1.PEDAGOGIKA SPOŁECZNA

Zadania pedagogiki społecznej:

- zmiana niekorzystnych warunków rozwojowych

- ulepszanie wpływów pozytywnych

Funkcje pedagogiki społecznej:

- kompensacja - wyrównanie braków utrudniających prawidłowy rozwój jednostki

- profilaktyka – zapobieganie powstawania niekorzystnych zjawisk

- doskonalenie – rozwijanie prac własnych, by doskonalić siebie i otoczenie

Podstawowe cechy pedagogiki społecznej:

- globalność

- dynamika

- kompensacja

- wartościowanie

Idee Radlińskiej:

- podmiotowości - traktować jednostkę jako podmiot

- sprawiedliwości społecznej – wszyscy mają równy dostęp do warunków rozwojowych

- pomocniczości – społeczeństwo ma obowiązek pomagania

- edukacji społecznej – wychowanie; jedno z elem. życia społ.- kul.

2.SRODOWISKO LOKALNE TEORIE DOTYCZĄCE SPOŁECZNOŚCI LOKALNYCH.

Społeczność lokalna- to ludzie mieszkający i poruszający się w pewnej przestrzeni fizycznej jeśli przestrzeń ta jest zorganizowana.

Środowisko lokalne- to gromada ludzi zamieszkujących ograniczone względnie izolowane terytorium. Posiadających i ceniących wspólną tradycję wartości , symbole instytucje usługowe i kulturowe , świadomych jedności odrębności i posiadających gotowość do wspólnotowego działania ,żyjących w poczuciu przynależności i wewnętrznego bezpieczeństwa.

TEORIE SPOŁECZNOŚCI LOKALNYCH

R.M.FRENCH- uwzględnia 4 sposoby rozpatrywania społeczności lokalnej zarazem jej elementy składowe stanowiące podstawowe do traktowania społeczności lokalnej, jako:

-miejsca zamieszkania i życia pewnego zbioru ludzi

-wyodrębnionej naturalnej jednostki przestrzennej(elementy kształtujące życie w zbioru ludzi)

-sposób życia

-system społecznego reprenentora

D.B.CLARK- wyróżnia 4 sposoby definiowania społeczności lokalnej oraz 4 elementy konstytuujące te grupy i jednoczenie 4 koncepcje ich pojmowania.

Społeczność lokalna może być pojmowana jako:

1)mniejszość

2)zbiorowa działalność –aktywność-wszelkie działania ludzi które pozwalają przypisać ich do określonej mniejszości i regionu

3)struktura społeczna-określenie –tworzą Ci konkretni ludzie zajmujący dane terytorium

4)poczucie solidarności i znaczenia(SL jako system) ludzie potrafią się połączyć zsolidaryzować w chwilach w których potrzeba pomocy

KONCEPCJE TEORETYCZNE

SANDERS-wyróżnia 4 rodzaje koncepcji prezentujące różne podejścia:

1) tzw. jakościowe- ujmuje społeczność lokalna jako miejsce zamieszkania życia

2) ekologiczne –traktując społeczność lokalna jako naturalną jednostkę przestrzenną (elem. budujące tożsamość zbiorową ludzi)

3) etnograficzne- ujmujące społeczność lokalna jako sposób życia

4)socjologiczne- traktujące ją jako system społeczny

Inny podział wprowadzają BELL i NEWBY wyodrębniając w dotychczasowych badaniach socjologicznych:

1)stanowisko ekologiczne-powstanie społ. Lok traktują jako naturalny element działanie wspólnotowe.

2)społeczność lokalną jako „ organizacja”- stanowisko wzgl.. robimy wszystko razem. Stanowisko uwzględniające role komunalnej organizacji.

3) społeczność lokalna jako „ mikrokosmos” na podstawie badań małych społeczności ukazujące procesy zachodzące w skali społeczeństwa globalnego

4) stanowisko traktujące badania społeczności lokalnej jako metodę

5) stanowisko ujmujące społeczność lokalna w kategoriach wiejsko miejskiego coutiunum i wiejsko miejskiej dychotomii

Analizy różnych stanowisk próbują ustalić co to jest społ lokalna jak jest zbudowana co ją charakteryzuje i jak funkcjonuje odpowiadają 4 stanowiska teoretyczne

STANOWISKO EKOLOGICZNE

1) stanowisko ekologiczne- jest to koncepcja ekologiczna sformułowana przez Roberta Parka i Ernesta Burgessa których zdaniem zjawiska społeczne są zdeterminowane przez warunki przestrzenne i procesy w tych środowiskach zachodzące głównie współzawodnictwo i walka o przestrzeń W określonym czasie ludzie współzawodniczący z sobą muszą zacząć ze sobą współpracować.

Społeczność lokalna zatem zorganizowana jest na 2 poziomach

1) POZIOM BIOTYCZNY- obejmuje on podstawowe poza myślowe przystosowanie się w toku walki o byt opartej na współdziałaniu i współpracy determinując jednocześnie przestrzenny rozkład osób.

2)POZIOM KULTUROWY- jest super struktura i przedmiotem dociekań innych nauk niż ekologia. Istotą tego stanowiska jest ujmowanie struktury społecznej w stosunku do warunków geogr. I przestrzennych. Badanie polega zatem na wykazaniu prawidłowości wg których przestrzenne warunki i układy wpływają na zachowanie jednostek i na podejmowanie przez nich decyzji wyboru.Stanowisko określa jedynie podstawy przestrzenne społeczności loklanych.

STANOWISKO STRUKTURALNO-FUNKCJONALNE

Istotą tej teorii jest złożenie ,że życie społeczne jest „ustruktulizowane” w postaci „systemów społecznych” w całości spełniających określone funkcje względem większych całości .

STANOWISKO INTERAKCYJNE

Fundamentalna teza interakcyjna głosi ,że elementarnym faktem społecznym jest „interakcja” wzajemne oddziaływanie na siebie dwóch obiektów –podmiotów społecznych. Do niej sprowadzają się wszelkie bardziej złożone formy życia społecznego , a w tym i społeczności lokalnej i przez te interakcje one istnieją.

