23.06.2008 Poprawka
1.Aseptyka jest to postępowanie mające na celu zapobieganie zakażeniu, poprzez ochronę pacjenta i lekarza przed drobnoustrojami chorobotwórczymi. Dotyczy właściwego przechowywania sterylnych: przedmiotów, leków, materiałów, stosowania odkażonych materiałów dla każdego pacjenta, używania sprzętu jednorazowego, odpowiedniego niszczenia materiału skażonego, przestrzegania higieny osobiste, używania barier ochronnych w postaci rękawiczek, masek i fartuchów ochronnych
Mikroprzeciek To przedostawanie się płynów, bakterii, cząsteczek lub jonów, a nawet powietrza między wypełnienie a ubytek. Sprzyja to powstawaniu próchnicy, przebarwień brzeżnych, wrażliwości termicznej i podrażnień miazgi Dla miazgi szczególnie groźny jest mikroprzeciek bakteryjny, który ma miejsce już przy szerokości szczeliny 2 mikrometry. Szczelina ta często jest znacznie większa i może wynosić 10 mikrometrów, a czasem więcej. Mikroprzeciek bakteryjny jest najczęstszą przyczyną powikłań dotyczących miazgi w przypadkach wypełnień kompozytowych.
PUW– określa liczbę zębów stałych, dotkniętych próchnicą (P), wypełnionych (W), i usuniętych z powodu próchnicy (U). Sumaryczna wartość tego wskaźnika określa zapadalność na próchnicę – intensywność próchnicy. Jest obliczany zarówno w odniesieniu do populacji jednorodnej wiekowo, jak i jednostki. Umożliwia badanie konkretnych twierdzeń i porównań.
Punkt styczny punkt styku dwóch sąsiadujących ze sobą zębów, poniżej niego krzywizna komory się zwęża, aż do szyjki
Ząb 32 siekacz boczny dolny lewy
ząb +7 – ząb trzonowy górny drugi lewy
Ząb 3- jest to kieł stały prawy dolny.
Jednokorzeniowy i jednokanałowy ząb. Korzeń spłaszczony mezjalno-dystalnie z bruzda. Smukła korona. W kształcie pieciokatu. Brzeg sieczny „złamany”, przy czym cześć mezjalna jest krótsza od dystalnej Na powierzchni wargowej listewka, ale słabiej rozwinięta jak w górnym.
Guzek aktywny- w zębach górnych przedtrzonowych i trzonowych są to guzki podniebienne a w dolnych policzkowe, wchodzą one w bruzdę międzyguzkową zębów przeciwstawnych w zgryzie
2.Si/Sta 1.2
Miejsce: zagłębienia w obrębie szkliwa na powierzchniach zgryzowych zębów bocznych, czy w obrębie zgrubień szkliwa w okolicy szyjek zębów
Stadium: umiarkowane zajęcie zębiny; szkliwo pozostałe po opracowaniu ubytku jest zdrowe, dobrze podparte zębiną, nie ulegnie zniszczeniu pod wpływem normalnych obciążeń zgryzowych
3.Nadwrażliwość zębiny – preparaty
Można wyróżnić trzy grupy środków:
środki impregnujące (Tresilan, Cervin-Reogan, azotan srebra+20%glukoza, chlorek cynku +10-20% żelazocyjanek potasu)
