Praca maturalna z jezyka polskiego

Praca maturalna z języka polskiego.

Temat pracy którą dziś zaprezentuje brzmi następująco: „Motyw matki cierpiącej w literaturze i sztuce. Przedstaw i oceń różne sposoby jego kreowania na podstawie wybranych przykładów”. W prezentacji skupię się na przyczynach powodujących cierpienie rodzicielki.

Realizując powyższy temat odwołam się do takich przykładów literackich jak:

- postać Maryi ukazana w wierszu „Lament Świętokrzyski”,

-postać mitologicznej Demetry przedstawiona w mitologii Jana Parandowskiego w micie „Demeter i Kora”

- postać pani Rollison wykreowanej przez Adama Mickiewicza w powieści „Dziady część III”

- postać Jadwigi Baryki opisanej przez Stefana Żeromskiego w powieści „ Przedwiośnie”

A także do zaczerpniętej ze sztuki rzeźby Michała Anioła „Pieta”.

Na początku postaram się przybliżyć takie pojęcie jak: „cierpienie” Na podstawie słownika języka polskiego termin : „cierpienie” definiowany jest jako: „odczuwać, przeżywać, znosić ból fizyczny lub moralny, boleć nad czymś lub z powodu czegoś, doznawać czegoś przykrego”,

Kobiety- matki cierpią z różnych przyczyn. Na przykład z powodu rozłąki z dzieckiem, z powodu jego śmierci, z przyczyny tego, iż ktoś wyrządza krzywdę temu dziecku jak również z przyczyny zachowania dziecka wobec matki. I właśnie te przykłady rozwinę omawiając wcześniej wyliczone bohaterki.

Maryja, matka Chrystusa po 33 latach wychowywania go stanęła przed trudnym zadaniem. Była świadkiem jak: „ niewierny Żydowina” ukrzyżowuje Jezusa. Patrzyła jak ciało jej pierworodnego syna ocieka krwią. Choć skora była podzielić jego ból na dwoje, ulżyć jego cierpieniu czego dowodzi następujący cytat: „ Synku miły i wybrany rozdziel z matka swoje rany „ nie mogła tego uczynić. Cierpiała jak normalna kobieta, nie okazywała tego, że jest matką Boga. Śmierć dziecka jest największym bólem dla matki. Maryja czuje żal do Anioła Gabriela, gdyż przed laty obiecywał jej wielkie wesele a dziś ta radość przerodziła się w smutek i żal. Jej zranionego matczynego Seca nikt już nie pocieszy, jednakże to ona może i chce ustrzec inne matki przed tego typu cierpieniem. Udziela takiej oto rady : „proście Boga, wy miłe i żądne maciory, By wam nad dziatkami nie przyszły takie to pozory”.

Ta sama scena choć w troszkę inny sposób została ukazana w rzeźbie Michała Anioła pt. „Pieta”. Widzimy jak dorosły mężczyzna, Syn Boży po zdjęciu z krzyża leży na kolanach swej rodzicielki, kobiety bez grzechu, której oczy są pełne łez. Patrząc na rzeźbę ma się wrażenie jakby Jezus tylko spał na kolanach swej ukochanej matki. Ten widok nasuwa jedno spostrzeżenie a mianowicie , to że matka kocha swe dziecko przez całe życie tak samo jak kochała je w chwili poczęcia. Dla niej ten dorosły mężczyzna jest ciągle malutkim chłopczykiem, którego trzeba nosić na raczkach i tulić do serduszka. Z twarzy Matki Boskiej można wyczytać ból, smutek, żal po stracie syna i cierpienie spowodowane jego śmiercią.

