PSYCHOLOGIA STRESU

PSYCHOLOGIA STRESU

10.10.2012

Źródło stresu:

Stres wyzwala się, gdy umysł i ciało reagują na jakąś realną lub wyobrażoną sytuację.

Czynniki wywołujące stres nazywamy-> STRESORAMI

STRES:

Czasami bywa korzystny a nawet pożądany. Jednak gdy utrzymuje się dłuższy czas wyczerpuje organizm, wprowadza dysfunkcje prowadzi do choroby ciała i psychiki.

STRES NEGATYWNY:

EUSTRES- STRES POZYTYWNY, PRZYNOSI POCZUCIE:

FIZYCZNE SYMPTOMY STRESU NEGATYWNEGO:

PSYCHICZNE SYMPTOMY STRESU NEGATYWNEGO:

UMYSŁ- PSYCHO:

Ma wielki wpływ na Twoje zdrowie, czy jesteś zdrowy i chory w dużej mierze zależy od tego co myślisz i jak myślisz.

„myślenie przestrzenne”

CHOROBY ZWIĄZANE ZE STRESEM:

SENS ŻYCIA, HARMONIA I ZDROWIE:

„Ten kto posiada cel (realistyczny) w życiu może znieść niemal wszystkie przeciwności losu”

- Nietsche

„ Ludzie są na tyle szczęśliwi, na ile sami sobie na to pozwalają”- A. Lincoln

KLUCZEM DO ZDROWIA I HARMONII JEST:

JAK SKUTECZNIE WALCZYĆ ZE STRESEM?

  1. Działanie- naucz się co robić, by lepiej radzić sobie w sytuacjach stresujących

  2. Postawa- nastawienia wobec świata, które rodzi się w Twoim umyśle

PODEJMIJ DECYZJĘ PRZESTANIA:

DECYZJA:

Biorę odpowiedzialność za siebie, za swoje czyny, za moich bliskich- dzięki kontroli nad swoim umysłem.

JAK UWOLNIĆ SIĘ OD STRESU?

CHROŃ PRZES STRESEM:

DOBRE RADY NA WALKĘ ZE STRESEM:

DEKALOG:

  1. Zapobiegaj stresowi zanim się pojawi

  2. Uważaj co mówisz do samego siebie

  3. Poznaj samego siebie

  4. Bądź cierpliwy

  5. Wobec siebie bądź brutalnie szczery

  6. Polegaj na innych

  7. Zapisuj pomysły i sporządź plan działania

  8. Bądź uczciwy i realistyczny

  9. Walka ze stresem trwa wiecznie

  10. Ciesz się życiem

17.10.2012r.

Czym jest stres?

W psychologii: Dynamiczną relacją adaptacyjną pomiędzy możliwościami jednostki, a wymogami sytuacji. Podejmowanie zachowań zaradczych jest próbą przywrócenia równowagi. Stres postrzegany jest bardzo często jako zjawisko szkodliwe. W rzeczywistości negatywne działania przynosi jedynie stres zbyt silny lub zbyt długotrwały. Stres umiarkowany umożliwia rozwój psychiczny i radzenie sobie z wymaganiami adaptacyjnymi otoczenia. Określa się go jako podstawowy czynnik rozwoju.

Stres długotrwały doprowadza do zaburzeń.

FAZY PRZEBIEGU STRESU WG. SELYE`EGO:

  1. Faza alarmowa: początkowa, alarmowa reakcja zaskoczenia i niepokoju z powodu niedoświadczenia i konfrontacji z nową sytuacją.

    Wyróżniamy w niej dwie subfazy:

  1. Faza przystosowania (odporności) - organizm uczy się skutecznie i bez nadmiernych zaburzeń radzić sobie ze stresorem. Jeśli organizm poradzi sobie z trudną sytuacją wszystko wraca do normy. W innym wypadku następuje trzecia faza.

  2. Faza wyczerpania - stałe pobudzenie całego organizmu (przewlekły stres) prowadzi do wyczerpania zasobów odpornościowych, co może prowadzić do chorób psychosomatycznych. W szczególnych wypadkach prowadzi nawet do śmierci.