Pojęcie interakcji wspiera się na założeniu iż w życiu społecznym każdy „aktor” „działający” jest nie tylko podmiotem działania ale również przedmiotem działania orientującym się w swym działaniu zarówno na siebie jak i na innych.

Samo zjawisko interakcji składa się z następujących komponentów:

1) pewnego układu „ jednostek” które działają jedna na druga i odwrotnie

2) określonego zestawu kodów, określeń , reguł które „ strukturalizują” zarówno orientacje jednostek- podmiotów jak i samą interakcję

3) ułożonego i „ u wzorcowanego” systemu albo procesu samej interakcji –działania wzajemnego na siebie

4) środowiska w którym system interakcji zachodzi

STANOWSIKO TEORI DZIAŁANIA

Spenser traktował ta teorię jako kompleks stosunków wynikających z podziału pracy, współzawodnictwa i wzajemnej zależności a Comte jako zgodność wspólną kulturę wspólne cele doświadczenia

Durkheim wyróżniając 2 typy solidarności wyjaśnia jednocześnie iż

„ solidarność mechaniczna” wiąże bezpośrednio jednostkę ze społeczeństwem i jest ona wspólnością wierzeń , poglądów , wspólnych sentymentów

- uczuć współistniejąc w różnych zakresach z typem solidarności organicznej wynikłej z podziału pracy Max weber uznawał ,że źródłem powstania kształtowania się społeczności lokalnych należy dopatrywać się we współzawodnictwie i dążeniach ludzi do różnych celów ekonomicznych politycznych itp.

Solidarność czy wspólne działanie nie sa funkcja przestrzennego położenia , lokalizacji lecz rezultatem konieczności ,nacisków zewnętrznych , które prowadzą do czynności (działań) społecznych formowania stosunków tworzenia grup

3.RÓZNICE STOWARZYSZENIE a WSPÓLNOTA

Ferdynand Tonnies wyróżnia 2 typy zbiorowości :

WSPÓLNOTA , STOWARZYSZENIA

WSPÓLNOTA- typ zbiorowości społ. Powstająca w sposób naturalny spontaniczny w którym dominują więzi osobowe, związki rodowe , więzi sąsiedzkie

STOWARZYSZENIE jest odmienną zbiorowością , grupa celowa powołaną świadomie do zrealizowania określonych zadań.

Stowarzyszenie - przynależność jest dobrowolna, grupa zorganizowana według reguł formalnych, posiada określone cele, posiada strukturę organizacyjna wewnętrzna i członków, kieruje się określonym wzorem zachowań, posługuje się ustalonymi sankcjami wobec członków

Wspólnota- przynależność zdeterminowana urodzeniem , organizacja jest wynikiem aprobaty społecznje jest nieformalna, cele nie są artykułowane i nie maja postaci pisanej, struktura organizacja członkowie określani sa zasadą tradycji i przynależności , rządzą w niej uznane za właściwe wzory zachowań obowiązujące grupowy konformizm, system kontroli społecznej

We WSPÓLNOCIE związki maja charakter osobowy emocjonalny ,wiążą ludzi z sobą osobistą aprobującą znajomością i istnieją niezależnie od tego czy członkowie jej maja ze sobą kontakt są to więzi osobowe.

W STOWARZYSZENIACH przewarzają wzajemne znacz rzeczowe wspólne osiąganie celó nad więziami osobowymi .- taki związek nazywamy więziami rzeczowymi

4.WIĘZI SPOŁECZNE –CO TO JEST ,RODZAJE

WIĘŹ SPOŁECZNA- jest to zorganizowany system stosunków instytucji środków kontroli społecznej skupiający jednostki podgrupy i inne elementy składowe zbiorowości w jedną całość zdolną do trwania i rozwoju.

Ogromne znaczenie ma tutaj czynnik czasu. Więzi społeczne tworzą się spontanicznie .Wykształcają się w toku życia nawarstwiają się przez pokolenia ; mówi się wtedy o tradycji ,która jest procesem długotrwałym i nie planowanym

Funkcją więzi społecznej, która jest zorganizowanym systemem różnorodnych elementów składowych, jest zapewnienie danej grupie trwałości, postępu i rozwoju. Zadaniem zaś organizacji grupy, czyli również pewnego układu różnych składowych elementów, jest tworzenie i podtrzymywanie współżycia członków danej grupy.

Więź społeczna według Szczepańskiego pełni również inne ważne funkcje w grupie: zapewnia zaspokojenie podstawowych indywidualnych i zbiorowych potrzeb jej członków, jest gwarantem lojalności i uczciwości w grupie, uporządkowuje grupę od wewnątrz, organizuje ją, zapewnia jej spójność, pozwala podjąć współpracę z innymi zbiorowościami lub też przeciwstawić się im.

RODZAJE WIĘZI SPOŁECZNYCH

Typy więzi społecznej:

1. Więź naturalna – spontaniczna - może odpowiadać naturalnym warunkom (więź dana człowiekowi przez społeczne warunki urodzenia , więź rodzinna, rodowa, etniczna; więź naturalna nigdy nie wygasa)

2.więź stanowiona - może wynikać z jakiegoś rodzaju stanowienia przeciwieństwo więzi naturalnej (więź wynikająca bezpośrednio lub pośrednio ze stanowienia społecznego; pojawia się tam, gdzie w zbiorowościach ludzkich występują narzucone im podziały społeczne: narzucone siłą lub prawem- więź między więźniami; więź ta zespala ludzi, niejednokrotnie zupełnie sobie obcych; we wszystkich tych przypadkach więź, która tworzy się między ludźmi wskutek jakiejś formy stanowienia społecznego, nie wynika bezpośrednio z tego stanowienia. Więź stanowiona niknie lub przynajmniej słabnie, gdy ustają warunki i sytuacje, w jakich się wytworzyła).

