PRAWO - uporządkowany zbiór norm prawnych.

ADMINISTRACJA:

-jako działanie - to działalność państwa lub innych organów i instytucji, która pozostaje po wyłączeniu z niej działalności ustawodawczej i sądowniczej.

-jako organizacja - to ogół różnorodnych jednostek organizacyjnych, skupionych wokół organów.

Organ - jednostka wyposażona w określone w ustawach kompetencje i tworząca zamknięty układ organizacyjny, która realizuje zadania o charakterze publicznym lub prywatnym.

Prawo administracyjne:

• to zespół norm prawnych regulujących działalność administracyjną.

• to gałąź prawa, która reguluje działalność organów administracji.

• to prawo, które zawiera elementy władztwa.

Władztwo administracyjne - jest to możliwość jednostronnego rozstrzygania sytuacji indywidualnych, rozstrzygania trwałego i obowiązującego wszystkie podmioty w państwie oraz zabezpieczonego przymusem państwowym.

STOSUNEK PRAWNY

-stosunek cywilno-prawny

O = O

-stosunek administracyjno-prawny

A > O

[O - obywatel; A - organ administracyjny.]

Stosunek prawny zbudowany jest z:

-podmiotu

-przedmiotu

-obowiązku wynikającego ze stosunku prawnego

-uprawnień wynikających ze stosunku prawnego.

T: Prawo administracyjne a inne dziedziny prawa.

Prawo administracyjne a prawo cywilne.

Prawo cywilne zawiera normy kształtujące stosunki prawne na zasadzie równorzędności stron.

Prawo administracyjne reguluje stosunki, w których stroną dominującą jest organ administracji publicznej.

Prawo administracyjne a prawo karne.

Prawo karne to część prawa, która określa czyny będące przestępstwami, kary grożące za ich popełnienie. W trakcie swojego życia człowiek może nie być podmiotem tego prawa.

Źródła prawa:

• Konstytucja

• Ustawa

• umowa międzynarodowa

• rozporządzenie

• akty prawa miejscowego.

Prawne formy działania administracji.

WŁADCZE

• akt normatywny

• akt administracyjny (decyzja administracyjna)

NIEWŁADCZE

• umowa

• ugoda.

Prawne formy działania administracji - to prawnie określony typ konkretnej czynności organu administracyjnego.

Władcze formy działania administracji - cechą tych działań jest to, że organ administracji jednostronnie mocą swoich kompetencji rozstrzyga o pozycji prawnej drugiej strony stosunku prawnego.

Niewładcza pozycja organu administracji i drugiego podmiotu jest taka sama, są równe lub organ administracji nie zajmuje pozycji zdecydowanie nadrzędnej.

Akt normatywny - władcze rozstrzygnięcie organu państwowego zawierające normy postępowania skierowane do określonego, ale w sposób ogólny określonego adresata w abstrakcyjnie określonej sytuacji.

Akt administracyjny - oparty na przepisach prawa administracyjnego władcze oświadczenie woli organu administracji wywołujące określone skutki prawne wydane w konkretnej sprawie dotyczące konkretnie określonego adresata. (Zasada podwójnej konkretności)

4 cechy aktu administracyjnego:

• akt administracyjny jest czynnością opartą na przepisach prawa administracyjnego.

• akt administracyjny jest to władcze oświadczenie woli państwa (w imieniu państwa i na jego rachunek)

• akt administracyjny wydawany jest przez organy administracji.

• zasada podwójnej konkretności.

Podział akt administracyjnych:

• zewnętrzne - wydawane na zewnątrz organu administracyjnego dla konkretnej osoby np. decyzja o przyznaniu zasiłku dla bezrobotnych.

• Wewnętrzne - wydawane w ramach danego aparatu administracyjnego.

• Deklatoryjne - wywołują skutki prawne wstecz.

• Konstytutywne - wywołują skutki prawne dopiero od momentu wydania.

• Zależne od woli adresata np. koncesja na sprzedaż alkoholu.

• Niezależne od woli adresata np. nakaz rozbiórki kamienicy.

Kompetencja - to właściwość, wskazanie w jakim zakresie organ jest umocowany i zobligowany do podjęcia działania.

• Kompetencje o charakterze osobowym, czyli jakie osoby są właściwe do podejmowania działania.

• Kompetencje o charakterze rzeczowym - rodzaj spraw jakie mogą być w zakresie administracji realizowane przez organ.

• Kompetencje o charakterze terytorialnym - dotyczą całego kraju lub tylko danego województwa, powiatu, gminy.

• Kompetencje o charakterze instancyjnym - zaczynamy od organu niższej instancji.

Ugoda - ma na celu umożliwienie stronom samodzielne ukształtowanie swoich praw i obowiązków, które z zasady powinny mieć miejsce w akcie administracyjnym. Ugoda nabiera mocy prawnej w momencie jej zatwierdzenia przez organ administracji, dopiero zatwierdzona ugoda zastępuje akt administracyjny.

Umowy:

• umowa cywilno-prawna - regulowana przepisami prawa cywilnego dotyczą najczęściej spraw związanych z majątkiem Skarbu Państwa i Samorządu Terytorialnego.

