1.Utwór: jest to każdy przejaw działalności twórczej człowieka o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.
2.Ustalenie a utrwalenie utworu:
a)Ustalenie: Warunkiem jest uzewnętrznienie tj. poddanie go ocenie innych osób niż twórca. Ustalenie jest warunkiem ochrony prawnej utworu.
b)Utrwalenie: zapis utworu na materialnym nośniku.
3.Podmiot prawa autorskiego:
a) Twórca
b)Współtwórca
c) Pracodawca
d) Producent utworu audiowizualnego
Gdy twórca nie ujawnił nazwiska jego prawa reprezentuje wydawca/producent do czasu ujawnienia się twórcy. Tylko twórcy przysługują prawa osobiste i majątkowe.
4.Cechy i rodzaje praw autorskich
Twórcy przysługują 2 rodzaje praw autorskich:
1) autorskie prawa osobiste,
2) autorskie prawa majątkowe.
Wszystkim pozostałym podmiotom poza twórcą mogą przysługiwać tylko autorskie prawa majątkowe.
Ad. 1) Cechy:
* mają charakter niematerialny,
* nie można się ich zrzec,
* nie są dziedziczone,
* nie są przedmiotem obrotu,
* chronią nieograniczoną w czasie więź twórcy z utworem [nie wygasają].
Autorskie prawa osobiste to na przykład:
- prawo do autorstwa utworu,
- prawo do oznaczania utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem lub udostępniania anonimowo,
- prawo do nienaruszalności formy i treści utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania,
- prawo decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności,
- prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu,
- prawo wycofania utworu z obiegu,
- prawo sprzeciwiania się zniszczeniu dzieła.
Ad. 2) Cechy:
* mają charakter materialny, wymierny,
* można się ich zrzec,
* są dziedziczone,
* są przedmiotem obrotu,
* są ograniczone w czasie (zasadniczo wygasają z upływem 70 lat od śmierci twórcy).
Autorskie prawa majątkowe to:
- prawo do korzystania z utworu,
- prawo do rozporządzania utworem,
- prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
5.Wygaśnięcie autorskich praw majątkowych liczy się w latach pełnych następujących po roku, w którym nastąpiło jedno z niżej opisanych zdarzeń:
- autorskie prawa majątkowe wygasają z upływem 70 lat od śmierci twórcy, a w przypadku utworów współautorskich - od śmierci ostatniego ze współtwórców,
- w odniesieniu do utworu, do którego autorskie prawa majątkowe przysługują innej niż twórca osobie - od daty rozpowszechnienia utworu,
- w odniesieniu do utworu audiowizualnego - od śmierci najpóźniej zmarłej z następujących osób: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów, kompozytora muzyki.
6 Obrót autorskimi prawami cechy umowy licencyjnej i umowę o przeniesienie praw majątkowych.
Obrót autorskimi prawami autorskimi ma 2 formy:
1)Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych na nabywcę utworu
2)Umowa licencyjna
Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych jest to umowa, której twórca (zdobywca) przenosi te prawa (zbywa) narzeczy nabyci. Umowa ta wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. Umowa ta musi wyraźnie wskazywać pola eksploatacji, na której będzie czyniony użytek z utworu.
-umowa jest nie ważna, jeśli przeniesienie praw obejmuje wszystkie utwory danego twórcy mające powstać w przyszłości umowa może dotyczyć korzystania z utworu tylko na tych polach eksploatacji, które są znane w chwili jej zawarcia
-zasada jest odpłatne przeniesienie praw majątkowych nieodpłatny charakter przeniesienia musi wyraźnie wynikać z treści umowy, w przeciwnym razie przysługuje wynagrodzenie za korzystanie z utworu współtwórcy!! Na każdym odrębnym polu eksploatacji
Jeżeli umowa nie zawiera wyraźnego postanowienia o przeniesieniu praw majątkowych
UMOWA licencyjna obejmuje upoważnienie do korzystania z utworu podkreślonej w zakresie oznaczonych polach eksploatacji Licencja upływa z czasem 5 lat bywa ze strony postanowią inaczej- wyróżniamy licencje wyłączną i nie wyłączną. Licencja wyłączna jeden licencjo no biorca jest wyłącznie uprawniony do korzystania z utworu w określonym zakresie licencja ta wymaga formy pisemnej pod wyborem nie ważności
Licencja nie wyłączną polega na tym ze twórca ma możliwość udzielania licencji kilku osoba w tym samym zakresie forma jest dowolna
7.Po śmierci twórcy może wystąpić o ochronę praw autorskich osobnych:
*osoba wskazana przez twórcę w testamencie, jeśli nie uczynił tego z roszczeniem mogą wystąpić: małżonek, a w razie jego braku kolejno: zstępni (dzieci wnuki prawnuki), rodzice, rodzeństwo zstępni rodzeństwa.
