SŁANIE ŁÓŻKA PUSTEGO
Słanie łóżka jest czynnością, której poprawne wykonanie zapewnia pacjentowi wygodę, poczucie czystości i poprawę samopoczucia. Łóżko ściele sam pacjent zwykle 2 razy dziennie, a gdy pacjent nie dysponuje wystarczającymi możliwościami w tym zakresie, to słanie łóżka wykonuje pielęgniarka:
rano, podczas porannej toalety chorego,
wieczorem przed snem,
oraz w zależności od potrzeb, poprawienie pościeli w ciągu dnia.
Cel:
zapewnienie wygody, czystości, estetyki (poprawa stanu bielizny pościelowej),
kształtowanie nawyków higienicznych,
zapewnienie optymalnego samopoczucia chorego,
zapobieganie powikłaniom, przykurczom, odleżynom.
Niebezpieczeństwa słania łóżka z pacjentem:
- oziębienie pacjenta,
- zmęczenie pacjenta,
- urazy mechaniczne,
- rozejście się rany,
przemieszczenie, poluzowanie materiałów lub sprzętu zastosowanego u pacjenta, np. dreny, cewniki.
Powikłania mogące wystąpić podczas słania łóżka:
- odleżyny,
- uraz psychiczny,
- przykurcze kończyn,
- zakrzepica żył kończyn dolnych.
Zasady:
1. Zapoznanie się ze stanem pacjenta.
2. Wyjaśnienie pacjentowi istoty czynności, uzyskanie zgody na jej wykonanie.
3. Wykonywanie czynności z zachowaniem oszczędzającej kręgosłup pozycji ciała. Postawa ciała powinna być wyprostowana, zgięte kończyny dolne w stawie kolanowym, długie kroki, punkt ciężkości obciążenia blisko ciała. Łóżko podniesione na odpowiednią wysokość, jeżeli jest to możliwe.
5. W celu uniknięcia zbytecznego obciążenia pacjenta wykonywać pracę jak najmniejszą liczbą ruchów, w pracy we dwoje - ruchami wzajemnie skoordynowanymi, być zwróconą w kierunku, w którym wykonuje się czynność.
6. Obserwowanie pacjenta w czasie wykonywania czynności, utrzymywanie z nim kontaktu słownego.
7. Przestrzeganie zasad higieny:
higieniczne mycie rąk, przed i po wykonaniu czynności,
stosować odzież ochronną, unikać kontaktu zabrudzonej pościeli z ubraniem pielęgniarki,
nie dotykać rękami twarzy, włosów i ust podczas ścielenia łóżka,
unikać wzniecania kurzu,
unikać stykania się czystej bielizny z brudną,
umieścić brudną bieliznę w specjalnym pojemniku
STRUKTURA CZYNNOŚCI.
Czynności przygotowawcze.
I. Przygotowanie pielęgniarki.
1. Higieniczne mycie rąk.
II. Przygotowanie otoczenia, sprzętów (zestawu).
1. Przygotowanie rękawiczek.
III. Przygotowanie pacjenta.
Poinformowanie pacjenta o zamierzonej czynności.
Czynności właściwe.
1. Założenie rękawiczek przez pielęgniarkę.
Odstawienie szafki przyłóżkowej celem uzyskania bezpośredniego dostępu do łóżka.
Przystawienie krzesła w nogach łóżka, siedzeniem w stronę łóżka.
Opuszczenie wezgłowia łóżka.
Zdejmowanie poduszki (poduszek) i odłożenie na krzesło.
Obluźnienie pościeli z dwóch stron łóżka. Pielęgniarka stojąc z prawej strony u wezgłowia łóżka podkłada lewą rękę pod materac a prawą wysuwa całą pościel spod materaca, swobodnie w kierunku nóg łóżka, czynność powtarza z drugiej strony łóżka.
Zdejmowanie koca (rozkłada zawinięcia koca, chwyta oburącz pośrodku i odkłada na krzesło).
Odłożenie kołdry na krzesło:
- chwyta oburącz za dwa rogi dolne i dokłada je do rogów górnych kołdry,
- składa jeszcze raz w kierunku od dołu do góry,
- chwyta w połowie szerokości i odkłada na krzesło.
Zdejmowanie podkładów:
- chwyta prawą ręką górny róg, lewą ręką środek podkładu płóciennego, składa podkład w pół, zdejmuje z łóżka, składa jeszcze raz na pół i odkłada na krzesło (środkowym brzegiem w stronę łóżka),
- w ten sam sposób składa podkład frotte.
