OPIS PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)

1.	Nazwa przedmiotu w języku polskim Wprowadzenie do językoznawstwa współczesnego
2.	Nazwa przedmiotu w języku angielskim Introduction to contemporary linguistics
3.	Jednostka prowadząca przedmiot Instytut Filologii Polskiej
4.	Kod przedmiotu 21-FP-S1-E1-WdJO
5.	Rodzaj przedmiotu obowiązkowy
6.	Kierunek studiów filologia polska
7.	Poziom studiów I stopień
8.	Rok studiów I
9.	Semestr zimowy
10.	Forma zajęć i liczba godzin wykład 15 h
11.	Imię, nazwisko, tytuł/stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia dr hab. Agnieszka Libura
12.	Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych dla przedmiotu oraz zrealizowanych przedmiotów: wiedza o języku na poziomie absolwenta szkoły średniej, umiejętność krytycznego myślenia, minimalne kompetencje społeczne.
13.	Cele przedmiotu: przekazanie studentom wiedzy o podstawach współczesnego językoznawstwa i nauka umiejętności stosowania pojęć badawczych z zakresu językoznawstwa.
14.	Zakładane efekty kształcenia Wiedza Student ma podstawową wiedzę o powiązaniach językoznawstwa z innymi dyscyplinami humanistycznymi i społecznymi. Student przyswaja elementarną terminologię językoznawstwa współczesnego. Odtwarza wiedzę dotyczącą podstaw: komunikacji językowej, teorii znaku językowego, funkcji języka, teorii tekstu i pragmatyki językoznawczej. Student ma świadomość złożonej natury języka. Objaśnia ważniejsze problemy związane z pochodzeniem języka. Student ma podstawową wiedzę o głównych kierunkach badawczych z zakresu językoznawstwa. Umiejętności Student potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i używać informacje, wykorzystując różne źródła i nowoczesne technologie. Student ma podstawową umiejętność stosowania pojęć badawczych z zakresu językoznawstwa.
15.	Treści programowe Język jak system. Opozycja langue – parole. Teorie znaku. Klasyfikacje znaków (Charlesa Peirce’a, Tadeusza Milewskiego, Renaty Grzegorczykowej). Modele komunikacji językowej (Karla Bühlera, Romana Jakobsona, Stuarta Halla). Funkcje językowe. Poszukiwanie istoty języka. Definicje języka (wg Edwarda Sapira, Noama Chomsky’ego, Tadeusza Milewskiego, Antoniego Furdala, Renaty Grzegorczykowej). Podstawy teorii tekstu (typy spójności tekstu, aktualne rozczłonkowanie zdania, typy tematyzacji, wyznaczniki delimitacji, rama metatekstowa). Podstawowe typy komunikacji. Kody niewerbalne. Gatunki (genry) mowy (wg Michała Bachtina, Stanisława Gajdy, Anny Wierzbickiej). Dyskurs. Krytyczna analiza dyskursu. Dyskurs jako klucz do konstrukcji życia społecznego. Kompetencja komunikacyjna. Komunikacja ustna i pisana obecnie i w przeszłości. Język i pismo w historii człowieka. Problemy związane z pochodzeniem języka. Różnice i podobieństwa między językiem ludzkim a kodami w świecie zwierząt. Hipoteza protojęzyka. Powstanie języka a ewolucja gatunków. Podstawy pragmatyki językoznawczej (ujęcie Charlesa Morrisa i Johna Austina). Konstatacje i performatywy. Składniki aktu mowy. Warunki skuteczności aktu mowy. Bezpośrednie i pośrednie akty mowy. Klasyfikacja aktów mowy wg Johna Searle’a. Zasada kooperacji Paula Grice’a. Maksymy konwersacyjne oraz wnioskowanie pragmatyczne. Etykieta językowa. Maksymy grzeczności wg Goeffreya Leecha.
16.	Zalecana literatura: Bajerowa I., 2010, Język ogólnopolski XX w., w: Współczesny język polski, (red.) J. Bartmiński, Lublin. Bartmiński J., 2010, Styl potoczny, w: Współczesny język polski, (red.) J. Bartmiński, Lublin. Bartmiński J., Bartmińska-Niebrzegowska S., 2009, Tekstologia, Warszawa, tu: rozdz. 2 Tekst – dyskurs – komunikacja. Chandler D., 2011, Wprowadzenie do semiotyki, Warszawa, tu: rozdz. 6. Interakcje tekstowe. Dobrzyńska T., 2010, Tekst, w: Współczesny język polski, (red.) J. Bartmiński, Lublin. Duszyńska A., Fairclough N., 2008, Krytyczna analiza dyskursu, Kraków, tu: Wstęp. Krytyczna analiza dyskursu – nowy obszar badawczy dla lingwistyki i nauk społecznych. Furdal A., 1990, Językoznawstwo otwarte, Wrocław, cz. 2., rozdz. IV Funkcje społeczne języka. Grzegorczykowa R., 2007, Wstęp do językoznawstwa, Warszawa, tu: cz. 1. Istota języka i jego cechy. Kalisz R., 1993, Pragmatyka językowa, Gdańsk, tu: r. 3.5 Zasady uprzejmości. Kurcz I., 2005, Psychologiczne podstawy języka i komunikacji, Warszawa, tu: r. 4 Pochodzenie języka. Marcjanik M., 2010, Etykieta językowa, w: Współczesny język polski, (red.) J. Bartmiński, Lublin. Mayenowa M., 1991, Język, w: Encyklopedia kultury polskiej XX w., t. 1. Pojęcia i problemy wiedzy o kulturze, (red.) Antonina Kłoskowska, Wrocław. Milewski T., 1965 i nast., Językoznawstwo, Warszawa, tu: cz. I, rozdz. 1. Definicja języka i rozdz. 2. Stosunek języka do innych rodzajów znaków oraz cz. II, rozdz. 1. Części składowe systemu języka. Nieckula F., 1997, Hasła z zakresu nowszego językoznawstwa. Kompetencja komunikacyjna, „Warsztaty Polonistyczne”, z. 6. Nieckula F., 1996, Hasła z zakresu nowszego językoznawstwa. Pragmatyka, „Warsztaty Polonistyczne”, z. 1. Nieckula F., 2010, Język ustny a język pisany, w: Współczesny język polski, (red.) J. Bartmiński, Lublin. Tabakowska E., 2001, Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, Kraków, tu: r. 1.1 Wprowadzenie: systemy znaków i 1.2 Zasady strukturyzacji w języku. Wierzbicka A., 1983, Genry mowy, [w:] Tekst i zdanie. Zbiór studiów, red. T. Dobrzyńska i E. Janus, Wrocław. Zdunkiewicz D., 2010, Akty mowy, w: Współczesny język polski, (red.) J. Bartmiński, Lublin.

17.	Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu, sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: wykład – obecność na wykładzie, egzamin pisemny
18.	Język wykładowy język polski
19.	Obciążenie pracą studenta
	Forma aktywności studenta
	Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem: - wykład:
	Praca własna studenta np.: - przygotowanie do zajęć: - czytanie wskazanej literatury: - przygotowanie do egzaminu:
	Suma godzin
	Liczba punktów ECTS