Kolejną postacią literacką, która poddam analizie jest mitologiczna Demeter – bogini pól i urodzaju. Jej historia została wykreowana przez autora, aby ukazać przyczynę różnorodności pór roku, ale przy tym w bardzo dobry sposób odzwierciedla motyw matki cierpiącej. Po tym jak Persefona została porwana, Demeter wpadła w rozpacz i na próżno szukała ukochanej córki. Z żalu i tęsknoty w ręku Demetry wyschły kłosy zboża i zwiędły czerwony kwiat maku. Gdy kobieta dowiedziała się o miejscu, w którym przebywa jej dziecko z rozpaczy ukryła się w tak odległym zakątku, że nawet bogowie nie mogli jej znaleźć . Demeter zagłębiona w swojej żałobie , również pola nią okryła na co dowodem jest następujący cytat: „zasiewy zmarniały, i trzoda nie miała świeżej karmy, i ludzi nawiedził głód, w żarnej spiekocie wyschły rzeki i krynice, a z opustoszałych ołtarzy nie wznosił się ku bogom dym ofiar”. Dopiero, gdy z polecenia Dzeusa, Hades zwrócił Persefonę matce, jej serce się tak bardzo ucieszyło, że cała przyroda powróciła do życia. W momencie spotkania matki córką, świat się maił wszystkimi kwiatami wiosny. Lecz poprzez zjedzenie przez dziewczynę kilku ziaren granatu, została ona na zawsze związana z podziemiem i co roku musiała powracać na trzy miesiące do Hadesa, a wówczas żal i smutek Demetry był tak wielki, że nastawała zima. Przyczyna cierpienia Demetry była rozłąka z córką a skutkiem nieurodzaj w rolnictwie.

Kolejna bohaterka, która zostanie przeze mnie omówiona cierpi z powodu tego w jak okrutny sposób jej syn jest traktowany w więzieniu a również z powodu rozłąki z nim. Ten fragment pracy jest poświęcony pani Rollison. Syn jej Jan jest torturowany z rozkazu Senatora Nowosilcowa. Matka przez cały dzień siedzi na schodach czekając na zgodę wizyty z Senatorem. Jej życie nigdy nie przypominało sielanki. Kobieta ta jest niewidoma na co dowodem jest cytat : „Ja mam matki ucho. Ja ślepa, teraz w uchu cała moja dusza”. Z dialogu między panią Rollison a Nowosilcowem nie trudno dostrzec ogrom cierpienia tej kobiety. Wskazują na to chociażby liczne wykrzyknienia, umieszczone przez autora w partiach dialogowych wypowiadanych przez panią Rollison, czego dowodem jest cytat: „ Panie! litości – ja wdowa! Panie Senatorze! Słyszałam, że zabili – czyż można, mój Boże! Moje dziecko! – Ksiądz mówi, że on jeszcze żyje; Ale go biją, Panie! Któż dzieci tak bije! – Jego zbito – Zlituj się – po Katowsku zbito”. Senator tym słowom zaprzecza, ale kobieta i tak stanowczo upiera się, że wie gdzie jest jej syn, co mu robią i stara się wyprosić łaskę dla niego: „Jeśli masz ludzkie serce…”- mówi. Pani Rollison tak bardzo kocha Jasia i tak bardzo cierpi z powodu rozłąki z nim, że nawet w tłumie poznała by jego głos i nikt jej nie wmówi, że się myli: „Jak to? – czyż to nie był głos mojego dziecięcia? Niema owca pozna głos swojego jagnięcia”.

Ostatnią już postacią literacką, na której oprę swe rozważania na temat cierpienia matki jest Jadwiga Baryka, z domu Dąbrowska. Jej rozpacz różni się od tej, która targała poprzednimi bohaterkami, gdyż jej dziecko ani nie umarło, ani nie jest torturowane. Ona cierpi z braku szacunku z jego strony. W momencie, gdy mąż jej wyjechał na wojnę, to na jej głowie została zajęcie się domem i synem. Jednak wychowanie Czarka okazało się bardzo trudne. Młodzieniec w ogóle nie słuchał matki, nie zgadzał się z jej zdaniem, nie zauważał tego jak się dla niego poświęca. Stał się: „impertynencki, drwiący, uszczypliwy, kłótliwy i napastliwy „. Przez jego naganne zachowanie doszło do tego, że matka w dzień zamartwiała się o to co robi jej ukochany jedynak lub czy ktoś nie wyrządza mu krzywdy, nocą natomiast zamiast odpoczywać po ciężkim dniu, to Jadwiga wpatrywała się w niewinną twarzyczkę synka podczas gdy on spał. Po to aby Cezary nie był głodny to rodzicielka narażała swe życie i wyprawiała się za miasto kupić potrzebne produkty, aby potem móc samodzielnie wypiec chleb. Cezary dopiero przejrzał na oczy i docenił poświęcenie i miłość matki, gdy już ją stracił tzn. w momencie, gdy została ona zesłana do ciężkich robót. Gdy zmarła, został sam i wiedział już, że popełnił wielki błąd nie szanując kobiety, która dała mu życie. Dopiero wtedy pożałował tego, że matka przez jego szczeniackie zachowanie cierpiała i wylewała potoki łez.

