KATOLICKA NAUKA SPOŁECZNA
WSTĘP:
Chr. Powierza Kościołowi posłannictwo przekazywania ludziom swego orędzia i upoważnia go do zabierania głosu w spr. Społ.
Udział K-ła w kwestie społeczne jest nie tylko prawem ale i obowiązkiem .
Gdzie jest obecna problematyka społeczna w Piśmie Św. :
- ks. Rdz, ks. Wj, u Proroków, w Psalmach, W Ewangeliach i Listach Apostolskich.
Wypowiedzi jakich papieży zajmują ważne miejsce?
- Leona XIII, Piusa XI, Piusa XII, Jana XXIII, Pawła VI i Jana Pawła II
Dodatkowy impuls popłynął z SW II – przez konstytucję duszpasterską o K- le w świecie współ. Gaudium et spes.
Gdzie rodzi się KNS? (wg. JP2)
- w świetle Sł. B. i Magisterium
- z obecności chrz. w łonie zmiennych sytuacji świata, w zetknięciu z wyzwaniami
Co jest przedmiotem KNS? (JP2)
- godność człowieka stworzonego na obraz Boga
- obrona praw ludzkich
Co jest celemKNS-u ?(JP2)
- realizacja sprawiedliwości jako postęp i wyzwolenie osoby ludzkiej w wymiarze ludzkim i transcendentnym.
Jakie są 3 elementy nauczania społ. K-ła aby miało charakter praktyczny w enc. Sollicitudo rei Socialis (JP2):
Zasada refleksji
Kryteria ocen
Podst. Wytyczne działania
Przez jakie płaszczyzny realizuje się życie społeczne:
- polityka, ekonomia i kultura.
1.PODSTAWY DOKTYRYNY SPOŁECZNEJ K-ŁA:
DEFINICJA: KNS- to zespół twierdzeń i zasad, w świetle których można i należy poszukiwać rozwiązań praktycznych zagadnień współżycia społecznego oraz działalności politycznej i gospodarczej. Nazwa ta pojawia się w encyklice Piusa XI Quadragesimo anno. Póżniej została przyjęta.
O czym mówi encyklika Jana XXIII Mater et magistra ?
- o chrz. nauce społecznej.
Jakich 2 określeń użył JP2 w encyklice Laborem exercens ?
- Katolicka nauka społ.
- nauczanie społ. K-ła
Na co zwraca uwagę termin 1)nauka i 2) nauczanie?
Nauka - na teoretyczny aspekt problemu
Nauczanie - uwzględnia aspekt historyczno – praktyczny
Na czym mogą być oparte nowe struktury społeczne gwarantujące dobro wspólne wszystkich obywateli?
- na sprawiedliwości
- i miłości.
Sprzeciw grozi znalezieniem się ludzi w „ jarzmie niewolniczym prawa” Leon XIII Rerum novarum
1.2 AUTONOMIA
Jak dawniej nazywano KNS?
- socjologią chrz.
Pod wpływem kogo używano tej nazwy?
- encyklika Leona XIII Rerum novarum
Jakie kwestie rozwijano w obrębie nauki socjologii chrz ?
- robotnicze
- społeczne
Czy socjologia i KNS to 2 odrębne dziedziny nauki?
Tak
Kiedy i w oparciu o co ukształtowała się KNS?
- XX w. , traktat poświęcony cnocie sprawiedliwości
Jakiej innej nazwy na określenie KNS używa się na Zachodzie?
Social Teaching of the Church – społ . nauczanie Kościoła
Na co kładzie akcent 1) Społeczna nauka K-ła , społ. Nauczanie k-ła?
Na str. Przedmiotu
Akcentuje podmiot
Co jest przedmiotem KNS- u?
- zagadnienia dot. Spraw społecznych i gospodarczych.
- kwestie kultury i polityki
1.3. RELACJA DO TEOLOGII, FIL. I NAUK POZTYWNYCH.
Co stoi u podstaw nauki społ. K-ła
- antropologia zaczerpnięta z Objawienia ( wg niej czł. Został stworzony przez Boga, odkupiony przez J, Chr. i przeznaczony do życia w królestwie niebieskim
Po co odwołuje się do filozofii?
- wyjaśnia takie pojęcia jak: wartość os. Ldz. , normy działania, kryteria prawdy
Z jakich nauk korzysta jeszcze KNS?
- n. pozytywnych- nauki społeczne.
Co jest podst. Punktem odniesienia?
- Słowo, przykład Jezusa Chrystusa , żywa tradycja Kościoła
1.4. TEOLOGICZNY CHARAKTER
Co jest celem KNS- u ?
-pasterska posługa wobec świata
- głoszenie wiedzy teoretyczno – praktycznej
Jakie 3 wymiary można wyróżnić w KNS- ie:
Teoretyczny – poglądy K-ła w jego dokumentach. Wyraża trwałe zasady życia społecznego.
Historyczny- stosowanie stałych zasad w konkretnej wizji społ. żyjącego w określonym czasie i warunkach
Praktyczny – nie ogr. Się tylko do głoszenia zasad stanowiących podstawę refleksji ani do interpretacji historycznej, proponuje skuteczne ich stosowanie w praktyce
Co jest podmiotem nauczającym?
- (Sens Szeroki)- cała chrz. wspólnota pozostająca w jedności i podporządkowana prawowitym pasterzom
- (Sens ścisły)- Urząd Nauczycielski Kościoła+ duchowni i świeccy
Co jest przedmiotem materialnym?
- człowiek i jego relacje z środowiskami świata społecznego, gosp., polit.
Co jest podmiotem formalnym?
- czynienie świata coraz bardziej ludzkim w oparciu o chrz. koncepcję człowieka i i zasady społeczne
- chodzi o promocję godności osoby ludzkiej z jej prawami, które stanowią niejako rdzeń prawdy o czł.
1.5 Źródła katolockiej nauki społ.
Co jest źródłami nauki:
Pismo Św. i tradycja:
Tworzą całość Obj. staje się ono przedmiotem wiary w Kościele Katolickim. Korzysta z nich jak ze źródeł doktrynalnych. Stale konfrontuje społeczne nauczanie z podst. źródłami doktrynalnymi i w oparciu o nie je interpretuje
Nauczanie soborów i synodów
Sobór powszechny – w K-le kat. To zebranie wszystkich bp-ów pod przewodnictwem pap. Lub jego legata. Obrady dot. Spraw doktryny i organizacji K- ła. SW II określa go jako plenarne zebranie pasterzy. Biorą w nim udział jako nauczyciele i sędziowie w sprawach wiary i obyczajów. Pochodzenie soborów – od 1 gmin chrz. Jako I uznany jest Sobór Jerozolimski (ok.50r. ) , ostatni SWII (1963- 65). Sobory w ciągu wieków potwierdzają kolegialność episkopatu. Na soborach następuje redakcja dokumentów . SW II wydał 3 dokumenty: konstytucje, dekrety, deklaracje. Wypowiedź ściśle społeczna to Gaudium et spes
Synod biskupów - zebr. Bp-ów obradujących na specjalnie wybrane tematy dot. Misji K-ła. Synod jest instytucją nową w K-le. Strukturę i cele synodu określił Paweł VI podczas SW II w motu proporio Apostolica sollicitudo z 15 września 1965r. Synod zacieśnia więzy między S.A a Konferencjami Ep. Owocem prac synodów są Adhortacje Ap. Ich autorami są pap. Ale treść stanowią robocze dokumenty poszczególnych synodów.
