GRZYBy.
Grzyby drożdżopodobne (Candida, Malassezia, Cryptococcus).
Candida:
-wyst jako komensal i może być patogenem
-zmiany przez niego wywoływane dotyczą skóry i bł śl (np. biały nalot po kuracjach antybiotykowych)
-czynnikiem diagnostycznym w wykrywaniu Candida jest marker zwany mannanem. Jest to subst znajdująca się w ścianie kom i wydzielana do środ. Gdy stwierdzimy obecność mannanu we krwi, można podejrzewać infekcję.
-Grzyb wyizolowany ze skóry, bł śluz nie świadczy o procesie chorobowym, ale gdy stwierdza się zmiany (np. bolesne ogniska, białe naloty na skórze i bł śluz), to może być czynnik infekcyjny.
-W preparacie bezpośr obok blastospor stwierdza się też formę mycelialną, jest to postać charakterystyczna, świadcząca o patogenności szczepu.
-Gdy w narządach wewn stwierdzi się jakąkolwiek z form, będzie to świadczyło o procesie chorobowym wywołanym przez grzyb.
-Postać uogólniona towarzyszy niedoborom limf-T i leukopenii-brak granulocytów.
-Zmiany na skórze i bł śluz dotyczą głownie osobników młodych, u starszych wyst rzadko.
-Mogą powodować grzybicę paznokci i wymion.
-Kolonie są duże od białych, po kremowe, błyszczące, wypukłe i o charakterystycznym zapachu.
Identyfikacja Candida:
1.Test fi lamentacji-po wyizolowaniu kom grzyba, po 2h w białku jaja kurzego, lub surowicy możę wytwarzać pseudomyceny (kom z ogonkami). Gdy w preparacie mikroskopowym stwierdzimy obecność tych form, możę to być Candida albicans.
2.Candida albicans może wytwarzać chlamidospory i cymelium-pod mikroskopem widać na końcu strzępek duże, okrągłe twory. Chlamydospory nie kiełkują!!
3.Zymogram-zdolność do fermentacji. Przeprowadzany jest na 4 cukrach:maltoza, laktoza, sacharoza i galaktoza. Candida albicans nie ma zdolności fermentowania laktozy, a Candida pseudotropicalis nie fermentuje maltozy.
4.Auksanogram-test na zdolność asymilacji węgla z cukrów. C.albicans nie asymiluje węgla z laktozy a C.pseudotropicalis z maltozy.
Malassezia:
-Mają b.charakt ścianę kom (grubą, wielowarstwową, dużo lipidów a w większości ergosterol, ok. 10% stanowią białka).
-Grzyb mało poznany i nie wiadomo co wpływa na konwersję komensala w formę patogenną.
-Słabo fagocytowany przez fagocyty.
-NA ogół stwierdza się obecność przeciwciał, ale dlatego że grzyb jest komensalem, dlatego stwierdza się je u zdrowych osobników i nie mogą być markerem patogenności.
-Wytwarza kwas azelainowy i melaninę które hamują rodniki O2, co chroni kom grzyba przed wybuchem O2 i fagocytozą. Drugą subst ochronną są lipidy.
-Grzyb ten może być stosowany jako adiuwant.
-Może chronić przed zakażeniami bakteryjnymi, mobilizując ukł immunolog i akt dopełniacz. Może też działać supresyjnie na ukł immunolog hamując wydz cytokin prozapalnych.
-Wszystkie choroby u ludzi mają zaznaczone zmiany zapalne dlatego ze hamują wydzielanie tych cytokin.
-Możę być przyczyną dermatitis i zapalenia ucha zewn. U psów i kotów.
~M.pachydermatis:
-Może rosnąć na podłożu bez dodatku lipidów, wszystkie inne grzyby tego rodzaju są lipo zależne.
-Rośnie w T=32-37, inkubowana przez 3-7 dni.
-Kolonie drobne, szorstkie, matowe, koloru od ciemnokremowego do żółtego i brązowego, a wokół strefy wzrostu jest opalizujące pole.