Pomimo, iż każda zaprezentowana przeze mnie bohaterka została wykreowana przez innego autora i w innej epoce, to jednak łączy je uniwersalizm cierpienie. Każda z tych kobiet- matek bezgranicznie kocha swe dziecko i ubolewa nad krzywdą jaka jest mu wyrządzana czy też nad tym w jaki sposób jest przez to dziecko traktowana. Przyczyny cierpienia są do siebie zbliżone aczkolwiek różnią się . Maryja cierpi z powodu śmierci Jezusa ,Demeter z powodu porwania Persefony, pani Rollison z powodu torturowania Jasia natomiast pani Jadwiga z powodu nagannego zachowania Czarka. Każda z bohaterek swoje cierpienie ukazuje w inny sposób: Maryja płacze, Demeter ukrywa się i okrywa kraj nieurodzajem , pani Rollison w partiach dialogowych unosi ton głosu, natomiast pani Jadwiga stara się ten swój żal, smutek i łzy ukryć przed synem. Ja osobiście nie rozumiem osób, które się przyczyniły do cierpienia tych kobiet. Każda z tych osób także ma matkę i powinna wiedzie jakim ona jest skarbem. Matkę należy kochać i szanować. Winno się ją stawiać na piedestale w hierarchii uczuć. To jej należy się pierwsze miejsce w sercu. Matkę trzeba szanować, bo my jesteśmy tylko jej malutką cząstka. Ona jest naszym wzorem do naśladowania. Sprawmy, aby płakał jedynie ze szczęścia. Dbajmy o to aby nigdy nie musiała cierpieć z naszego powodu. Zgadzam się ze słowami pewnej pieśni religijnej, które brzmią następująco: „ Spośród słów wszystkich z całego świata- Jest jedno, co ludzi brata- Ono w mym sercu radością dźwięczy- W oczach migoce barwami tęczy. To jedno słowo, to słowo MATKA- co przy mnie czuwa, aż do ostatka, całuje Twoje matczyne ręce- przyjm moja miłość za Twoje serce”.

Moje uwagi

Na początku postaram się przybliżyć takie pojęcie jak: „cierpienie” – napisałabym „

Na początku postaram się przybliżyć pojęcie cierpienia. Problem ludzkiego cierpienia, a szczególnie cierpienia matki pozostanie na zawsze problemem otwartym. Słownika języka polskiego termin : „cierpienie” definiuje jako: „odczuwać, przeżywać, znosić ból fizyczny lub moralny, boleć nad czymś lub z powodu czegoś, doznawać czegoś przykrego”. Jednak definicje nie oddadzą w pełni jego znaczenia. Wobec problemu cierpienia nie pozostał obojętny żaden system filozoficzny i nie zniknie ono nigdy z horyzontu ludzkich dociekań. Nawet najbardziej wyczerpujące wypowiedzi nie zdejmą zasłony, którą okryta jest ta wielka tajemnica .

Jednak najtragiczniejszym z cierpień jest cierpienie matki. Kobiety- matki cierpią z różnych przyczyn. Cierpią z powodu rozłąki z dzieckiem, jego przedwczesnej śmierci, wtedy, gdy ktoś wyrządza krzywdę temu dziecku jak również z przyczyny zachowania dziecka wobec matki. I właśnie te przykłady rozwinę omawiając wcześniej wyliczone bohaterki.

