Brakuje 15.10, 26.11, 10.12

01.10.2010

ZASADY FUNKCJONOWANIA I SYSTEMATYKA RYNKU FINANSOWEGO

• RYNEK- ogół stosunków pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w procesie wymiany

• 
  
  
  
  RYNEK

Produktów usług pracy kapitałów pieniężnych

• RYNEK FINANSOWY- obejmuje całokształt powiązań zachodzących pomiędzy instytucjami finansowymi, jednostkami gospodarczymi i gospodarstwami domowymi w zakresie gromadzenia i podziału środków pieniężnych

- pomiędzy uczestnikami rynku finansowego dokonywany jest transfer funduszy

- rynek finansowy jest składową systemu finansowego funkcjonującego w danym kraju

• SYSTEM FINANSOWY- mechanizm współtworzenia i przepływu siły nabywczej między niefinansowymi podmiotami gospodarczymi, w skład którego wchodzą:

1. 
   Instrumenty finansowe

2. Rynki finansowe + zasady określające ich funkcjonowanie

3. Instytucje finansowe

RYNEK FINANSOWY

• 
  Elementy mechanizmu rynkowego: podejście „a” podejście „b”

1. Towar = pieniądz instrumenty finansowe

2. Cena określająca wartość towaru = stopa procentowa

3. Strona podażowa = podmioty posiadające emitenci instrumentów

nadwyżki pieniądza finansowych

4. Strona popytowa = podmioty poszukujące inwestorzy

pieniądza

• PRZEPŁYW FUNDUSZY W SYSTEMIE FINANSOWYM

Pośrednicy finansowi

Inwestorzy Emitenci

Pożyczkodawcy-oszczędzający Rynki finansowe Pożyczkobiorcy-wydatkujący

• EFEKT TRANSFORMACJI NA RYNKACH FINANSOWYCH

Transformacja płynności w obciążone rynkiem prawa do dochodu

Pieniądz Instrumenty finansowe

PŁYNNOŚĆ DOCHÓD

• FUNKCJE RYNKU FINANSOWEGO

1. Transformacja płynności w dochody

2. Akumulacja i alokacja kapitału

3. Optymalizacja wykorzystania oszczędności w gospodarce krajowej

4. Obniżenie kosztów transakcyjnych

5. Łączenie przeciwstawnych interesów stron transakcji kapitałami pieniężnymi

6. Obrót środkami płatniczymi i funkcjonowanie systemu płatniczego państwa

7. Kontrola nad strumieniami pieniężnymi

• PODSTAWOWE PARAMETRY INWESTYCJI

1. Oczekiwana stopa zwrotu z inwestycji

2. Stopień ryzyka

- dochód inwestora jest ceną za ryzyko, które ponosi on z tytułu inwestowania w instrumenty finansowe

- im wyższy poziom ryzyka, tym wymagana jest wyższa stopa zwrotu

• BEZPIECZNE ISTRUMENTY FINANSOWE:

1. Obligacje skarbowe

• KONCEPCJE RYZYKA

NEGATYWNA POZYTYWNA

Ryzyko jest zagrożeniem wystąpienia strat Ryzyko to sytuacja, w której wynik

Przedsięwzięcia nie jest znany i będzie się

odchylał od wyniku oczekiwanego na plus

albo na minus

• RODZAJE RYZYKA

1. Rynkowe

2. Ryzyko płynności (związane z brakiem możliwości realizacji transakcji)

3. Ryzyko polityczne (ryzyko sytuacji politycznej)

4. Ryzyko kredytowe (związane z możliwością niewypłacalności strony transakcji)

5. Ryzyko prawne (związane ze zmianą systemu prawnego)

• CECHY RYNKÓW FINANSOWYCH

1. Płynność- gdy w dowolnym momencie możemy dokonywać transakcji. Zależy od głębokości rynku (ciągłość transakcji) i szerokości (elastyczności)

2. Efektywność - rynek jest efektywny gdy ceny instrumentów finansowych odzwierciedlają wszystkie dostępne inwestorom informacje. Zależy od częstotliwości obrotu, liczby uczestników rynku, konkurencji na rynku, zaufania do instytucji rynku finansowego.

3. Rzetelność - kwestia wiarygodności upublicznianych informacji i zaufanie do inwestorów i emitentów

4. Przejrzystość - związana jest z obowiązkiem informowania o realizacji transakcji, ale jest problem upubliczniania transakcji (instytucje odpowiedzialne za wiarygodność przekazywanych informacji)

• KLASYFIKACJA RYNKÓW FINANSOWYCH

1. Według pełnionych funkcji

- rynek walutowy

-rynek pieniężny

-rynek kapitałowy

-rynek kredytowy

-rynek pozabilansowych instrumentów finansowych

2. Według przedmiotu transakcji

-rynek walutowy

-rynek instrumentów wierzytelnościowych

-rynek instrumentów własnościowych

-rynek instrumentów pochodnych

3. Według okresu zapadalności zobowiązania finansowego

Rynek finansowy

Rynek pieniężny Rynek kapitałowy

(krótkoterminowy, termin (termin zapadalności powyżej 1 roku)

zapadalności do 1 roku)

Rynek międzybankowy Rynek bankowych instr. finans.

Rynek pozabankowy Rynek papierów wartościowych

4. Według charakteru instrumentów finansowych

Rynek finansowy

Rynek pieniądza bankowego Rynek papierów wartościowych

Rynek kredytu krótkoterminowego RPW krótkoterminowych

Rynek depozytów bankowych RPW długoterminowych

Rynek kredytu długoterminowego

5. Według podmiotów organizujących

Rynek finansowy

Rynki organizowane przez instytucje Rynki organizowane przez niedepozytowe

depozytowo-kredytowe instytucje pośrednictwa finansowego

Rynek usług depozytowych Rynek usług leasingowych

Rynek kredytów i pożyczek bankowych Rynek papierów wartościowych

Rynek usług ubezpieczeniowych

Rynek usług factoringowych

Rynek funduszy inwestycyjnych

6. Według stopnia formalizacji

- rynek zinstytucjonalizowany

- rynek niezinstytucjonalizowany

7. Według wartości pojedynczej transakcji

- rynek hurtowy

-rynek detaliczny

8. Według momentu realizacji transakcji

- rynek kasowy

- rynek terminowy

9. Według sposobu wykorzystania instrumentów finansowych

-rynek pierwotny

-rynek wtórny

j) Według zasięgu transakcji finansowych i zakresu ich kontroli

Rynek finansowy

Rynek wewnętrzny Rynek zewnętrzny

Lokalny Międzynarodowy Globalny

08.10.2010

INSTRUMENTY FINANSOWE- DEFINICJE I KLASYFIKACJA

• INSTRUMENTY FINANSOWE- to forma zobowiązania pieniężnego jednego podmiotu gospodarczego wobec drugiego

• Zobowiązania pieniężne na rynku finansowym mogą występować w dwóch formach:

-zapis księgowy

-papier wartościowy

• Definicja INSTRUMENTU FINANSOWEGO według ustawy o rachunkowości (art. 3 ust. 1 pkt.23)

„(…) kontrakt, który powoduje powstanie u jednej ze stron aktywów kapitałowych i zobowiązania finansowego albo instrumentu kapitałowego u drugiej ze stron (…)”