Preparaty fluorowe - powstają kryształy fluorku wapnia (75% pasta fluorowa wg Łukomskiego, 2% NaF, zakwaszony 1,2% NaF, 1,2% żel NaF, 0,6% fluorokrzemian sodowy, 10% fluorek cynowy, 0,4% fluorek cynowy w żelu, aminofluorki, lakiery fluorowe, jonoforeza fluorowa)
Związki wapnia - zamykają kanaliki i powodują powstawanie zębiny okołokanalikowej (nietwardniejące preparaty wodorotlenku wapnia, 5% dwuzasadowy fosforan wapnia, 10% chlorek wapnia)
Chlorek strontu - kompleksy strontowo-apatytowe
Szczawiany - 6% żelazowy(Sensodyne Sealant), 3% i 30% dwupotasowy, 3% wodoropotasowy(Protect)
Chlorek cynku 1% lakier lub pasta
Propolis
Lakiery podkładowe (Dentin Protector, Copalite)
Primery
Glasjonomery
Lasery
4. Powikłania w trakcie usuwania zębiny próchnicowej
-obnażenie miazgi przy nieostrożnym opracowaniu maszynowym
-przegrzanie miazgi przy szybkim opracowywaniu maszynowym lub pracy tępymi wiertłami
-zainfekowanie miazgi przy pracowaniu niesterylnymi wiertłami w obrębie ściany dokomorowej
-niecałkowite usunięcie zębiny próchnicowej w wyniku czego po założeniu wypełnienia następuje dalszy proces chorobowy – próchnica wtórna
-uszkodzenie zęba sąsiedniego
-uszkodzenie tkanek miękkich
-nadwrażliwość pozabiegowa
-pozostawienie próchnicowej zębiny w zachyłkach
5. Zróżnicuj zmiany, które występują w szkliwie i w zębinie po zastosowaniu wytrawiania 37% kwasem ortofosforowym
szkliwo staje się szorstkie chropowate do głębokości 20-30mikrometrów, przy czym w początkowej fazie działania następuje utrata szkliwa o ok 10mikrometrów. Po wytrawieniu w szkliwie powstają mikropory, które pozwalają na wniknięcie płynnej żywicy wiążącej. Żywica zakotwicza się mechanicznie w szkliwie, a następnie lachy się chemicznie z materiałem wypełniającym.
Szkliwo – wytrawianie powoduje zupełne rozpuszczenie szkliwa na głębokość 10 um i tworzy
mikroretencję w szkliwie na głębokość 50 um ( żywica łącząca wchodzi w te retencje jako subst. płynna ).
Prawidłowo przeprowadzone wytrawianie szkliwa nie powoduje istotnej utraty minerałów, utrata ta
zostaje również szybko wyrównana w procesie remineralizacji w ciągu kilku dni. Czas wytrawiania wynosi dla kwasu fosforowego 37% - 30-60 sek. ( z. mleczne 90-120 sek. , z. martwe 60 sek)
Zębina – wytrawienie ma na celu uzdatnienie zębiny przez :
usunięcie warstwy mazistej powstałej w trakcie opracowywania ubytku
odsłonięcia i poszerzenie kanalików zębinowych
częściową demineralizację powierzchniowej warstwy zębiny około- i międzykanalikowej odsłaniając w ten sposób sieć włókien kolagenowych.
Zabieg wytrawiania zębiny służy poprawie adhezji materiału wypełniającego do tkanek zęba. Do jej wytrawienia wymagany jest krótszy czas ( kwas fosforowy 37% - 5 - 15 sek. ). Nie należy jej przesuszać, powinna zostać lekko wilgotna.
