zawód: technik administracji
Praca kontrolna
z podstaw prawa administracyjnego
Temat pracy:
Administracja na poziomie gminy
Nauczyciel prowadzący: Agnieszka Koper
Samorząd terytorialny jest to forma organizacji społeczności lokalnych powołana do kierowania i zarządzania sprawami publicznymi w interesie mieszkańców. Jednostki samorządu terytorialnego mają osobowość prawną i są samodzielne. W latach 1954-1972 w miejsce gmin powołano gromady. Od 1990 roku w Polsce gmina jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego. Ustrój gminy ustanowiony jest w statucie. Gmina wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego nie zastrzeżone dla powiatu i województwa. W Polsce mogą występować gminy różnego rodzaju tj. gminy wiejskie, gminy miejsko-wiejskie lub gminy miejskie. Zdarza się również tak, ze niektóre gminy wykonują także zadania powiatów. Gmina może tworzyć jednostki pomocnicze tj. sołectwa, dzielnice, osiedla i inne.
Jednostki samorządu terytorialnego wykonują swoje zadania za pośrednictwem organów stanowiących i wykonawczych. Zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej są wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadania własne. Jeżeli wynika to z uzasadnionych potrzeb państwa, w ustawie można zlecić jednostkom samorządu terytorialnego wykonywanie innych zadań publicznych.
Wszystkie zadania z zakresu administracji publicznej, wykonywane na podstawie tytułów przysługujących gminie, realizowane są przede wszystkim w drodze wydawania decyzji administracyjnych. Wspólnota samorządowa jest pierwotnym adresatem norm kompetencyjnych w gminie. Tworzą ją z mocy prawa mieszkańcy gminy. Wspólnota ta rozstrzyga bądź bezpośrednio w głosowaniu w referendum lub w wyborach, bądź za pośrednictwem określonych organów gminy.
Organem stanowiącym i kontrolnym Gminy jest rada gminy. Rada podejmuje podstawowe decyzje dotyczące ich terenu, ustanawia akty prawa miejscowego, uchwala budżet, rozpatruje sprawozdania z jego wykonania, określa wysokość podatków i opłat lokalnych (z upoważnienia ustawy), podejmuje uchwały dotyczące spraw majątkowych. Członkowie rad to radni gminy wybierani w wyborach samorządowych - powszechnych, równych i bezpośrednich, w głosowaniu tajnym na czteroletnią kadencję. Do podstawowego zakresu praw radnych należą przede wszystkim:
Wniesienie pod obrady rady gminy lub komisji rady gminy spraw, które uważa się za społecznie pilne i uzasadnione
Podejmowanie interwencji i składanie wniosków w instytucjach, których te wnioski dotyczą,
Kierowanie na piśmie do wójta interpelacji we wszystkich sprawach publicznych wspólnoty samorządowej.
Radny jest zobowiązany do składania oświadczeń o stanie majątkowym. Oświadczenie o stanie majątkowym składa się przewodniczącemu rady, natomiast przewodniczący rady składa takie oświadczenie wójtowi.1
Organem wykonawczym gminy jest wójt (burmistrz, prezydent), który jest wybierany na okres czterech lat. Wójt w drodze zarządzenia powołuje oraz odwołuje swojego zastępcę lub zastępców i określa ich liczbę. Liczba zastępców uzależniona jest od liczby mieszkańców w gminie.2 Do zadań wójta(burmistrza, prezydenta) należą w szczególności:
realizacja budżetu,
przygotowywanie projektów uchwał rady gminy,
określenie sposobu ich wykonywania,
gospodarowanie mieniem komunalnym,
zatrudnianie i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych.
Swoje zadania realizuje przy pomocy urzędu gminy.
Gmina realizuje dwa rodzaje zadań: zadania własne i zadania zlecone.
Zadania własne obejmują sprawy dotyczące:
ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska
i przyrody oraz gospodarki wodnej,
gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,
wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych,
utrzymaniu czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadków komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,
lokalnego transportu zbiorowego,
ochrony zdrowia,
pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,
gminnego budownictwa mieszkaniowego,
edukacji publicznej,
kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami,
kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,
targowisk i hal targowych,
zieleni gminnej zadrzewień,
cmentarzy gminnych,
porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego,
utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,
polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej,
wspierania i upowszechniania idei samorządowej,
promocji gminy,
współpracy z organizacjami pozarządowymi,
współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw3.
Zadania zlecone są to inne zadania publiczne wynikające z uzasadnionych potrzeb państwa ustawowo zlecone do wykonania jednostkom samorządu terytorialnego. Są one przekazywane na mocy regulacji ustawowej oraz przekazywane w drodze porozumień między jednostką samorządu terytorialnego a administracją rządową.
Gminy są samorządowymi jednostkami podziału administracyjnego kraju, a ich władzę stanowi rada gminy wybierana w wyborach powszechnych i bezpośrednich na okres 4 lat. Władze wykonawcza w gminach stanowią wójtowie (w gminach wiejskich), burmistrzowie (w gminach miejsko-wiejskich i miejskich) lub prezydenci (w dużych gminach miejskich) wybierani w wyborach bezpośrednich.
Bibliografia:
Ustawa o samorządzie gminnym z dn. 8 marca 1990 r. (Dz.U. 1990 Nr 16, poz.95)
http://www.profesor.pl/mat/n10/pokaz_material_tmp.php?plik=n10/n10_e_koziol_040510_4.php&id_m=11086 [dostęp 20.11.2014 r.]
http://pl.wikipedia.org/wiki/Gmina [dostęp 20.11.2014 r.]
http://www.mszana.finn.pl/index.jsp?bipkod=/002/004 [dostęp 20.11.2014 r.]
http://doskonaleniekadr.fundacjaprym.pl/platforma/wp-content/uploads/downloads/2012/06/Gmina.pdf [dostęp 20.11.2014 r.]
http://www.bfkk.pl/libs/ckfinder/userfiles/files/administracja_publiczna/Organizowanie.pdf [dostęp 20.11.2014 r.]