Panowanie Chrobrego:
a). 992r. objęcie tronu w Polsce po wygnaniu swoich braci i macochy.
b). 997r. zorganizowanie misji Wojciecha do Prus gdzie zostaje Wojciech zamordowany a Bolesław wykupuje jego zwłoki.
c). 1000r. zjazd w Gnieźnie gdzie przybywa cesarz Otton III który wyraża wstępną zgodę na koronację Bolesława oddając mu swój diadem i włócznię św. Maurycego oraz ogłasza utworzenie Arcybiskupstwa i biskupstwa we Wrocławiu Krakowie i Kołobrzegu.
d). po śmierci Ottona III Bolesław Chrobry rozpoczyna wojny z cesarzem Henrykiem II które można podzielić na 3 etapy:
- 1002 – 1005r. gdzie Bolesław zajął Łużyce, Miśnię, Merseburg a później Czechy, Słowację, Morawy. Jednak Niemcy docierają pod Poznań gdzie zawarto pokój i Bolesław utracił większość zdobytych ziem.
- 1007-1013r. – zakończony pokojem w Merseburgu gdzie Bolesław ukazał Łużyce i Mińsko.
- 1015-1018r. – zakończenie pokojem w Budziszynie gdzie oprócz Mińska, Łużyc Bolesław otrzymał od Henryka II posiłki na wyprawę Kijowską.
e). 1018r. wyprawa na Kijów gdzie Bolesław zdobył wielkie łupy osadził swojego kandydata i zajął grody czerwieńskie.
f). 1025r. – koronacja Bolesława Chrobrego i jego śmierć i koronacja jego syna Mieszka II.
Organizacja Państwa Wczesno Piastowskiego:
Miało ono powierzchnię ok. 250 tys. Km2 i zamieszkane było przez ok. 1mln. Ludności. Była to monarchia patrymonialna gdzie władca opierał swą władzę na drużynie ( 3000 ) stojącej załogą w głównych grodach. Przy jego boku działali więc posiadający głos doradcy oraz urzędnicy np. Polatyn (wojewoda), który zastępował władcę a także komornik, cześnik itp. Administracja państwa odbywała się przez administrację grodową gdzie na czele grodów stali Kasztelanowie. Ludność była zobowiązana do świadczeń na rzecz władcy który miał także swoje uprawnienia tzw. Regale np. bicie monety czy nadawanie ziemi.
Przyczyny Kryzysu państwa Polskiego:
- liczne wojny Bolesława które wyniszczały kraj a korzyści osiągnęli tylko możni.
- słabe powiązanie ziem wchodzących w skład państwa polskiego.
-brak większej kadry urzędniczej
- niezadowolenie ludności ze świadczeń na rzecz panującego i kościoła
- niezadowolenie możnych z silnej władzy centralnej
- niezadowolenie sąsiadów polskich pokonanych przez Chrobrego
- spory wewnątrz dynastii Piastów
- odpadnięcie niektórych ziem, np. Pomorza.
Rządy Mieszka II i przebieg korzyści:
- kontynuacja polityki ojca
- wystąpienie przeciwko Mieszkowi II jego braci na czele z Bezprymem i najazd na Polskę cesarza Konrada II i księcia pruskiego Jarosława Mądrego w 1031r.
- krótkie rządy Bezpryma który zostaje zamordowany
- powrót Mieszka II do władzy jednak po jego śmierci w 1034r. z polski zostaje wygnana jego żona Rycheza i syn Kazimierz
- wybuch buntu ludowego w Wielkopolsce i uniezależnienie się Mazowsza gdzie władzę objął Masław
- 1039r. najazd na Polskę księcia Czeskiego Brzetysława, który pustoszy Wielkopolskę i zajmuje Śląsk
Rządy Kazimierza Odnowiciela:
- 1039r. powrót do polski dzięki pomocy Henryka III i Jarosława Mądrego
- odzyskanie Mazowsza i Śląska
- odnowienie instytucji państwowej i kościelnej
- przeniesienie stolicy do Krakowa i wyprowadzenie dla rycerzy obowiązku służby wojskowej w zamian za otrzymaną ziemię
- nie udało mu się koronować i odnowić arcybiskupstwa i musiał złożyć hołd cesarzowi
Rządy Bolesława Śmiałego i Władysława Hermana:
- poparcie dla papieża w sporze o inwestyturę z cesarzem, dzięki czemu odnowił arcybiskupstwo w Gnieźnie i koronował się na króla w 1076r.
- poparcie dla swoich kandydatów na trony Węgier i Rusi i wyprawy na Ruś, Węgry i na Czechy
- w 1079r. spór z Biskupem Stanisławem który zostaje zabity i Bolesław Śmiały musi uciekać na Węgry gdzie umiera w niewyjaśnionych okolicznościach.