Przeciwwskazania do wytrawiania zębiny:
1 – ubytki głębokie i średnie próchnicowego i niepróchnicowego pochodzenia
2 – nie należy stosować wytrawiania zębiny, gdy kształt ubytku i obecność szkliwa na całym zarysie
gwarantują dobre utrzymanie wypełnienia
Powikłania wytrawiania :
– podrażnienie lub martwica dziąsła brzeżnego ( ogólnie do wytrawiania )
* przy wytrawianiu szkliwa :
a. jatrogenne wytrawienie sąsiadującego nie wypreparowanego szkliwa – co zwiększa podatność na
próchnicę
b. pozostawienie resztek wytrawiacza, co powoduje w czasie ich działania precypitację mogąc
zanieczyszczać wypreparowaną powierzchnię ( doprowadza do gorszej adhezji )
c. w czasie w wytrawiania może dojść do zanieczyszczenia pow. śliną, krwią – co prowadzi do
pogorszenia adhezji i powstania szczeliny brzeżnej
* przy wytrawieniu zębiny :
a. w ubytkach głębokich i średnich możliwość chemicznego podrażnienia miazgi.( również możliwe przy
wytrawianiu szkliwa )
b. może powodować wzrost przepuszczalności zębiny, nadwrażliwość pozabiegową, większa penetracje do miazgi toksycznych substancji chemicznych zawartych w materiałach wypełniających (monomer resztkowego)
6. Wypełnienie nawisające:
*jest to nawis materiału wypełniającego znajdujący się miedzy powierzchnią zęba i paska powstały w wyniku nieprawidłowej kondensacji
*powstawanie: Powstaje w wyniku braku lub nieprawidłowego używania klina, co powoduje odsunięcie paska od brzegu dodziąsłowego podczas kondensacji i przemieszczenie się amalgamatu w powstała szczelinę
*zapobieganie: prawidłowe dociśnięcie paska do ściany zęba za pomocą odpowiednio założonego klina o właściwym rozmiarze
*w razie powstanie odcinamy skalpelem albo karwerem póki amalgamat jest plastyczny
7. Podaj cechy, które kwalifikuje wypełnienie amalgamatowe do wymiany:
- szczelina brzeżna,
- odłamanie części wypełnienia,
- przebarwienia zęba i tkanek,
- próchnica wtórna,
- korozja amalgamatu,
- obecność więcej niż 8 wypełnień amalgamatowych, obecność w paszczy innych metali np. przy uzupełnieniach protetycznych,
- alergia?
- złe samopoczucie pacjenta-możliwe zatrucie Hg
- starcie amalgamatu
- estetyka
- tatuaż amalgamatowy (?)
8. Podaj zasady opracowania i wypełnienia ubytku klinowego. Uwzględnij materiały stosowane do jego wypełnienia:
Zasady opracowania: Oczyszczenie powierzchni i bardzo powierzchowne mechaniczne opracowanie (odświeżenie). Wypełnienie metodą kanapki zamkniętej, najpierw nakładamy glassjonomer i na następnej wizycie usuwamy część zewnętrzną glassjonomeru, wytrawiamy brzegi szkliwa, nanosimy Bond na glassjonomer oraz wytrawione szkliwo. Następnie zakładamy kompozyt i polerujemy.
Materiały: Glassjonomer KAVITAN PRO, KETAC-FIL PLUS
Kompozyty światłoutwardzalne HERCULITE, DURAFILL
9. Podaj schemat postępowania w leczeniu próchnicy głębokiej w zębie 12 ubytek klasy III wg. Blacka od strony dystalnej, otwarty od strony wargowej (schemat obejmuje: wykonywane czynności, użyte instrumenty oraz zastosowane leki i materiały)
Krok po kroku próchnica w siekaczu centralnym górnym klasa III wg Blacka
1.Wywiad i analiza warunków zgryzowych
pacjent zdrowy, nie bierze leków
zgryz prawidłowy - pacjent po leczeniu ortodontycznym
2. Badanie żywotności miazgi reakcja miazgi prawidłowa
3. Znieczulenie nasiękowe.
4. Wybór materiału kompozyt, dobór koloru razem z pacjentem(ząb i wzornik wilgotny, w wiele dziennym)
5. Otwarcie ubytku kulki diamentowej na turbinę z chłodzeniem wodno powietrznym
- od strony wargowej
- Ochrona zęba sąsiedniego założenie metalowego paska
6. Nadanie zarysu ubytkowi kulka na turbinę z chłodzeniem wodno- powietrznym
- zmodyfikowany kształt trójkąta z podstawą przy brzegu dziąsłowym
- wierzchołek trójkąta nie może się znajdować w punkcie stycznym
7. Usunięcie próchnicowo zmienionej zębiny kątnica z różyczką dopasowaną do ubytku ->tak, żeby nie tarła kilku ścian jednocześnie, chłodzenie w- p
- ochrona miazgi chłodzenie w-p, nie dociskając, ostre wiertła, z przerwami, odpowiednia prędkość i niezbyt długi czas zabiegu
- Zniesienie próchnicy ze ścian ubytku
- Z połączenia szkliwno- zębinowego
- Zmiana wierteł na jałowe
- Opracowanie dna ubytku
- Ubytek czysty bez przebarwień, bez demineralizacji
8. Nadanie kształtu oporowego, aby zapewnić odporność na siły żucia. Różyczka na kątnicę z chłodzeniem w p. W ubytku klasy 3 nie jest aż tak ważny. Można pozostawić szkliwo niepodparte zębiną, ale należy usunąć nawisy w miejscach obciążonych zgryzowo kąt sieczny. Łagodne przejście ścian, eliminacja ostrych kątów wewnętrznych, przebieg ubytku zgodny z przebiegiem pryzmatów szkliwa, złagodzenie ostrych kątów zarysu ubytku.