Dokumenty duszpasterskie
Są narzędziami bezp. Ewangelizacji. Chodzi o wypowiedzi kościoła nauczającego (pap+bp-i). Zaliczane są do nich ind. I zbiorowe listy pasterskie bp-ów i dokumentów pastoralnych Stolicy Ap.
Ważne dokumenty: to materiały Synodów Biskupów (oddziela się materiały robocze od dokumentu)
Encykliki
W jęz. Gr. Słowo encyklika – encyklos – okólnik, pismo wędrujące- oznacza pismo urzędowe pap. Skierowane do całego K- ła w sprawach doniosłej wagi dla katolików i całej ludzkości. Na poszczególne tytuły encyklik składają się pierwsze sowa zaczerpnięte z ich łac. tekstu.
Co jest omawiane w encyklikach?
Spr. Interesujące K-ół? Potępia się w nich błędy.
Jaki jest cel encykliki?
Utrzymanie w K-le jedności wiary i przekonań. Służy wyjaśnieniu kwestii spornych, daje konkretne pouczenia i dogmatyczne definicje.
Czy encykliki ogłaszają nowe dogmaty?
Nie, ale przypominają prawdy dogmatyczne. Są nieomylne
Co się w nich znajduje?
Zasady moralne oparte na prawie objawionym i naturalnym.
Jakie jest zobowiązanie wiernych wobec nauki pap?
Przyjąć je i stosować się do nich w życiu?
Co mogą znaleźć w nauczaniu pap. nie należący do społ. K-ła?
Wskazania o charakt. uniwersalnym
Co zawierają encykliki?
- Wskazania i napomnienia dla różnych grup w Kościele dot. ich działalności
- Inf. Dot. teorii socjologicznych i ekonomicznych, faktów i procesów społ. oraz gosp.
- programy poj. Lub kompleksowe działania społ. i gosp.
- pierwsze encykliki społ. były wykładem doktryny, późniejsze wykład + ofertę rozwiązania problemów nurtujących świat. (od encykliki Jana XXIII Pacem in terris aż po encykliki społ. Jana Pawła II
Co można zauważyć w encyklikach?
Przejście od modeli do zasad. ( K-ół nie proponuje konkretnego ustroju) Wypowiada się na temat tych spraw wyłącznie z tytułu moralnego. Dawniej tendencja do zalecania modeli .
Encyklilka Piusa XI quadragesimo anno
Encyklilka Jana XXIII Mater et magistra – w miejsce modeli wprowadza zasady.
Adhortacje
Dłuższe listy. Pap. Zwraca się do określonych grup ludzi. Poucza w jakiejś spr. Zachęca do przestrzegania wyłożonej nauki w dokumentach K-ła.
Jaki jest ich charakter?
- duszpasterski
W jakiej roli występują pap?
Nauczycieli i ojców napominających swoich wiernych.
Ważne adhortacje Jp2:
- Familliaris consortio ( o zadaniach rodz. Chrz. w świecie współ). – 1981 r.
- Reconciliatio et paenitentia (o pojednaniu i pokucie w dziś. Posłannictwie K-ła )-1984r.
- Christifideles Laici ( o powołaniu i misji świeckich w Kościele i w świecie -1988 r.
- Pastores Dabo vobis ( o formacji kapłanów we współ. Posłannictwie K-ła – 1992
- Ecclesia in Europa ( o Jezusie Chr. który żuje w K- le jako źródło nadziei dla Europy -2003r.
Listy apostolskie
To listy wydawane przez Papieża reprezentującego głowę Kościoła.
Jakie były pierwsze dokumenty i co zawierały ?
List Klemensa Rzymskiego do Koryntian- ok 96 r. zawierały upomnienia i zachęty
Od kiedy i jak zaczęto nazywać listy apostolskie?
- od VI w. – bulle , czasy pap. Hadriana I – odróżniano listy ap. O charakterze prawotwórczym (privilegia) od listów adm. , sądowych, polit. (litterae)
Od XVI w. list ap. Noszą nazwę breve
Pisma wydawane z inicjatywy samego papieża – motu proprio
Ważne listy apostolskie:
Octogesima adviens – Pawła VI do kard. M.Roya i Papieskiej komisji Iustitia et Pax z okazji 80 rocznicy Roku encykliki Rerum novarum
Mulieris didgnitatem – Jp2 – o godności i powołaniu kobiety
Novo millennio ineunte na koniec 2000 r.
1.5. MOC WIĄŻACA I PRAWO NAUCZANIA
Wszystkie sprawy ludzkie trzeba potraktować ze względu na ich wielorakie odniesienia religijno- moralne.
Wyróżnia się 3 rodzaje spraw:
-doczesne (pozamoralne) – k-ół nie posiada bezp. kompetencji, nie rozciąga się na nie władza Kościoła, nie mieści się ona w jego zadaniach.
- moralne i mieszane ( spr. Czysto moralne K-ół bierze na swój autorytet), w sprawy mieszane wlicza się problemy społ. gosp. i polit. W sprawach moralnych i mieszanych Kościół ma świadomość prawa i obowiązku i odwołuje się do kompetencji państwa (mieszane). Źródło tego prawa stanowi cel i zadanie K-ła – prowadzenie ludzi do szczęścia wiecznego.
Na czym polega władza kierowania?
- ma charakter zewnętrzny, hierarchia, wynika z pozycji Kościoła.
- ważna jest władza kierowania sumieniami ludzkimi, ma charakter wewn. Duchowy
Na czym polega władza nauczania?
- ma charakter autorytatywny, to znaczy zobowiązujący głoszących do tego aby głosili opinie zgodne z nauką kościoła.
Jak k-ół wypowiada się gdy głoszone są błędne systemy zasad i doktryn
Kan. 1555 KPK -K-ół ma prawo i obowiązek interwencji kiedy postępowanie ludzkie i zasady zmierza do regulacji i nosi na sobie znamię grzechu.
Jak wygląda problem nieomylności społ. wypowiedzi K-ła na przykładzie Encyklik?
Nie przysługuje im ten typ nieomylności, jaki mają uroczyste orzeczenia soborów czy papieży.
Jak mają się zachować wierni gdy encyklika coś nakazuje a jak gdy zaleca
-gdy nakazuje wszyscy wierni powinni to przyjąć
- gdy zaleca można dyskutować
Encykliki nie są orzeczeniami ex cathedra posiadającymi moc nieomylności. Papież ogłasza je aby dać wskazania gwarantujące czystość doktryny kościelnej. Nauka obowiązuje wszystkich katolików.
1.6. METODA NAUCZANIA SPOŁ. K-ŁA
Gdzie znajduje się ogólna dyrektywa metodologiczna i jakie nosi miano?
