OGNIWA PROCESU KSZTAŁCENIA – momenty wspólne dla nauczania wszystkich przedmiotów

1. Uświadomienie uczniom celów i zadań kształcenia

- prowadzi do realizacji zadań

- powinno być dopasowane do poziomu i możliwości intelektualnych uczniów

- prowadzą do wyzwolenia aktywności uczniów

2. Poznanie nowych faktów

- najlepszym źródłem jest rzeczywistość

- poznawanie nowych rzeczy poprzez

+ bezpośrednie zetknięcie się z nimi

+ środki poglądowe (modele, rysunki)

+ słowo mówione lub pisane

3. Nabywanie nowych pojęć

- rezultat świadomego wysiłku myślowego

- kojarzenie nazwy z przedmiotami oraz utrwalenie wytworzonych skojarzeń

- momenty składające się na opanowanie nowych pojęć przez uczniów:

+ zestawienie danej rzeczy z inną w celu wyodrębnienia ich pośród innych

+ wyszukiwanie cech wspólnych danych rzeczy

+wyszukiwanie cech różniących dane rzeczy

+ wytworzenie danego pojęcia na podstawnie znajomości istotnych cech danej kategorii przedmiotów

+ zastosowanie poznanego pojęcia w nowych sytuacjach poznawczych

+ sformułowanie pojęcia

4. Poznawanie prawidłowości i systematyzowanie wiedzy

- prawidłowości proste formułuje się z łańcuchów pojęć

- zestawienie ze sobą kilku prawidłowości prostych prowadzi do wykrycia prawidłowości wyższego rzędu

- istotną rolę odgrywają : obserwacja, posiadane doświadczenie i wiedza

- systematyzowanie wiedzy ma duże znaczenie dla utrwalania wiedzy uczniów

5. Przechodzenie od teorii do praktyki

- znajomość umiejętność trwała umiejętność nawyk trwały nawyk

- fazy przechodzenia od treści do praktyki

+ uświadamianie sobie przez uczniów nazwy, znaczenia danej umiejętności

+ sformułowanie reguł działania na podstawie posiadanych wiadomości w objaśnieniem sposobu wykonywania czynności

+ pokazanie wzoru danej czynności

+ pierwsze samodzielne czynności uczniów (wykonywane pod nadzorem nauczyciela)

+ samodzielne ćwiczenia w posługiwaniu się przyswojoną umiejętnością

6. Wykonywanie zadań praktyczno-wytwórczych

- pozwala lepiej zrozumieć i zapamiętać wiadomości

- rozszerza naszą wiedzę

- służy przede wszystkim przekształcaniu rzeczywistości

7. Sprawdzanie i ocena osiągnięć

- ułatwia usuwanie braków i uzupełnianie luk wykrytych w toku kontroli

- uzasadnienia konieczności kontroli i oceny:

+ społeczne – proces dydaktyczny, jako proces społeczny podlega społecznej kontroli

+ psychologiczne, wynika z:

• Potrzeb orientacji przedmiotu w czynnościowych postępach

• Psychicznych potrzeb społecznego uznania dla efektów pracy, co ma znaczenie motywujące

• Potrzeby stwierdzenia własnych możliwości

+ dydaktyczne – wykrywanie i usuwanie luk, doskonalenie samego procesu nauczania, wdrażanie do rzetelności i odpowiedzialności

- rozmienienie pojęcia kontroli

+ badanie aktualnego i wcześniejszego stanu wiedzy

+ konfrontowanie stanu ustalonego w czynności badania z założonym planem działania

+ wskazanie sposobów usprawnienia działania

- 3 cechy sprawiedliwej oczeny

+ adekwatność (rejestracja stanu faktycznego)

+ obiektywność ( uwolnienie od subiektywnych nastawień)

+wyczerpująca (oparta na dostatecznie szerokim materiale)