HISTOLOGIA Z CYTOFIZJOLOGIĄ (II ROK)

1. Ogólny cel nauczania:

W ramach zajęć z histologii studenci powinni poznać:

• zasady podstawowych technik stosowanych w badaniach morfologicznych,

• organizację komórki modelowej, jej budowę, i funkcje; budowę i funkcję organeli

komórkowych; budowę i funkcję waŜniejszych komórek wyspecjalizowanych,

• klasyfikację, cechy, pochodzenie, organizację histologiczną oraz rolę tkanek,

• organizację histologiczną układów i narządów oraz ich rolę i podstawowe

mechanizmy regulujące ich funkcję.

W ramach zajęć z cytofizjologii:

• zasady metod stosowanych w badaniu czynności komórek,

• procesy zachodzące w organellach komórkowych i mechanizmy ich regulacji,

• cykl Ŝyciowy komórek i róŜnicowanie komórek oraz regulację tych procesów;

starzenie się komórek i apoptoza,

• oddziaływania międzykomórkowe i ich znaczenie,

• waŜniejsze procesy związane m.in. z odpowiedzią immunologiczną,

nowotworzeniem i adhezją komórek.

2. Program nauczania histologii:

Wykłady:

Wykład na ten sam temat poprzedza ćwiczenia.

Ćwiczenia

• Przewód pokarmowy: wątroba i trzustka.

• Układ dokrewny: podwzgórze, przysadka mózgowa, tarczyca i przytarczyce,

nadnercza, trzustka wewnątrzwydzielnicza, jajnik i jądro, rozproszony układ

neuroendokrynowy.

• Układ oddechowy: części przewodzące, część oddechowa.

• Układ moczowy: nerka, budowa i funkcja nefronu, drogi wyprowadzające.

• Układ reprodukcyjny męski i Ŝeński: jajnik i macica, jądro i najądrze, kontrola

hormonalna.

• Układ nerwowy: budowa i funkcja neuronów, tkanka glejowa, ośrodkowy i

obwodowy.

• Skóra i gruczoł mlekowy

• Narządy zmysłów: oko i ucho.

• Rozpoznawanie preparatów histologicznych (powtórzenie).

3. Program nauczania cytofizjologii:

Seminaria

• Mechanizmy rozwoju i róŜnicowania komórek.

• Metody badań budowy i funkcji komórek.

• Organizacja i funkcjonowanie jądra komórkowego.

• Geny – lokalizacja, struktura, funkcja, dziedziczenie, inŜynieria genetyczna.

• Cykl komórkowy i starzenie komórek.

• Apoptoza.

• Błony biologiczne i transport przez błony.

• Cytoszkielet.

• Wybrane procesy cytoplazmatyczne.

• Komunikacja międzykomórkowa.

• Cząsteczki adhezyjne i substancja miedzykomórkowa.

• Podstawy obrony immunologicznej.

• Kancerogeneza.

4. Zakres wymaganych umiejętności praktycznych:

Rozpoznawanie narządów i waŜniejszych szczegółów dla nich charakterystycznych.

5. Forma zakończenia przedmiotu: egzamin

6. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: Prof. dr hab. Maciej Zabel

7. Piśmiennictwo podstawowe:

1. Histologia (red. M. Zabel), Urban & Partner, Wrocław 2002.

2. Sobotta, Atlas histologii (tłum. M. Zabel), Urban & Partner, Wrocław 2002

3. Seminaria z cytofizjologii (red. Kawiak J. I Zabel M.). Urban & Partner,

Wrocław 2002.

8. Piśmiennictwo uzupełniające:

1. Cichocki T. i wsp.: Kompendium histologii, Collegium Medicum UJ, Kraków

1996.

2. Sawicki W.: Histologia, PZWL, Warszawa 2000.

3. Stevens A., Lowe F. J.: Histologia człowieka (tłum. pod red.: M. Zabel), PZWL

2000.

4. Alberts B. i wsp.: Podstawy biologii komórki (tłum. pod red. Michejda J. i

Augustyniak J. ), PWN, Warszawa 1999.

