Technika strzelnicza w budownictwie
1. Podstawowe przepisy prawne regulujące używanie MW w technice cywilnej.
Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 roku o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego Dz. U. nr 177 poz 1007.
Rejestr materiałów wybuchowych dopuszczonych do obrotu i użytku cywilnego - jakas stronka
Ustawa określa jakie warunki muszą spełniać MW, jakie przedsiębiorca plus osoby, które będą go wykorzystywać.
Każdy materiał wybuchowy mającyu być użyty na terenie Polski ma mieć numer identyfikujący, kartę oceny pod względem bezpieczeństwa organem nadającym ID jest Prezes Wyższego Urzędu Górniczego. Obejmuje on nadzorem wszystkich producentów i improterów.
Przepisy branżowe
Organ wydający pozwolenie na przechowywanie i używanie MW
Nadzór zewnętrzny nad robotami strzałowymi
Kwalifikacje do projektowania i kierowania robotami strzałowymi
Kwalifikacje wykonawców robót strzałowych i nadzoru wewntrznego nad robotami strzałowymi
Aby uzyskać możłiwość wykonywania robót strzałowych przedsiębiorca musi:
- wykazać, że użycie MW jest niezbędna dla przeprowadzenia działaloności o założonym profilu
- Spełniać warunki techniczne i organizacyjne określone w przepisach dla prowadzenia prac z użyciem MW w tym dysponować potrzebnymi obiektami, urządzeniami oraz zatrudniać osoby o wymaganych kwalifikacjach spełniające warunki określone w przepisach. Wymagane są opinie upoważnionej instytucji i wyróżnionych w ustawie organów. Jeżeli sąm przedsiębiorca posiada skład do przechowywania MW to wymagana jest oddzielna decyzja na jego użytkowanie.
- Sporządzić wniosek o zezwolenie na nabywanie i przechowywanie i używanie MW wraz z wymagającymi załącznikami złożyć go do właściwego organu. Zgoda jest uidzielana na czas nieokreślony
- Wystąpić do ministra właściwego do spraw gospodarki o zgodę na przemieszczanie MW. Zgoda jest udzielana na okres 1 roku.
- Musi prowadzić ścisłą ewidencję, zużycia MW. Dokumentyu opbrotu są drukami ścisłego zarachowania i muszą być przechowtywane przez okres 10 lat licząc od ostatniego dnuia roku, w którym ?????????? Ponadto wykorzystywanie samych strzelań musi odbywać się na podstawie ważnych metryk lub dokumentacji strzelań opracowywanych według zasad określonych w odnośnych przepisach???? Osoby projektujące wykorzystujące i nadzorujące strzelania muszą posiadać kwalifikacje okreslone w przepisach.
Pojęcie MW i ich klasyfikacje.
Ustawa o MW przeznaczonych do użytku cywilnnego wprowadziła następującą definicję:
Materiały wybuchowe - należy przez to rozumieć substancje stałe lub ciekłe albo mieszaninych substancji zdolne do reakcji chemicznej z wytworzeniem gazu o takiej ttemperaturze i ciśnieniu i z taką szybością, że mogą powodować zniszczenie w otaczającym środowisku, a także wyroby wypełnione Materiałami Wybuchowymi.
WYKŁAD 2:
I Klasyfikacja dla celów transporotowych wynikająca z przepisów umowy europejskiej dotyczoącej międzynarodowego przewozu drogowe go towarów niebezpiecznych (ADR).
Zgodnie z ADR rozróżnia się klasy towarów niebezpiecznych:
Klasa 1 - Materiałyy i przedmioty wybuchowe materiały powinny byćprzypisane do numeru UN. Klasa 1 dzieli się na 6 podklas.
- podklasa 1.1 - materiały i przedmioty najwrażliwsze
- Podklasa 1.6 materiały i przedmioty niewrażliwe
Klasa 1 dzieli sie ponadto na grupy zgodności:
A - materiał wybuchowy inicjujący
B - zawiera maetriał wybuchowy inicjujący
C - MW pierwotny (tu nie jestem pewien)
D - wtórnie detonujący materiał wybuchowy lub proch czarny
E,F,G,H,J,K,L,N
S - materiał lub przedmiot zapakowany
Podklasa i grupa tworzą kod identyfikacyjny.
