RYNEK FINANSOWY - rynek, na którym zawierane są transakcje finansowe, dzieli się na rynek pieniężny i rynek kapitałowy.
Rynek kapitałowy - segment rynku finansowego, tworzony przez transakcje instrumentami finansowymi długoterminowymi (najczęściej są to akcje i obligacje o terminie zapłaty dłuższym niż jeden rok).
Rynek pieniężny - segment rynku finansowego, tworzony przez transakcje instrumentami finansowymi o terminie wykupu do jednego roku (najczęściej są to bony skarbowe).
GIEŁDA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH - jeden z podmiotów gospodarki, wyspecjalizowany rynek, na którym przeprowadzane są obroty (transakcje kupna lub sprzedaży) ściśle określonymi wartościami np. akcjami.
W Polsce Giełda Papierów Wartościowych działa w Warszawie
od 1991 roku, założycielem giełdy był Skarb Państwa.
BESSA - utrzymujący się przez dłuższy czas spadek kursów papierów wartościowych na giełdzie.
HOSSA - utrzymujący się przez dłuższy czas wzrost kursów papierów wartościowych na giełdzie.
GIEŁDA TOWAROWA - instytucja organizująca handel towarami masowymi, jednorodnymi jakościowo, spełniającymi określone wymogi - obraca się tu dokumentami własności towarów, nie bezpośrednio towarami.
CEDUŁA GIEŁDOWA - oficjalny wykaz cen akcji zwanych kursami, publikowany codziennie przez giełdy.
PAPIERY WARTOŚCIOWE - dokumenty reprezentujące prawa majątkowe przysługujące ich właścicielom, akcje, czeki, obligacje, weksle, listy zastawne - będące przedmiotem obrotu na giełdzie.
Podział:
papiery wartościowe udziałowe
papiery wartościowe dłużne.
AKCJA - papier wartościowy stwierdzający udział jej właściciela w kapitale spółki akcyjnej, uprawnia do uczestnictwa w podziale zysków spółki w formie dywidendy, oraz podziale majątku spółki w razie jej likwidacji.
Wyróżnia się
akcje zwykłe,
uprzywilejowane,
na okaziciela
imienne.
Akcja ma wartość (cenę):
nominalną - jednostka kapitału akcyjnego spółki, podana na świadectwie depozytowym,
emisyjną - po której przeprowadza się subskrypcję (emisja otwarta),
rynkową (bieżącą) - po której można sprzedać akcje na giełdzie.
OBLIGACJA - papier wartościowy, stanowiący zobowiązanie emitenta (wystawcy) do wypłacenia jej posiadaczowi w danym terminie, określonej kwoty wraz z odsetkami.
W zależności od emitenta rozróżnia się obligacje:
skarbowe (państwowe),
instytucji finansowych,
samorządów terytorialnych,
przedsiębiorstw.
WEKSEL - papier wartościowy, dokument kredytowy, oznacza bezwarunkowe zobowiązanie do zapłaty sumy pieniężnej, w określonym terminie, określonej osobie lub okazicielowi, przez osobę podpisaną na wekslu.
Weksel własny (zwany prosty, sucha, sola) -wystawca zobowiązuje się zapłacić w oznaczonym czasie sumę pieniężną posiadaczowi weksla.
Weksel trasowany (inaczej ciągniony, trata) - wystawca weksla (trasant) poleca innej osobie (trasatowi) zapłacenie określonej sumy na rzecz osoby trzeciej (remitentowi). Weksel musi być przyjęty (akceptowany) przez trasata, złożeniem podpisu na wekslu.
Weksel wystawia się na oryginalnym blankiecie.
Awal - poręczenie osoby trzeciej, dodatkowa forma zabezpieczenia zapłaty sumy wekslowej.
CZEK - papier wartościowy, za pomocą którego wystawca rozporządza swoimi pieniędzmi złożonymi na koncie bankowym.
Czeki gotówkowe (zwykłe, kasowe), czeki rozrachunkowe, czeki podróżne.
Rynek papierów wartościowych może być pierwotny lub wtórny.
Na rynku pierwotnym przeprowadza się operacje wyłącznie przy emisji nowych akcji.
Rynek wtórny obejmuje transakcje kupna i sprzedaży akcji dokonywane między inwestorami.
Funkcje pieniądza:
miernik wartości,
środek wymiany,
środek tezauryzacji (przechowywania, gromadzenia),
środek płatniczy.
Zmiana wartości pieniądza:
Aprecjacja - wzrost siły nabywczej pieniądza krajowego.
Deprecjacja - spadek siły nabywczej pieniądza krajowego.
Denominacja - zmiana nominalnej wartości pieniądza (w wyniku reformy walutowej).
Dewaluacja - zmniejszenie wartości pieniądza krajowego w stosunku do innych walut,
Rewaluacja - wzrost wartości pieniądza w stosunku do innych walut.