Aktywa finansowe-> po stronie inwestora

Zobowiązania finansowe, instrumenty kapitałowe-> emitent

• Definicja INSTRUMENTU FINANSOWEGO według ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (art. 2)

„Instrumentami finansowymi są:

1. Papiery wartościowe (np. akcje, obligacje, bony pieniężne etc.)

2. Nie będące papierami wartościowymi:

1. Tytuły uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania (np. w funduszach otwartych)

2. Instrumenty rynku pieniężnego (np. lokaty, kredyty)

3. Finansowe kontrakty terminowe oraz umowy forward i swapy

4. Opcje (np. walutowe)

5. Towarowe instrumenty pochodne

• Funkcje instrumentów finansowych:

1. Pożyczkowa (pozyskiwanie środków od podmiotów z nadwyżkami)

2. Płatnicza (wykorzystywanie zamiast pieniądza np. czeki)

3. Obiegowa (coś co ktoś nam zapłacił możemy wykorzystać dalej)

4. Gwarancyjna (np. weksle, poręczenia, zabezpieczenia)

5. Legitymacyjna (instrument finansowy zawiera w sobie prawo do dysponowania innymi aktywami)

• Cechy instrumentów finansowych

1. Płynność (zdolność instrumentu do zamiany na gotówkę i na odwrót)

2. Rentowność (oczekiwana stopa zwrotu z inwestycji)

3. Podzielność (związana z minimalną wartością jednostkową instrumentu, którą możemy zamienić na gotówkę np. 1 zł, 1000 zł etc.)

4. Zamienność (możliwość zamiany jednego instrumentu na drugi np. obligacji na akcje)

5. Złożoność (instrumenty mogą składać się z kilku mniejszych instrumentów np. akcje z prawami pierwszeństwa)

6. Termin zapadalności (okres ważności instrumentu finansowego)

7. Waluta (denominacja może nastąpić w różnych walutach)

• 
  KLASYFIKACJA INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH

Instrumenty finansowe

Transfery kapitału Transfer ryzyka

Instrumenty dłużne instrumenty pochodne

Instrumenty hybrydowe (np. obligacje

zamienne na akcje)

instrumenty udziałowe

1. Klasyfikacja według segmentów rynku finansowego:

-instrumenty finansowe rynku pieniężnego (np. bony skarbowe)

- instrumenty finansowe rynku kapitałowego (np. obligacje, akcje)

- instrumenty finansowe rynku walutowego

- instrumenty finansowe ryku instrumentów pochodnych (np. opcje, futures, forward)

2. Klasyfikacja według emitenta (wystawcy)

Instrumenty finansowe emitowane przez:

- Monetarne instytucje finansowe (np. banki)

- Niemonetarne instytucje finansowe (np. firmy ubezpieczeniowe, fundusze emerytalne, firmy leasingowe)

- Instytucje niefinansowe (przedsiębiorstwa)

- Instytucje administracji centralnej

- Instytucje administracji samorządowej

3. Klasyfikacja według rodzaju zawartych praw majątkowych

- Wierzytelnościowe (dłużne - np. obligacje, bony skarbowe)

- Własnościowe (np. akcje, udziały, kwity depozytowe, certyfikaty inwestycyjne)

- Zawierające uprawnienia do dysponowania rzeczą

4. Klasyfikacja według sposobu regulacji obrotu i sposobu przenoszenia praw (jak łatwo je przenieść)

-Imienne (Recta) (mogą być przenoszone tylko w drodze cesji i wydania dokumentów np. kredyt bankowy)

-Na zlecenie (przenoszone w drodze indosu i wydania dokumentów np. weksle, czeki)

-Na okaziciela

5. Klasyfikacja według sposobu emisji

- instrumenty finansowe w obrocie publicznym (kontrolowany i regulowany przez instytucje nadzorcze przez co ryzyko jest mniejsze np. rynek giełdowy)

- w obrocie prywatnym (nie jest nadzorowany przez instytucje nadzoru finansowego)

-nieprzeznaczone do obrotu (np. losy loteryjne, cegiełki, etc.)

6. Klasyfikacja według terminu zapadalności

- bez określonego terminu zapadalności (np. renty wieczyste, obligacje wieczyste, akcje bez terminu ważności)

- długoterminowe (powyżej jednego roku, instrumenty rynku kapitałowego)

- Krótkoterminowe (termin zapadalności do 1 roku, instrumenty rynku pieniężnego)

7. 
   Klasyfikacja według sposobu wykupu

Instrumenty finansowe

Niepodlegające wykupowi Podlegające wykupowi

Wykup na żądanie Wykup rozłożony wykup w jednym

wierzyciela w czasie momencie

np. depozyty bankowe np. kredyt ściśle określony

można zamienić na spłacany termin wykupu

gotówkę w dowolnym w latach np. obligacje

momencie

8. 
   Klasyfikacja według rodzaju dochodu oferowanego inwestorom

Instrumenty finansowe

Dochód umowny Dochód kapitałowy

(różnica pomiędzy ceną kupna instrumentu a sprzedaży)

Stały odsetkowy Przynoszące dochód

(np. depozyty o stałej stopie procentowej) kapitałowy (np. akcje)

Zmienny odsetkowy

(instrumenty ze zmienną stopą procentową) Nieprzynoszące dochodu

Nieokreślony (np. dywidenda lub akcje) kapitałowego (np.kredyty)

Bez dochodu umownego (np. gotówka)

• STRUKTURA I ORGANIZACJA RYNKU FINANSOWEGO W POLSCE

Rynek papierów wartościowych

Rynek pierwotny Rynek wtórny

oferta prywatna oferta publiczna obrót obrót

niezorganizowany zorganizowany

alternatywny rynek

system obrotu regulowany

rynek giełdowy rynek pozagiełdowy

• ARCHITEKTURA RYNKU KAPITAŁOWEGO W POLSCE

Komisja Nadzoru Finansowego

Krajowy Depozyt

Papierów Wartościowych Giełda Papierów

Wartościowych

Bank Rozliczeniowy (NBP)

Inwestorzy Instytucjonalni Członkowie Giełdy

Inwestorzy indywidualni Emitenci

Bond Spot

• UCZESTNICY RYNKU FINANSOWEGO

- Emitenci papierów wartościowych- przedsiębiorstwa, Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego

- Pośrednicy- firmy inwestycyjne, maklerzy i doradcy inwestycyjni

- Inwestorzy indywidualni lub instytucjonalni- osoby fizyczne, przedsiębiorstwa, banki, fundusze inwestycyjne

- Instytucje organizujące i nadzorujące rynek finansowy- Komisja Nadzoru Finansowego, Giełda Papierów Wartościowych, Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych

• POŚREDNICY NA RYNKU FINANSOWYM

- Pełnią funkcje organizacyjno-rozliczające i regulacyjno-kontrolne

- Świadczone usługi:

a) organizacja emisji papierów wartościowych

b) udzielanie gwarancji emisji papierów wartościowych

c) realizacja zleceń, prowadzenie rachunków, doradztwo inwestycyjne, udzielanie kredytów na zakup papierów wartościowych etc.