3. Więź zrzeszeniowa – intencjonalny związek; stosunki między partnerami są wyrazem umowy lub woli. powstaje przez procesy dobrowolnego zrzeszania się ludzi. Więź naturalna, dana człowiekowi poprzez rodzinne środowisko, więź stanowiona, u podstaw której tkwi element przymusu, więź zrzeszeniowa oparta w zasadzie na dobrowolnym doborze ludzi, to trzy zasadnicze rodzaje więzi ,typy idealne więzi społecznej.

4. Więź jako przymus – nacisk: więź stanowiona, narzucana z zewnątrz.

Koncepcja Tomnes’a:

1. wspólnoty

2. społeczeństwa

Koncepcja Ch. Cooley’a:

1. grupy pierwotne

2. grupy wtórne

I typ więzi:

- Bezpośrednia, osobista, emocjonalna, trwała, całkowita, nieformalna, naturalna.

II typ więzi:

- Pośrednia, rzeczowa, trwała, częściowa, formalna, stanowiona, racjonalna.

I typ zbiorowości – wspólnoty:

- Małe rozmiary,

- Dominują bezpośrednie kontakty oparte na pokrewieństwie, stosunkach koleżeńskich, przyjacielskich oraz stosunkach sąsiedzkich.

- Znaczna jednorodność majątkowa, zarobkowa (zrównanie pod względem statusu zamożności) i etniczna.

- Wspólnota tradycji

- Względna izolacja, samowystarczalność (społeczności tradycyjne, lokalne).

II typ wspólnoty:

- Duża liczebność i przestrzenna rozciągłość

- Rozluźnienie kontaktów społecznych – atomizacja

- Kontakty rzeczowe o sformalizowanym charakterze.

- Heterogeniczność

- Ruchliwość społeczna i przestrzenna

- Poczucie izolacji społecznej wśród ludzi

5.GRANICE ŚRODOWISKA LOKALNEGO : WARUNKI (kształtowanie się więzi , kręgi oddziaływania wychowawczego

GRANICE ŚRODOWISKA LOKALNEGO- wyróżniamy 2 sposoby określania granic środowiska lokalnego:

I KRYTERIUM POST.ŚROD. jako akceptowanego miejsca sposobu życia zbiorowe

II KRTERIUM OPARTE na poczuciu wzajemnej zbędności.

WARUNKI KSZTAŁTOWANIA SIĘ WIĘŹI:

1.STYCZNOŚĆ PRZESTRZENNA – to postrzeganie obecności drugiego człowieka jak pewnej stałej, to świadomość potencjalnego ustawicznego kontaktu z drugim konkretnym człowiekiem , to wreszcie postrzeganie jego „ przypisania” do naszej przestrzeni życia.

Z definicji styczności przestrzennej wynika ,że zbiorowością wielkiemu miastu nie przypisuje się miana środowiska lokalnego .W granicach i organizmie społecznym wielkiego miasta może ukształtować się wiele środowisk lokalnych zaś całe wielkie miasto lub mniejsze z jego terytorialnymi przybudówkami odpowiadają pojęciu środowiska okolicznego.

Kręgi oddziaływania wychowawczego.

Koncepcja kręgów środowiskowych J.Pietera zawiera także swoisty obraz rozwoju osobniczego poprzez stałe poszerzanie obszaru swego osobistego kontaktu od rodzicielskiego do społeczeństwa globalnego .można ten ruch określić jako spiralę rozwoju.

Człowiek posuwając się po swojej spirali rozwoju nie opuszcza obiektów swojego kontaktu. Posuwają się one z nim razem jeśli nie fizycznie – to jako bagaż doświadczeń i pamięci wpływając na zachowanie i postrzeganie otoczenia .W tym sensie rodzina macierzysta –programuje rodzinę własna człowieka , kultura lokalna , etniczna uczy nastawienia do kultury globalnej.

ŁACZNOSC PSYCHICZNA- powstaje wtedy gdy miedzy jednostkami pozostającymi w styczności przestrzennej wzajemne zainteresowania spowodują ukształtowanie się wzajemnych postaw sympatii przyjaźni.

6.DETERNINIZM ,INDETERNIMIZM +3 TEORIE

DETERNINIZM SPOŁECZNY-jest to stanowisko filozoficzne zgodne z którym wszystkie zdarzenia są jednoznacznie i całkowicie wyznaczane przez okoliczności oraz warunki w jakich występują.

Pogląd głoszący że dziecko po przyjściu na świat przypomina białą niezapisaną kartkę a dopiero jego środowisko społeczne czyni z niego indywidualność iste społeczną taka której zachowania będą już do końca życia warunkowane przez strukturę społeczną , kulturę której jest „ produktem i elementem”.

INDETERNIMIZM- to stanowisko fizjologiczne zakładające możliwość zachodzenia zdarzeń nieuwarunkowanych przez wcześniejsze zdarzenia ,w socjologii i psychologii zaprzecza istnieniu powszechnych prawidłowości zakłada całkowitą wolność woli , uznaje możliwości działania ludzkiego nie zdeterminowanego przez warunki społeczno- historyczne.

W historii myśli społecznej ścierają się 3 różne stanowiska w ujmowaniu i określaniu relacji stosunku między człowiekiem a społeczeństwem.

1. TEORIA ORANICYSTYCZNA ( SPENCER)- społeczeństwo jest bytem substancjalnym ( organizmem) .jednostka ludzka jest cząstką tej całości w świetle tych poglądów społeczeństwo jako całość wcześniejsza organizm decyduje o naturze i o istocie swych części jakim są ludzie. Jednostka sama w sobie nie ma celów spełnia jedynie funkcje względem organizmu .jednostka sens swego istnienia i działania uzyskuje dopiero gdy spełnia jakieś funkcje w obrębie społ. i tylko w takim stopniu w jakim owe funkcje spełnia. Człowiek nie ma swych własnych osobowych praw ,a tylko te które przyznaje mu org. jako całe.

