I. DOMINOWAĆ I KONTROLOWAĆ
Ludzi interesuje: możliwość dominowania nad innymi oraz walka o kontrolę i władzę.
Typowe problemy: drobna przestępczość, nadużywanie narkotyków i zaburzenia zachowania
Stosuje się: zastraszanie i wyzyskiwanie.
Terapeuta winien: doprowadzić do innego podziału władzy i do zmiany sposobu korzystania z niej. W miejsce karania ochrona i opieka.
Metafory związane z: przestępstwem wojną i kara.
Strategie:
1.zywracanie właściwej hierarchii – doprowadzenie do przejęcia kontroli w rodzinie przez rodziców; terapeuta musi wydobyć z nich tolerancyjność i życzliwość, oraz wprowadzić metafory reguł i przepisów, gwarantujących zawieszenie broni, pokój i przetrwanie oraz sprawiedliwą karę
2.gocjacje i kontrakty – szczególnie ważne, gdy nieporozumienia na tle pieniędzy. Konsekwencje przemocy bardziej nieprzyjemne dla sprawcy, niż dla ofiary. Terapeuta pomaga wyrazić preferencje i osiągnąć kompromis.
3.iana korzyści – złe postępki wzmagają zainteresowanie rodziny. Trzeba odwrócić sytuacje
4.tuały i zadania – zadania stosować tylko u ludzi zmotywowanych, dobrowolnie na terapii i pewnych, że chcą się wyzwolić od objawu. Są skuteczne w przypadku zachowań kompulsywnych i obsesji.
II. PRAGNIENIE BYCIA KOCHANYM
Ludzi interesuje: zdobycie szczególnych przywilejów i opieki
Stosuje się: rywalizacja i antagonizm
Interakcjom towarzyszą: wyolbrzymione żądania i nadmierna skłonność do krytykowania
Typowe symptomy psychosomatyczne: depresja, niepokój, fobie, zaburzenia łaknienia i poczucie samotności
Terapeuta winien: przekształcić pragnienie bycia kochanym w pragnienie obdarzania miłością i opiekowania się
Metafory: walka wewnętrzna, ból i poczucie pustki, identyczność, części ciała i ich funkcje, choroba ciała
Strategie:
1.iana stosunku rodziców do dzieci – stworzenie pozytywnej relacji rodzica z dzieckiem, poprzez zabawę, zaangażowanie się w inne zagadnienia, lub zmiany wspomnień
2.isanie symptomu (interwencja paradoksalna) – o określonej porze, według scenariusza, lub narzucenie powściągliwości
3.isanie aktów symbolicznych - w przypadku osób zachowujących się autodestrukcyjnie (bulimia, wyrywanie włosów itp.); może też być narzucenie metafory
4.zepisanie udawania symptomu
III. KOCHAĆ I OCHRANIAĆ
Ludzi interesuje: nadmierna ochrona, wdzieranie się na cudze terytorium, zaborczość, tendencje do dominowania i stosowania przemocy
Typowe problemy: próby samobójstwa, lub groźby, znęcanie się nad innymi i zaniedbywanie ich, poczucie winy i obsesje, wybuchy gniewu i zaburzenie myślenia
Terapeuta winien: zmienić model opieki i miłości, wprowadzić metafory wspólnoty, miłości, zabawy i szczęścia, odwracając role potrzebującego i udzielającego pomocy.
Metafory: Śmierci, beznadziejności, wyczerpania, utraty kontroli i poczucia winy, uwięzienia, wpadania w zasadzkę, utraty wolności
Strategie:
2.o komu udziela wsparcia – gdy funkcją symptomu jest pomaganie komuś innemu ( matka w depresji- córka samobójstwo).
3.zyznanie dziecku prawa do niesienia pomocy – rodzice niekompetentni, dzieci mają w gestii, jeden z aspektów ich życia
4.ierowanie uwagi na przyszłość i zadośćuczynienie – przyznać rację, że są bezwartościowi i winni, wiec niech zrobią coś dla innych; projekcja w przyszłość, czyli tworzenie wspomnień; „strategia Hemingwaya
IV. WYKAZAĆ SKRUCHĘ I PRZEBACZYĆ
Typowe problemy: kazirodztwo, wykorzystywanie seksualne, czyny sadystyczne
Kontakty: ograniczone, zatajanie informacji
Metafory: niewiedza, brak sumienia, empatii i poczucia odpowiedzialności, ludzie zachowują się jak łowcy i ofiary
Terapeuta winien: wprowadzić metafory życia duchowego i jedności, przeprowadzić krok po kroku do skruchy, naprawienia krzywd i ochraniania
Strategie:
1.orzenie pozytywnego kontekstu – podniesienie poziomu komunikowania się, asertywność i zdolność dawania i przyjmowania miłości, poprawa jakości życia i tworzenie atmosfery sprzyjającej okazywaniu uczuć wyższych
2.ukanie opiekunów - w wypadku wykorzystywania i zaniedbywania członków rodziny, trzeba scedować odpowiedzialność na kogoś dalszej rodziny, „matka chrzestna”, w przypadku przemocy – zając stanowisko
3.półczucie i jedność - traumatyczne przeżycia i niesprawiedliwość obsesyjne rozpamiętywanie zdarzeń; wezwanie do do oderwania się od przeszłości. Wspólne cechy z terapeutą a nie z małym chłopcem.