22.10.2010

RYNEK MIĘDZYBANKOWY

• RYNEK MIĘDZYBANKOWY

-to rynek wolnych środków płynnych systemu bankowego

-jego wielkość zależy od wielkości nadwyżek ponadobowiązkowych rezerw gotówkowych banków komercyjnych

-nadwyżki te banki mogą lokować w papierach wartościowych emitowanych przez bank centralny lub inne banki lub pożyczać je innym bankom

-termin zapadalności zawieranych transakcji wynosi od jednego dnia do jednego roku

• DZIAŁANIA BANKÓW KOMERCYJNYCH NA RYNKU MIĘDZYBANKOWYM

-regulowanie płynności własnej banków komercyjnych

-prowadzenie planowania finansowego w bankach komercyjnych

-zwiększenie stopnia niezależności od kredytu refinansowego Banku Centralnego

-prowadzenie operacji na instrumentach finansowych rynku międzybankowego w celu zwiększenia dochodowości banków (operacje arbitrażowe - wykorzystujących różnic cen instrumentu na rynkach i operacje spekulacyjne - przewidywanie zmiany ceny)

• ZARZĄDZANIE PŁYNNOŚCIĄ

- na rynku międzybankowym pod wpływem podaży i popytu na pieniądz Banku Centralnego równoważony jest stan aktywów i pasywów bieżących banków komercyjnych

- banki komercyjne o ujemnej pozycji płynności rynku międzybankowego pozyskują chwilowo brakujące im środki pieniężne

- banki komercyjne o dodatniej pozycji płynności zaopatrują rynek międzybankowy w pieniądz

• SEGMENTY RYNKU MIĘDZYBANKOWEGO

1. Rynek transakcji o charakterze lokacyjnym

-zabezpieczone lokaty bankowe

-niezabezpieczone lokaty bankowe

2. Rynek krótkoterminowych instrumentów dłużnych o charakterze zbywalnym (bony pieniężne i bony skarbowe)

• 
  INSTRUMENTY RYNKU MIĘDZYBANKOWEGO

Instrumenty rynku międzybankowego

Podstawowe Szczegółowe

Depozyty międzybankowe Certyfikaty Operacje Rynek

Depozytowe Otwartego Pieniężny

Rynku

• DEPOZYT MIĘDZYBANKOWY- transakcja polegająca na przejęciu lub udzieleniu przez jeden bank drugiemu określonej kwoty środków pieniężnych na określony czas, przy określonej stopie procentowej

- podstawowy rodzaj- lokaty niezabezpieczone

- inne- lokaty zabezpieczone walutami (fx swaps) lub papierami wartościowymi (repo i BSB/SBB)

• ZNACZENIE RYNKU LOKAT MIĘDZYBANKOWYCH

- stopy procentowe kształtujące się na tym rynku traktowane są jako rynkowa cena pieniądza

- pozwala regulować płynność sektora bankowego

-WIBOR wzmacnia bezpośrednio cenę kredytu dla klientów zaciągających w bankach kredyty o zmiennym oprocentowaniu

- bezpośredni związek pomiędzy stopami procentowymi Banku Centralnego a stopami WIBID i WIBOR

• ORGANIZACJA TRANSAKCJI

- rynek nieregulowany OTC (Over The Counter Market)

-dealerzy banków kontaktują się bezpośrednio w celu zawarcia transakcji

- transakcje zawierane są elektronicznie lub za pośrednictwem elektronicznej platformy „Reuters”

- stopy procentowe kwotowane są w punktach bazowych do drugiego lub czwartego miejsca po przecinku, 1 pkt = 100 pkt. Bazowych

• TYPY LOKAT MIĘDZYBANKOWYCH

1. 
   TYPU CALL 2) TERMINOWE

- nie mają uzgodnionego ostatecznego - uzgodniony termin zapadalności

terminu zapadalności (to bank decyduje - lokaty mogą być krótkoterminowe lub

o terminie lokaty) długoterminowe

- termin wypowiedzenia wynosi od - powszechne instrumenty rynku

24 h do 48 h międzybankowego

• RODZAJE LOKAT MIĘDZYBANKOWYCH

KRÓTKOTERMINOWE DŁUGOTERMINOWE

- O/N (overnight)- jeden dzień - 3 M- trzy miesiące

- T/N (tommorow next) -jeden dzień - 6 M

- S/N (spot next) - jeden dzień - 9 M

- 1 W - jeden tydzień - 1 Y - jeden rok

- 2 W - dwa tygodnie

- 1 M - jeden miesiąc

• INDEKSY RYNKU LOKAT MIĘDZYBANKOWYCH W POLSCE

1. WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) - to roczna stopa procentowa po jakiej bank jest skłonny udzielić kredytu innym bankom

2. WIBID (Warsaw Interbank Bid Rate) - (cena kupna pieniądza) roczna stopa procentowa po jakiej bank jest gotów zapłacić za środki pieniężne przyjęte w depozyt od innych banków czyli zaciągnąć redyt

3. STAWKA POLONIA

- wprowadzona w 2005r.

- określa oprocentowanie depozytów złotowych udzielonych lub przyjętych w terminie O/N

- odzwierciedla rzeczywistą cenę pieniądza na rynku

- jest kalkulowana jako średnia ważona stopa oprocentowania depozytów przekazywanych przez banki uczestniczące w fixingu (wagami są wartości zawartych transakcji)

- kształtuje się w przedziale pomiędzy stawkami referencyjnymi O/N WIBOR i O/N WIBID

• STOPY OPROCENTOWANIA LOKAT MIĘDZYBANKOWYCH NA ŚWIECIE

- LIBOR i LIBID (USD, EUR, GBP, JPY, CHF) - Londyn

- FIBOR i FIBID (EUR) - Frankfurt

- EURIBOR i EURIBID (EUR) - Bruksela

- EONIA (dla depozytów O/N w strefie euro)

- SONIA (dla depozytów O/N w Wlk. Bryt.)

• SPREAD (MARŻA)

-Marża czyli różnica pomiędzy ceną zakupu a ceną sprzedaży dla tego samego terminu zapadalności lokaty

- wyznacza dochód banku uczestniczącego w transakcjach na rynku lokat międzybankowych

• FUNKCJA INDEKSÓW

- odzwierciedlają rzeczywistą cenę pieniądza na rynku międzybankowym

- stanowią punkt odniesienia w operacjach banków z klientami

• DETERMINATY CENY PIENIĄDZA NA RYNKU LOKAT MIĘDZYBANKOWYCH

- wysokość stóp procentowych ustalanych przez Bank Centralny- stopy bazowe wyznaczają górną granicę ceny pieniądza na rynku lokat międzybankowych

-podaż i popyt na pieniądz w gospodarce

-wiarygodność kontrahenta transakcji

• BONY PIENIĘŻNE NBP

-krótkoterminowe papiery wartościowe emitowane przez NBP w celu absorpcji nadpłynności sektora bankowego

-emitowane od 1990r.