2.TEORIA MECHANICYSTYCZNA(normy społeczne) ( Anaksagoras i Demokryt) – społeczność oznacza fakt wykonywania przez ludzi zgodnie z zawartą umowa pewnych czynności lub uzupełniających się w skutek tych umów nie powstaje jednak żaden odrębny podmiot żadna nowa całość w stosunku do umawiających się jednostek . Społ. jest tworem myśli ludzkiej jest to nazwa której realnie nie odpowiada żaden desygnat w swietle rzeczywistości.

3.TEORIA FUNKCJONALNA( Sorokin, św. Tomasz , św.Augustyn)- w tej teorii wyraża się myśl,że społeczeństwo nie jest bytem substancjalnym , ale sa nim jedynie osoby ludzkie które społeczność tworzą .Społeczność jest bytem przypadłościowym , realnym i polega na powiązaniu uzależnieniu się zespołem stosunków podporządkowania i współpracy przez osoby daną społeczność tworzące. Wymaga to powołania odpowiedniej władzy grupowej oraz działań wykonywanych przez jednostki i na rzecz dobra wspólnego. Czynnikiem jednoczącym osoby ludzkie jest : dobro , cel, wspólne potrzeby ,które jednostki na drodze wspólnego mniej lub bardziej zorganizowanego działania osiągnąć pragną.

7.PRACA SOCJALNA , PRACA SPOŁECZNA. FORMY PRACY SOCJALNEJ.

PRACA SOCJALNA- to działalność zawodowa mająca na celu pomoc osobą i rodzinom we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie poprzez pełnienie określonych ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi.

PRACA SPOŁECZNA- polega na wydobywaniu i pomnażaniu sił ludzkich na ich usprawnianiu i organizowaniu wspólnego działania dla ich dobra.

WYRÓZNIA SIĘ NASTĘPUJĄCE FORMY PRACY SOCJALNEJ:

1.Ratownictwo- pomoc doraźna wymaga natychmiastowego działania w zagrożeniu niebezpieczeństwem. Jest to pomoc krótkotrwała, np. akcja dla powodzian

2.Opieka- forma pomocy dla tych wszystkich , którzy dotknięci sa nieszczęśliwym układem zdarzeń losowych nie potrafią albo nie maja dość siły, aby przezwyciężyć piętnące się trudności. Opiera się ona na dokładnej analizie potrzeb a opiekun w jakimś stopniu przyjmuje odpowiedzialność za losy drugiego człowieka, np. hospicja, szpitale

3.Pomoc- liczy się ze świadomym uczestnictwem ze współpracą pomagających i korzystających z pomocy. W pełni odpowiedzialnych dopomaga rozwoju jednostek i wzrostowi wszystkiemu co zostało uznane za dobro. np. poradnie rodzinne ,pomoc jest długotrwała.

4.Kompensacja społeczna- to wyrównywanie braków środowiskowych utrudniających pomyślny bieg życia jednostki lub grupy. np. dom dziecka.

8.PRACA KULTURALNA, PROCES UPOWSZECHNANIA KULTURY

KULTURA- to ogół wytworów działalności ludzkiej i wzorów przekazywanych z pokolenia na pokolenie i z grupy do grupy w procesach rozwoju historycznego. Pojęcie kultura jest szerokie i obejmuje obyczaje , wierzenia, tradycje itd.

UPOWSZECHNIANIE KULTURY- jest planowanym procesem jej rozprzestrzeniania i rozkrzewiania .Zmierza do tego by dobra kultury uczynić dostępnymi dla wszystkich oraz by stanowiły one zbiory wytworów la możliwie szerokiego kręgu odbiorców.

Z definicji upowszechniania kultur wynikają 2 funkcje:

1.ROZPRZESTSZENIANIE wszelkich osiągnięć jak najszerszemu odbiorcy(f.ekstesywna)

2.ROZKRZEWIANIE- funkcja ta rozumiana jest jako włączanie ja szerszego kresu odbiorców w tworzenie dóbr kultury

9. ANIMACJA SPOŁECZNO- KULTURALNA (FAZY, SSKUTKI)

ANIMACJA SK- grupa ludzi zamieszkująca wieś ,gminę osiedle małe miasto bowiem tam na ogół występuje taki układa stosunków społecznych iż między członkami grupy wytwarza się więź i poczucie identyfikacji z grupą i miejscowością.

Animacja- pojawił się w literaturze francuskiej w latach 60 znaczenie jest dwojakie: ożywiać coś, dawać życie czemuś- ożywiać kogoś, skłaniać do działania, pobudzać siły do działania. Animacje tarkuje się jako metodę działania, metodę pracy kulturalnej i społ.- wychowawczej. Owa metoda polega do stymulacji do aktywnego zachowania zbiorowości jak i grup do działania mającego na celu ulepszenie warunków życia. Można traktować jako proces dzięki któremu następuje odkrywanie w sobie sił twórczych.

FAZY ANIMACJI:

1.to czynności wstępne zwane również „proanimacja” . należy przeprowadzić diagnozę społeczną w wyniku której animatorzy uzyskują wiedzę na temat środowiska lokalnego i trędów rozwojowych.,

2.Czynności przygotowawcze- w postaci planowania treści , form , a przede wszystkim dokładne sprecyzowanie celów, podejmowanych działań animacyjnych. W tej fazie animator rozpatruje również możliwości przydzielenia poszczególnym członkom społeczności zadań do wykonania, jeżeli program zostanie zaakceptowany.,

3.informacyjno- stymulacyjna: w tej fazie powinna nastąpić akceptacja przez społ. lokalną programu animacji. Konieczne jest wiec przekazanie pełnej informacji o celach podejmowanych działań, o szansach powodzenia, o przewidywaniach, skutkach działań animacyjnych, o wysiłku jaki czeka każdego uczestnika programu animacyjnego.

4.czynności realizacyjne: realizacja projektu powinna przebiegać zgodnie z planem, czy zaangażowani są wszyscy członkowie społ. lokalnej, czasami musi wystąpić motywacja, a więc pobudzenie do działania.

5.Pomiar efektywności- na podstawie przyjętych w fazie planowej wskaźników dokonuje się porównania o ile sytuacja jest lepsza.

