Uwarunkowania struktury organizacyjnej (slajdy)
Uwarunkowania podstawowe
kontekst (sytuacja,
w jakiej znajduje się organizacja)
projekt (decyzje dotyczące struktury organizacji)
Uwarunkowania kontekstowe
wewnętrzne
wielkość organizacji
technologia
kultura organizacyjna
zewnętrzne
otoczenie
kultura narodowa
Uwarunkowania projektowe
strategiczny wybór (samodzielne projektowanie struktury przez organizację)
izomorfizm instytucjonalny (korzystanie z rozwiązań już istniejących)
Wielkość organizacji
liczba członków organizacji
fizyczna pojemność organizacji
wejścia lub wyjścia organizacji
zasoby finansowe
Technologia
Technologia obejmuje oddziaływanie na obiekt i/lub zmienianie go z jedne-go stanu w drugi. Obiektem może być istota żywa, symbol lub obiekt nieożywiony.
Typologia technologii (oparta głównie na badaniach Joan Woodward, 1916-1971):
technologia projektu
technologia jednostkowa
technologia partii (małych i dużych)
technologia (wielko)seryjna
technologia produkcji ciągłej
Kultura organizacyjna
Chester I. Barnard:
Do podstawowych funkcji (naczelnego) kierownika należy ustalenie systemu wartości dla całej organizacji
Kultura organizacyjna – definicja
Elliott Jaques:
Zwyczajowe i tradycyjne sposoby myślenia i działania, które – w mniejszym lub większym stopniu – są podzielane przez wszystkich członków organizacji i które muszą być poznane i przynajmniej częściowo zaakceptowane przez nowych członków organizacji, aby sami mogli być przez nią zaakceptowani.
Kultura organizacyjna – definicja
Edgar H. Schein:
System wspólnych podstawowych założeń, które grupa przyswoiła sobie w czasie rozwiązywania swoich problemów z zewnętrzną adaptacją i wewnętrzną integracją i które okazały się na tyle dobre, że zostały uznane za obowiązujące i – zatem – wskazane do przekazania nowym członkom organizacji jako właściwy sposób postrzegania, odczuwania i myślenia o jej problemach (adaptacji i integracji).
Otoczenie
Największym zainteresowaniem cieszy się otoczenie społeczne, ale nie można zapominać o innych wymiarach otoczenia, chociażby fizycznym – jest ono szczególnie ważne dla organizacji korzystających z zasobów naturalnych.
Analiza PEST – analiza ogólnego (dalszego, pośredniego itp.) otoczenia organizacji, które na ogół sprowadza się do czterech podstawowych wymiarów:
- politycznego (political)
- ekonomicznego (economic)
- społecznego (social)
- technologicznego (technological)
pest – zaraza, pomór, plaga, szkodnik (chwast, owad); (o człowieku) utrapienie
Kultura narodowa
struktura organizacyjna zależy od czynników innych niż kultura narodowa
kultura narodowa jest podstawowym czynnikiem determinującym strukturę organizacyjną
Kultura narodowa
i kultura organizacyjna „nakładają” się na siebie.
Przy czym w pewnych kwestiach w organizacji ważniejsza jest kultura narodowa, a w innych – kultura organizacyjna.
Badania zlokalizowanych
w USA organizacji japońskich, jakie przeprowadzili William G. Ouchi i Alfred M. Jaeger, ujawniły następujące podstawowe różnice pomiędzy organizacjami (spółkami) japońskimi i amerykańskimi:
Strategiczny wybór
W organizacjach podejmowane są strategiczne decyzje, dotyczące ich struktury organizacyjnej.
Zwrócił na to uwagę w szczególności Alfred D. Chandler, według którego struktura podąża za strategią.
Z koncepcji ograniczonej racjonalności autorstwa amerykańskiego noblisty Herberta A. Simona wynika, że strategiczne wybory niekoniecznie są wyborami optymalnymi. Tym niemniej wybory / decyzje są istotne i konieczne, na co wskazuje koncepcja ekwifinalności.
W konkretnym przypadku konieczny jest strategiczny wybór pomiędzy:
outsourcingiem
insourcingiem
Henry Ford:
„[…] jeśli jest coś, czego nie potrafimy zrobić wydajniej, taniej i lepiej niż nasi konkurenci, nie ma sensu, żebyśmy to robili. Powinniśmy zatrudnić do wykonania tej pracy kogoś, kto zrobi to lepiej niż my”.
Izomorfizm instytucjonalny
Paul J. DiMaggio, Walter W. Powell:
„[…] organizacje stają się coraz bardziej homogeniczne (jednorodne / równokształtne) w obrębie pola organizacyjnego (pole takie tworzą na przykład organizacje w branży samochodowej, banki, ministerstwa czy szpitale). […] Przez pole organizacyjne rozumiemy wszystkie te organizacje, które tworzą ustalony obszar życia instytucjonalnego: organizacje, które oferują podobne towary i usługi, ich najważniejszych dostawców, klientów i konsumentów oraz organy regulacyjne”.
Przyczyny (rodzaje) izomorfizmu:
formalne i nieformalne „naciski” otoczenia: izomorfizm przymusowy
naśladownictwo organizacyjne: izomorfizm naśladowczy
normatywne naciski na kierownictwo w trakcie jego profesjonalizacji: izomorfizm normatywny
Oddziaływanie różnych uwarunkowań sprawia, że struktura organizacyjna przyjmuje różne formy i jest dynamiczna. Nie należy jednak zapominać o tym, że struktura organizacyjna ma zawsze do spełnienia określony cel, a jest nim zapewnienie efektywności organizacji.