9. Nie wyrównujemy brzegów szkliwa
10. Nadanie kształtu retencyjnego- różyczka na kątnicę z chłodzeniem w-p.
- retencję nadaje sam materiał adhezyjny
- zukośnienie brzegu ubytku (szerokie na ścianie doz gryzowej tzw.: piórko)
- nacięcia retencyjne w rogach trójkąta zarysu ubytku)
- jaskółczy ogon
11. Odizolowanie ubytku od dostępu liny wałkami ligninowymi od przedsionka j.u., ślinociąg, ssak
12. Wymycie i osuszenie ubytku sól fizjologiczna podgrzana do 37*C i jałową watką
13. Założenie paska poliestrowego i dociśnięcie go plastikowym klinem(pasek do rowka tego samego zęba, klin podstawą trójkąta na brodawkę dziąsłową)
14. Przemycie i osuszenie ubytku jak w pkcie 11
15. Założenie podkładu kompomerowego nakładaczem kulkowym zerówkš dokomorowo, naświetlenie 20 s
16. Wytrawienie szkliwa wytrawiaczem w żelu przez 40 s zębiny przez 20 s.
17. Spłukanie wytrawiacza sprayem wodnym czasem, co najmniej równym czasowi wytrawiania
18. wymiana wałków
19. Osuszenie ubytku jałową watką.
20. Nałożenie systemu wiążącego pędzelkiem i zdmuchnięcie nadmiarów bondu.
21. Naświetlanie 20 s
22. Nakładamy porcjami materiał uwzględniając przezierność i kolorystykę
23. Naświetlamy dociskając pasek poliestrowy z 2 stron, z każdej 40 s.
24. Dopasowanie do warunków zgryzowych płomyk, gruszka, stożek na turbinę z chłodzeniem w-p.
25. Polerowanie gumki, krążki cierne na kątnicę od najbardziej ciernej do najmniej.
10. Podaj schemat postępowania w leczeniu próchnicy głębokiej zębów w zębie 24 ubytek typu MOD(schemat obejmuje: wykonywane czynności, użyte instrumenty oraz zastosowane leki i materiały): Nie wiedziałam, jakie wypełnienie, ale dałam kompozyt.
WIZYTA I
1. Wywiad i analiza warunków zgryzowych
- pacjent ogólnie zdrowy, nie przyjmuje żadnych leków,
-badanie wewnątrzustne- zgryz prawidłowy,
2. Badanie żywotności miazgi(chlorkiem etylu)- reakcja prawidłowa
3. Wybór materiału- amalgamat
4. Znieczulenie nasiękowe
5. Otwarcie ubytku
- wiertarka turbinowa z chłodzeniem powietrznym i wodnym
- wiertło: kuleczka z nasypem diamentowym
- można wykonać poszerzenie ułatwiające- usunięcie nawisów szkliwa celu ułatwienia wglądu do ogniska próchnicowego i
manewrowania narzędziami.