SKUTKI ANIMACJI:

1.Przyrost wiedzy: wiedza jest to zespół przyswajanych świadomie przez podmiot i przechowywanych w jego pamięci informacji. Aktywne uczestnictwo w działaniach animacyjnych powoduje poszerzenie pola informacyjnego czy też sfery poznawczej. Skutkiem aktywności i pośrednio także efektem działalności animacyjnej jest przyrost wiedzy i otoczenie jednostki informacji opisujących relacje „podmiot- orzeczenie”, informacji dotyczących własnej osoby, a także opisujących własne poczynania podmiotów.,

2.Rozwój umiejętności : umiejętność to sprawność w posługiwaniu się zdobytym doświadczeniem i wiedzą przy wykonywaniu określonych zadań. Aktywność kulturalna w zasadzie w każdej dziedzinie kultury opiera się na określonego rodzaju umiejętnościach.

3.Zmiana postawy: postawa to względnie stała i zgodna organizacja poznawcza, uczuciowo – motywacyjna i behawiorystyczna podmiotu, związana z okręconym przedmiotem lub klasą przedmiotów. Animator poprzez różne zabiegi wychowawcze może kształtować postawy uczestników działań animacyjnych wobec określonych dóbr i niematerialnych wartości kultury, idei społ. lub politycznych.

4.Zmiana hierarchii wartości: wartościami są przedmioty ludzkich potrzeb i dążeń. Każda jednostka mając bardzo zróżnicowane potrzeby składa je w postaci struktury hierarchicznej, uporządkowanej wobec kryterium godności. Zmiana hierarchii wartości może się dokonać pod wpływem aktywności wywołanej przez animatorów społ. –kulturalnych.

5.Zmiana wzorów kulturowych: wzory są to utrwalone w pamięci społ. zbiorowości sposobów realizacji wartości, powtarzane przez szeroki krąg osób w typowych sytuacjach. Są wzory otwarte i ukryte.

10.STEREOTYPY ,UPRZEDZENIA

STEREOTYPY - to żywione przez ludzi przekonania, które nie znajdują potwierdzenia w rzeczywistości, ale których mimo to niechętnie się pozbywamy.

•podstawa stereotypu jest posiadanie wiedzy i posługiwanie sie pewna

kategoria

• poprzez przypisanie danej osoby do określonej kategorii, możemy obdarzyć

ja cechami wchodzącymi w jej skład - kiedy spotykamy kogoś po raz

pierwszy zwykle staramy sie go w jakiś sposób zaklasyfikować do jakiejś

kategorii

• kategoria dostarcza nam informacji o cechach. Zaliczając kogoś do

konkretnej kategorii – „zdobywamy wiedze” o tym, czego możemy sie

spodziewać po tej osobie, np. Amerykanie lubią sie spoufalać, a Japończycy

sa chłodni

• dzięki stereotypom oszczędzamy czas oraz wysiłek, niezbędny do poznania

• stereotypy przygotowują nas do określonego działania na podstawie

uproszczonych informacji

Raz sformułowane stereotypy są odporne na zmianę pod wpływem nowej informacji. Stereotyp to z góry przyjęte, często tendencyjne, wyobrażenie o tym, jak ludzie danej rasy, narodowości czy zawodu wyglądają lub się zachowują. W przypadku stereotypu korzystamy z gotowego wzoru, przyswajamy poglądy bez zastanawiania i konfrontowania ich z rzeczywistością. Są łatwo dostępnymi w użyciu schematami poznawczymi, umożliwiającymi szybką, choć powierzchowną ocenę w różnych sytuacjach (zwłaszcza przy kontaktach z nieznanymi wcześniej osobami). To właśnie stereotypy przy niedoborze informacji umożliwiają wypełnienie luk w wiedzy o innych. Dostarczają nam wskazówek rozpowszechnionych w danym środowisku, z góry podsuwając sposób widzenia określonych faktów i zjawisk społecznych. Stereotypy są bardzo odporne na zmianę, ponieważ są przyswajane już w dzieciństwie i silnie związane z przynależnością do określonej grupy.

UPRZEDZENIE- zwykle jest to z góry powzięta opinia lub stronnicza ocena do osoby lub rzeczy. Najczęściej oznacza negatywną czy nieprzychylną postawę wobec pewnej grupy lub jej poszczególnych członków. Uprzedzenie charakteryzuje się stereotypowymi przekonaniami, które płyną z własnych emocji i nastawień danej osoby, bez próby rzeczywistego ich sprawdzenia.

GENEZA UPRZEDZEŃ:

Model społeczno-kulturowy

Uprzedzenia są wynikiem środowiska wychowawczego, człowiek uczy się ich w procesie socjalizacji. Na ich skuteczność wpływ mają:

Chroniczny efekt rasowy (grupowy)

Pozytywne wzmocnienia

Dostępność informacji

Przekazy podprogowe (oparte na skojarzeniach)

Nurt psychodynamiczny

Poszukuje źródeł uprzedzeń w wewnętrznych predyspozycjach jednostek, które to predyspozycje są kształtowane na podstawie specyficznych doświadczeń z przeszłości. Wyodrębniono zespół względnie trwałych predyspozycji charakteryzujących osoby kierujące się w swoim życiu uprzedzeniami. Syndrom ten został nazwany osobowością autorytarą (to jednostka o sztywnym systemie przekonań, to osobowość konserwatywna, propagująca nierówności społeczne).

Model poznawczy

Zwraca uwagę na proces przyswajania i kategoryzacji informacji, dzięki którym tworzy się spójny obraz świata. Powstaje trwały schemat poznawczy (łącznie z błędami w ocenie sytuacji), który może prowadzić do bezrefleksyjności.