TRZY TYPY REAKCJI NA STRES:

Dystres jest reakcją organizmu na zagrożenie, utrudnienie lub niemożność realizacji ważnych celów i zadań człowieka, pojawia się w momencie zadziałania bodźca, czyli stresora.

Eustres to stres pozytywnie mobilizujący do działania.

Neustres to bodziec dla danej osoby neutralny w działaniu, chociaż dla innych bywa on eustresowy lub dystresowy

ZEWNĘTRZNE CZYNNIKI WYWOŁUJĄCE STRES DZIECIĘCY:

- konflikt

- nadmierne współzawodnictwo

- zmiany w życiu

WEWNĘTRZNE CZYNNIKI WYWOŁUJĄCE STRES DZIECIĘCY:

- nierozsądne oczekiwania rodziców, które następnie przenoszą się na dzieci- rodzice starają się zrealizować własne, niespełnione marzenia poprzez dzieci

- wyuczona bezradność

TRZY SYTUACJE TRUDNE WG TYSZKOWSKIEJ:

  1. sytuacje społecznej ekspozycji, w których młoda osoba wystawiona jest na krytykę i ocenę innych osób, przez co może ulec zachwianiu jej poczucie własnej wartości,

  2. sytuacje nacisku lub przymusu, w których jest wywierana presja na drugą osobę, aby zmieniła swoje cele, do których zmierza, co powoduje, że osoba ta czuje, że realizacja jej celów jest zagrożona,

  3. sytuacje społecznego konfliktu, w których dążenia osoby są sprzeczne lub niezgodne z dążeniami innych osób, co rodzi zagrożenie realizacji jej własnych dążeń.

OBJAWY STRESU:

Do najczęściej występujących objawów należą:

JAK POMÓC DZIECKU RADZIĆ SOBIE ZE STRESEM?

24.10.12r

Transakcja stresowa i radzenia sobie w procesualnym ujęciu Lazarusa:

Wyznaczniki przyczynowe Procesy pośredniczące-jądro transakcji stresowej Skutki bezpośrednie Skutki odległe

Zmienne osobowe: Ocena pierwotna Skutki bezpośrednie: Poziom funkcjonowania:

-wartości i cele -krzywda, strata -Jakość rozwiązywania - sukces

-ogólne przekonania - zagrożenie konfrontacji-czy pozytywnie - trauma

społeczne, wiedza, - wyzwanie czy negatywnie zostanie rozw.

samoocena,

ocena innych i siebie,

poczucie kontroli

Strelau podaje następującą definicję stresu psychologicznego:

przez stres psychologiczny rozumiem stan charakteryzujący się negatywnymi emocjami o dużym natężeniu ( jak np. lęk, złość, wrogość lub inne stany określane jako dyskomfort psychiczny), któremu towarzyszą zmiany fizjologiczne i biochemiczne przekraczające poziom charakterystyczny dla powodem stresu jest zakłócenie równowagi pomiędzy wymaganiami i możliwościami ich spełnienia.”

Przykłady czynników istotnych dla zdrowia:

MODEL
Rodzaj czynnika PATOGENETYCZNY(czynniki szkodliwe dla zdrowia) SALUGENETYCZNY(czynniki sprzyjające zdrowiu)
Emocje Negatywne, złe, zalegające Pozytywne, związane z postawą optymizmu i nadziei
Motyw zdrowotny Brak zainteresowania lub nadmierna koncentracja na własnym zdrowiu Umiarkowane zainteresowanie swoim zdrowiem
Zachowanie Ryzykowne zachowanie dla zdrowia, nadużywanie środków szkodliwych dla zdrowia Zdrowy styl życia
Osobowość Wzór zachowania A i C

Osobowość:

- odporna na stres, typu B

- poczucie koherencji

Czynniki sytuacyjne Niezdrowe czynniki środowiskowe, pole życiowe ryzykowne dla zdrowia Wsparcie i pomoc, relacje, zdrowie
POZIOM WSPARCIA SPOŁECZNEGO

Silne więzi wsparcia słabe więzi wsparcia, brak wsparcia

TENDENCJA

OSOBOWOŚCI:

WZB- wzór osobowości typu B

To jest osoba którą charakteryzuje duża wysoka odporność na stres. Są to osoby życzliwe, pogodne, optymistyczne, osoby które potrafią się relaksować i dbać o regenerację sił witalnych. Są to też osoby które nie mają nadmiernej skłonności do rywalizacji ani przesadnych ambicji czy aspiracji. Żyją spokojnie, na luzie. Mają skłonność do pozytywnej atrybucji przyczyn zdarzeń. Pozytywne przypisywanie przyczyn zdarzeń. Posiadają wysoki poziom wewnętrznej kontroli tzn. że są przekonani że ich los leży w ich rękach. Oni sami kreują sobie życie. Biorą odpowiedzialność za swoje relacje z innymi. Potrafią nawiązywać i pielęgnować pozytywne relacje i więź społeczną z innymi. Nie czują się samotni. Otwarcie wyrażają uczucia.

WZA

Opisane w latach 50 XX. Priman i Rozenmann. Permanentna walka o zdobycie jak największej ilości celów w jak najkrótszym czasie. Silna skłonność do współzawodnictwa. Odznaczają się pragnieniem uznania i awansu. Silna potrzeba osiągnięć, sukcesów, ciągle nadmierny wysiłek. Przesadnie ambitne cele, przesadna skłonność do rywalizacji, dominacji, agresji, wysoka dynamika działania, aktywności. Ciągle się śpieszą, niecierpliwią, trudno im wygospodarować czas na odpoczynek i sen. Pobudzają się w chwilach zmęczenia używkami. Nie potrafią przegrywać. Skłonność do nadciśnienia i zawałów. Nawet po zawale ciągle rywalizują. Nie liczą się ze swoimi możliwościami oraz ze swoim stanem zdrowia.

WZC

Z. Note ( „ciało a stres”) wykazują nadzwyczajną nadmierną gotowość do pomocy i współpracy. Cierpliwość i wytrzymałość. Bierność społeczna i bierność aktywności w swoich celach. Brak asertywności. Brak obrony granic swojego terytorium. Zaniedbują siebie. Tłumią negatywne emocje, gniew i złość. Lęk to emocje świadome. Stwarzają pozory osoby silnej, wesołej, uśmiechniętej. Przybierają miły sposób bycia. Są one anielsko dobre dla innych. Poświęcają się z pominięciem własnej osoby. Typ DDA- takiego grzecznego aniołka.

07.11.12r

Wysokie poczucie koherencji prowadzi do zdrowia. Jest to pojęcie wprowadzone przez Antonowskiego.

Salutogeneza- geneza zdrowia.

Poczucie koherencji- złożona struktura poznawcza, orientacja życiowa, której osiowym składnikiem jest przekonanie o zrozumiałości, sensowności świata i zaradności czyli przekonania o własnych kompetencjach, sprostaniach, wymaganiach.

3 wymiary koherencji:

  1. zrozumiałości- jednostka może porządkować i strukturalizować docierające do niej informacje. A w efekcie przejawiać przekonanie, że aktualne i przyszłe sytuacje życiowe mogą być zrozumiałe, sensowne, uporządkowane. Jednostka może trafnie przewidywać przyszłość a w szczególności zachowania innych ludzi.

  2. Zaradności ( sterowalności)- poczucie kompetencji do radzenia sobie z trudnościami dzięki świadomości dysponowania zasobami które są pod osobistą kontrolą tej osoby. W razie potrzeby te zasoby są plastycznie wykorzystywane. Silniejsze poczucie zaradności.

  3. Sensowność- oznacza przekonanie o zasadności i celowości angażowania i inwestowania w swoje życie. Sensowność sprawia że trudna sytuacja stresowa jest postrzegana jako wyzwanie a nie jak strach .

Przeciążenie lub niedociążenia bodźców:

Przeciążenie- nadmiar bodźców, przeciążenie.

Niedociążenie-nuda, za mało bodźców. Prowadzi do kształtowania wyuczonej bierności i bezradności. Czyli nieumiejętności mobilizowania energii do walki ze stresorami a w konsekwencji do utraty istotnego wymiaru koherencji jakim jest zaradność.