-służą realizacji założeń i polityki pieniężnej NBP

-cel emisji:

a) regulowanie płynności sektora bankowego

b) kształtowanie stóp procentowych na rynku pieniężnym

- cechy bonów pieniężnych:

a) papiery wartościowe są dyskontowe, emitowane na okaziciela o wartości nominalnej 10 000 zł

b) termin zapadalności: 1,2,3,4,5,6,7,14,28,91,182,273,365 dni

c) zdematerializowane i zarejestrowane w Rejestrze Bonów Pieniężnych NBP

d) zbywalne, płynne

e) emitent może odkupić bony w każdym momencie

• RYNEK PIERWOTNY

- Nabywcy- banki krajowe, oddziały banków zagranicznych

- w operacjach otwartego rynku głównie wykorzystywane są bony 7-dniowe

- sprzedaż raz w tygodniu (piątek) po z góry ustalonej stopie procentowej (stopie referencyjnej)

- tylko banki posiadające statut „dealera rynku pieniężnego” mogą realizować transakcje na rynku pierwotnym

• OPERACJE OTWARTEGO RYNKU

- podstawowe - 7-dniowe bony pieniężne, emisja raz w tygodniu

- dostrajające- działania doraźne- emisja i przedterminowy wykup bonów pieniężnych, operacje repo i reverse repo

- strukturalne- długotrwałe zmiany struktury płynności w systemie bankowym, emisja i przedterminowy wykup obligacji, zakup i sprzedaż papierów wartościowych na rynku wtórnym

29.10.2010

INSTRUMENTY RYNKU PIENIĘŻNEGO:

- Bony Skarbowe

- Bony komercyjne przedsiębiorstw

- Weksle

- Akcepty Bankowe

-Bony pieniężne

- Certyfikaty depozytowe

-Czeki

• Bony Skarbowe

- papiery wartościowe

- krótkoterminowe

- dyskontowe (sprzedawane po cenie niższej niż nominalna)

- na okaziciela

- emitowane w imieniu Skarbu Państwa

- wartość nominalna 10 000 zł

- w Polsce od 1991r.

- nabywcy: banki, niebankowe podmioty krajowe prawne i osoby fizyczne

- terminy zapadalności od 1 dnia do 52 tygodni

- sprzedaż na przetargach (dwa razy w miesiącu, w poniedziałki

- głównie 13 i 52 tygodniowe

Cechy bonów:

- wysokie bezpieczeństwo inwestycji- pełna gwarancja wykupu, krótki termin inwestycji

- wysoka płynność

- papiery wartościowe zdematerializowane i wystawiane na okaziciela (zarejestrowane w Rejestrze Bonów Skarbowych)

- relatywnie wysoka rentowność przy stosunkowo niskim poziomie ryzyka

Podstawa prawna:

-Ustawa o finansach publicznych

- rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie warunków emitowania Bonów Skarbowych

„Bon Skarbowy jest krótkoterminowym papierem wartościowym oferowanym do sprzedaży w kraju na rynku pierwotnym z dyskontem i wykupywanym według wartości nominalnej i następuje po upływie okresu na jaki został wyemitowany”

Cel emisji Bonów Skarbowych:

1. Regulowanie płynności budżetu państwa

2. Finansowanie potrzeb budżetu państwa wynikających z deficytu budżetowego, z ujemnego salda handlu zagranicznego oraz ze spłaty zobowiązań długoterminowych

Funkcje Bonów Skarbowych:

1. Inwestycyjna- instrument przynoszący określony dochód

2. Zarządzanie płynnością

3. Gwarancyjna - forma zabezpieczenia wierzytelności

4. Regulowanie podaży pieniądza przez Bank Centralny w operacjach otwartego rynku

5. Źródło pokrycia deficytu budżetowego w krótkich okresach

1) Rynek pierwotny Bonów Skarbowych:

- Emitent- Minister Finansów reprezentujący Skarb Państwa

- NBP - jako agent emisji

- banki komercyjne pełniące funkcję dealerów skarbowych papierów wartościowych (DSPW)

- warunek - konieczność posiadania konta depozytowego w Centralnym Rejestrze Bonów Skarbowych (RBS) oraz rachunek bieżący w NBP

Sprzedaż Bonów na rynku pierwotnym:

FORMY SPRZEDAŻY:

- bezpośrednia sprzedaż podmiotom zainteresowanym kupnem

- przetarg ofertowy

- zakup przez dealerów lub market-makerów

NABYWCY:

- głównie inwestorzy instytucjonalni: banki komercyjne, fundusze powiernicze, towarzystwa emerytalne, instytucje ubezpieczeniowe etc.

* Skarb Państwa może w każdej chwili wykupić bony

2)Rynek wtórny Bonów Skarbowych

- transakcje zawierane są poprzez koncesjowanych pośredników finansowych- głównie domy maklerskie i banki

- obrót odbywa się na rynku pozagiełdowym przy wykorzystaniu sieci teleinformatycznej

- im dłuższy termin pozostały do wykupu, tym większy dochód z transakcji

• Działania Dealerów Skarbowych Papierów Wartościowych (DSPW)

- zakup bonów na rynku pierwotnym w imieniu własnym i innych podmiotów

- dwustronne kwotowanie na rynku wtórnym ( osobne podawanie cen zakupu i sprzedaży)

- zawieranie transakcji na rynku wtórnym

- obsługa elektronicznego systemu depozytowo-rozliczeniowego

- promocja rynku bonów skarbowych

• Krótkoterminowe papiery dłużne (bony komercyjne)

- Cel emisji: pozyskiwanie bezpośrednio z rynku funduszy finansujących bieżącą działalność emitenta

- Formy emisji: poprzez banki pełniące rolę agenta lub samodzielnie poprzez samych emitentów (private placement)

- Cechy KPD:

a) zdematerializowane instrumenty dyskontowe na okaziciela

b) stosunkowo wysokie ryzyko inwestycyjne wynika z sytuacji finansowej emitenta

c) wysoka rentowność

d) wysoka płynność- obrót wtórny

e) termin wykupu do jednego roku (zwykle 3-6 miesięcy)

f) nominał od 10 000 zł do 1 000 000 zł

- Organizacja emisji:

a) KPD emitowane są w transzach w ramach i do wysokości programu emisji

b) program zwykle obejmuje okres do 3 lat i określa: maksymalną kwotę zadłużenia, terminy zapadalności kolejnych transz, czas trwania programu

• Rolowania

Rolowanie zapadających transz- polega na wykupywaniu przez emitenta konkretnej transzy za środków pochodzących z emisji kolejnej transzy. Rolowanie pozwala na wykorzystanie papierów komercyjnych jako źródła finansowania długoterminowego

• Rating

Ocena wiarygodności kredytowej emitenta papierów dłużnych przeprowadzana przez niezależne agencje np. Standard &Poor's, Moody's, Fitch, Duff & Phelps

-Ocena inwestycyjna- emisje bezpieczne

-Ocena spekulacyjna- emisje ryzykowne

• 
  Procedura emisji: Decyzja o emisji KPD

Wybór agenta emisji. Wstępne porozumienie

Przygotowanie memorandum informacyjnego (np. sprawozdania finansowego)

Ocena wiarygodności kredytowej emitenta

Ustalenie warunków i parametrów programu

Oferta zakupu KPD skierowana do wybranych inwestorów

• Funkcje banków w organizacji emisji KPD:

- agent emisji - doradztwo finansowe, organizowanie emisji, zawieranie umów sprzedaży na rynku wtórnym

- depozytariusz - rozliczenia z klientami, prowadzenie rejestru nabywców i aktualnych posiadaczy, przechowywanie instrumentów

- agent płatniczy- przyjmuje środki od nabywców bonów na rachunek emitenta, prowadzi obsługę finansową wykupu bonów

- gwarant emisji lub organizator konsorcjum gwarancyjnego

• KPD są przedmiotem obrotu na rynku prywatnym i nie ma jednolitego prawa, które je reguluje