5. Fuller G., Shields D.: Podstawy molekularne biologii komórki, PZWL, Warszawa

1999.

1. Immunohistochemia w morfologii i diagnostyce

Kontakt: Dr hab. Marzena Podhorska-Okołów - [e-mail], tel. 71

784 16 70

Liczba godzin - 10

Liczebność grup studenckich - 12 osób

Cel nauczania przedmiotu oraz zasadnicze treści przedmiotu:

Celem nauczania jest zapoznanie studentów z najwaŜniejszymi zasadami i metodami immunohistochemicznymi szeroko stosowanymi zarówno w badaniach

morfologicznych i diagnostyce histopatologicznej. Studentom zostaną przedstawione

najwaŜniejsze techniki immunohistochemiczne oraz metoda TUNEL wykorzystywana

w wykrywaniu apoptozy. Zostaną takŜe zaprezentowane reakcje

immunohistochemiczne obrazujące prawidłowe struktury komórek oraz specyficzne

antygeny nowotworowe, mające zastosowanie w diagnostyce onkologicznej.

Forma zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, obecność na ćwiczeniach i aktywne

uczestnictwo.

Informacje dotyczące proponowanego harmonogramu zajęć są zamieszczane

na początku semestru zimowego w gablocie zakładowej.

Zalecana literatura:

M. Zabel. Immunocytochemia. PWN Warszawa 1999

J. A. Litwin. Podstawy technik mikroskopowych. Wydawnictwo Uniwersytetu

Jagiellońskiego. Kraków 1999

2. Hodowla komórek i tkanek

Kontakt: Dr Sylwia Borska – [e-mail], tel. [phone]

Liczba godzin - 20

Liczebność grup studenckich - 12 osób

Cel nauczania przedmiotu oraz zasadnicze treści przedmiotu:

Celem nauczania jest zapoznanie studentów z najwaŜniejszymi zasadami i technikami hodowli komórek i tkanek w związku z jej szerokim zastosowaniem

zarówno w badaniach naukowych, jak równieŜ w praktyce klinicznej

(transplantologia, onkologia, chirurgia). Podczas ćwiczeń studenci zaznajomią się z

metodami hodowli linii komórkowych (fibroblasty i róŜne linie nowotworowe) oraz ich

wykorzystaniem w biologii molekularnej. Ponadto zostaną przedstawione moŜliwości

badania lekooporności linii nowotworowych na cytostatyki.

Forma zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, obecność na ćwiczeniach i aktywne

uczestnictwo.

Informacje dotyczące proponowanego harmonogramu zajęć są zamieszczane

na początku semestru zimowego w gablocie zakładowej.

Zalecana literatura:

S. Stokłosowa. Hodowla komórek i tkanek. PWN Warszawa 2004.

J. A. Litwin. Podstawy technik mikroskopowych. Wydawnictwo Uniwersytetu

Jagiellońskiego. Kraków 1999.

3. Ultrastrukturalne podstawy morfologii komórek (mikroskopia elektronowa)

Kontakt: Dr Barbara Dolińska-Krajewska - [e-mail], tel. [phone]

Liczba godzin -10

Liczebność grup studenckich - 12 osób

Cel nauczania przedmiotu oraz zasadnicze treści przedmiotu:

Celem nauczania jest zapoznanie studentów z zasadą działania transmisyjnego

mikroskopu elektronowego (TME), przygotowaniem materiału oraz moŜliwościami

jego wykorzystania w ocenie morfologicznej komórek. Podczas ćwiczeń studenci

zostaną zapoznani z typowymi obrazami ultrastrukturalnymi zarówno normalnych, jak

i patologicznych komórek, charakterystycznymi zmianami zachodzącymi w ich

organellach oraz wykorzystaniem TME w diagnostyce klinicznej.

Forma zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, obecność na ćwiczeniach i aktywne

uczestnictwo.

Informacje dotyczące proponowanego harmonogramu zajęć są zamieszczane

na początku semestru zimowego w gablocie zakładowej.

Zalecana literatura:

J. A. Litwin. Podstawy technik mikroskopowych. Wydawnictwo Uniwersytetu

Jagiellońskiego. Kraków 1999.