Związana z silnym poczuciem koherencji wiara, że życie jest sensowne i w wielu wypadkach przewidywalne i kontrolowane stanowi fundamentalne świadomości człowieka umożliwiające mu dojrzałe, psychologiczne funkcjonowanie w relacjach interpersonalnych.

Poczucie zewnętrznej i wewnętrznej kontroli:

Osoby z silnym poczuciem wewnętrznej kontroli zwykle mają wysokie poczucie koherencji. Mają silne poczucie że oni sami kreują swoje życie. To nie inni tylko ja.

Osoby o poczuciu zewnętrznej sterowności mają przekonanie że ich życie nie zależy od nich. Inni sterują ich życiem. Niezadowolenie, tłumione emocje.

Poczucie własnej skuteczności:

  1. Wysokie

  2. Niskie

Pojęcie to zostało wprowadzone przez Bandurę. Osoby o wysokim poczuciu własnej skuteczności mogą podjąć takie działanie i to działanie jest trafione, skuteczne.

Uczenie się na błędach: pozytywny styl atrybucji przyczyn , zdarzeń, osoba zaradna.

Negatywny styl atrybucji przyczyn, zdarzeń: negatywne myślenie o własnej osobie, siebie winimy za porażki, negatywne myślenie, przyciąganie pecha. Syndrom ofiary.

Zdrowotny i antyzdrowotny styl życia:

Antyzdrowotny- palenie papierosów, mało snu, marnowanie sił witalnych, nadużywanie środków odurzających.

Zdrowotny: moda na niepalenie, prozdrowotny styl życia

Poziom wsparcia społecznego: poczucie, że w razie trudności mam bliskich, przyjaciół, rodzinę, zawsze mogę się do nich zwrócić.

Strelau: rozwinięcie osobowości typu A, wzory temperamentu( są bazą do rozwinięcia cech osobowościowych). W cechach osobowościowych i temperamentu jest wzór percepcyjny- względnie stały i charakterystyczny dla danej jednostki sposób w jaki ona interpretuje i wartościuje sytuacje różne a także antycypuje ich konsekwencje.

Badania na osobowością typu A:

Pacjenci po przebytym zawale serca różnią się od ludzi zdrowych i od osób z chorobą wrzodową, że minimalizują zagrożenia mimo zaistniałych przeszkód ( mimo symptomów choroby) i nastawieni są głównie na realizację swoich celów.

Osoby z chorobą wrzodową częściej w sytuacjach stresujących odczuwają lęk skłaniając się do obrony ego lub wycofywania.

Wzór reagowania emocjonalnego charakterystyczny dla jednostki w miarę niezależny od rodzaju sytuacji stresowej. Sposób albo tendencja do określonego reagowania emocjonalnego owa tendencja dotyczy trzech komponentów:

- subiektywnych odczuć jednostki

- zmian fizjologicznych

- otwartego zachowania

Osoby z chorobą wrzodową mają więcej gniewu niż zawałowcy i ludzie zdrowi.

Osoby po przebytym zawale i z chorobą wrzodową w porównaniu do osób zdrowych mają dłuższe zaleganie zmian fizjologicznych po wystąpieniu sytuacji stresowej.

Reakcja na zwiastuny choroby:

Zwiastuny choroby to zmiany patologiczne.

21.11.2012

MODEL SALUTOGENETYCZNY- twórca Aron Antonovsky

Zdrowie psychiczne i jego aspekty:

Jest to pełny dobrostan ( komfort) fizyczny, umysłowy, społeczny, a nie tylko brak choroby.

Należy pamiętać, że jednostka ludzka funkcjonuje w trzech podstawowych wymiarach obejmujących czynniki o charakterze:

Czynniki niezbędne dla zachowania zdrowia psychicznego:

J. Reykowski opisuje w literaturze i wyodrębnił 4 reakcje na sytuacje trudne:

1. zagrożenie- obawy, lęki, ocena społeczeństwa, naciski, presja, bezrobocie. Odbija się to na wskaźniku depresji.

2. Przeciążenie- nadmiar pracy, wymagań. Pogoń za karierą, pracoholizm ( nastawienie na jak najszybszy awans i podwyżkę). Skutki takiego przeciążenia są odczuwalne u młodych ludzi inaczej. Mają oni jeszcze energie i wysiłek które przeznaczają na pracę. Sobota, niedziela to dla takich osób najgorsze dni w tygodniu.