Myśleniu stereotypowemu sprzyja:

Poszukiwanie informacji, które potwierdzają dotychczasowa wiedzę,

Przyswajanie informacji (selektywne), które pasują do obrazów istniejących już w umyśle,

Zachowania, które nie potwierdzają oczekiwań uznawane są za przypadkowe; te które potwierdzają oczekiwania postrzegane są jako właściwe,

Szukanie korelacji pozornych (szukanie związków między informacjami, których nic nie łączy)

Generatywność ludzkiej pamięci

Model dysocjacji

Zakłada, że istnieją dwie drogi przyswajania informacji:

spontaniczna, niezamierzona, automatyczna

świadoma i kontrolowana

Pierwsza droga jest łatwiejsza, ale prowadzi do stereotypów.

Teoria tożsamości społecznej

Każdy człowiek ma potrzebę utrzymania pozytywnego obrazu siebie w społeczeństwie. Można go osiągnąć dzięki:

Osobistym dokonaniom

Przed porównanie własnej grupy z innymi

Kiedy własna grupa wypada gorzej niż inne stosuje się:

Strategię przechodzenia

Strategię społecznej kreatywności (zmiana kryteriów odniesień)

Rywalizację międzygrupową

Ewolucja kategoryzacji, żmudna praca

11. MAŁA OJCZYZNA

Małe ojczyzny to pojęcie, które od niedawna bardzo często pojawia się nie tylko w podręcznikach, ale i w języku potocznym. W związku z budowaniem Europy regionów często podkreśla się przywiązanie nie do państwa, ale do węższej społeczności lokalnej. W literaturze motyw małych ojczyzn rozumiany bywa jako miejsce dzieciństwa, zakorzenienia, bliska, prywatna ojczyzna, pamięć najpierwsza. Nie jest to tylko pojęcie geograficzne. Bardziej wiąże się z wartościami i określoną moralnością. Obecnie ideę małych ojczyzn często przeciwstawia się zagubieniu człowieka w świecie, globalizacji i unifikacji. Każdy ma potrzebę odniesienia do stałych i niezmiennych punktów oparcia, wartości. Taką możliwość dają właśnie małe ojczyzny. Miejsca niezmienne, przypisane każdemu człowiekowi raz na zawsze, bo można się urodzić tylko w jednym miejscu. Niewzruszalne, ponieważ mimo zawirowań na świecie, wojen, emigracji miejsce to pozostaje takie samo, do końca utrwalone w pamięci. Małe ojczyzny mogą być pojmowane w różnorodnych kontekstach, m.in. jako powrót do utraconych miejsc własnych, bądź jako poszukiwanie tożsamości. W Polsce rozwinął się szeroko mit kresów, jako utraconego raju. Pojmowany jest on jako rodzaj określonej świadomości, typ wrażliwości, sposób postrzegania świata.

12.POJĘCIE TOŻSAMOŚCI ,RODZAJE ,CZYNNIKI

TOŻSAMOŚĆ- definiuje się ją, jako okazywanie innym jednostką i samemu sobie identyfikacji (utożsamiania się) z jakimiś elementami rzeczywistości społecznej, a także umożliwienie innym zdefiniowania i rozpoznania danego obiektu, przez pewne cechy dla niego charakterystyczne.

Bardzo często socjologia dokonuje rozróżnienia pomiędzy tożsamością jednostkową rozumianą jako zbiór wyobrażeń, sądów i przekonań aktora społecznego o samym sobie, oraz tożsamością społeczną.

Tożsamość społeczna rozumiana, jest jako tożsamość jednostki, grupy społecznej czy zbiorowości, dzięki której i przez którą umiejscawia ona samą siebie w jakimś obszarze rzeczywistości społecznej, bądź też sama jest osadzana w tej rzeczywistości przez zewnętrznego obserwatora (inną jednostkę, grupę, zbiorowość)

Na tożsamość jednostki składają się następujące elementy:

* płeć

* etniczność

* orientacja seksualna

* jej pozycja w społeczeństwie (najistotniejsza część tożsamości, ponieważ stanowi ona wyznacznik oceny innych ludzi)

RODZAJE TOŻSAMOSĆI

* społeczna - własności, przez pryzmat których jednostka jest oceniana przez innych ludzi

* jednostkowa - stanowiąca o poczuciu indywidualizmu danego człowieka. Tożsamość jednostkowa wyodrębnia się na podstawie relacji między jednostką, a zbiorowością, w której żyje.

CZYNNIKI TOŻSAMOŚCI:

13. KORZENIE : CZY WYZNACZAJĄ TOŻSAMOŚĆ CZŁOWIEKA

Człowiek potrzebuje korzeni, by znaleźć sens i by odkryć swoją tożsamość. Człowiek bez

korzeni jest jak zakończenie bez początku – jest kimś fałszywym. Nikt siebie nie stwarza.

Każdy z nas skądś przychodzi. Nikt z nas nie jest tabula rasa. Każdy z nas jest tutaj dzięki

tym, którzy nas poprzedzili

Rabin Byron L. Sherwin

14.MNIEJSZOŚCI NARODOWE

MNIEJSZOŚĆ NARODOWA, oddzielna, wspólnotowa grupa różniąca się od pozostałych mieszkańców kraju pochodzeniem czemu może towarzyszyć odrębność językowa, kulturalna, religijna. Mniejszość narodowa może zamieszkiwać określony teren lub być rozproszona po całym państwie, mieć wykształcone poczucie odrębności, posiadać autonomię lub spotykać się z dyskryminacją i prześladowaniem.

Cechy definiujące mniejszość narodową

• Mniejsza liczebność w stosunku do reszty ludności w państwie.

• Świadomość innej przynależności narodowej.

• Inna kultura, tradycja, religia, język.

• Inne pochodzenie etniczne.

• Podtrzymywanie i pielęgnowanie cech narodowych i kulturowych.

Podsumowując mniejszości narodowe to grupy ludności, które różnią się od większości mieszkańców lub panującej politycznie społeczności pochodzeniem etnicznym, religią, językiem, religią lub kulturą. Mniejszości narodowe mogą tworzyć zwartą grupę na danym terytorium lub przebywać w rozproszeniu.

Mniejszości narodowe mogą uznać i przyjąć za własne, dziedzictwo kulturowe, systemy wartości oraz postawy narodu lub grupy wśród której zamieszkują, w procesie asymilacji.