- Jan XXIII encyklika Mater et magistra, miano sylogizmu praktycznego
3 Płaszczyzny metody sylogizmu praktycznego?
Normatywna z objawienia lub prawa nat.
Dot. rzeczywistości społecznej i gosp.
Wnioski wynikające z 2 poprzednich przesłanek (wnioski praktyczne, co należy robić)
Jak wprowadza się w życie zasady nauki społ. sylogizmu praktycznego (3 etapy):
Badanie rzeczyw. Stanu rzeczy (zbadać)- voir – dostrzegać i badać problemy i ich przyczyny
Ocena w świetle zasad (ocenić)- juger- interpretować rzeczyw.
Ustala się , co można i należy zrobić (działać) agir – sfera realizacyjna
Jaki charakter winno mieć nauczanie społ. wg JP2 (encyklika Sollicitudo rei socialis):
- praktyczny
Jakie 3 elementy ma zawierać nauczanie:
- zasady refleksji
- kryteria ocen
- wytyczne działania
Rozdział 2
Zaangażowanie w sprawy społeczne – istotnym zadaniem ewangelizacyjnej misji K-ła?
Jakie 2 wymiary posiada posłannictwo K-ła?
- diwinizację – przebóstwienie człowieka polegające na coraz pełnym oddawaniu się osby ludzkiej Bogu – Bóg może tylko przebóstwić człowieka
-humanizacja- k-ół w ramach swojej zbawczej misji ma także obowiązek uczłowieczać ludzi
Diwinizacja warunkuje humanzację. Zarówno jedno jak i drugie zależne jest od Boga i jego łaski.
Jak wygląda podwójna reprezentacja K-ła?
- w imieniu Boga
- w imieniu ludzi
Kościół założony przez Boga musi słuchać Stwórcy . Kierować się sensus fidei a nie sensum fidelium.
MISJA SPOŁ. NAUCZANIA K-ŁA
Przejawem troski K-ła o wiernych jest nauka pap. Leona XIII. Zabrał on głos w obronie osób uciśnionych, ubogich, pokornych wyzyskiwanych.
Na czym polega interwencja K-ła?
- na służeniu zbawieniu każdego człowieka, realizującemu swe powołanie do wieczności w życiu ziemskim.
Co jest misją k-ła?
- wpr. Zasad ew. w we wszystkie dziedziny ludzkiej egzystencji.
- kościół naśladuje Chr.
- jest wezwany aby być wiernym obrońcą uciśnionych i słabych
2.1. TROSKA O MORALNOŚĆ Ż. SPOŁ.:
Jak k-ł ocala człowieka?
- przez wpr. do środowiska czynników duchowych
Co dzięki temu osiąga?
- przezwyciężenie niepokojów (niedostatek, cierpienie)
Czy w encyklikach społ. pap. Oddzielają aspekt rel. Od moralnego?
- nie
Czym to uzasadniają?
- Człowiek ze swej natury jest otwarty na Absolut
- moralność czł. Związana jest z Chr. i Ew.
Czego dot. zagadnienia społ. i czym są normowane:
- stosunków między ludźmi
- normowane są prawami sprawiedliwości i miłości
Co jest obowiązkiem Kościoła?
- głoszenie i obrona prawa moralnego i troska aby wierni się do niego stosowali
Jakie podwójne znaczenie ma motywacja historyczna?
- wplata się w historię i przyczynia się do rozwoju ich kultury
- duchowa i moralna misja kościoła znajduje poparcie w dążeniach ludzi i narodów
Co na temat posługi Kościoła mówi Jp2 w encyklice Redemptor hominis?
- ludzkość odczuwa potrzebę posługi Kościoła.
2.1. SPECYFICZNE DZIAŁANIE KOŚCIOŁA
Jak określane jest działanie Kościoła na płaszczyźnie społ.?
- działanie specyficzne
Czy kościół jest kompetentny w dziedzinie techniki czy polityki?
- nie
Jaki jest wkład Kościoła w dziedzinę społ.?
- stosowanie środków ubogich , czyli pokojowych
Kiedy mówił o nich JP2 do Korpusu Dyplomatycznego?
- 12. 01. 1979r.
Do czego zmierza działalność K-ła wg JP2:
- do budowania wspólnoty ludzkiej bardziej sprawiedliwej, solidarnej i pokojowej
2.1.3. KOŚCIÓŁ NIE UTOŻSAMIA SIĘ Z ŻADNYM SYSTEMEM POLIT.?
Co mówi na ten temat JP2:
- utożsamianie K-ła z systemem lub partią polit. Daje dowód wielkiej nieznajomości K-ła
Czy k-ół proponuje jakiś model życia społ.?
- nie
Co jest podstawą zdrowej demokracji?
- sam czł. Ze swoją godnością i prawami
Na czym polega specyficzne posłannictwo K-ła?
- na formowaniu sumień, głoszeniu prawa moralnego, ujawnianiu błędów i zamachów na prawo moralne.
Jak K-ół stara się pobudzać ludzi do wspólnego dobra?
- od wewnątrz
- wierni swoim życiem powinni dawać przykład podnoszenia poziomu życia innych od środka
Jakich 3 spraw dot. wkład kościoła w życie społ.:
Osąd moralny problemów społ. ekon. (godność człowieka i jego podst. prawa, gwałcone prawo moralne, ukazuje konsekwencje fałszu i zła
Uprawniony do przypominania i głoszenia prawa moralnego, wskazania i zasady etyczno- moralne
Szuka nowych dróg i sposobu działania i poprawy życia ldz.
2.2. URZĄD PIOTROWY W SŁUŻBIE CZŁOWIEKOWI
Czym jest urząd Piotrowy?
- jest urzędem miłości, służbą miłości
Co ogarnia Urząd Piotrowy?
- cały K-ół (polecenie Chr. „Paś baranki Moje”, zapowiedź dla Kefasa „ Ty jesteś Piotr…
URZĄD PIOTROWY TO SŁUŻBA, SŁUŻBA CZŁOWIEKOWI
Jakie jest jeszcze zadanie urzędu Piotrowego?
- confirmare fratres –umacnianie braci, troska o to, by strzec, uczyć, głosić zdrową wiarę i wspierać bp-ów w misji nauczycieli wiary
Jaki charakter ma posługa Biskupa Rzymu?
- jest pasterzem całego K-ła
- charakter pasterski
Czego uczy SWII o Bp-ie Rzymu
- ma najwyższą i powszechną władzę w stosunku do całego K-ła
- sobór Florencki (1439) – S.A i Bp Rzymu mają prymat nas całym światem, a Bp jest następca św. Piotra
Jaka jest władza papieża wg SWII?
- zwyczajna i bezpośrednia w odniesieniu do innych K-łów
- zwyczajna – władza należy do b-pa rz. Na mocy pełnionego przez niego zadania
- bezpośrednia – może wykonywać wprost bez zezwolenia
Co mówi o bp-ie Rzymu SWII?
- mówi o Pasterzu całego K-ła, ma pełną, najwyższą i powszechną władzę nad K-łem, władza zwierzchnia nad pasterzami Pasterzami, jak i wiernymi.
Co należy do obowiązku Bpa?