-Ma słaby związek ze stałym podłożem. Na płynnym podłożu grzyb wykazuje aglutynacyjny typ wzrostu (grudki i kożuszek na podłożu).
-Wytwarza butelkowate blastospory, mają 1 miejsce z którego powst kom potomne.
-Wytwarza ureazę (Candida nie umieją).
-Mają właściwości proteo i lipolityczne-wytwarzają fosfolipazę, rozkładającą lecytynę.
Cryptococcus:
-Drożdżopodobny, szeroko rozpowszechniony.
-Wywołuje choroby u ludzi i różnych zwierząt, szczególnie u kotów. Ma powinowactwo do CUN.
-Wytwarza blastospory w otoczkach polisacharydowych, które 2-3x przekraczają średnicę własnej komórki.
-Rośnie w T=25-37, ale szczepy saprofityczne nie wykazują wzrostu w 37 stopniach, tylko w 25. NA podłożu rośnie od 48h do 6 tyg, szczepy saprofityczne rosną dłużej.
-Grzyb wytwarza kolonie podobne do kolonii drożdży-białe, z czasem zmieniają kolor na ciemniejszy, bo wytwarza melaninę, wypukłe, na początku śmietanowa te, ale gdy grzyb wytwarza otoczki, konsystencja staje się śluzowa.
-Grzyb wrażliwy na aktidiol, T powyżej 40 i środ zasadowe.
-Wytwarza ureazę, melaninę, rozkłada kreatyninę i inozytol.
-Rezerwuarem grzyba może być środowisko, ale najczęściej jest nim gołębi kał.
-Grzyb ten wyst w 2 odmianach: C.neoformas varietes neoformas i C.neoformas varietes Gatti.
-Gł czynnik wirulencji C.neoformas to zdolnośc wytwarzania otoczki polisacharydowej, która w org może oddzielać się od blastospory i ma wtedy zdolność łączenia się z przeciwciałami i absorbowania ich, co pozwala na przeżycie i kiełkowanie blastospor.
-Czynnikiem diagnostycznym jest wykrycie w org właśnie tych otoczek, które wyst tylko u osobników chorych a nie u nosicieli.
-Choroby związane z tym grzybem dotyczą płuc, jamy nosowej i CUN.
Dermatofity:
Trichophyton mentagrophytes:
-Najpowszechniejszy grzyb, atakuje ludzi i zwierzęta, ale przede wszystkim atakuje zwierzęta futerkowe.
-Na podłożu Sabourda rośnie 10-14dni. Ma duże kolonie o charakterystycznej, puszystej grzybni. Gdy wytwarzają się zarodniki staje się bardziej płaski, koloru od kremowego do ciemnobrązowego na spodzie.
-Mikrokonidia to dominująca forma zarodnikowa (drobne, łezkowate, leżą wzdłuż nitki mycellium). Mogą wyst makrokonidia (wielokomorowe cienko i grubościenne).
Microsporum canis:
-Często wyst u kotów, może też u ludzi.
-Powodują delikatne łuszczenie naskórka, ale nie wypadanie włosów.
-U ludzi objawia się czerwonymi, swędzącymi ogniskami, w mscach zetknięcia z chorym zwierzęciem.
-Na podłożu rośnie ok. 10-15dni, kolonie są płaskie, jasno żółte, z wierzchu pokryte pajęczynką.
-Makrokonidia to forma dominująca (wrzecionowate, grubościenne, brodawkowate i wielokomorowe).
Wywołujące grzybicę:
Aspergillus:
-Jest tu ok. 900gat, chorobotwórczy jest najczęściej Asp.fumigatus, ma on tzw oportunistyczny wzorzec patogenności, czyli muszą być czynniki pozwalające na rozwój grzyba. Bardzo wrażliwy jest drób (aspergiloza).
-Grzyb wyst powszechnie w środowisku i bierze udział w rozkładzie substancji roślinnych (siano, kiszonki).
-U zwierząt wnika najczęściej przez ukł oddechowy i pokarmowym u drobiu może się przenosić też przez jaja.