Maryja, matka Chrystusa po 33 latach wychowywania go stanęła przed trudnym zadaniem. Była świadkiem jak: „ niewierny Żydowina” ukrzyżowuje Jezusa. Patrzyła jak ciało jej pierworodnego syna ocieka krwią. Tragizm tej chwili uwydatnia się w momencie wypowiedzenia przez Maryję słów: „ Jednegociem syna miałaI tegociem ożalała. Choć skora była podzielić jego ból na dwoje, ulżyć jego cierpieniu czego dowodzi następujący cytat: „ Synku miły i wybrany rozdziel z matka swoje rany „ nie mogła tego uczynić. Cierpiała jak normalna kobieta, nie okazywała tego, że jest matką Boga. Śmierć dziecka jest największym bólem dla matki. Maryja czuje żal do Anioła Gabriela, gdyż przed laty obiecywał jej wielkie wesele a dziś ta radość przerodziła się w smutek i żal. Jej zranionego matczynego Serca nikt już nie pocieszy, jednakże to ona może i chce ustrzec inne matki przed tego typu cierpieniem. Udziela takiej oto rady : „proście Boga, wy miłe i żądne maciory, By wam nad dziatkami nie przyszły takie to pozory”. Utożsamiając się ten sposób z wszystkimi ziemskimi matkami dzieli z nimi jakże wielki ogrom cierpienia i boleści.

Ta sama scena choć w troszkę inny sposób została ukazana w rzeźbie Michała Anioła pt. „Pieta”.. Widzimy jak dorosły mężczyzna, Syn Boży po zdjęciu z krzyża leży na kolanach swej rodzicielki, kobiety bez grzechu. Jej oczy są pełne łez. Patrząc na rzeźbę ma się wrażenie jakby Jezus tylko spał na kolanach swej ukochanej matki. Jej ręce są zaplecione na ciele Jezusa, obejmują go i nic już dla niego nie mogą zrobić. Ten widok nasuwa jedno spostrzeżenie a mianowicie to, że matka kocha swe dziecko przez całe życie tak samo jak kochała je w chwili poczęcia. Dla niej ten dorosły mężczyzna jest ciągle malutkim chłopczykiem, którego trzeba nosić na raczkach i tulić do serduszka. Z twarzy Matki Boskiej można wyczytać ból, smutek, żal po stracie syna i cierpienie spowodowane jego śmiercią. Pieta dotyka zarówno tajemnicy śmierci, jak i macierzyństwa.

Kolejną postacią literacką, która poddam analizie jest mitologiczna Demeter – bogini pól i urodzaju. Jej historia została wykreowana przez autora, aby ukazać przyczynę różnorodności pór roku, ale przy tym w bardzo dobry sposób odzwierciedla motyw matki cierpiącej. Po tym jak Persefona została porwana, Demeter wpadła w rozpacz i na próżno szukała ukochanej córki. Z żalu i tęsknoty w ręku Demetry wyschły kłosy zboża i zwiędły czerwony kwiat maku. Gdy kobieta dowiedziała się o miejscu, w którym przebywa jej dziecko z rozpaczy ukryła się w tak odległym zakątku, że nawet bogowie nie mogli jej znaleźć . Demeter zagłębiona w swojej żałobie , również pola nią okryła na co dowodem jest następujący cytat: „zasiewy zmarniały, i trzoda nie miała świeżej karmy, i ludzi nawiedził głód, w żarnej spiekocie wyschły rzeki i krynice, a z opustoszałych ołtarzy nie wznosił się ku bogom dym ofiar”. Dopiero, gdy z polecenia Dzeusa, Hades zwrócił Persefonę matce, jej serce się tak bardzo ucieszyło, że cała przyroda powróciła do życia. W momencie spotkania matki córką, świat się maił wszystkimi kwiatami wiosny. Lecz poprzez zjedzenie przez dziewczynę kilku ziaren granatu, została ona na zawsze związana z podziemiem i co roku musiała powracać na trzy miesiące do Hadesa, a wówczas żal i smutek Demetry był tak wielki, że nastawała zima. Przyczyna cierpienia Demetry była rozłąka z córką a skutkiem nieurodzaj w rolnictwie.