- głoszenie Ewangelii
Kiedy trzeba okazywać uległość wobec Bp –a Rzymu?
- Nawet jeśli nie przemawia ex cathedra
W jaki sposób wypełnia swój urząd nauczycielski papież?
-uroczysty- konkretne sprawy doktryny należące do depozytu Obj. – orzeczenia EX Cathedra
- zwyczajny
Jak została przyznana nieomylność Bp- owi Rzymu?
- nie jako osobie prywatnej
- przez sprawowanie urzędu pasterza i nauczyciela wszystkich chrześcijan
- przysługuje mu dzięki jego najwyższej władzy apostolskiej i opiece Bożej przyrzeczonej w osobie Piotra
W jakiej formie papież wypełnia misję nauczania?
- zwyczajnej przez wypowiedzi i ustne i pisemne
Co jest zadaniem papieskiego nauczania?
- wykład doktryny wiary
- szerzenie znajomości tajemnicy Boga i dzieła zbawienia
- wyjaśnianie aspektów Bożego planu
3 sposoby urzeczywistniania misji papieża?
- słowo Pisane (encykliki)
- dzieła
- instytucje o charakterze naukowym i pastoralnym
2.3 SZCZEGÓLNA ROLA S.A
Czy stolica ap. Ma charakter świeckiej struktury polit?
- Nie
Po co została ustanowiona Kuria Rzymska?
- nie po to by wspierać O .Św. w zarządzaniu diecezją rz. Ani Państwem Rz.
Co jest zadaniem Kurii Rz?
- wspomaganie papieża w wykonywaniu jego urzędu najwyższego Pasterza całego K-ła
Co rozumie się pod nazwą S.A?
- osobę następcy św. Piotra i dykasterie Kurii Rzymskiej
Czym zajmuje sekcja I sekretariatu Stanu?
- przedstawicielstwami rządów przy S.A
Czym się zajmuje sekcja II ds. relacji z państwami?
- relacje dyplomatyczne
- reprezentuje S.A w organizacjach międzynarodowych i na kongresach dot. spraw publicznych
Jaka jest rola nuncjuszy?
- mają reprezentować S.A
- spr. Władzę sądowniczą
- dziś jest to rola dziekanów korpusu dyplomatycznego
Co jest zadaniem nuncjusza?
- umacnianie więzi jedności między S.A a Kościołami lokalnymi
3 HISTORYCZNY WYMIAR NAUCZANIA SPOŁ. K-ŁA
PROBLEMATYKA ST
Jaki charakter ma P.Św. ST?
- religijno moralny
Jaka jest podstawowa prawda ST?
- teza o stworzeniu człowieka przez Boga na jego obraz
- wyraża się to w stosunku człowieka do Boga, stosunek partnerski
Kim jest człowiek wg Biblii?
- jest koroną wszystkich stworzeń, ma władzę nad światem
Na co zwraca uwagę JP2 w Laborem exercens mówiąc o człowieku jako obrazie B.?
- na pracę jako działanie, które ma wykonywać. Człowiek panuje na ziemi przez pracę.
Czym jest praca dla człowieka?
- obowiązkiem a nie karą za grzechy? Skutkiem grzechu jest trud z nią związany a nie przekleństwo
Do czego jest wezwany człowiek przez Stwórcę?
- do uczciwej pracy
Jak powinna być nagradzana praca?
-sprawiedliwie
Co ciążyło na posiadaczach ziemi?
- niesienie pomocy biednym (dziesięcina)
Jak regulowana była sprawa własności ziemi?
- przez małe jubileusze (7 lat) i duże (co 50 lat)
Cel małych jubileuszy?
- nawożenie ziemi, ochrona przed klęską, pomoc biednym
Cel dużych jubileuszy?
- przywrócenie równowagi gospodarczo – społecznej, podział ziemi, umorzenie długów i zwolnienie niewolników
Do czego wzywa ST?
- do budowania stosunków międzyludzkich na spr.
3.2 Posłannictwo Jezusa Chr.
Czego korzeniami sięga społ. nauczanie?
- historii zbawienia
- początki w misji zbawczej Chr.
Gdzie są zawarte podstawowe treści społ. nauki K-ła?
- w Ewangelii
- prawda o równości wszystkich ludzi
Co zostało zawarte w orędziu Chr.?
- koncepcja czł. jako istoty ludzkiej społ.
Jakie są ważne wartości dla porządku społ. w ewangelii?
- rodzina i państwo
- priorytet wartości duchowych nad materialnymi
3.3. Społeczna nauka Apostołów
Co stanowiło podstawę głoszenia dla Ap.?
- nauczanie J. Chr.
Co stało się trudnością dla Ap. Po rozesłaniu?
- przełamanie żydowskiego partykularyzmu
Co było ważnym zagadnieniem społ.
- problem stosunku do władzy w danej społeczności
- sprzeciw dla ubóstwiania władzy
Co powinna robić władza wg Boga?
- pomagać w czynieniu dobra
Co było troską K-ła?
- zbawienie dusz
Jaka kwestia była ważna w czasach ap.?
- kwestia niewolnictwa
- niezgoda na obecność samego niewolnictwa
Jak ujmowany jest kościół przez apostołów?
- aspekt teologiczny, socjologiczny, organizacyjny
Czemu sprzeciwiali się apostołowie?
- kultowi pieniądza i gromadzeniu bogactw
Co jest odpowiednim środkiem do zdobywania dóbr wg Ap?
- praca
3.4. K-ÓŁ I WIEKÓW
3 etapy rozwoju myśli społ. u Ojców K-ła?
Rozwój nauki apostołów
Wezwanie do zachowania wartości ew.
Stworzenie pozytywnej wizji świata chrz. św. Augustyn
Co jest tematem Ojców K-ła?
- problemy społ. ( prawo nat. Bogactwo i nędza, własność, jałmużna, niewolnictwo, uczynki miłosierdzia, lichwa, handel.
Co jest celem pracy wg O. K-ła?
- wspomaganie bliźnich (Tertulian)
- rozwój cielesno- duchowy (Klemens Alk.), dobra materialne są darem Boga
Co stanowi wielkie zainteresowanie w nauczania św. Augustyna?
- sprawa państwa
- podejmuje to w dziele De civitate Dei
- łączy państwo z narodem
Co stanowi cel państwa?
- troska o pokój i zapewnienie obywatelom bezp.
2 rodzaje państwa:
- ziemskie – miłość własna
- niebieskie – sprawiedliwość i miłość
Co jest pierwszym i podst. celem każdego państwa?
- pokój
Wojna jest…?
- wielkim złem
Św. Augustyn dopuszcza wojnę sprawiedliwą sprzeciw dla wojny imperialistycznej
Czemu przypisuje istotną rolę?
Stosunkowi państwa do religii
Jak rozumie niewolnictwo?
- jest owocem grzechu
Co jest ważne w tworzeniu Państwa?
- rodzina
3.5. ŚREDNIOWIECE I CZASY PÓŹNIEJSZE
Kto wniósł wkład w myśl społ. k-ła?
Św. Tomasz z Akwinu, Franciszek Suarez , Franciszek De Vitoria
Kim dla Tomasza jest człowiek
- istotą społeczną
Celem życia społ.