- otwarcie na powierzchni żującej, później przejście na styczną
- między powierzchnię styczną ubytku a ząb sąsiedni wsuwamy metalowy pasek i dociskamy klinem (wsuniętym od strony
leczonego zęba) aby ochronić sąsiedni ząb przed uszkodzeniem
6. Nadanie zarysy ubytkowi
- używamy wiertarki turbinowej z chłodzeniem powietrznym i wodnym
- wiertło: kuleczka z nasypem diamentowym
- można wykonać poszerzenie zapobiegawcze- włączeniu do ubytku miejsc podatnych na próchnice (szczelin i zagłębień).
- kształt ubytku:
-powierzchnia żująca: kształt wymuszony przez anatomie bruzd i zagłębień
-powierzchnia styczna: trapezoidalny, podstawa czworoboku skierowana do brodawki, poniżej punktu stycznego
7. Usunięcie próchnicowo zmienionej zębiny
-wiertarka kątnicowa
-wiertło- różyczka
- należy pamiętać o ochronie miazgi:
- chłodzeniem powietrznym i wodnym
- różyczka o odpowiednim rozmiarze
- ostre wiertło
- z przerwami
- bez nacisku
- odpowiednia prędkość obrotu wiertła
- odpowiedni czas trwania zabiegu
- kolejność usuwania mas próchnicowych: najpierw z połączenia szkliwno- zębinowego, potem bocznie, na końcu dokomorowo (ze zmianą wiertła na jałowe)
8. Nadanie kształtu oporowego (ubytek naddziąsłowy)
- nadanie takiego kształtu abyściany zęba wraz z wypełnieniem mogły skutecznie przeciwstawiać się siołom żucia
-wiertarka kątnicowa
-wiertło- różyczka
-WARUNKI:
-Im ubytek głębszy tym powinien być rozleglejszy Grubość wypełnienia powinna być proporcjonalna do jego powierzchni.
-Odpowiednia grubość ścian ~ wysokości ścian (jeśli ściany są wysokie i cienkie trzeba je skrócić oraz zeszlifować guzki)
-Usunięcie szkliwa niepodpartego zębiną - poprawka Blacka
-Łagodne przejście ścian wewnętrznych ubytku
-Złagodzenie ostrych kątów zarysu ubytku
9. Wyrównanie brzegów ubytku
- wiertarka niskoobrotowa
- wiertło- płomyk diamentowy ,dysk cierny o małej abrazyjności
10. Nadanie kształtu retencyjnego
- nadanie kształtu zapewniającego odporność na siły wyważania
- wiertarka kątnicowa
- wiertła- różyczka
- Warunki:
-Kształt - podcięcie ścian tak aby stworzyć lekko zbieżny ich układ w kierunku wlotu ubytku (ściany boczne powinny być
przynajmniej prostopadłe w stosunku do dna)
-Płaskie dno ubytku
-Rowki (nacięcia) retencyjne w obrębie zębiny (daleko od szkliwa i miazgi)
11. Odizolowanie zęba od dostępu śliny
-wałki ligniny od strony przedsionkowej
-ślinociąg, ssak
12. Przemycie i osuszenie ubytku
- kuleczka z waty nasycona 0,9%NaCl lub wodą destylowana podgrzaną do 37C
- osuszania ubytku- watka jałowa
13. Założenie formówki z metalowym paskiem
- formówka od strony przedsionkowej
- pasek profilowany z brzuszkiem lub zwykły, metalowy
14.Wypełnianie ubytku:
- zakładamy preparat Ca(OH)2 na ściany dokomorowe
-założenie cementu glassjonomerowego
-wytrawianie szkliwa i całej pow.zębiny37% kw.fosforowym(najpierw szkliwo potem zębinę)
-wypłukać ubytek wodą destylowaną i wysuszyć
-nałożenie systemu wiążącego-Bondu pędzelkiem
-suszymy i usuwamy nadmiar Bondu
-polimeryzacja 20sek
-nakładanie porcjami kompozytu (warstwy nie grubsze niż 2mm)
-polimeryzacja 40 sek
-wyciagamy klin i formówkę
IX.Opracowanie wypełnienia :
-turbiną z chłodzeniem
-polerujemy kątnicą z chłodzeniem,krążkami lub gumkami