05.11.2010

CERTYFIKAT DEPOZYTOWY

• Certyfikat depozytowy:

- zbywalny instrument finansowy rynku pieniężnego zaliczany do niepublicznych instrumentów dłużnych

- wystawcą jest bank komercyjny, który gromadzi w ten sposób fundusze potrzebne do finansowania bieżącej działalności, głównie kontynuacji akcji kredytowej

- w certyfikacie depozytowym bank (emitent) stwierdza że:

a) inwestor złożył w nim określoną sumę pieniężną

b) na z góry zdeklarowany czas i procent

c) kwota ta zostanie zwrócona wraz z odsetkami w dniu jego zapadalności

• Cechy certyfikatów depozytowych:

- CD w okresie od wykupu są zbywalne wraz z należnymi odsetkami

- emitowane w postaci zdematerializowanej w dużych, okrągłych kwotach np. 100 000 zł

- nominał reprezentuje kapitał zdeponowany w banku

- termin wykupu: od 7, 10 dni, 1 miesiąca do 1 roku (zwykle 3 miesiące)

• Charakterystyka CD

- emitenci- bank komercyjny lub kasy oszczędnościowo-pożyczkowe

- dochód dla inwestora: oprocentowanie stałe lub zmienne, czasem dyskonto

- forma: inwestorzy na okaziciela w formie materialnej lub zapisu komputerowego

- płynność: możliwość sprzedaży przed terminem wykupu bez utraty zysku z oprocentowania na rynku wtórnym

- rentowność wynika z sytuacji na rynku pieniądza

• Korzyści dla banku (emitenta)

- elastyczne dostosowanie do potrzeb banków

- ustalony termin wykupu ułatwia planowanie finansowe

- dodatkowe źródła pozyskiwania kapitału

- poszerzona oferta lokowania wolnych środków finansowych

- niższe koszty obsługi emisji, obrotu i wykupu certyfikatów niż przyjmowanie dużej ilości depozytów

- zwolnienie z konieczności tworzenia rezerwy obowiązkowej od środków pozyskanych od innych banków krajowych

• Korzyści dla inwestora

- zbywalność wynikająca z wysokiego stopnia płynności

- bezpieczeństwo posiadania i obrotu - emitentami są pierwszorzędne banki a obrót często jest zdematerializowany

- anonimowość - instrument na okaziciela

- możliwość wykorzystania do celów spekulacyjnych

• WEKSEL

- dokument sporządzony w formie przewidzianej przez prawo (Ustawa- Prawo wekslowe z dnia 29.04.1936r.)

- papier wartościowy potwierdzający istnienie zobowiązania pieniężnego osoby lub osób, które go podpisały

- zawiera bezwarunkowe zobowiązanie się do zapłaty określonej osobie (wierzycielowi wekslowemu) w ustalonym terminie i miejscu przez wystawcę weksla lub osobę przez niego wskazaną określonej na wekslu sumy pieniężnej

- Funkcje weksli:

a) płatnicza

b) kredytowa

c) obiegowa

d) gwarancyjna

e) refinansowa

• Weksel własny (sola, suchy)

- wystawiony przez dłużnika (trasata)

- jest bezwarunkowym zobowiązaniem własnym wystawcy do zapłacenia określonej kwoty na rzecz osoby trzeciej (remitenta) w określonym terminie w przyszłości

- wystawca weksla (trasant) = główny dłużnik wekslowy (trasat)

• Weksel trasowany (trata, ciągniony)

- zawiera polecenie wystawcy weksla skierowane do trasata do zapłacenia określonej kwoty na rzecz remitenta

- wystawca weksla (trasant) nie jest głównym dłużnikiem wekslowym (trasatem)

- trasat staje się głównym dłużnikiem w momencie zaakceptowania weksla czyli potwierdzenia zobowiązania wekslowego

• Czynności wekslowe:

1. Indosowanie- przenoszenie praw z weksla przez remitenta (indosanta) na rzecz osoby trzeciej (indosatariusza)

2. Awalowanie- poręczenie zobowiązania wekslowego przez osobę trzecią (awalistę), który przejmuje na siebie odpowiedzialność za wykonanie zobowiązania wekslowego

3. Dyskontowanie- zakup weksla przez inny podmiot (bank) przed terminem wykupu przez trasata z potrąceniem odsetek należnych z tytułu dyskonta. Nabywca weksla może go przedstawić do redyskonta

• Uczestnicy rozliczenia wekslowego:

- wystawca (trasant)

- wierzyciel wekslowy, beneficjent, remitent

- płatnik (trasat)

- akceptant- potwierdza zgodność na wykonanie polecenia trasanta

- indosant - przenosi weksel za pomocą indosu na inną osobę

- poręczyciel - osoba poręczająca za całość lub część sumy wekslowej w związku z awalem

- domicyliat - osoba, w siedzibie której weksel jest płacony

• AKCEPTY BANKOWE

- zbywalne weksle terminowe emitowane w związku z transakcjami eksportowo-importowymi

- weksel wystawia importer, który przekazuje go do swojego banku do akceptu czyli z prośbą o przyrzeczenie zapłaty eksporterowi w momencie wysyłki towaru

- jest zobowiązaniem banku komercyjnego do zapłaty wierzytelności wekslowej

- bank akceptując weksel staje się trasatem

- bank może także udzielić kredytu akceptacyjnego trasantowi

Wynagrodzenie banku:

- prowizja za udzielenie akceptu

- oprocentowanie kredytu akceptacyjnego

• Obrót akceptami bankowymi:

- są to papiery zbywalne

- jeśli bank potrzebuje gotówki może odsprzedać je maklerom zajmującym się obrotem akceptami bankowymi, inwestorom zainteresowanym kupnem lub do Banku Centralnego w ramach kredytu redyskontowego

- sprzedaż akceptów przed terminem wykupu realizowana jest po cenie niższej niż wartość nominalna i jest dochodem inwestora

12.11.2010

RYNEK KAPITAŁOWY - WPROWADZENIE

• Rynek kapitałowy - miejsce gromadzenia i pozyskiwania finansowego kapitału długoterminowego

- miejsce mobilizacji długoterminowych lokat finansowych i długoterminowego inwestowania

- miejsce kształtowania ceny długoterminowego kapitału finansowego

• Rynek kapitałowy na tle rynku pieniężnego:

- większa liczba podmiotów uczestniczących w transakcjach

- wyższy poziom ryzyka inwestycyjnego ze względu na długi okres zwrotu inwestycji

- relatywnie wysoka stopa zwrotu z inwestycji - znaczne wahania i zróżnicowanie dla poszczególnych grup instrumentów

- niższa przeciętna wartość zawieranych transakcji

- konkurencja między uczestnikami rynku

• Podstawowe założenia budowy polskiego rynku kapitałowego:

1. Centralizacja obrotu ( Giełda Papierów Wartościowych, Bon- spot, etc.)

2. Dematerializacja papierów wartościowych

3. Dostęp do rzetelnej informacji (dot. Instytucji nadzorczych i inwestorów)

• Cechy rynku kapitałowego

- przejrzystość

- rzetelność

- płynność

- integralność - współpraca poszczególnych uczestników rynku

- efektywność organizacyjna i informacyjna

• Funkcje rynku kapitałowego w gospodarce

1. Alokacja kapitału

2. Mobilizacja kapitału

3. Wycena kapitału

• Trendy światowe na rynkach kapitałowych:

1. Unifikacja - np. jednakowe systemy technologiczne

2. Liberalizacja - uwolnienie przepływów kapitału i usług - dowolna realizacja

3. Globalizacja - uwolnienie przepływu kapitału i informacji

4. Konkurencja - rynki, pośrednicy, instytucje finansowe

• Fazy rozwoju rynku kapitałowego:

Faza rynku uśpionego

Faza rynku płytkiego

Faza rynku spekulacyjnego

Faza rynku dojrzałego

• Cechy rynku rozwiniętego:

- duży zasób i wielu dostawców kapitału

- dobrze rozwinięta baza inwestorów

- wiele instytucji finansowych

- pośrednicy finansowi z dostępem do taniego kredytu bankowego

- prawdziwe i kompletne informacje na temat emitentów i ich papierów wartościowych dla inwestorów

- warunki rynkowe umożliwiają uczciwą konkurencję

- stabilna waluta emisji dla inwestorów krajowych i zagranicznych

- stabilne otoczenie makroekonomiczne

- wiarygodne otoczenie polityczne

- stopy procentowe na odpowiednim poziomie

- brak ograniczeń inwestycyjnych

- niskie koszty transakcyjne

• Klasyfikacja instrumentów rynku kapitałowego:

1. Termin zapadalności:

- średnioterminowe

- długoterminowe

b) Źródło emisji:

- kredyty bankowe

- papiery wartościowe

c) Uprawnienia posiadaczy

- dłużne

- własnościowe

• Instrumenty rynku kapitałowego:

- akcje

- prawa do akcji

- prawa poboru

- kwity depozytowe

- obligacje

- listy zastawne

- certyfikaty inwestycyjne

• Segmenty rynku kapitałowego ze względu na charakter emisji:

1. Rynek publiczny - wynika z przepisów prawnych regulujących obrót publiczny w danym kraju

2. Rynek niepubliczny - nie podlega regulacjom prawnym

• Publiczny obrót papierami wartościowymi:

Publiczne proponowanie nabycia papierów wartościowych:

- proponowanie nabycia papierów wartościowych w dowolnej formie i w dowolny sposób

- jeżeli propozycja skierowana jest do co najmniej 100 osób lub do nieoznaczonego adresata

- dokonywane wyłącznie w drodze oferty publicznej

Oferta publiczna:

- udostępnianie na terytorium RP, co najmniej 100 osobom lub nieoznaczonemu adresatowi w dowolnej formie i w dowolny sposób informacji o papierach wartościowych i warunkach dotyczących ich nabycia stanowiących dostateczną podstawę do podjęcia decyzji o odpłatnym nabyciu tych papierów wartościowych

Publiczny obrót pierwotny:

- dokonywanie oferty publicznej przez emitenta lub subemitenta usługowego, której podmiotem są papiery wartościowe nowej emisji lub nabywanie papierów wartościowych w wyniku takiej oferty

Publiczny obrót wtórny:

- dokonywanie oferty publicznej przez podmiot inny niż emitent lub subemitent usługowy lub nabywanie papierów wartościowych od tego podmiotu

• Sposoby emisji na rynku pierwotnym:

1. Emisja własna - prowadzona bezpośrednio przez samego emitenta papierów wartościowych, głównie rynek prywatny

2. Emisja obca - prowadzona przez pośredników finansowych i domy emisyjne, banki inwestycyjne, konsorcja, domy maklerskie, spółki inwestycyjne i inne instytucje rynku kapitałowego

• Subemisja inwestycyjna - umowa zawarta przez emitenta lub wprowadzającego, której podmiotem jest zobowiązanie subemitenta do nabycia na własny rachunek całości lub części papierów wartościowych oferowanych w obrocie pierwotnym lub w pierwszej ofercie publicznej, na które nie złożono zapisów w terminie ich przyjmowania

• Subemisja usługowa - umowa zawarta przez emitenta lub wprowadzającego, której przedmiotem jest nabycie przez subemitenta usługowego na własny rachunek całości lub części papierów wartościowych danej emisji, oferowanych wyłącznie temu podmiotowi, w celu ich dalszego zbywania, w obrocie pierwotnym lub w pierwszej ofercie publicznej

19.11.2010

RYNEK GIEŁDOWY I POZAGIEŁDOWY

• Giełda papierów wartościowych

-samoistna struktura rynkowa, na której transakcje zawierane są regularnie w określonym miejscu i czasie

- rynek sformalizowany-urzędowy

- wysoki stopień bezpieczeństwa obrotu

- obrót wyłącznie za pośrednictwem domów maklerskich

- wysokie koszty transakcyjne

Cechy obrotu giełdowego:

- regularność kontaktów

- standaryzacja przedmiotu obrotu

- ceny transakcji ustalane na podstawie gry popytu i podaży

- upowszechnianie wiadomości o cenach, wolumenie obrotów i indeksach giełdowych w cedule giełdowej

• Funkcje giełdy w gospodarce

1. Alokacyjna (przepływ kapitału)

2. Kontrolna (obowiązki informacyjne)

3. Wartościująca (ustalanie ceny papierów wartościowych)

4. Barometr gospodarczy

• Historia GPW

- Giełda Papierów Wartościowych SA w Warszawie (na początku państwowa)

- 12.05.1817 r. Warszawska Giełda Kupiecka (obligacje, weksle, akcje)

- XX-lecie międzywojenne - 7 giełd papierów wartościowych, najważniejsza: Giełda Pieniężna w Warszawie

-22.03.1991r. - ustawa: Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych - umożliwia powstanie GPW w Warszawie

-16.04.1991r. - pierwsza sesja, akcje 5 prywatyzowanych spółek

- od 11.2010r. - prywatyzowanie GPW

• Organizacja:

- spółka akcyjna

- kapitał zakładowy prawie 42 mln

- instytucja non- profit

- nie ma prawa do podziału zysku netto wśród akcjonariuszy dopóki Skarb Państwa jest właścicielem akcji zapewniających więcej niż 50% głosów na WZA

• Struktura własności

- akcjonariusze - według udziału głosów na WZA

- Skarb Państwa - 51,40%

- pozostali akcjonariusze (akcje uprzywilejowane) - 1,74% -> banki, domy maklerskie

- pozostali akcjonariusze (akcje na okaziciela) - 46,86%

• Władze giełdy

- Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Giełdy - najwyższy organ

- Rada Giełdy (5-7 osób, przedstawiciele banków, domów maklerskich, Skarbu Państwa etc.)

- Zarząd Giełdowy z Prezesem na czele

• Przedmiot działalności (zaczerpnięte ze statutu GPW)

- prowadzenie giełdy lub innej działalności w zakresie organizowania obrotu instrumentami finansowymi oraz działalności związanej z tym obrotem

- prowadzenie działalności w zakresie edukacji, promocji i informacji związanej z funkcjonowaniem rynku kapitałowego oraz organizowanie alternatywnego systemu obrotu

• Członkowie giełdy:

- Rada Giełdy dopuszcza podmioty do działalności na GPW

- Obecnie działa 48 członków giełdy (stan na 11.2010r.)