Fragment o Demeter jest super

Kolejna bohaterka, która zostanie przeze mnie omówiona cierpi z powodu tego w jak okrutny sposób jej- nie podoba mi się budowa tego zdania. Ponadto powtarza się wyraz „kolejna”

Przykładem zrozpaczonej i cierpiącej matki z powodu okrutnego traktowania uwięzionego syna jest pani Rollison. Syn jej Jan jest torturowany z rozkazu Senatora Nowosilcowa. Matka przez cały dzień siedzi na schodach czekając na zgodę wizyty z Senatorem. Jej życie nigdy nie przypominało sielanki. Kobieta ta jest niewidoma na co dowodem jest cytat : „Ja mam matki ucho. Ja ślepa, teraz w uchu cała moja dusza”. Z dialogu między panią Rollison a Nowosilcowem nie trudno dostrzec ogrom cierpienia tej kobiety. Wskazują na to chociażby liczne wykrzyknienia, umieszczone przez autora w partiach dialogowych wypowiadanych przez panią Rollison, czego dowodem jest cytat: „ Panie! litości – ja wdowa! Panie Senatorze! Słyszałam, że zabili – czyż można, mój Boże! Moje dziecko! – Ksiądz mówi, że on jeszcze żyje; Ale go biją, Panie! Któż dzieci tak bije! – Jego zbito – Zlituj się – po Katowsku zbito”. Senator tym słowom zaprzecza, ale kobieta i tak stanowczo upiera się, że wie gdzie jest jej syn, co mu robią i stara się wyprosić łaskę dla niego: „Jeśli masz ludzkie serce…”- mówi. Pani Rollison tak bardzo kocha Jasia i tak bardzo cierpi z powodu rozłąki z nim, że nawet w tłumie poznała by jego głos i nikt jej nie wmówi, że się myli: „Jak to? – czyż to nie był głos mojego dziecięcia? Niema owca pozna głos swojego jagnięcia”. Cierpienie matki pogłębia dodatkowo to, że jest ona wdową, a syn to jedyna nadzieja jej życia.

Pomimo, iż każda zaprezentowana przeze mnie bohaterka została wykreowana przez innego autora i w innej epoce, to jednak łączy je uniwersalizm cierpienia. Widać tutaj, że cierpienie matek jest cierpieniem psychicznym, ponieważ każda z tych kobiet- matek bezgranicznie kocha swe dziecko i ubolewa nad krzywdą jaka jest mu wyrządzana czy też nad tym w jaki sposób jest przez to dziecko traktowana. Przyczyny cierpienia są do siebie zbliżone aczkolwiek różnią się. Maryja cierpi z powodu śmierci Jezusa ,Demeter z powodu porwania Persefony, pani Rollison z powodu torturowania Jasia, natomiast pani Jadwiga z powodu nagannego zachowania Czarka. Każda z bohaterek swoje cierpienie ukazuje w inny sposób: Maryja płacze, Demeter ukrywa się i okrywa kraj nieurodzajem , pani Rollison w partiach dialogowych unosi ton głosu, natomiast pani Jadwiga stara się ten swój żal, smutek i łzy ukryć przed synem. Ja osobiście nie rozumiem osób, które się przyczyniły do cierpienia tych kobiet. Każda z tych osób także ma matkę i powinna wiedzieć jakim ona jest skarbem. W momencie przysparzania im cierpienia powinny wczuć się w ich sytuację i zobaczyć własną matkę i jej ból. Matkę należy kochać i szanować. Winno się ją stawiać na piedestale w hierarchii uczuć. To jej należy się pierwsze miejsce w sercu. Matkę trzeba szanować, bo my jesteśmy tylko jej malutką cząstka. Ona jest naszym wzorem do naśladowania. Sprawmy, aby płakały jedynie ze szczęścia. Dbajmy o to aby nigdy nie musiała cierpieć z naszego powodu. Zgadzam się ze słowami pewnej pieśni religijnej, które brzmią następująco: „ Spośród słów wszystkich z całego świata- Jest jedno, co ludzi brata- Ono w mym sercu radością dźwięczy- W oczach migoce barwami tęczy. To jedno słowo, to słowo MATKA- co przy mnie czuwa, aż do ostatka, całuje Twoje matczyne ręce- przyjm moja miłość za Twoje serce”.