- jest dobro wspólne, ma prawo przed dobrem jednostki
Celem każdej społeczności ludzkiej jest?
- pokój społeczny concordia ordinata – uporządkowana zgoda członków społeczności
Celem życia państwowego jest?
- gwarancja pokoju wewnętrznego i zewnętrznego
Jakie 2 elementy władzy wyróżnia św. Tomasz?
- pochodzi od Boga
- konieczność społ. –społ. nie może istnieć bez władzy
Czym jest zawód dla Tomasza:
- obowiązkiem, powołaniem społ., środkiem udoskonalenia człowieka
Podejmuje zagadnienie wojny sprawiedliwej i udziału w niej duchownych
Kryteria sprawiedliwej wojny:
- słuszna przyczyna + intencja
- kompetentna władza
- prawdopobieństwo sukcesu
- może brać w niej udział kapłan
Sprawa własności i jej 2 elementy:
- posiadanie i własność
- istota pojęcia własności
2 tytuły własności:
- zajęcie rzeczy niczyjej
- praca
5 czynników słusznej ceny:
- wartość naturalna rzeczy
- wartość użyteczna
- rzadkość
- koszty produkcji i upodobanie
- indywidualny stosunek nabywcy do nabywanej rzeczy
EWOLUCJA POGLĄDÓW SPOŁ. PO ŚREDNIOWIECZU
Jakie zakony miały wpływ na zmianę społ. średniowiecza:
- dominikanie – św. Dominik Guzman (+1221)
- ruch franciszkański- św. Franciszek z Asyżu (+ 1226)
- św. Bonawentura (+1274) – obraz świata kształtowany przez wiarę
Znani teologowie hiszpańscy:
-Franciszek z Vitorii (+ 1546)- twórca nauki o prawach narodów, naród starszy od państwa, monarchia dziedziczna, głosi sprawiedliwość międzynarodową.
- Franciszek de Suarez – (+ 1617) – suwerenność narodu i państwa, państwo jako ład prawny, państwo jako naród, różnica między dobrem wspólnym a prywatnym
Co miało wpływ na sytuacje społ. Europy zach. i świata?
- rewolucja przemysłowa, francuska, liberalizm, kapitalizm i socjalizm
Kto podejmował zagadnienia i myślenie społeczne po rewolucji?
- Franciszek Le Play (+1882)
Kto jest uważany za twórcę szkoły Nauk Społecznych?
- ks. Henri de Tourville (+1903)- uczeń Franciszka LePlay
Kto wywarł wpływ na myśl społ. niemiecką i ogólną?
- Wilhelm Emanuel von Ketteler + 1877
- problem nędzy z kapitalizmu
- obrona praw robotników
- prawo do zwoływania organizacji i zrzeszeń, m.in. zakładanie związków zawodowych
- krytyka komunizmu i liberalizmu
Kto propagował dalej nurt myśli niemieckiej?
- ks. Franz Hitze ( +1921)
- twórca organizacji robotniczej
- organizator kursów społ.
- powrót do średn. ładu społ.
Kto jeszcze miał wpływ na myśl?
- o. Heinrich Pesch SI +1926
- książka Lerbuch des Nationaloekonomie wpłynęła na poglądy ks. Jana Piwowarczyka z Krakowa
Jak wyglądały sprawy społ. w Rzymie?
- Leon XIII- powstała Unia Fryburska
- w skład Uni wchodzili Kard. Jacobini z Włoch, Mermillod z Szwajcarii, + polscy Pawlicki i Semeneńko .
- przygotowali materiały pod Rerum novarum
3.6.1. LEON XIII
- nadał KNS- owi charakter organiczny i syntetyczny
- życiorys- Wincenty Pecci, ur. 2.03.1810r. w Carpineto
- syn Ludwika i Anny Prosperi Buzi
- przez 3 lata chodził na wydz. Fil. W Kolegium Rzymskim
- 1830r przeszedł na wydział teol.
- zdobył stopień doktora teologii w 1832r
- gubernator cywilny, ta sama funkcja w Perugii
- 1843 godność abp-a Damietty, nuncjusz apostolski W Brukselii
- 1846 mianowany abp Perugii i kardynał in petto
- 1853 mianowany przez pap. Piusa IX kardynałem
- śmierć Piusa IX w 1878r. przyczyniła się do wyboru go na papieża
- był papieżem do 1903r.
- zmarł w 1903r.
Opis sytuacji społ. XIX w.
- wynalazek maszyn, masowy wyrób towarów
- upadek przemysłu rękodzielniczego
- na miejsce ich weszli ludzie z miast i wsi
- wyzysk obu grup społecznych
Co zwróciło uwagę na trudną sytuację społ. robotników?
- manifest komunistyczny Karola Marksa 1848r.
- narodziny nowego ruchu społ. – socjalizm
Kto zabrał głos w sprawach robotniczych?
- ks. Emanuel Ketteler – wskazał na obowiązek zajęcia się to sprawą przez K-ół.
- wpr. zasady ewangeliczne w zaognione kwestie robotnicze
Spory robotnicze podzieliły społeczeństwo katolickie?
- Le Play – rozwiązać za pomocą miłosierdzia bez państwa
- De Mun – sprawiedliwość i interwencja państwa
Co w tej sytuacji zrobił pap. Leon XIII?
- zwołał 2 koła teologów- 1 pod kier. kard. Jacobiniego a 2 kard. Mermilloda
Jakie encykliki poświęcił socjalizmowi i anrchizmowi?
- Quod Apostolici
- Arcanum- organizacja rodziny
-Diuturnum illud – pochodzenie władzy państwowej
Immortale Dei – chrześcijański ustrój państwa
- Libertas- wolność obywatelska
- sapientiae christianae – prawa i obowiązki obywateli
- Graves de communi- wizja chrześcijańska
3.6.1. ENCYKLIKA RERUM NOVARUM
Co poprzedziło powstanie encykliki?
- komitet rz.,
- poparcie Unii Fryburskiej
- przemówienie pap. Leona XIII do katolickich robotników
Ile trwała redakcja?
- 1 rok
Jaka nowa forma własności pojawiła się?
- kapitał
- praca najemna
Czym stawała się praca?
- towarem na sprzedaż i zakup
Jakie powstały 2 różne ideologie:
- liberalizm kapitalistyczny
- marksistowski socjalizm
Jakie 2 systemy społ. ekonomiczne poddał krytyce papież:
- socjalizm i liberalizm
Co było pragnieniem Papieża Leona XIII ?
- przywrócenie pokoju między kapitalistami a proletariuszami
- przeciwny był walce klas
Co stało się pierwszym wymogiem religii katolocikiej?
- praktykowanie sprawiedliwości
Kluczowe zagadnienie w encyklice to:
- godność robotnika
- respektowanie praw robotniczych
Jak nazywa się tą encyklikę?
- pierwszą „papieską kartą” praw osoby pracującej
Jaki charakter ma praca?
- osobowy
Na czym winna opierać się organizacja życia państwowego?
- zasada solidarności i pomocniczości
Inne ważne kwestie społeczne to:
- prawo do własności prywatnej- jako posiadanie ziemi na własność.
