicznego przystosowania się organizmu do warunków środowiska zewnętrznego

Osobnik

Zmiany adaptabilne – nieodwracalne zmiany polegające na wyborze jednej z możliwych dróg rozwoju

(wariantów przystosowania). Zmiany te nie są utrwalone w materiale genetycznym (osobnik nie

może przekazać ich potomstwu)

Osobnik w trakcie ontogenezy podlega procesom adaptabilnym w środowisku rozumianym jako

„wszystko co zewnętrzne” w stosunku do genotypu

Zmiany adiustacyjne – osobnik lub część organizmu w okresach krótszych aniżeli jego ontogeneza podlega odwracalnym zmianom adiustacyjnym w środowisku rozumianym jako „wszystko co zewnętrzne” wobec systemu podlegającemu adiustacji (może to być osobnik, narząd lub komórka)

Faza rozwoju

•Osobnik w trakcie rozwoju ontogenetycznego musi „przejść” przez kolejne fazy ontogenezy, chcąc

zrealizować swoje życie osobnicze jest na to skazany

• Fazy rozwoju są genetycznie zdeterminowane i wspólne dla wszystkich osobników

• Faza rozwoju realizuje się zawsze, niezależnie od siły działania czynnika środowiska zewnętrznego

(samoregulacyjny charakter ontogenezy)

• Fazy rozwoju upodabniają osobniki do siebie

Poziom rozwoju

• Poziom rozwoju wynika tylko w części z determinacji genetycznej i kształtowany jest przez czynniki

środowiska zewnętrznego, zapewniając zróżnicowanie fenotypowe, indywidualność osobnikowi

• Poziom rozwoju jest wynikiem indywidualnej normy reakcji osobnika, jest własnością i właściwością

osobnika a nie populacji

• Faza rozwoju natomiast jest powszechna i wynika z normy adaptacyjnej

Populacja

Pula genów - informacja genetyczna zawarta we wszystkich genach występujących w populacji w danym czasie.

Gamety wszystkich osobników uczestniczących w procesie rozmnażania składają się na pulę genów, z której wybierane są geny następnego pokolenia

Ewolucja biologiczna polega na zmianach w puli genów

Adaptacja – genetyczne przystosowanie puli genów do warunków środowiska zewnętrznego (występuje tylko w filogenezie). Populacja podlega adaptacji do środowiska (rozumianego jako „wszystko co zewnętrzne” względem genów), poprzez zmiany kierunkowe, międzypokoleniowe,

utrwalone w materiale genetycznym

Norma adaptacyjna

. Mniej lub bardziej trwały kompleks dostosowanej do środowiska zmienności genetycznej w obrębie populacji

. Dotyczy pokolenia (jego puli genów), która została wypracowana przez mechanizmy ewolucji, a nie

pojedynczego osobnika

. Mechanizm jest jednakowy dla wszystkich pokoleń, które powstały właśnie w tym momencie

. Zakres zmienności danego pokolenia to efekt rekombinacji genów rodzicielskich, która jako efekt

końcowy mechanizmów procesu filogenetycznego, została wypracowana jako zakres normy adaptacyjnej

Zakres zmienności genetycznej „normy adaptacyjnej”

Gdzie: i = polimorfizm genu, i = 1, 2, ..., m

j = ilość genów, j = 1, 2, ..., n co oznacza, że macierz A ma postać:

Zakres zmienności genetycznej „normy adaptacyjnej”

• Zakres zmienności, który posiada pula genów można zmierzyć

• Miarą zmienności genetycznej jest wariancja genetyczna (Vg)

• Zakres zmienności genetycznej zapisany funkcją ni = f(Vg) jest

•A1 – skrajna homozygota, która efekt kumulacji genów ujawnia w stopniu minimalnym, bądź wcale

•A2 – skrajna homozygota, która efekt kumulacji genów ujawnia w stopniu maksymalnym

• H – środkowa heterozygota, która w połowie posiada geny, które efekt kumulacji ujawniają minimalnie lub wcale i dokładnie połowę takich genów, które efekt kumulacji ujawniają w maksymalnym stopniu H = 1 (A1+A2)


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wykład 9 2 Norma 2
Wykład 9 2 Norma 2
Norma psychiczna - wykład, Dokumenty - Logopedia
NORMA 12831 wyklad spika
drógi wykład z prawa, „Przepis prawny” i „norma prawna” to podstawowe pojęci
retoryka, a[1].dzien.NORMA 2.fonetyka, Językowe wykładniki perswazji
Napęd Elektryczny wykład
wykład5
Psychologia wykład 1 Stres i radzenie sobie z nim zjazd B
Wykład 04
geriatria p pokarmowy wyklad materialy
ostre stany w alergologii wyklad 2003
WYKŁAD VII
Wykład 1, WPŁYW ŻYWIENIA NA ZDROWIE W RÓŻNYCH ETAPACH ŻYCIA CZŁOWIEKA
Zaburzenia nerwicowe wyklad

więcej podobnych podstron