Asymilacja może przebiegać w sposób naturalny, lub może też być przymusowo narzucona z góry.

Polskę zamieszkują przedstawiciele 9 mniejszości narodowych: Białorusini, Czesi, Litwini, Niemcy, Ormianie, Rosjanie, Słowacy, Ukraińcy, Żydzi.

15.TOLERANCJA ,CZYM JEST ,CZYM SIĘ PRZEJAWIA

TOLERANCJA- oznacza cierpliwość i wyrozumiałość dla odmienności Jest poszanowaniem cudzych uczuć, poglądów, upodobań, wierzeń, obyczajów i postępowania choćby były całkowicie odmienne od własnych, albo zupełnie z nimi sprzeczne

Współcześnie rozumiana tolerancja to szacunek dla wolności innych ludzi, ich myśli i opinii oraz sposobu życia.

TRZY POJĘCIA TOLERANCJI:
tolerancja negatywna – brak ingerencji mimo negatywnej oceny czyichś poglądów lub czynów

tolerancja pozytywna – inaczej czynna lub treściowa, akceptacja cudzej odmienności w zakresie poglądów lub czynów

tolerancja bez przymusu – jeśli potrafimy wysłuchać cudzych poglądów (nawet jeśli nam się nie podobają) i nie próbujemy ich zmienić. Tolerancja polega na rezygnacji z przymusu.

Tolerancja musi objawiać się na co dzień. Także w słowach i czynach każdego z nas. Inność nie może budzić wrogości, ale chęć poznania, pełne sympatii zainteresowanie. Odmienne poglądy znajomego z podwórka niech będą zalążkiem zdrowej, uczciwej dyskusji, a nie przyczyną nienawiści. Świat jest różnorodny, a na tym świecie starczy miejsca dla wszystkich, zgodnie ze słowami Stachury.

16.ALEKSANDER KAMIŃSKI, HELENA RADLIŃSKA

ALEKSANDER KAMIŃSKI- historyk, pedagog razem z Wroczyński określał czym jest pedagogika społeczna. Zauważa on, że w rozwoju pedagogiki społecznej po drugiej wojnie światowej, widoczne jest ograniczenie obszaru zainteresowań przez skupienie się na problemach potrzeb wychowawczych młodego pokolenia. Określa ten kierunek mianem „szkoło centryzmu”. Jednak w miarę rozwoju społeczeństwa rozwija się rola i znaczenie pracy opiekuńczej, socjalnej oraz kulturalnej w odniesieniu do jednostek w różnym wieku. Pedagogika społeczna koncentruje swoją działalność również na tych sytuacjach wychowawczych, które wymagają pomocy społecznej. Tradycyjnymi dziedzinami działalności socjalnej są upośledzenia, których źródłem są niekorzystne warunki bytowe lub sytuacje losowe. Zostały one uzupełnione o dziedzinę opieki środowiskowej. Typową formą tej działalności jest np. organizowanie przez szkołę zajęć dla dzieci i młodzież w czasie pozalekcyjnym, w sytuacjach gdy środowisko rodzinne nie może zapewnić niezbędnej kontroli.

Aleksander Kamiński za Wroczyńskim podkreśla, że pedagogika społeczna jest dyscypliną praktyczną, usiłująca badać rzeczywistość instytucji i procesów wychowawczych po to, aby rozważać możliwości ich celowego przekształcenia, projektowania i tworzenia nowej rzeczywistości ulepszającej wychowanie. Stara się przy tym zachować należytą ostrożność i nie głosić, jak być powinno, lecz jak być może.

Diagnozując środowisko Kamiński, korzystając z tych samych metod, co Wroczyński wyróżnia trzy formy: studium przypadku, monografie instytucji oraz sondaż, czyli rozeznanie mające na celu postawienie diagnozy. Kamiński wyraźnie określa jego podstawowe założenia- jego problematyka koncentruje się na zjawiskach społecznych oraz na sposobach profilaktyki szerzenia się patologii społecznej.

Wg Kamińskiego, pedagogika społeczna:

- jest przede wszystkim nauką praktyczną,

- ma służyć aktualnym potrzebom społecznym i jednostkowym,

- koncentrować się na problematyce środowiska wychowawczego, traktując je jako zespół działających na wychowanka i warunkujących jego rozwój oraz efekty i wyniki planowej działalności oświatowo-wychowawczej.

- współdziała z innymi naukami społecznymi i biologicznymi.

HALINA RADLIŃSKA jest twórczynią polskiej szkoły pedagogiki społecznej, oryginalnej i prężnej koncepcji naukowej, która odegrała znaczącą rolę w myśli i praktyce pedagogicznej Drugiej Rzeczypospolitej.

Radlińska głosiła ideę wychowania, za pomocą którego pragnęła budować „lepszą przyszłość”. Pierwszym krokiem na drodze do osiągnięcia niezbędnych przeobrażeń miało być, jak brzmi podstawowa dyrektywa organizacyjno-metodyczna autorki, kształtowanie czynnych i twórczych postaw. Postawy tego rodzaju powinno cechować głębokie umiłowanie ojczyzny, wrażliwość na krzywdy społeczne, niezłomne dążenie do zmiany istniejących warunków oraz gotowość do samodoskonalenia się jednostki. Oznacza to, że pedagogika w ujęciu Radlińskiej jest zaangażowana w proces przebudowy społecznej i wykracza poza obszar tradycyjnego stosunku wychowawczego typu nauczyciel-uczeń.

Sergiusz Hassen określił stanowisko Radlińskiej terminem” pedagogika przeżywana”, czyli taka, która angażuje całą osobowość, obejmuje umysł uczucia, działania-są to poglądy w

stanie ciągłego powstawania. Helena Radlińska jako twórczyni pedagogiki społecznej swoje badania rozpoczęła od poszukiwania odpowiedzi na pytanie o związek jaki zachodzi między

człowiekiem a środowiskiem. Z jednej strony idzie o stwierdzenie wpływu warunków bytowych na rozwój jednostki ,z drugiej zaś o określenie możliwości przetwarzania istniejących realiów. Konsekwencją takiego podejścia ,które można określić jako dialektyczne, jest w płaszczyźnie poznawczej-obalenie tezy, że człowiek to mechaniczny wytwór środowiska, a w płaszczyźnie moralnej-przyznanie jednostce prawa do kreowania własnego świata.