- naturalne prawo do tworzenia stowarzyszeń zawodowych przedsiębiorców i robotników
- prawo zmniejszenia liczby godzin, odpoczynku, odmiennego traktowania dzieci i kobiet
- słuszna praca a nie „wolna umowa” stron, po wypłacie pracodawca nic więcej nie robi
3.6.2. PIUS XI
Życiorys:
- zostaje pap. 19 lat po śmierci Leona XIII
- wybrany 6.02.1922
- kontynuuje naukę Leona XIII
- Ambrosio Damiano Achilles Rati ur. 31.05. 1857 w Desio
- 4 z 5 dzieci przemysłowca
- edukacja w szkole elementarnej w Mediolanie
- matura- Seminarium Duchowne w Mediolanie
- wysłany jako 22letni student do Rzymu na prawo kanoniczne na Gregorianum
- doktoraty z teologii i filozofii
- w 1879r. święcenia kapłańskie
- 1882r. wykładowca dogmatyki
- 1911 nominacja na wiceprefekta Biblioteki Watykańskiej
- 1918 wizytator apostolski
-1919 nuncjusz
- 1921 abp Mediolanu
- zmarł 10. 02.1939
Jaka była sytuacja społ. za jego pontyfikatu?
- rozwój społ. przemysłowego skutkował do koncentracji sił i władzy
- brutalna walka klas
- położenie robotników kolonialnych znacznie się pogorszyło
Jak pap. Pius XI chciał to zmienić?
- przez odp. Politykę płac
- przez salatariat- uwłaszczenie robotników
Jaki podzieliło się społ?
- jedna korzystała z wszelkich udogodnień nowoczesnych osiągnięć
- druga to robotnicy cierpiący nędzę
Ile encyklik wydał Pius XI?
20
Encykliki o treści społecznej?
- Ubi arcano Dei – 1903
- Quas primas – 1925
- Rite Expiatis 1926
- Divini illius Magistri – wychowanie chrześcijańskie
- Casti connubi 1930- małżeństwo
- Quadragesimo Anno – nawiązał do Rerum novarum
- Non abbiamo bisogno (1931) – niebezp. Korporacjonizmu i potępił tezy włoskiego faszyzmu
- Mit brennender Sorge (14.3 1937) – potępia niemiecką odmianę faszyzmu- hilt. Socjalizm
ENCYKLIKA QUADRAGESIMO ANNO
POWSTANIE ENCYKLIKI: 15.5.1931
Ukazała się w 40 rocznicę publikacji Rerum Novarum
Co w encyklice zostało sformułowane?
Nowe warunki przebudowy porządku społecznego
Co popiera papież?
- zasady solidarności i współpracy
Jaki jest charakter własności?
- indywidualny i społeczny
Jaka jest właściwa forma umowy o pracę?
- spółkowa – robotnik staje się współwłaścicielem przedsiębiorstwa
Co encyklika przedstawia?
- zasady właściwej polityki płac, płaca sprawiedliwa
- rodzinna płaca życiowa
Jaką zasadę filozofii społ. przypomina Pius XI
- zasada pomocniczości- pierwszeństwo jednostki w relacji do społeczności
Czemu przeciwny jest Pius XI
- walce klas
- jest ona szkodliwa
- nowy ustrój winien łączyć ludzi dla dobra wspólnego
Co jeszcze dostrzega jako niebezpieczeństwo?
- faszyzm i korporacjonizm
Co zaleca ?
- powrót do nauki ewangelicznej, wypełnianie Bożych przykazań
Jaki ma pogląd na wolną konkurencję?
- nie może stanowić zasady kierowniczej (sprawiedliwość i miłość społeczna)
3 podst. zadania encykliki:
- dostrzeżenie nauki społecznej Leona XIII
- wyjaśnienie stanu gospodarczego
- wsk. Sposobu na poprawę sytuacji
PIUS XII
- wybrany na pap. 2. 03. 1939r.
Życiorys:
- nazwisko rodowe: Eugenio Pacelli
- ur. 2 marca 1876r. w Rzymie
- ojciec i matka byli Rzymianami
- średnia szlachta związana z Watykanem, ojciec adwokat
- szkoła podst. u sióstr Bożej Opatrzności
- nauka w gimnazjum „ Collegium Romanum”
- matura w liceum Viscontiego w 1884
- studia filozoficzne w Gregorianum
- 1885 Seminarium św. Antoniego
- 1898/ 99 studia kanonistyczne w Gregorianum
- 1899 święcenia kapłańskie
- 1903- praca w Sekretariacie Stanu, później szambelanem, prałatem domowym
- był: kapelanem, ojcem duchownym, spowiednikiem
- sekretarz Kongregacji dla Spraw Nadzwyczajnych Kościoła
- 1917 nuncjatura monachijska i konsekrowany na abpa Sardes
- na konsystorzu został mianowany Kard. w 1929r.
- 1930 sekretarzem stanu
- podróże zagraniczne: Buenos Aires, Urugwaj, Rio de Janeiro, USA
Czasy jego Pontyfikatu to (1939- 1958)
- wybuch i trwanie 2 wojny światowej
- odkrycia, produkcja i używanie broni atomowej, doskonalenia techniki militarnej
- okres zimnej wojny
- podział świata na 2 obozy
Nauczanie Piusa XI na temat pokoju można podzielić na 5 etapów:
Lata 1939-41 ufność pap. W szybkie zakończenie wojny, opracował koncepcje chrz.Europy
Orędzie na B.N. 1944- 1948 – znamię nadziei pokojowy porządek świata po zakończeniu wojny światowej
Orędzie na B.N. w 1948 r. okres zimnej wojny między wschodem i zachodem
1953r. problem wojny nuklearnej
Orędzie B.N. w 1956 etyczna godziwość i niegodziwość środków nuklearnych
Znane Encykliki:
Summi pontifiactus 1939- warunki trwałego pokoju
Mystici Corporis Christi 1943 – natura K-ła i relacja miedzy ziemskimi i kościelnymi rzeczyw. A Chr
Divino Aflante Spiritu 1943 – wskazania dla Studium Pisma Św.
Mediator Dei 1947 – liturgia
Humani generis – dla teologów francuskich, stosunek między rozumem a wiarą
Fulgens corona gloriae 1953- dogmat o Niepokalanym Poczęciu NMP
Ad coeli Reginam- święto Królowej świata
Nie ogłosił żadnej encykliki o charakterze ściśle społecznym.
JAN XXIII
Krótki pontyfikat , papież dobroci, zainicjował SW II
Życiorys:
- wybrany na papieża 28.10. 1958 r
- Angelo Giuseppe Roncali ur. 25.11. 1881 w Sotto il Monte
- Rodzice Giovani Battista , Maria Anna Mazzola Roncali
- szkoła w Carvico
- Katolickie kolegium w Celano
- seminarium duchowne w Bergamo
- 1901 studia w Rzymie, doktorat z teologii
- 1904 święcenia
- wykłady w seminarium z historii K-ła, patrologii, apologetyki
- 1921- powołany do Kongregacji Rozkrzewiania Wiary w Rzymie
- 1925 pap. Pius XI mianuje go wizytatorem ap. W Bułgarii z konsekracją na bpa
- 1944 nuncjusz we Francji
- 1951 stały obserwator S.A przy UNESCO
- 1953 abp Wenecji i kardynał
Jaka panowała sytuacja społeczna?