Sztuki przesyłki zawierające materiały wybuchowe lub przedmioty klasy 1, które zaliczamy do różnycvh gru zgodnoiści, mogą być składowane razem do tego samego pojazdu lub kontenra tylko wtedy ,gdy jest to dozwolone dla odpowiednich grup zgodności na podstawie tabeli zamieszczonej w przepisach ADR.
II Klasyfikacja wynikająca z przepisów o nadawaniu numeru identyfikacyjnego
Wzór nr iidentyfikującego MW przeznaczonego do użytku cywilnego
MW-PL-1/04-DS\P (S)
(S) informacje o zakresie używania MW przeznaczonego do użytku cywilnego
D - prace prowadzone pod ziemią
P - prace prowadzone na powierzchni
DS - prace pod ziemią w warunkach specjalnych
O - prace prowadzone w otworach wierniczych
III Klasyfikacja wynikająca z normy i przepisów górniczych
W górnictwie używane jest pojęcie środki strzałowe będące odpowiednikiem pojęcia materiały wybuchowe z ustawyy o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego
Srodki strzałowe : - materiały wybuchowe, środki inicjujące, środki zapalające, ładunki specjalnego przenzaczenia
Podział gróniczych materiałów wybuchowych:
Grupy - w zależności od stopnia bezpieczeństwa wobec mieszanin metanu i/lub pyłu węglowego z powietrzem.
Sklane - nie stawia się wymagfań dotyczących bezpieczeństwa wobec mieszaniny metanu i pyułu węglowego z powietrzem
Węglowe - spełniające wymagania bezpieczeństwa tylko wobec mieszaniny pyłu węglowego z powietrzem
metanowe - spełniające wymagania bezpieczeństwo tylko wobec mieszaniny bypu węglowego i metanu z powietrzem
metanowe specjalne - spełniające wyższe wymagania dotyczące bezpieczęństwa wobez mieszanin zarówno metanu, jak i pyłu węglowego z powietrzem.
Podgrupy w zależności od postaci fizycznej i składu chemicznego:
- sypkie i proszkowe
- plastyczne i półplastyczne nistroestrowe
- granulowane i ziarniste
-zawiesinowe
-emulsyjne
Właściwośći MW, ich znaczenie dla bezpieczeństwa, dobór i czynniki na niego wpływające
Bilans tlenowy - nadmiar lub niedobór tlenu zawartek w składnikach MW
MW (zawierający O2 H C N ) - może mięc bilans tlenowy:
zerowy - produkty detonacji H2O CO2 N2
dodatni H2O CO2 N2 oraz tlenki azotu NOx
ujemny H2O CO@ N@ oraz toksyczny CO. wg polskich przepisów dopuszczalną ilość CO 27dm2/kg, a dla NOx 16dm3/kg
Objętość właściwa produktów wybuchu 800-960dm3 z kg MW
Ciepło wybuchu 1000-6000kJ z kg MW
Koncentracja energii MW (ciepło wybuchu x gęstość objętościowa)
Temperatura wybuchu - wpływa na możliwość użycia materiałów węglowych, metanowych i metanowych specjalnych
Ciśnienie produktów wybuchu
Średnica krytyczna - najmniejsza średnica ładunku, przy której prędkość detonacji ustala się na ppewnym poziomie
Prędkość detonacji - zależy od śśrednicy ładunku, otoczki, gęstośći. Ze wzrostem gęstośći prędkość rośnie do pewniej granicy, pooźniej maleje by przy pewnej wartośći sprawić, że łądunak traci możliwość wybuchu. Ze wzrostem gęstości maleje wrażliwość oraz rośnie średnica krytyczna.
Względna zdolność do wykonania pracy - stosunek pracy wykonanej na wahadle balistycznym w wyniku detonacji 10g ładunku badanego materiału wybuchowego do pracy wykonanej przez ładunek wzorcowego MW
Zdolnosc do wykonania pracy - miarą jest przyrost objętości otworu bloku ołowianego spowodowany detonacją 10- g badanego MW - wydęcie bolku ołowianego
Wrażliwość na inicjowanie
ZZdloność przenoszenia detonacji -0 odległość pomiędzy ładunkami przy której ładunki każdorazowo detonują
Wodoodporność
Wrażliwość na uderzenie - zdolnopść MW do przemiany wybuchowej wywołanej uderzeniem młota o określonej masie, spadającego swobodnie ze znanej wysokości.
-górna granica niewrażliwośći
- dolna granica wrażliwości (DGW)
- górna granica wrażliwośći