- przejście do obozu cesarskiego i rezygnacja z korony królewskiej.
- uwikłanie się w wojnę domową ze swoimi synami Zbigniewem i Bolesławem Krzywoustym po której wygnano wojewodę Ściecha i podzielono kraj na 3 części.
Rządy Bolesława Krzywoustego i jego statut:
- wojna domowa ze swoim bratem Zbigniewem, po której ucieka do Niemiec w 1108r.
- 1109r. walka z najazdem Niemieckim cesarza Henryka V
- 1116r. zajęcie Pomorza gdańskiego
- przymierze z Danią
- 1135r. Bolesław musiał złożyć hołd Lotarowi III
- 1138r. wydanie statutu który miał regulować sprawę tronu i zabezpieczyć interesy wojny Domowej. Na jego mocy tron miał objąć najstarszy z rodu Piastów który był Princepsem i zwierzchnikiem książąt
- pierwszym seniorem był Władysław Wygnaniec, Mieszko stary otrzymał większość wielkopolski. Henryk Sandomierski ziemię sandomierską a książę Salomea i K. Sprawiedliwy ziemię Łęczycką.
Walki o seniorat:
Status krzywoustego nie zapobiegał wojnie domowej w Polsce bo już pierwszy senior Władysław gdy chciał wzmocnić swoją władzę zostaje wygnany z polski i ucieka do Niemiec. W 1157r. spada na Polskę najazd cesarza Fryderyka Barborossy i Bolesław Kędzierzawy musiał złożyć hołd cesarzowi i oddać Śląsk synom Władysława. Po śmierci Władysława władzę obejmuje Mieszko stary który także zostaje usunięty z Krakowa gdzie władzę objął Kazimierz Sprawiedliwy. W 1180r. na zjeździe w Łęczycy władał przywilej dla duchowieństwa i możnych dzięki czemu tron w Krakowie miał należeć do niego i jego potomków, co było obaleniem zasady senioratu do ponownej walki dochodzi między Mieszkiem Starym a Synem Kazimierzem a synem Kazimierza Leszkiem Białym. Choć zwycięża ten ostatni to rola seniora staje się coraz starsza.
Sytuacja w Polsce podczas rozbicia dzielnicowego:
- wzrost znaczenia śląska za czasów panowania Henryków: Brodatego i Pobożnego którzy połączyli także inne ziemie Polski i dbali o rozwój gospodarczy śląska.
-1226- Sprowadzenie Krzyżaków do polski przez Konrada Mazowieckiego
- 1241- Najazd tatarów i klęska polaków
- najazdy na Polskę: Marchii Brandenburskiej która zajmuje Pomorze Zachodnie i zagraża Wielkopolsce i Pomorzu Gdańskiemu
- Postępujący podział na dzielnice i walki wewnętrzne
- Osłabienie polityczne i militarne oraz wzrost możnych i kościoła
- Wykształcenie się w Polsce stanów
Przemiany w rolnictwie:
XIIw. to początek osadnictwa wiejskiego w tym czasie zaznaczył się wyraźny postęp w rolnictwie. Chłopi wytwarzali lepsze narzędzia oraz częściej stosowali trójpolówkę, która zwiększała powierzchnie ziemi uprawnej powodowała wzrost plonów i opóźniała proces jałowienia ziemi.
Rozwój osadnictwa na prawie polskim:
Polska w XIIw. Była dość słabo zaludnionym. Ogromne obszary pokrywały lasy i nieużytki które można było zagospodarować. Możni dążyli do zwiększenia swych dochodów przez zakładanie nowych wsi na terenach uzyskanych przez karczowanie lasów i zagospodarowanie nieużytków. Aby zachęcić ludzi do zasiedlania się na tych terenach właściciele starali się dać im takie warunki aby uprawa roli stała się opłacalna. Dlatego możni panowie zamiast wymaganych dotychczas od poddanych uciążliwych posług i danin zaczęli zobowiązywać się na piśmie wobec osadników, że będą oni wymagać tylko ściśle określonej opłaty pieniężnej czynszu oraz ściśle określonych świadczeń w naturze, było to korzystne dla chłopa.
Rozwój osadnictwa na prawie niemieckim:
Na zachodzie ziemie polskie uległy dość silnemu napływowi osadników z przeludnionych krajów zachodniej europy a przede wszystkim z Niemiec. Przybysze upowszechnili nową formę osadnictwa czynszowego zwaną osadnictwem na prawie niemieckim. Zwykle osadnicy przybywali gromadnie a ich przedstawiciel dysponujący odpowiednim kapitałem, zawierał z panem Feudalnym umowę w której ustalano wysokość czynszu i innych świadczeń, liczbę lat udanych i wielkość działek osadniczych.