- problemy z Trzecim światem
- energia jądrowa
- modernizacja rolnictwa
- automatyzacja produkcji dóbr i usług
- szybkość środków lokomocji
- rozwój ubezpieczeń społecznych
- podniósł się poziom oświaty
Jakie wydał encykliki?
Mater et Magistra i Pacem in terris 1963r.
MATER ET MAGISTRA 1961
O czym mówi encyklika?
- nierówności między sektorami różnych gospodarek , między różnymi krajami i regionami
- o przeludnieniu i niedorozwoju
- dysproporcje między techniką a moralnością, stopą życiową a postępem gosp. krajów
4 zagadnienia
Interwencja państwa w sprawy gospodarcze, granice interwencji, różne formy i sposoby interwencji, zasada pomocniczości
Wynagrodzenie za pracę- uwzględnienie potrzeby międzynarodowej i udział w zyskach
Reforma przedsiębiorstwa, wynagrodzenia, wpływ robotników na losy zakładów pracy
Naturalny charakter prawa własności – zmiany ewolucją stosunków społ. – gosp. nie podważają prawa własności.
Ważne zagadnienia:
Problem demograficzny
Sprawiedliwy pokój przez rozwiązanie konfliktów społ. gosp.
PACEM IN TERRIS 1963
Na czym opiera się Jan XXIII w swych rozważaniach?
Na ogólnym ładzie wszechświata, ustanowionym przez Boga
Istnieje Boży plan rządzenia i kierowania światem
Co znajduje się u podstaw tego ładu?
- prawo naturalne
Od czego zaczyna papież swe rozważania?
- od namysłu nad osobą, relacje osoby do różnych społeczności i państwa
- stosunki między państwami
- społeczności ogólnoludzkiej
- dobro wspólne
4 zasady szczegółowe życia społecznego (treść encykliki) :
Prawda, sprawiedliwość, miłość, wolność
Co jest racją formalną porządku społecznego
- dobro wspólne uporządkowanej społ.
Co jest bezpośrednim celem porządku społ. i strukturą pokoju?
- człowiek
Prawa osoby ludzkiej:
- prawo do życia i godnego poziomu życia
- prawo do poszanowania godności człowieka
- do wolności
- do twórczości artystycznej
- do korzystania z dóbr kulturalnych
- do oddawania czci Bogu
- do wolnego wyboru stanu i do swobody życia rodzinnego
Jaki charakter ma pokój?
- dynamiczny
Czego wymaga realizacja pokoju?
- analizy
co jest konieczne do zaistnienia Pokoju?
- wychowanie społ. w duchu czynnej solidarności
4 postulat dotyczy?
- ustanowienie władzy ogólnoświatowej
Jakiego rozróżnienia winni dokonać katolicy ze względu na sprawiedliwość?
- między człowiekiem i jego błędem
- między błędnymi teoriami fil. poczynaniami historycznymi
Co dostrzeżono w tej encyklice?
- program ekumenizmu i pojednania
SOBÓR WATYKAŃSKI II
Co ogłasza SW II?
- konstytucję duszpasterską Gaudium et spes – o K-le w świecie współczesnym (7. 12.1965)
O czym mówi Konstytucja ?
- o sytuacji człowieka uwikłanego w różne sprawy świata
- poszukującego sensu życia i usiłującego odnaleźć siebie
- o sposobach podejścia w ich rozwiązaniu
- uczy odczytywać znaki czasu
Na co kładzie nacisk?
- na problematykę humanizmu
- rozwija tezę o godności osoby ludzkiej
Co omawia Konstytucja?
- sprawy wojny i pokoju
Jak Sobór przedstawia wojnę jako zjawisko?
- należy ją całkowicie wyeliminować
Czego pragną autorzy konstytucji?
- trwałego zapanowania pokoju
PAWEŁ VI
Życiorys:
- wybrany na pap. 21. 06. 1963r.
- kontynuator SW II
- Giovanni Battista Montini ur. 26.09. 1879r. w Concesio
- pierwsze nauki w domu
- w 1916r. matura w goimnazjum
- 4 lata w Seminarium
- 1920 święcenia
- studia teol. W Seminarium Lombardzkim w Rzymie
- fil. i prawo na Gregorianum
- literatura i języki na uniwersytecie Rzymskim
- w maju 1923r Montini przybył do W-wy jako nuncjusz
- zatrudniony w Rzymie jako referent
- 1937 podsekretarz stanu
- 1954 abp Mediolanu
Okres pontyfikatu Pawła VI
- koniec zimnej wojny
- polityka wsch. Watykanu
- konflikt izraelsko –arabski
- wojna w Wietnamie
- Czechosłowacja
POPULORUM PROGRESSIO
Jaka jest skala kwestii społ.?
- globalna
Kiedy występują warunki mniej ludzkie:
- braki materialne i moralne , ucisk
Jaka jest właściwa sytuacja dla człowieka?
- dostęp do wiedzy i kultur, poszanowanie godności innych
O czym mówi pap. Paweł VI
- o rozwoju ale nie tylko ekonomicznym
- o rozwój każdego człowieka i całej ludzkości
Do czego nie ogranicza się rozwój?
- do zapewnienia dobrobytu czy lepszego bytu upośledzonym
Jak mogą być osiągnięte cele?
- przez zaangażowanie wszystkich ludzi
do jakich zasad odwołuje się pap. Paweł VI
personalizm, dobro wspólne, pluralizm, pomocniczość, poszanowanie wolności, równość, sprawiedliwość, miłość społ. i poszanowanie wartości.
ENCYKLIKI JP2
LABOREM EXERCENS 1981
Jakie wskazania zawiera encyklika?
- zachęta do zaangażowania się w przekształcenie systemów społ. – gosp.
- troska o dobro człowieka
- praca ludzka
- szacunek dla osoby ludzkiej
Podstawowe uprawnienia człowieka pracy:
- prawo do pracy
- do godziwych jej warunków
- słusznej zapłaty
- prawo do założenia i rozwoju rodziny
Dlaczego człowiek powinien pracować?
- na nakaz Stwórcy
- na swoje człowieczeństwo
- na bliźnich
- z powinności moralnej
Na co zwraca uwagę Papież Jan Paweł 2?
- na powinność pracy
- rozróżnienie między pracodawcą bezpośrednim a pośrednim
Z czym wiąże niesprawiedliwość?
- z pracą
- bezrobocie jest złem, jest pogwałceniem pracy ludzkiej
O co Papież upomniał się w szczególny sposób?
- prawo do pracy i godziwych warunków ludzi pracy na roli
- prawo do pracy dla upośledzonych i emigrantów
SOLLICITUDO REI SOCIALIS
Kiedy ogłoszona?
30.12.1987 r.
Czemu poświęcona?
- sprawie rozwoju
- niedorozwój 3 świata
- rozwój godny człowieka
- blaski i cienie przemian i rozwoju po Populorum Progressio.