- 28 podmiotów krajowych: 14 domów maklerskich, 7 bankowych domów maklerskich, 7 banków

- 20 podmiotów zagranicznych

• System notowań WARSET

- notowanie ciągłe- fixing na otwarciu (9:30) i zamknięciu (16:30), między fixingami notowania odbywają się w czasie rzeczywistym - maklerzy realizują zlecenia tak aby maksymalizować obrót

- notowanie jednolite - dwa fixingi (11:15 i 15:00) , po fixingach możliwe są dogrywki

- transakcje pakietowe (poza sesjami giełdowymi)

- transakcje w ramach wezwań do sprzedaży

Zlecenia z limitem:

- z limitem ceny - kupię za mniej niż … , sprzedam za więcej niż…

- z limitem aktywacji - zlecenie nie jest ujawniane dopóki cena akcji nie osiągnie określonego poziomu

- z limitem wolumenu wykonania - nie kupię/sprzedam mniej niż…

- z warunkiem wielkości ujawnionej - ujawnia się stopniowo zamiar nabycia/sprzedaży odpowiednich pakietów aż do wyczerpania

Zlecenia bez limitu:

- po cenie rynkowej na otwarcie (PCRO) realizowane po cenie fixingu, nie może być składane w trakcie notowań ciągłych

- po cenie rynkowej - (PCR) - dla notowań ciągłych po najlepszym limicie zlecenia oczekującego po drugiej stronie rynku

- po każdej cenie (PCK) - realizowane po kolejno najlepszych cenach ze zleceń po drugiej stronie rynku (cokolwiek co znaczy :])

• Ograniczenie zmiany kursów akcji

- dla notowań ciągłych - 15% od kursu odniesienia - kursu zamknięcia z poprzedniej sesji ( z możliwością rozszerzenia o 10% decyzją zarządu giełdy przy braku równowagi)

- dla notowań jednolitych z podwójnym fixingiem - 10% od kursu odniesienia - kursu poprzedniego fixingu ( z możliwością rozszerzenia o 10%)

- po przekroczeniu dopuszczalnego pasma wahań zarząd giełdy zawiesza notowanie do odwołania

• Indeksy giełdowe- wskaźniki koniunktury giełdowej

- odzwierciedlają zmianę wartości rynkowej akcji ważonych udziałem spółki w kapitalizacji giełdy w odniesieniu do ich wartości początkowej w ustalonym dniu

- na wartość indeksu wpływa liczba i rodzaj uwzględnionych spółek oraz bazowa wartość i początkowy moment notowania indeksu

- indeksy światowe: Dow Jones Industrial Average, Standard & Poor's 5000, Euroindex 50, FTSE

-Rodzaje indeksów:

1) cenowe - uwzględniają tylko zmiany ceny giełdowych akcji np. WIG20, TECHWIG

2) dochodowe - uwzględniają zmiany cen oraz inne dochody z akcji: dywidendę, prawa poboru, np. WIG

Indeksy GPW:

- WIG

- WIG20

- mWIG40

- sWIG80

- WIG-PL

- indeksy branżowe: banki, budownictwo, chemia, deweloperzy, energia, informatyka, media, paliwa etc.

- RESPECTIndex

- WIG20lev, WIG20short

Giełda papierów wartościowych

Rynek akcji Rynek obligacji Rynek instrumentów pochodnych

Podstawowy Równoległy

03.12.2010

INSTRUMENTY UDZIAŁOWE RYNKU KAPITAŁOWEGO:

1. Akcje

2. Prawa poboru

3. Prawa do akcji

4. Warranty subskrypcyjne

5. Certyfikaty inwestycyjne

6. Kwity depozytowe

7. Euroakcje

8. Akcje globalne

• Akcja

- papier wartościowy oznaczający prawo jej posiadacza do współwłasności spółki, którą ją wyemitowała

- stwierdza udział w SA - jest papierem udziałowym o zmiennym dochodzie (nieokreślonym dochodzie)

- akcje są niepodzielne i zbywalne

- prawa akcjonariuszy:

a) do uczestniczenia w SA

b) do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy prawa korporacyjne

c) do informacji

d) do udziału w zysku rocznym w postaci dywidendy

e) prawo poboru akcji nowych emisji prawa majątkowe

f) do udziału w majątku spółki na wypadek jej likwidacji

Wartość akcji:

-Cena nominalna - wynika z wartości kapitału zakładowego i liczby wyemitowanych akcji, min.1 gr

-Cena emisyjna - cena sprzedaży akcji inwestorom na rynku pieniężnym; > cena nominalna

-Cena rynkowa - cena sprzedaży akcji na rynku wtórnym ustalona w wyniku podaży i popytu

- Wartość księgowa - ustalona jako wartość kapitału zakładowego, zapasowego, rezerwowego oraz zysku bilansowego przypadającego na jedną akcję

Elementy kapitału własnego SA:

-Kapitał zakładowy - iloczyn ilości wyemitowanych akcji i ich ceny nominalnej, min.100 tys. PLN

- Kapitał zapasowy - ze sprzedaży akcji po cenie emisyjnej wyższej od ceny nominalnej+odpisy z zysku netto

-Zysk zatrzymany - część zysku wypracowanego przez spółkę niewypłaconego akcjonariuszom w formie dywidendy

• Rodzaje akcji:

Akcje wg prawa:

-Imienne vs. Na okaziciela

-Zwykłe vs. Uprzywilejowane

- Nieme vs. Z prawem głosu

- Pieniężne vs. Aportowe

- W postaci materialnej vs. Zdematerializowane

Akcje w obrocie giełdowym:

- Blue chips - akcje spółek pierwszorzędnych

- Akcje złote - prawo weta

- Akcje groszowe - akcje spółek młodych, ryzykownych

• Wycena akcji:

1. Model stałej dywidendy

P_o = Dp/r

(P_o - wewnętrzna wartość akcji, Dp- stała dywidenda wypłacana co rok, r- stopa dyskonta)

2. Model stałego wzrostu dywidendy/ Model Gordona/ Model zdyskontowanych dywidend:

P_o = D₁ / (r - g)

(P_o - wewnętrzna wartość akcji, D₁ - oczekiwana dywidenda na koniec następnego roku, r- stopa dyskonta (koszt kapitału akcyjnego, g- stałe tempo wzrostu dywidendy)

• Emisja akcji jako źródło kapitału własnego przedsiębiorstwa:

Kryterium	Warranty strategii
Podstawa prawna (KSH)	Zwykłe podwyższenie kapitału Kapitał docelowy
Tryb subskrypcji	Subskrypcja: prywatna, zamknięta, otwarta
Zasięg emisji	Emisja na rynku krajowym, wybranym rynku zagranicznym lub na rynku globalnym
Charakter emisji	Emisja publiczna: pierwsze i kolejne Emisja prywatna
Rodzaje instrumentów	Akcje: zwykłe, uprzywilejowane, nieme Kwity depozytowe, akcje zagraniczne i globalne

• Podwyższenie kapitału zakładowego - strategie:

1. Emisja akcji w trybie zwykłym lub w ramach kapitału docelowego

2. Podwyższenie kapitału zakładowego ze środków spółki

3. Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego - emisja obligacji zmiennych lub warrantów subskrypcyjnych

• Procedura emisji akcji w trybie zwykłym (dość czasochłonna):