*Stowarzyszenie twórców właściwe ze względu na rodzaj twórczości lub organizacja zbiorowego zarządzanie prawami autorskimi, która zarządzała prawami zmarłego twórcy.
8. Uprawnienia legalnego dysponenta programu komputerowego. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej to ON może bez zgody twórcy zwielokrotnić program w całości lub w części, a także tłumaczyć, przystosowywać i zmieniać go w zakresie, w jakim jest to niezbędne do korzystania z programu zgodnie z jego przeznaczeniem. Do działań tego rodzaju należą:
*zwykłe stosowanie programu na komputerze
*poprawianie błędów
* testowanie programu z punktu widzenia zakażenia wirusami i ich usuwanie
* zmienianie parametrów programu wywołane zmianą przepisów, standardów, wymogów,
* dostosowanie programu do nowszej wersji sprzętu
* integrowanie programu z innymi stosowanymi programami
10.Wynalazek;cechy; aby wynalazek nadawał się do opatentowania musi:
>>być nowy(jest nowy jeżeli nie należy do stanu techniki=jest to wszystko co przed datą zgłoszenia zostało udostępnione do powszechnej wiadomości w formie ustnego lubi pisemnego opisu, przez stosowanie wystawienia lub ujawnienia w inny sposób.);
>>mieć poziom wynalazczy=>dla znawcy z danej dziedziny nie wynika w sposób oczywisty ze stanu techniki, czyli jest dla niego zaskoczeniem;
>>mieć przemysłową stosowalność(oznacza, że wynalazek nadaje się do uzyskania seryjnie produktu lub wykorzystania w sposób w rozumieniu technicznym jakiejkolwiek działalności przemysłowej nie wykluczając rolnictwa).
12.Pierwszeństwo do patentu:
*podstawowym sposobem oznaczenia kto ma pierwszy prawo do patentu gdyby co najmniej dwie osoby zgłosiły to samo rozwiązanie jest data wpłynięcia zgłoszenia do urzędu patentowego.
*można wysłać zgłoszenie faksem i urząd patentowy uzna to za datę zgłoszenia pod warunkiem, że w ciągu 30 dni od nadania faksu dostarczy się oryginał zgłoszenia. Termin ten w razie przekroczenia nie może być przywrócony. Jeżeli zgłoszenie przesłane faksem jest nieczytelne lub nie jest tożsame z dostarczonym oryginałem za datę zgłoszenia uznaje się dzień w którym wpłyną oryginał.
-Pierwszeństwo z Wystawy: oznacza się według daty wystawienia wynalazku na wystawie międzynarodowej oficjalnej lub oficjalnie uznanej jeżeli zgłoszenie w urzędzie patentowym tego wynalazku zostanie dokonane w ciągu 6 miesięcy od daty wystawienia. Trzeba dołączyć dowód wystawienia wynalazku od organizatora wystawy.
-Pierwszeństwo z konwencji: polega na ustaleniu go według zasad określonych w umowach międzynarodowych według daty pierwszego prawidłowego zgłoszenia wynalazku w państwie, które podpisało daną umowę, jeżeli od tej daty zgłoszenie w urzędzie patentowym zostanie dokonane w ciągu 12 miesięcy.
