DE POLONIA PATRIA NOSTRA

Magister pueris et puellis chartam monstrat et: „En - -inquit - Polonia patria nostra est. Nos Poloni in Polonia habitamus. Polonis finitimi sunt: incolae Germaniae, Bohemiae, Slaviae et populi, qui in Lithuania, Alba Russia, Ucraina habitant. Patria nostra pulchra est. Poloni patriam amant. Multi fluvii in Polonia sunt. Vistula, fluviorum Polonorum regina, fluvius latus et pulcher est. Etiam silvae magnae et pulchrae terram nostram ornant. Varsovia, Cracovia, Posnania, Wratislavia Polonis carae sunt. Poetae Polonorum non soloum

de Ctracovia et Varsovia fabulas multas narrant, sed etiam gloriam patriae nostrae celebrant.

Multi incolae Poloniae agricolae, fabri, operarii, nautae sunt. Agricolae in agris laborant, terram arant; nautae periti navigant, fabri et operariii et nqautae patriae divitias parant et patriae prosunt.

Patriam amamus, non quia magna est, sed quia nostra. Errant, qui affirmant: “Ibi patria, ubi bene”, sed “ Errare humanum est”.

( O.Jurewicz, L. Winniczuk..., Język łaciński. ... s. 36)

RARUS FORTUNA SUA CONTENTUS

Numquam fortuna nostra contenti sumus. Agricola fortuna sua contentus non est, nautae fortunae invidet. „Beatus es, nauta, - inquit - multas terras visitas, divitias magnas habes. Ego miser sum, semper laboro, fatigatus iam sum, numquam otium mihi est”. Tum nauta: „ Tu, agricola, beatus es: in casa tua habitas, pericula non times, vitam securam agis. Ego autem ventos et procellas semper timeo. Numquam securus sum”. Tum deus apparet et: „ En, ego - inquit - fortunam vestram muto. Tu , nauta, agrum ara, agricola es! Tu autem, agricola, navigium conscende et divitias para! Nauta agricolam, agricola nautam spectat, et nauta et agricola vitam suam laudare student. Agricola in casa manet, nauta navigium conscendit. Saepe aliena nobis -placent. Notum est proverbium Polonorum: Aliena laudatis, vestra ignoratis.

Verba docent, exempla trahunt.

Non scholae, sed vitae discimus.

Per aspera ad astra.

Festina lente.

Otia post negotia.

Errare humanum est.

Historia magistra vitae.

Ibi victoria , ubi concordia.

Verae amicitiae sempiternae sunt.

DE NAUTIS ET AGRICOLIS

In Italia antiqua multi agricolae nec non multi nautae erant. Opulentus vir Romanus non laborabat, sed servi agros domini arabant, hortum atque iumenta curabant. Vir rusticus, qui parvum agellum habebat, magna cura laborare debebat; liberos quoque arare docebat. Filii et filiae agricolae in agris et in horto laborabant, agricola enim unum aut duos tantum servos habebat.

Nautae in Alienas terras navigabant, frumentum advehebant et incolis Romae vendebant, magnas divitias sibi parabant. Divitiae tamen magnas curas et magna pericula nautis praebebant.

Agricolae et nautae antiqui multos deos et multas deas colebant. Agricolae deis deabusque agrorum sacrificabant, nautae Neptuno, Oceani et fluviorum deo, equuos et tauros mactabant et Mercurium, mercaturae deum, colebant.

( ibid. pp. 40, 44)

---