Zdejmowanie prześcieradła:
- wsuwa lewą rękę pod prześcieradło,
- unosi je lekko;
- prawą ręką chwyta prześcieradło nad ręką lewą płasko ściąga je z łóżka,
- prześcieradło odkłada na krzesło.
Odwracanie materaca w kierunku od nóg do głowy, płasko po łóżku.
Zasłanie prześcieradła (jedna strona łóżka):
- zabiera prześcieradło na ręce i nakłada je na łóżko, uważając, aby do materaca dotykała ta sama strona prześcieradła, co poprzednio.
- wyrównuje w nogach łóżka brzeg prześcieradła na równi z brzegiem materaca,
- nadmiar prześcieradła podciąga do wezgłowia, prześcieradło jest naciągnięte na cały materac,
- podkłada prawą rękę pod górny róg materaca, lewą ręką podsuwa pod wezgłowie łóżka zwisającą część prześcieradła,
- robi narożnik kopertowy tak, jak pokazuje to rycina 1,
- zwisającą część prześcieradła z boku łóżka podkłada pod materac, naciągając prześcieradło pośrodku i w dole łóżka.
Gdy prześcieradło jest długie, w nogach łóżka wykonuje się także narożnik kopertowy.
Zasłanie podkładu frotte (jedna strona łóżka):
- podkład ceratowy układa na łóżku na wysokości dolnego brzegu poduszek, środkiem na linii środkowej łóżka,
- bierze zrolowaną wierzchnią część podkładu oburącz za końce tak, aby grzbietowa część dłoni była widoczna i mocuje pod materacem.
Zasłanie podkładu płóciennego (tak jak podkład frotte/ceratowy). Gdy podkład płócienny jest szeroki to można zasłać go w następujący sposób:
- podkład układa na łóżku na wysokości dolnego brzegu poduszek, środkiem na linii środkowej łóżka,
- jedną ręką chwyta z góry wierzchnią część podkładu w połowie jego długości i mocuje go pod materacem,
- ręką lewą z góry chwyta zrolowany górny róg podkładu, prawą przytrzymuje środek podkładu i mocuje pod materacem,
- ręką prawą z góry chwyta dolny róg podkładu, lewą przytrzymuje środek podkładu i mocuje pod materacem,
- wyrównuje podkład płócienny.
Porządkowanie prześcieradła, podkładu ceratowego i płóciennego po drugiej stronie łóżka (pielęgniarka powtarza te same czynności).
Powrócenie na drugą stronę łóżka.
Zasłanie kołdry (koca w poszwie):
- nabiera na ręce koc w poszwie,
- układ go u wezgłowia w odległości ok. 20 cm od górnej krawędzi materaca,
- rozkłada koc na całe łóżko w kierunku nóg łóżka,
- brzeg boczny kołdry zakłada pod spód na równi z materacem (chwyta oburącz z góry kołdrę na końcu kołdry i pośrodku, zaczynając od góry kołdry, powtarza tę czynność jeszcze raz przesuwając uchwycenie kołdry w jej dole).
17a. Założenie drugiego koca w nogach łóżka (jest to modyfikacja słania łóżka i wykonywana jest wtedy gdy, np. pacjent jest mobilizowany do większej aktywności dziennej).
Uporządkowanie kołdry i koca z drugiej strony łóżka.
Ułożenie poduszek (kolejno strzepuje poduszki i układa je płasko u wezgłowia):
- pierwszą z poduszek układa strzepanym pierzem w kierunku nóg łóżka,
- drugą poduszkę pierzem strzepanym w kierunku wezgłowia łóżka.
Założenie kapy (narzuty) na łóżko (modyfikacja słania łóżka stosowana, np. w domach pomocy społecznej).
Czynności końcowe (porządkowe).
I. Postępowanie z pacjentem.
1. Sprawdzenie wygody pacjenta.
II. Uporządkowanie sprzętu, materiałów, otoczenia.
1. Przystawienie uporządkowanego stolika do łóżka i sprawdzenie porządku na nim.
2. Odstawienie krzesła.
3. Uporządkowanie zestawu, odłożenie tacy na miejsce.
III. Czynności końcowe wykonywane przez pielęgniarkę.
1. Zdejmowanie rękawiczek.
2. Higieniczne mycie rąk.
3. Dokumentowanie wykonanej czynności (wpisanie do karty pacjenta).
Bibliografia:
Podstawy pielęgniarstwa tom II
Pod redakcją: Barbara Ślusarska, Danuta Zarzycka, Kazimiera Zahradniczek