3. Zakłócenia- Brak informacji, wiedzy do rozwiązania jakiegoś problemu. Hałas, zakłócenia, dekoncentracja.

4. Deprywacja- zablokowanie, utrudnianie potrzeb. Frustracja, przeszkoda, bariera, która utrudnia zaspokojenie ważnych potrzeb.

Czynniki od których zależy jak radzimy sobie ze stresem:

  1. Powstrzymywanie reakcji lękowych- nie nakręcanie się lękiem;

  2. Identyfikowanie się z grupą- z jej celami, zadaniami;

  3. Rodzina, znaczenie najbliższych- Style wychowania, atmosfera, uwarunkowania, głównie rodzina i wychowanie w rodzinie;

  4. Realistyczny i krytyczny stosunek do rzeczywistości

  5. Stopień integracji osobowości- im wyższy ten wskaźnik tym lepiej. Integracja- połączenie;

  6. Poziom aspiracji- ciut nieco powyżej możliwości, bo poniżej nie daje szans na pełny rozwój;

Proces radzenia sobie ze stresem ma złożoną. Można w nim wymienić różne jednostki, cząstki aktywności.

Lazarus i Folkman definiują proces radzenia sobie ze stresem jako stale zmieniające się poznawcze i behawioralne wysiłki mające na celu opanowanie określonych zewnętrznych i wewnętrznych wymagań ocenianych przez osobę jako obciążające lub przekraczające jej zasoby.

Radzenie sobie ze stresem zwłaszcza zadaniowe, konstruktywne należy odróżnić od zachowania obronnego czy mechanizmów obronnych. Mechanizmy obronne są sztywne, przymusowe, zniekształcające rzeczywistość i niezróżnicowane.

Style radzenia sobie ze stresem są elastyczne, celowe, zorientowane na rzeczywistość i zróżnicowane.

.

28. 11. 2012

FIZJOLOGIA STRESU

Zmiany fizjologiczne w stresie mają charakter niespecyficzny oznacza to, że niezależnie od bodźca wywołującego stres, czyli stresora zasadnicze mechanizmy stresu są zawsze takie same. Stres ma charakter ogólnoustrojowy co oznacza, że reakcja stresowa obejmuje cały organizm. Reakcja stresowa polega na uruchomieniu mechanizmów neuronalnych, endokrynnych i immunologicznych, które zwiększają gotowość organizmu do wytężonej aktywności zarówno fizycznej jak i psychicznej. Zasadniczymi stałymi stresu jest oś: podwzgórzowo- przysadkowo- nadnerczowa oraz miejsce sinawe aktywizujące układ wegetatywny współczulny albo inaczej sympatyczny.

Główne ośrodki stresu: podwzgórze, przysadka i nadnercza nawzajem się stymulują. Swoim natężeniem dostosowana jest do wywołujących ją przyczyn i ulega wyłączeniu, gdy przestaje być potrzebna.

Mediatory stresu czyli: koteholaminy i glikokortyidy, zapoczątkowują wewnątrzkomórkowe zmiany adaptacyjne w całym organizmie, którego ochraniają i ułatwiają przeżycie. Dochodzi do wzrostu stężenia glukozy we krwi, rozszerzenia mięśni szkieletowych i mózgowych przy zwężeniu pozostałych, następuje też przyśpieszeniu rytmu serca i zwiększenie kurczliwości mięśnia sercowego, wzrost ciśnienia tętniczego krwi, rozszerzenie dróg oddechowych, przyśpieszenie oddechu i zwiększenie krzepliwości krwi.

Wyhamowane zostają nieistotne inne funkcje: immunologiczne, rozrodcze i anaboliczne.

Wydzielanie innych hormonów stresu: adrenalina, noradrenalina, dopamina do układu limbicznego i kory mózgowej zwłaszcza do płatów czołowych co prowadzi do podniesienia OUN i poprawia się efektywność funkcji poznawczo- motorycznych. Ostry krótkotrwały stres pełni ważną funkcję w życiu człowieka, powstaje w wyniku deficytu kontroli nad własną sytuacją i przygotowuje organizm do znalezienie nowych, konstruktywnych zachowań. Dzięki reakcjom stresowym zdobywamy coraz to sprawniejsze i lepiej przygotowane struktury poznawczo- emocjonalno0 behawioralne.