-Podczas pobierania materiału chorobowego i tkanek izoluje się najczęściej cymelium, formy zarodnikowe grzyb wytwarza wtedy gdy ma miejsce np. w workach powietrznych, zatokach, j.nosowej.
Aspergillus atakuje gł ukł oddechowy, u ptaków starszych choroba przebiega chronicznie- jest słabo wyrażona. Może wywoływać zmiany u innych zwierząt- u krów mogą być ronienia, zmiany w płucach u bydła i owiec, w j.nosowej u koni, psów i człowieka.
~Asp.fumigatus:
-Może rosnąć w T=37-50, ma b.małe konidia, wdychane z powietrzem mogą wnikać nawet do pęcherzyków płucnych. Konidia te wykazują wł hydrofobowe, ściśle przylegają do nabłonka, ułatwia to kolonizację.
-Grzyby te wytwarzają specyficzne enzymy (proteaza serynowa, aspartyllowa, metyloproteaza i fosfolipaza), umożliwiają one kolonizację w płucach. Wytwarza też rybonukleazę, niszczącą kom gospodarza, dysmutazę i katalazę-stanowią ochronę przed rodnikami O2 z wybuchu O2.
Gliotoksyna to metabolit i wykazuje działanie immunosupresyjne, hamuje układ fagocytarny (szczególnie makrofagi płucne), hamuje też akt limf, uszkadza nabłonki, co umożliwia penetrację tkanek.
-Działa inhibicyjnie na wzrost flory bakteryjnej, grzybiczej i na replikację wirusów.
-Asp może powodować tzw grzybicę/ASP inwazyjną, towarzyszy białaczkom, przeszczepom i przy zaburzonej fagocytozie.
~Asp. Terreus:
-Atakuje gł psy, szczególnie owczarki niemieckie.
-Izolowany jest z moczu, jest 2 postaciowy, w tkankach przy małym dostępie O2 wytwarza tzw aleurospory, które b.szybko powodują zmiany chorobowe, wytwarza też gliotoksynę, która wspomaga możliwości inwazji.
Mucor:
-Powoduje zygomykozy, ma powinowactwo do naczyń krwionośnych, powoduje choroby u osobników z obniżoną odpornością.
-Wytwarza powietrzne grzybnie, intensywnie się rozrasta, wytwarza zarodniki sporangialne, jest czynnikiem sprawczym grzybic, fungemii i zapaleń.
Geotrichum:
-Wyst w PP i atakują drogi pokarmowe zazwyczaj.
-Ma zdolność niszczenia aluminium.
-Kolonie są puszyste, żółto-kremowe o zapachu drożdży.
-Wytwarzają artrospory prostokątne, podłużne i walcowate.
Fusarium:
-Ma powinowactwo do nn krwionośnych.
-Jest producentem toksyn i oportunistą- wywołuje infekcje u osobników z obniżoną odpornością.
-Gdy zarodniki dostaną się do nn krwionośnych, kiełkują w cymelium i tworza zator!.
-Kolonie b.duże, pokrywają całą płytkę, kolor malinowy, powierzchnia puszysta, ale potem ją tracą, wytwarzają makrokonidia posegmentowane, w kształcie banana, są grubościenne i wielokomorowe.
Scapulariopsis:
-Pleśniak, ma słabe wł keratyno lityczne.
-Często powoduje grzybicę rogówki.
-Jest czynnikiem infekcji oportunistycznej, do org może dostać się przez drogi oddechowe, powodując grzybice płuc, lub przez uszkodzenie skóry, powodując grzybice narządów.
-Powoduje fungemie- grzybica atakuje wszystkie narządy, wywołuje zap wsierdzia, zatok.
-Kolonie beżowe, do brązowego, lekko puszyste, średnica do 2cm, z czasem robią się ziarniste.
-W mikroskopie można zobaczyć konidiofor, palczasto rozgałęziony i konidia spłaszczone w miejscu połączenia z konidioforem, okrągłe pobrużdżone uładające się w łańcuszki.