1. Decyzja właścicieli o publicznej emisji akcji

2. Uchwała Walnego Zgromadzenia o emisji akcji i wprowadzeniu do obrotu giełdowego

3. Wybór domu maklerskiego i doradców

4. Przygotowanie dokumentu informacyjnego

5. Zatwierdzenie projektu przez organ nadzoru

6. Publiczna subskrypcja akcji

7. Rejestracja akcje w KDPW (Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych)

8. Dopuszczenie akcji na Giełdę

9. Pierwsze notowanie

• Publiczna emisja akcji:

Zalety:	Wady:
- dostęp do dużych kwot kapitału - efekt marketingowy - wzrost wiarygodności - ekspansja na rynku - rynkowa wycena papierów wartościowych - płynność papierów wartościowych - motywacja dla zarządu i pracowników	- ujawienie informacji przed konkurencją - obowiązki informacyjne - utrata kontroli na spółką (zagrożenie wrogim przejęciem) - stosunkowo wysokie koszty emisji i notowania walorów - presja na zwiększenie zysków w krótkim terminie

• Rynki akcji w Polsce:

-GPW - giełdowy rynek regulowany

- New Connect - alternatywny system obrotu

- Bondspot - regulowany rynek pozagiełdowy

17.12.2010

Instrumenty dłużne rynku kapitałowego

• Czynniki wpływające na wartość rynkową obligacji:

- Wahania stóp procentowych depozytów bankowych i ich odchylenia od stopy oprocentowania obligacji

- Zmiany koniunktury gospodarczej - ożywienie powoduje wzrost popytu na akcje i jednocześnie spadek popytu i ceny obligacji

- Zmiany w przepisach podatkowych z tytułu dochodów od różnych lokat kapitału

- Odległość od momentu wypłacania odsetek z obligacji

• Klasyfikacja obligacji - kryteria klasyfikacyjne:

1. Emitent obligacji

2. Poziom ryzyka inwestycyjnego

3. Sposób generowania dochodów

4. Uprawnienia zawarte w obligacjach

5. Sposób wykupu

6. Termin wykupu

7. Sposób zabezpieczenia

8. Rynek emisji

9. Forma obligacji

10. Waluta i miejsce emisji

1. Emitent obligacji:




Obligacje skarbowe hurtowe:

• Sprzedaż na przetargach organizowanych przez NBP dla banków - Dealerów Skarbowych Papierów Wartościowych i BFG

• Obrót wtórny na GPW I Bondspot

• Wartość nominalna - 1000 PLN (lub wielokrotności)

• Termin zapadalności: 2-, 5-, 10- i 20-letnie

Obligacje skarbowe detaliczne:

(Sprzedaż przez PKO BP SA oraz BDM PKO BP SA)

1. Rynkowe:

• Mogą trafić do obrotu wtórnego (CATALYST)

• 3- i 5-letnie

• Wyłącznie: podmioty finansowe, SA, Sp. z o.o.

2. Oszczędnościowe:

• Nie trafiają do zorganizowanego rynku finansowego

• Emitowane co miesiąc po cenie równej wartości nominalnej = 100 PLN

• 2-, 4- i 10-letnie

• Tylko dla osób fizycznych

2. Rodzaje akcji ze względu na poziom ryzyka:

Obligacje inwestycyjne	Obligacje spekulacyjne
- o relatywnie wysokich cenach ratingowych - w tym blue chips (duży poziom wiarygodności) - inwestorzy traktują je jako inwestycje średnio- i długoterminowe, o niskich stopach zwrotu	- o niskich ratingach (poniżej BB+) - w tym bonds („obligacje śmieciowe”) - traktowane jako inwestycje krótkoterminowe mające przynosić nadzwyczajne zyski

3. Rodzaje obligacji ze względu na sposób generowania dochodu:

• O stałej stopie procentowej - stały dochód cyklicznie wypłacany w formie odsetek

• O zmiennej stopie procentowej - zmienny dochód zależy od określonej stawki bazowej powiększonej o pewną marżę

• W tym indeksowane - zmienność odsetek zależy od wybranego indeksu ekonomicznego

• Zero-kuponowe - zysk inwestora wynika z różnicy między ceną emisyjną a ceną wykupu obligacji (obligacje dyskontowe)

4. Rodzaje obligacji ze względu na zawarte w nich uprawnienia:

• Klasyczne (zwykłe) - oferują prawo (wyłącznie) do świadczenia pieniężnego

• Zamienne - prawo do zmiany na akcje emitenta w określonym czasie na ustalonych z góry warunkach

• Wymienne - prawo do zamiany na akcje innego podmiotu niż emitent na ustalonych z góry warunkach

• Odwrotnie zamienne - daję emitentowi prawo do przeprowadzania konwersji obligacji na akcje w określonym terminie w przyszłości na ustalonych z góry zasadach

• Przychodowe - źródłem spłaty emisji obligacji wraz z odsetkami jest projekt inwestycyjny finansowany z emisji obligacji

• Z prawami poboru (z warrantami, z prawem pierwszeństwa) - prawo do zakupu akcji emitenta w określonym terminie po ustalonej cenie

• Premiowe - dają prawo do udziału w loterii

5. Rodzaje obligacji ze względu na sposób wykupu:

• Nieodwołalne - wykup następuje w jednym określonym momencie bez możliwości wcześniejszej spłaty pożyczki

• Amortyzacyjne - wykupywane w ratach zgodnie z harmonogramem

• Wieczyste - bez określonego terminu zapadalności z płatnościami odsetkowymi w formie renty wieczystej

• Odwołane na żądanie emitenta - z opcją call - z możliwością przedłużenia pierwotnego terminu wykupu przez emitenta

• Odwołanie na żądanie obligatoriusza - z opcją put - z możliwością skrócenia pierwotnego terminu wykupu przez inwestora

6. Rodzaje obligacji ze względu na termin wykupu:

• Krótkoterminowe - z terminem wykupu do 1 roku

• Średnioterminowe - z terminem wykupu do 10 lat

• Długoterminowe - z terminem wykupu powyżej 10 lat

• Perpetualne (wieczyste) - bez określonego terminu wykupu

7. Rodzaje obligacji ze względu na stopień zabezpieczenia

Zabezpieczone	Niezabezpieczone
- poręczane prze inny podmiot, w tym z gwarancjami Skarbu Państwa - zabezpieczone majątkiem: a) aktywami finansowymi b) hipoteczne	- opierają się wyłącznie na zobowiązaniu emitenta, które wynika z obligacji

8. Rodzaje obligacji ze względu na rynek emisji:

Obligacje publiczne	Obligacje niepubliczne
- spełniające warunki oferty publicznej - sprzedaż pierwotna i obrót wtórny odbywa się na rynku zorganizowanym	- niespełniające warunków oferty publicznej - sprzedaż odbywa się poza rynkiem zagranicznym

9. Rodzaje obligacji ze względu na formę:

• Imienne vs. Na okaziciela

• Materialne vs. Zdematerializowane

10. Rodzaje obligacji ze względu na walutę i miejsce emisji:

• Obligacje krajowe - denominowane w walucie krajowej emitenta i sprzedawane na rynku krajowym

• Obligacje dwuwalutowe - płatność odsetek następuje w innej walucie niż wartość nominalna

• Obligacje zagraniczne - denominowane w walutach i emitowane na rynkach zagranicznych, zgodnie z prawem miejsca kraju emisji walorów

---