Helena Radlińska ujmuje zakres zadań pedagogiki społecznej w trzy dziedziny:

1. TEORIA PRACY SPOŁECZNEJ- zajmuje się rozpoznawaniem warunków, w których zachodzi potrzeba ratownictwa, opieki, pomocy, zabezpieczenia oraz poszukiwania sposobów odnajdywania sił ludzkich i organizowania ich do przezwyciężania, do zmiany niekorzystnych uwarunkowań środowiskowych na korzystne dla rozwoju jednostek i grup społecznych.

2. TEORIA OŚWIATY DOROSŁYCH- obejmuje zagadnienia kształcenia i dokształcania dorosłych, organizacji wczasów , wspomagania kompetencji jednostek i grup niezbędnych do wypełniania różnorodnych zadań.

3. HISTORIA PRACY SPOŁECZNEJ I OŚWIATOWEJ- poszukuje czynników ewolucji urządzeń i instytucji społecznych, ich powiązań, trwałości i zmienności dążeń i form, skutków celowych i samorzutnych oddziaływań wychowawczych.

Według Radlińskiej, w związku z występowaniem nowych problemów dziedziny te bądź rozszerzają się, bądź emancypują się jako samodzielne obszary badań (obecnie odnosi się to m.in. do historii wychowania i andragogiki).

17.INSTYTUCJE SPOŁECZNO-KULTURALNE W ŚRODOWISKU

Instrukcje upowszechniania kultury

Upowszechnianie kultury- jest planowym procesem rozpowszechniania i krzewienia kultury . zmierza to do tego aby dobra kulturalne uczynić dostępnymi dla wszystkich i by stanowiły one zbiorowy wytwór możliwie szerokiego kręgu odbiorców. 2 funkcje: 1.ekstansywna (dostęp powinien osiągną jak największy zasięg), 2 intensywna (włączenie możliwie najszerszego kręgu osób w tworzenie dóbr kultury) Instytucje upowszechniania kultury: specjalnie powołane do krzewienia wartości sprzyjających osiąganiu ideału wych. oraz do organizowania uczestnictwa w kulturze. Pełnia one zadania wych. i edukacyjne w życiu społ. realizuje następujące zadnia: -tworzą płaszczyznę kontaktów ze sztuką, -stwarzają ramy do amatorskiej twórczości artystycznej, -aranżują zabawę i wypoczynek, -uzupełniają działalność inst. Kształceniowych ,- pomagają w rozwoju zainteresowań hobbystycznych, -ułatwiają kontakty społ. ,-pobudzają aktywność zawodowąRodzaje instytucji upowszechniania kult. : 1.specjalistyczny inst. Upowszech. Kult. – koncentruje się na niewielu zadaniach: a)teatry , filharmonie, galerie, biblioteki, muzea, b)koła i kluby widzów przy teatrach, dyskusyjne kluby filmowe, koła miłośników sztuki, c)przedsiębiorstwa estradowe i rozrywkowe 2. stowarzyszenia społ.- kult.- ułatwią kontakty społ., pozostałe zadania wynikają z zainteresowań członków i potrzeb środ. W którym działa:- a)stowarzyszenia „branżowe”: - towarzystwa fotograficzne, amatorskie zespoły artystyczne, b)stowarzyszenia o szerszych zainteresowaniach: regionalne stowarzyszenia kult.- społ. 3. placówki kult- oświatowe: a) domy i ośrodki kultury, b)kluby i świetlice

18.LIDERZY ŚRODOWISKA LOKALNEGO
19.GMINA JAKO JEDNOSTKA ADMINISTRACYJNA WSPÓLNOTA LOKALNA I URZAD Z PRAWEGO PUKTU WIDZENIA.

20.CECHY WSPÓLNOTY LOKALNEJ

Wspólnota — typ zbiorowości oparty na silnych, emocjonalnych więziach, nieformalnej strukturze, dominujący przede wszystkim w społeczeństwach pierwotnych.

Cechami charakterystycznymi dla wspólnoty są wówczas:

* trwałość - nieprzypadkowość, nieprzelotność;

* duchowość - coś co przekracza sferę interesowności (przeciwnie do stowarzyszenia);

* ekskluzywność - podział na swoich i obcych (ojkofilia i ksenofobia), gdzie przynależność do wspólnoty jest samoistna (np. narodziny) i dożywotnia;

* tradycja - rozciągłość w czasie: pamięć o zmarłych, troska o żywych, jak i nienarodzonych, dążenie do przetrwania. Intensywnosć troski o wychowanie jest wyrazem żywotności wspólnoty;

* bezwarunkowość przynależności - możemy należeć tylko do jednej wspólnoty duchowej danego poziomu. Jeżeli wydaje się, że jestesmy członkami dwóch, lub więcej wspólnot (np. mniejszości narodowe), o tym do której należymy dowiadujemy się w przypadku konfliktu (np. wojny).

Cechy wspólnot posiadają: grupy etniczne, rodziny, społeczności lokalne.

21.CZY SZKOŁA PROWADZI DZIAŁALNOŚĆ KULTURALNĄ

Tak, ponieważ szkoła oprócz działalności oświatowej prowadzi działalność kulturalną . Szkoła stała się również jak gdyby jednym z ośrodków kształtowania świadomości kulturalnej regionu. To że szkoła prowadzi działalność kulturalną przejawia się w prowadzeniu różnych zajęć dla dzieci m.in. np. zespołu wokalno – instrumentalnego , zachęcaniem społeczeństwa do kultywowania tradycji np. zdobienia jajek wielkanocnych, organizowaniem konkursów moi przodkowie, jasełka.