RZYM

I Rzym-powstanie i rozwój terytorialny państwa

1.Italia i jej mieszkańcy

a)Warunki naturalne Italii

-Półwysep apeniński, urozmaicona rzeźba terenu, w części północnej niziny, klimat śródziemnomorski korzystny dla rozwoju rolnictwa

b)mieszkańcy- Italicy

-ludy pochodzenia indoeuropejskiego, Rzym został założony na opszarze zamieszkiwanym przez plemię Latynów,

-etrusowie- lud nieznanego pochodzenia wyprzedzał cywilizacyjnie pozostałe plemiona

c)Legenda o założeniu Rzymu

-Romulus zakłada miasto na 7wzgórzach nad Tybrem 753 p.n.e

Na siedmiu wzgórzach Rzym piętrzy się 753

2.Ustrój i ekspansja Rzymu

a)Królestwo:

6 królów po Romulusie ostatni zostanie wygnany – Tarkwiniusz Pyszny rok wygnania 509- Rzym staje się republiką

b)Ekspansja Rzymian:

do IIIw. P.n.e podbój całego półwyspu w IIIw p.n.e rywalizacja o panowanie w Kartaginie- wojny Punickie

3.Wojny Punickie ich przebieg:

a) I wojna 264-241 p.n.e – Kartagina zmuszona do rezygnacji sycyli, ograniczenie floty

b) II wojna 218-202 p.n.e – marsz Hanibala przez Alpy, zwycięstwo nad Rzymem pod Kunnami w 216r p.n.e Scypion Afrykański wódz rzymski pokonuje wojska Kartaginy pod zamą w roku 202

c) III wojna 149-146r p.n.e- Scypion młodszy pokonuje Kartaginę burząc ludność sprzedaną w niewole

4.Organizacja Państwa:

a) Prowincje-były to obszary podporządkowane Rzymowi ludność płaciła podatki prowincjami zarządzali konsulowie

b)Podboje republiki

-Grecja

-Macedonia

-Galia

II Narodziny imperium Rzymskiego

1.Armia Rzymska podstawą ekspansji

a)Armia stała do której zaciąg co roku ogłaszali Konsulowie powoływani byli obywatele rzymscy w wieku od 17 do 46 roku życia

b) Podstawową jednostką był legion składający się z 30 manipułów w tym 3tys ciężko zbrojnych piechurów 1200 lekkozbrojnych i od 300-500 jeźdzców mniejszymi jednostkami legionu dowodzili oficerowie- trybuni centurioni

c) Zastosowanie nowoczesnej taktyki wpływało na szybkość rozwoju terytorialnego:

- w IIw p.n.e podbijają Grecje, Macedonie, Azje Mniejszą

197 p.n.e Cynosklefalian w połowie Iw p.n.e podbój Gali przez Cezara podbój Egiptu- 30r p.n.e

I r.n.e – zajęto Brytanie

Na przełomie I i II w.n.e podbój Dacji Armenii aż po Mezopotamię

2.Gajusz Juliusz Cezar pierwszy konsól, dożywotni dyktator. W latach 50 dokonał podboju Gali, należał do obozu populów. Zamordowany w Idy marcowe(15.03.44r p.n.e – Spisek senatu)

III. Ewolucja ustroju Rzymskiego- od monarchii do cesarstwa

1.Rzym monarchią:

-od Legendarnego powstania Rzymu państwem rządziło 7 królów z których ostatni Tarkwiniusz Pyszny w509 r p.n.e został wygnany

2.Ustrój republiki Rzymskiej:

-Ustrój ten wykształcił się po upadku ostatniego króla kiedy to władze w państwie przejęli patrycjusze (arystokracja rzymska sprawiająca wysokie urzędy publiczne)

Plebejusze-obywatele rzymscy pozbawieni praw publicznych, nie mieli dostępu do urzędów- wywalczyli prawo posiadania swojego przedstawiciela Trybuna Ludowego

Urzędy republikańskie

-konsulowie

-pretorzy

-cenzorzy

-senat i jego rola

3. Cesarstwo Rzymskie

IV. Romanizacja prowincji

1.Synkretyzm religijny-wierzenia zaczerpnięte pod wpływem Greków wraz z rozwojem terytorialnym elementy Religi wschodu kult przodków i bóstw opiekuńczych( Lary i Penaty)

2.Prawo Rzymskie i jego rozwój

a)prawo 12 tablic- najstarsze spisane prawo Rzymskie z V w p.n.e regulowało stosunki cywilne, wprowadzało system niewolnictwa jako podstawowe funkcjonowania społeczeństwa

b)Prawo Rzymskie stało się podstawowe dla kodeksów średniowiecznych

3.Technika i jej znaczenie w życiu Rzymian:

-wynalazki praktyczne

-akwedukty(wodociągi)

-termy(łaźnie)

-hypokastum (centralne ogrzewanie)

-beton-zastosowanie wypalanej cegły, budowa dróg mostów świątyń amfiteatrów łuki tryumfalne

4.Sentencje starożytnych Rzymian

Alea iacta Est- kości zostały rzucone

Veni Vidi Vici- przybyłem zobaczyłem zwyciężyłem

Et tu Drute conta me?- i Ty Brutusie przeciwko mnie

Scio nihil sire- wiem że nic nie wiem

Non Schole sed Vita disciumus- nie dla szkoły ale dla życia

Disce puer latinae lingua pulchna Est- ucz się łaciny bo jest piękna

Per aspera od ostra- przez trudy do gwiazd

Homo homini lumpes Est-człowiek człowiekowi wielkim jest

Non Hercules contra plures-i Herkules dupa kiedy ludzi kupa

Dura lex sed lex- ciężkie prawo ale prawo

Navigare necesse Est vivere non necesse- żeglowanie jest konieczne życie nie

Ubi tu Caus tibi ego Caja- gdzie Ty tam ja

V. chrześcijaństwa

Twórcą nowej religii monoteistycznej był Jezus Chrystus syn Maryi ur w Betlejem w 7r p.n.e