13.Zgłoszenie wynalazku do ochrony:
Zgłoszenie powinno zawierać:
1. podanie zawierające co najmniej oznaczenie zgłaszającego, określenie podmiotu zgłoszenia oraz wniosek o udzielenie patentu,
2. opis wynalazku ujawniający jego istotę; powinien przedstawiać wynalazek na tyle jasno i wyczerpująco, aby znawca z danej dziedziny mógł go urzeczywistnić,
3. zastrzeżenia patentowe - powinny być w całości poparte opisem wynalazku i określać w sposób zwięzły przez podanie cech technicznych rozwiązania zastrzegany wynalazek oraz zakres żądanej ochrony patentowej (część znamienna zgłoszenia),
4. skrót opisu zawierający zwięzłą i jasną informację określającą przedmiot zgłoszenia, jego cechy charakterystyczne i wskazanie jego przeznaczenia,
5. rysunki - jeśli jest to niezbędne do zrozumienia wynalazku,
6. pełnomocnictwo - jeśli twórca dokonuje zgłoszenia przez rzecznika patentowego.
14.Nie publikuje się informacji w biuletynie Urzędu Patentowego o wynalazkach tajnych (dotyczących obronności i bezpieczeństwa państwa) i tych, których zgłoszenia zostały odrzucone.
(W przypadku wynalazków tajnych twórca nie uzyskuje patentu na wynalazek.)
15.Licencje:
*otwarta: osoba która otrzyma patent składa oświadczenie, że udzieli licencji każdemu zainteresowanemu, na podstawie oświadczenia, które nie podlega zmianie, opłaty za ochrone o połowe niższe, opłata licencyjna nie może być wyższa niż 10% zysków netto.
*dorozumiana: określenie na domniemanie, że wynik prac badawczych, lub podobnych wykonanych na zamówienie podmiotu zawiera wynalazek. Domniemywa się, że wykonawca prac udziela licencji przekazując wyniki.
*przymusowa: w określonych przez prawo sytuacjach, odpłatnej licencji niewyłącznej na czas określony na dany patent udzielić może Urząd Patentowy niezależnie od zgody uprawnionego z patentu. W której określa zakres, czas trwania, szczegółowe warunki jej wykonywania, wysokość opłaty licencyjnej oraz sposób i termin jej zapłaty.
Na wniosek zainteresowanego decyzja o udzieleniu licencji przymusowej może być zmieniona ale nie wcześniej niż przed upływem dwóch lat. Sytuacje te to:
a)Stan zagrożenia bezpieczeństwa Państwa;
b)Nadużywanie patentu przez osobę uprawnioną;
c)Uniemożliwianie przez uprawnionego zaspokojenia potrzeb rynku krajowego ze względu na istnienie patentów zależnych (wtedy udzielana jest licencja wzajemna).
16.Konwencja o Europejskim Patencie Narodowym z 1973r.:
1.Zgłoszenie w języku angielskim, niemieckim lub francuskim.
2.Zgłoszenie może składać każdy, nawet z poza państw objętych tą konwencją.
3.Obywatel Polski chcąc uzyskać ochronę tym patentem składa zgłoszenie w polskim urzędzie patentowym.
4.W zgłoszeniu należy wskazać państwa w których chce się uzyskać ochronę. Decyzję o udzieleniu patentu europejskiego podejmuje europejski urząd patentowy. Jest ona wiąrząca dla wszystkich krajów wymienionych w zgłoszeniu.
5.Opłata za zgłoszenie wynosi 125€ i dodatkowo za każdy kraj wyznaczony w zgłoszeniu 75€ w ciągu 1 m-c od zgłoszenia.
6.Patent na 20 lat.
PCT (1970, Układ o Współpracy Patentowej - konwencja waszyngtońska):
1. Obywatel polski jest zobowiązany złożyć zgłoszenie w polskim urzędzie patentowym, który sprawdza wynalazek od strony formalnej, a następnie przesyła zgłoszenie do urzędu patentowych w państwach wskazanych w zgłoszeniu.
2.Każdy krajowy urząd patentowy podejmuje własną decyzję o przydzieleniu patentu. Zgłoszenia w tym trybie mogą dokona ć podmioty pochodzące z poza krajów objętych tą konwencją.