Zarządzanie.
Zarządzanie jest procesem planowania i organizowania grupy, społeczności w celu osiągnięcia celu.
Funkcje zarządzania:
Planowanie
Nadzorowanie
Koordynowanie
Kontrolowanie
Organizowanie
Podejście w zarządzaniu
Podejście- w zarządzaniu oznacza sposób postrzegania organizacji i sposobu jego kontrolowania.
Podejście klasyczne- podejście, które patrzy na wszystko obiektywnie, pozwala świadomie zmienić rzeczywistość.
Podejście modernistyczne- pozwala na poznanie rzeczywistości zmysłami, najczęściej wykorzystywane w edukacji.
Podejście postmodernistyczne- obiektywny charakter rzeczywistości zostaje zanegowany, świata nie można poznać porównując go z prawdziwym światem.
Prekursorzy zarządzania.
Taylor- system Taylora oparty jest na:
Badanie i precyzyjne ustalenia sposobu wykonania i czasu trwania każdej operacji produkcyjnej,
Upowszechnienie przez szkolenie wśród wszystkich robotników wzorcowych sposobów wykonania i nagradzania tych, którzy je stosują,
Konieczność podziału kadry kierowniczej.
Fayol- zasady Fayola:
Podział pracy
Autorytet
Dyscyplina
Jedność rozkazodawstwa
Jednolitość kierownictwa
Podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu
Sprawiedliwe wynagrodzenie
Centralizacja
Hierarchia
Ład
Ludzkie traktowanie pracowników
Stabilizacja personelu
Inicjatywa
Zgranie personelu.
Funkcje Fayola:
-Funkcje przedsiębiorstwa
1. techniczne
2. handlowe
3. finansowe
4. ubezpieczeniowe
5. rachunkowościowe
6. administracyjne
-Funkcje administracyjne
1. przewidywanie
2. organizowanie
3. rozkazywanie
4. koordynowanie
5. kontrolowanie
Ford- samochód dla wszystkich:
Produkcja masowa jest oparta na daleko idącym podziale pracy,
Wysokie płace,
Brak hierarchii.
Mayo
Gantt-
Czasowo-premiowy system płac,
Opracowanie ram czasowych, narzędzi, najlepszej metody wykonania pracy,
Premie,
Badanie metod i normowanie pracy obejmowało:
-rozłożenie czynności na elementy
-oddzielenie badania tych elementów,
-zebranie wyników badań.
Opracowanie wykresów pozwalających porównać faktyczny i planowany przebieg pracy, wykresy były w formie tabel, w których wpisywano ilość pracy i czas na jego wykonanie prezentowany w postaci pionowych linii oraz faktyczny stan wykonania, linie poziome.
Zalety wykresów:
-łatwa i skuteczna metoda planowania zadań,
-zrozumiałe przedstawienie faktów,
-minimalizacja czasu bezczynności i usuwania błędów w realizacji zadania,
-efektywne zarządzanie czasem przy realizacji zadania.
Adamiecki-
opracowanie nowej metody kontroli jakości blach kotłowych,
wynalezienie urządzenia do pomiaru deformacji walców
opracowanie harmonogramów
2 zadania organizatorskie:
-Ze wszystkich dostępnych możliwości należy wybrać czynniki o najlepszej charakterystyce ekonomicznej.
-Wykonywanie pracy przy użyciu harmonogramu, by skrócić czas jej wykonania.
Zwalczanie marnotrawienia czasu.
Dobór stanowisk pracy,
Wyższe wynagrodzenie zapewnia wyższą wydajność.
Weber- biurokracja idealna i bezbłędną formą organizacji
3 rodzaje legitymowanej władzy:
-racjonalna (legalna)
-tradycjonalna
-charyzmatyczna
Podejście systemowe.