EUSTRES- czyli dobry stres.

Zdarza się tak że jakość rozwiązania konfrontacji jest dla człowieka niekorzystna, dzieje się tak wtedy gdy reakcja stresowa przedłuża się i przechodzi w stres przewlekły i nazywa się dystresem. Inaczej stresory działają zbyt często, są za silne i nie łatwo je rozwiązać.

Stresory psychologiczne- wygenerowanie adaptacyjnych strategii i sposobów radzenia sobie ze stresem utrudnia brak nastawienia zadaniowego. Tendencja do uogólnień negatywnych doświadczeń. Nieświadome stosowanie mechanizmów obronnych, negatywna atrybucja przyczyn- zdarzeń. Niski poziom poczucia koherencji, skuteczności, zewnętrzne poczucie kontroli swoich działań i emocjonalne albo unikające style radzenia sobie ze stresem.

Długotrwała aktywacja osi P- P- N, układu automicznego, sympatycznego oraz innych ośrodków wykonawczych stresu prowadzi do efektów niekorzystnych dla organizmu i uosabia, sprzyja rozwojowi procesów patologicznych i chorobowych. Przewlekła hiperkortyzolemia ( nadmiar kortyzolu) i nadczynność układu sympatycznego- automicznego prowadzą do szeregu niekorzystnych zmian w organizmie, zwłaszcza takich jak:

Towarzyszy temu często obniżenie nastroju, lęk, zaburzenia snu i zaburzenia łaknienia.

Wskutek kortykoliberyny wydzielanej przez podwzgórze chroniczny stres przejawia się także osłabieniem, sprzężenia zwrotnego ujemnego ( czyli nie wyłącza się to sprzężenie, hormony ciągle krążą) .

Spadek liczby i wrażliwości receptorów GR glikokortykoidowych. Zlokalizowane są wewnątrz komórek przez kortyzol, wędrują do jądra komórkowego, gdzie działają stymulująco lub hamująco na procesy transkrypcji DNA. Nadmierna i długotrwała aktywacja tego procesu możę prowadzić do zaktywizowania się predyspozycji genetycznych do różnych chorób somatycznych i genetycznych.

Zmiany fizjologiczne i biologiczne wyjaśniają nam etiologię wielu chorób somatycznych a zwłaszcza psychosomatycznych: choroba wieńcowa, zwały serca, nadciśnienie, choroba wrzodowa, nowotwory a z chorób psychicznych: depresja, schizofrenia, nerwice i zespól stresu pourazowego.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Psychologia stresu r.2, Psychologia, Przedmioty do wyboru, Psychologia stresu
PSYCHOLOGIA STRESU R.8, Psychologia, Przedmioty do wyboru, Psychologia stresu
PSYCHOFIZJOLOGIA STRESU
Psychologia stresu oprac Heszen
psychologia stresu, Psychologia
psychologia stresu rozdz. 2, III, IV, V ROK, SEMESTR II, PSYCHOLOGIA STRESU, opracowania
IstotaStresu rdz 1, Psychologia, Przedmioty do wyboru, Psychologia stresu
Psychologia stresu r6, III, IV, V ROK, SEMESTR II, PSYCHOLOGIA STRESU, opracowania
PSYCHOLOGIA STRESU R.7, III, IV, V ROK, SEMESTR II, PSYCHOLOGIA STRESU, opracowania
Psychiatria i psychologia stresu bojowego, Uczelnia, Psychiatria
psychologia stresu rozdz.5, III, IV, V ROK, SEMESTR II, PSYCHOLOGIA STRESU, opracowania
psychologia stresu1 CTQ636VX5BWK7XFZYF2T64QW3NAMNPFNDDK6TLQ
Psychologia Stresu Wykład 1
stres8, III, IV, V ROK, SEMESTR II, PSYCHOLOGIA STRESU, opracowania

więcej podobnych podstron