• Umowa admnistracyjno-prawna - dotyczy najczęściej współpracy organów administracji w poszczególnych dziedzinach.

Otrzymanie licencji wiąże się z nabyciem uprawnień do określonej działalności (np. licencja lotnicza, przewodnik turystyczny).

Koncesje udziela się na wykonywanie działalności gospodarczej i usług (katalog działalności koncesjonowanych).

Zezwolenie zaś udziela się działanie prawne określone zakazem np. wywóz dóbr kultury za granicę.

T: Samorząd terytorialny.

Samorząd terytorialny - to administracja publiczna sprawowana przez wyodrębnione zrzeszenia osób wyposażonych w osobowość prawną.

Samorząd terytorialny - stanowi wyodrębniony w strukturze państwa powstały z mocy prawa powołany do samodzielnego wykonywania zadań administracji publicznej.

Samorząd terytorialny stanowią regionalne powiatowe i gminne wspólnoty samorządowe umiejscowione na trzech stopniach samorządu terytorialnego.

Podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina.

PODZIAŁ KOMPETENCJI W SAMORZĄDZIE TERYTORIALNYM

Rodzaj zadania	Gmina	Powiat	Województwo Samorząd terytor. Admin. rządowa
Drogi	Drogi gminne	Drogi powiatowe	Drogi wojewódzkie	Autostrady, drogi ekspresowe, drogi krajowe
Edukacja	Przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja	Szkoły ponadgimnazjalne, szkoły podstawowe specjalne, szkoły artystyczne (sportowe)	Wyższe szkoły zawodowe, szkoły ponadgimnazjalne o znaczeniu regionalnym	Nadzór pedagogiczny nad oświatą, placówki oświatowe
Pomoc społeczna	Pomoc socjalna	Domy pomocy społecznej, poradnictwo specjalistyczne	Pomoc społeczna o zasięgu regionalnym	Nadzór nad prowadzeniem domów pomocy społecznej
Bezrobocie	Roboty publiczne	Powiatowy Urząd pracy	Wojewódzki urząd pracy	----------------------------------------------
Komunikacja	Lokalny transport gminny	Komunikacja na terenie powiatu i kilku powiatów	Komunikacja na terenie województwa i kilku województw	--------------------------------------------------------------------------------------------
Bezpiecze- ństwo	Porządek publiczny i bezpieczeństwo zbiorowe w gminie	Porządek publiczny i bezpieczeństwo zbiorowe w powiecie	-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------	Straż pożarna, policja
Służba zdrowia	Poradnie i przychodnie gminne	Szpitale rejonowe	Pomoc społeczna o zasięgu regionalnym	Szpitale specjalistyczne o zasięgu ponad regionalnym
Klęski zywiołowe	Zwalczanie klęsk żywiołowych na terenie gminy	Zwalczanie klęsk żywiołowych na terenie powiatu	-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------	Zwalczanie klęsk żywiołowych na terenie województwa lub kilku powiatów

Ustawa o ewidencji ludności i dowodach osobistych z dnia 10 kwietnia 1974 roku.

Ewidencja ludności polega na rejestracji danych o miejscu pobytu osób, o urodzinach, danych dotyczących obowiązku wojskowego, zmianach stanu cywilnego, obywatelstwa, imion i nazwisk oraz zgonach.

T: Dowód osobisty, PESEL.

Dowód osobisty jest dokumentem stwierdzającym tożsamość osoby oraz poświadczającym obywatelstwo polskie.

Każdy obywatel RP mieszkający w kraju jest obowiązany posiadać dowód osobisty:

• po ukończeniu 18 roku życia;

• po ukończeniu 15 roku życia jeżeli pozostaje w stosunku pracy lub nie zamieszkuje wspólnie z osobami pod których władzą rodzicielską lub opieką pozostaje.

Na uzasadniony wniosek rodziców lub opiekunów dowód osobisty może być również wydany osobie, która nie ukończyła 13 lat.

Podstawa prawna:

Ustawa o ewidencji ludności i dowodach osobistych z dnia 10 kwietnia 1974 roku.

Do wydania właściwy jest ze względu na miejsce zamieszkania urząd gminy.

Dowód osobisty jest ważny 10 lat, powyżej 65 roku życia - na czas nieoznaczony, dla 13-latka do pełnoletności.

Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności to 11-cyfrowy stały symbol numeryczny jednoznacznie identyfikujący osobę fizyczną, w którym sześć pierwszych cyfr oznacza datę urodzenia (rok-miesiąc-dzień), kolejne cztery liczbę porządkową płeć osoby, a ostania cyfra służy do komputerowej kontroli poprawności nadanego numeru ewidencyjnego.

Ewidencję ludności prowadzą organy gminy.

Urząd Stanu Cywilnego to jednostka organizacyjna wchodząca w skład urzędu gminy powołana Ustawą o aktach stanu cywilnego do rejestracji zdarzeń określonych w tej ustawie.

Są to:

• urodzenie;

• zawarcie związku małżeńskiego;

• zgon.

Kierownika USC powołuje wójt/burmistrz/prezydent miasta. Wybrany jest w drodze konkursu.

---