Powstanie, lokacja i rozwój miast:
Ożywiona kolonizacja wsi przyniosła w Polsce, podobne skutki co na zachodzie Europy, a tym samym odpowiednie warunki do szybkiego rozwoju miast. Dawniej mieszkańcy zajmowali się także uprawą roli i z czasem w miarę oddzielania się rzemiosła od rolnictwa zaczęli zajmować się tylko produkcją rzemieślniczą. Nowe miasto było zakładane w podobny sposób do zakładania wsi na prawie niemieckim. Przedstawiciel przybywającej grupy rzemieślników zawierał umowę z księciem co do wielkości działem, jakie otrzymują przybysze, jaki czynsz będą płacić i jakie będą posiadać uprawnienia.
Wykształcenie się stanów:
W ciągu XIIIw. Z dawnego możnowładztwa i części wojów awansujących w strukturach władzy księstw dzielnicowych zaczął wykształcać się stan rycerski – szlachta. Jego wyróżnieniem było prawo rycerskie oraz herby narodowe. Fala lokacji miast na prawie niemieckim od początki XIII w. przyczyniła się do wykształcenia stanu mieszczańskiego w ciągu XIII w. ukształtował się też jednolity stan chłopski. Chłop użytkował ziemię na której był osadzony za co płacił czynsz. Obciążony był też dziesięciną i pełnymi świadczeniami na rzecz państwa. Miał prawo wychodu i podlegał rządom sołtysa. Odrębny stan rządzący się prawem kościelnym tworzyło duchowieństwo w okresie dzielnicowym nastąpiła polonizacja jego wyższej hierarchii. Dzięki osłabieniu władzy książęcej kościół uniezależnił się od władzy państwowej zgodnie z duchem reformy gregoriańskiej.
Przyczyny Zjednoczenia Polski:
- dążenie miast i mieszczaństwa, gdyż rozbicie dzielnicowe utrudniało handel, granice celce czyniły go nieopłacalnym i nie było bezpiecznych szlaków handlowych.
- wśród możnowładców którzy otrzymali przywileje i chcieli silniejszego państwa aby z nich korzystać i by broniło ich przed wrogami zewnętrznymi.
- duchowieństwo które także otrzymało przywileje a było zagrożone utratą prowincji Polskiej i granice diecezji nie pokrywały się z dzielnicami.
- utrata ziem polskich i zagrożenie zewnętrzne oraz dążenie książąt piastowskich szczególnie z Małopolski i Wielkopolski.
Pierwsze próby zjednoczenia i pierwsze koronacje:
- działalność Henryka IV Probusa, który zjednoczył część śląska i małopolski, ale umarł starając się o koronę.
- 1295r. Koronacja Przemysława II który połączył Wielkopolskę i Pomorze Gdańskie, ale w następnym roku został zamordowany przez Brandenburczyka.
- 1300r. koronacja Wacława II z dynastii Przemyślidów
- 1305r. objęcie władzy przez Wacława III który rok później zostaje zamordowany
Panowanie Władysława Łokietka:
- był on księciem Brzesko-Kujawskim
- opanowanie Małopolski, Pomorza Gdańskiego i ziemi sieradzko-Łęczyckiej po zamordowaniu Wacława III
- 1308r. utrata Pomorza gdańskiego zajętego przez Krzyżaków którzy mieli go bronić ale złamali umowę i zajęli je dla siebie.
- 1311-1312 rozprawa z buntem wójta Alberta i Biskupa Muskaty w Krakowie i Małopolsce.
- 1314 zajęcie Wielkopolski
- 1320 koronacja na króla co kończy rozbicie dzielnicowe
- przymierze z Litwą
- wojna z Krzyżakami i chociaż Polacy odnieśli w 1331 zwycięstwo pod Plowcami to krzyżacy spustoszyli Wielkopolskę i zajęli Kujawy.
Panowanie Kazimierza Wielkiego – 1333 – 1370r. -ostatniego piasta na tronie Polski:
a). Polityka zagraniczna:
- porozumienie z Janem Luksemburskim
- przymierze z Węgrami
- rozstrzygnięcie sprawy Krzyżackiej
- nieudana wojna o Śląsk
- 1349 – opanowanie Rusi Halickiej
- 1351r. podporządkowanie Mazowsza jako Lenna
b). polityka wewnętrzna:
- reforma administracji i podział na 10 ziem
- zwiększenie uprawnień starostw i wykształcenie się urzędów centralnych i koronnych
- reforma sądownictwa i kodyfikacja prawa
- rozbudowa systemy obronnego
- reforma systemu podatkowego
- reforma monetarna i górnictwa
- rozwój handlu i osadnictwa
- 1364r. założenie akademii krakowskiej