Podejście systemowe- kładzie nacisk na związki między częściami organizacji. Organizacja jest traktowana jako jednorodny, celowy, otwarty system, który składa się z wzajemnie powiązanych części w taki sposób, że tworzą one pewną całość wyróżniającą się w otoczeniu. Podejście systemowe umożliwia kierownikowi spojrzenie na organizację jako na kompletny system, jak i również na część jego środowiska zewnętrznego. Teoria systemów wskazuje, że działanie każdej pojedynczego elementu organizacji wpływa na działanie wszystkich pozostałych.
Podejście sytuacyjne.
Organizacja rozpatrywana jako specyficzny podmiot w danym miejscu i czasie
Organizacja kształtowana w decydującej mierze przez jej otoczenie lub jego elementy
Organizacja reagująca na wpływy z zewnątrz- defensywnie, ofensywnie lub biernie
Podejście holistyczne.
Organizacja jako całość
Podejście wypracowane na podstawie nauk przyrodniczych
Każda zmiana powoduje zaburzenia całości
Działając lokalnie myśl globalnie
Podejście growe.
Organizacja jako wynik gry interesów
Działanie organizacji jako ciągła walka grup formalnych i nieformalnych
Gra między pracownikami
Gra między szczeblami organizacji
Gra między elementami organizacji
Podejście zasobowe.
Podejście zasobowe zakłada, że jeśli niektóre z zasobów i umiejętności organizacji:
Pozwalają na wykorzystywanie szans oraz zneutralizowanie zagrożeń
Są dostępne niewielkiej liczbie przedsiębiorstw
Są trudne do naśladowania
Otoczenie organizacji.
Bliższe- klienci, dostawcy, pośrednicy, akcjonariusze
Dalsze- administracja państwowa, sądy, parlament
Kultura organizacyjna.
Kultura organizacyjna- normy społeczne i systemy wartości stymulujące pracowników, właściwy klimat organizacyjny, sposób zarządzania, wymogi zachowania.
3 poziomy kultury organizacyjnej:
Widoczny, uświadomiony
Częściowo widoczny i uświadomiony
Niewidoczny i zwykle nieuświadomiony
Metody i narzędzia motywowania.
Motywowanie to proces świadomego i celowego oddziaływania na motywy postępowania ludzi poprzez stwarzanie środków i możliwości realizacji ich systemów wartości i oczekiwań dla osiągnięcia celu motywującego.
Koncepcje motywacji:
Teorie treści- nacisk na czynniki wewnętrzne
Teorie procesu- mówiąca o tym, w jaki sposób i za pomocą jakich celów
konkretny człowiek jest motywowany
Proces podejmowania decyzji.
Etapy procesu podejmowania decyzji:
Identyfikacja sytuacji decyzyjnej
Identyfikacja i zaprojektowanie wariantów decyzji
Ocena zaprojektowanych wariantów i wybór wariantu racjonalnego
Stworzenie warunków realizacji decyzji
Kontrola efektów podjętej decyzji.
Struktury organizacyjne.
Struktura organizacyjna- układ stanowisk i składających się z nich komórek organizacyjnych wewnątrz organizacji. Jest ona zazwyczaj w większych organizacjach ujmowana w schemat organizacyjny i wyznaczana jest przez szereg czynników, do których należą:
-formalizacja,
-departamentalizacja,
-centralizacja - decentralizacja,
-rozpiętość kierowania,
-podział pracy,
-linia podporządkowania.
Typy struktur organizacyjnych:
Struktura liniowa- każdy pracownik ma 1 przełożonego, charakterystyczna dla małych przedsiębiorstw. Kierownictwo prowadzi kontrole.
Struktura sztabowa- występują w niej eksperci, każdy pracownik otrzymuje polecenia tylko od jednego przełożonego. Występuje hierarchia.
Struktura funkcjonalna- występują działy funkcjonalne kierowane przez specjalistów, złamana zasada jedności rozkazodawstwa
Struktura macierzowa- komórki organizacyjne będące zespołami roboczymi ułożone są w macierzy, która określona jest na zasadzie dwuwymiarowego grupowania.
Struktura dywizjonalna- zmodyfikowana struktura sztabowo- liniowa, charakteryzuje się grupowaniem i integracją komórek organizacyjnych w duże, niezależne jednostki organizacyjne.