Patologie światowe
- zagrożenie życia i pokoju
- podział świata na 2 bloki imperilaistyczne
- negacja praw człowieka
Zjawiska
- terroryzm
- wojny per procura
- zachwianie równowagi demograficznej
- dramat uchodźców
- zjawisko emigracji wewntrz.
- zjawisko handlu bronią
- zadłużenia międzynarodowe
- analfabetyzm
Czego dotyczą problemy rozwoju:
- wymiaru gosp. kulturowego i moralnego
Na czym polega prawdziwy rozwój człowieka?
- dojrzewanie i ubogacanie postawy być niż mieć
Co powraca w encyklice?
- miłość preferencyjna dla ubogich
CENTESSIMUS ANNUS
Kiedy została wydana?
1991
Na jakie rozdziały dzieli się encyklika?
Próba ponownego odczytania Rerum novarum – przejawy zła
Rzeczy nowe naszych czasów w świetle zasad podanych przez Leona XIII - SOCJALIZM
Upadek ustroju uchodzącego za formę rządów czy dyktaturę robotników- MARKSIZM
Analiza sytuacji- klęska komunizmu oznacza wygraną kapitalizmu
Teoria państwa – stosunek K-ła do systemu demokratycznego
Człowiek jest drogą K-ła – stanowisko K-ła wobec sytuacji
Encyklika Benedykta XVI
Deus caritas est
Kiedy opublikowana?
25. 12.2005
Czemu poświęcona?
Miłości chrz. W aspekcie fil., teol., duchowym, duszpasterskim i etyczno- kulturalnym
Jaka jest prawda chrz.?
- Bóg jest miłością
- docieranie do fundamentu wiary
Na co kładzie nacisk
- na miłość Boga i bliźniego
PODSTAWY ETYCZNO – SPOŁECZNE NAUCZANIA SPOŁ. K-ŁA
Co jest pktem wyjścia dla społ. nauczania K-ła?
- człowiek jako istota rozumna i wolna
Co oprócz praw posiada człowiek
- obowiązki
CZŁ. ISTOTĄ SPOŁECZNĄ
Co znalazło swoje potwierdzenie w encyklice Leona XIII immortale Dei
- wrodzone jest czł. żyć w społ. a nie w samotności
Gdzie można znaleźć prawdę o społ. naturze czł?
- w obj. B. i współcz. Antropologii
- osoba ludzka została powołana przez Stwórcę do wspólnoty z innymi i do dawania siebie innym
Co dostarcza zaspokojenia człowiekowi?
- praca
- natura wymaga kontaktu z innymi
Co może człowiekowi zapewnić potrzebę wartości duchowych?
- życie we wspólnocie z innymi
- Familiaris Consortio Jp2 – o zadaniach rodziny chrz w świecie współczesnym
Jakie potrzeby odczuwa osoba ludzka?
- brania, dawania, angażowania i poświęcenia
Jak się nazywa wymiana wartości we wspólnocie?
- dobro wspólne
Co dzieje się z osoba nie dążącą do dobra wspólnego?
- nie może się zrealizować
Jak została nazwana Ewa?
- matką wszystkich żyjących
Jak pojmowana jest społeczność ludzka przez KKK?
- jako grupa osób złączonych w sposób organiczny zasadą jedności
Rodzaje grup wspólnotowych?
- podst.: rodzina, naród, państwo i K-ół
- inne: sąsiedzkie, samorządowe, zawodowe
W jakiej relacji pozostają do siebie osoba i społeczeństwo
- współzależności i wzajemności
Na jaki wymiar charakteru osoby ludzkiej warto zwrócić uwagę?
- eschatologiczny
Do jakiego celu są wezwani ludzie?
- do zbawienia w Bogu
GODNOŚĆ OSOBY LUDZKIEJ
Co jest jedną z gł. Cech chrz?
- akcentowanie godności osoby ludzkiej
Jaką godność oprócz godności przyrodzonej posiada człowiek?
- nadprzyrodzoną – z faktu stworzenia i odkupienia
Czy istnienie człowieka bez Boga ma sens?
- Nie
Po co został stworzony człowiek przez Boga?
- na miarę partnera Absolutu
- ma możliwość rozróżniania i wybierania pomiędzy dobrem i złem
Czym jest wolność dla człowieka
- sposobem działania człowieka jako człowieka
Co z wolnością jest związane?
- rozumność
Ku czemu jest człowiek zwrócony dzięki umysłowi?
- z natury ku prawdzie
Czym jest prawda i wolność?
- skrzydłami dla człowieka , na których się unosi
PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA
W jaki trojaki sposób Pap. Leon XIII w Rerum novarum mówi o roli K-ła w rozwiązaniu kwestii społ.
- przez nauczanie
- wychowanie
- praktyczną działalność
Co jest składnikami chrz. wizji praw czł?
- prawdy o Bożym podobieństwie człowieka i usynowienie z faktu odkupienia Bożego
Jakie prawa przysługują każdemu człowiekowi?
- powszechne i nienaruszalne
Jakie jest pierwsze i podstawowe prawo człowieka?
- prawo do życia i rozwoju biologicznego człowieka
- prawo do wzrastania pod sercem matki od chwili poczęcia
Jakie są inne prawa człowieka?
- prawo do posiadania środków do godnego życia
- Jan XXIII – żywność, odzież, mieszkanie, wypoczynek, opieka lekarska, świadczenia ze strony władz, zabezpieczenia społecznego w wypadku choroby, niezdolności do pracy , owdowienia, starości, bezrobocia,
- prawo do szacunku, dobrej opinii, wolności w poszukiwaniu prawdy, wypowiadania poglądów, rzetelnej informacji
- korzystania z wiedzy, wykształcenia
- oddawanie czci Bogu
- wolność wypowiadania swych myśli
- wyboru stanu
- prawa rodzicielski
- korzystania z dóbr materialnych, prawo do posiadania dóbr na własność
Naturalne prawa ludzkie to:
- pracy, sprawiedliwej zapłaty, ochrony przed wyzyskiem
- zrzeszania się w związkach zawodowych, strajku,
- do odpoczynku, udział w życiu polit.
- uprawnienie do pozostawania na terenie swego kraju lub zmiana meldunku
- do inicjatywy gosp.
- do słusznej obrony swych praw
KORELACJA PRAW I OBOWIĄZKÓW OSOBY LUDZKIEJ
Co jest kodeksem praw i obowiązków?
- encyklika Jana XIII Pacem in terris
Prawo do bycia człowiekiem jest:
- Obowiązkiem bycia człowiekiem
Jakie obowiązki ma jednostka względem Państwa?
- prawo udziału w wyborach,
- obowiązek świadczeń materialnych i osobistych na rzecz państwa
- obowiązek służby cywilnej i wojskowej
Prawa człowieka nie pozbawiające uprawnień:
- poszanowanie godności ludzkiej
- do wolności sumienia i religii
PODSTAWOWE ZASADY MORALNE ŻYCIA SPOŁ?
Zalicza się do nich:
- sprawiedliwość i miłość
Co jest konkretnym wypaczeniem idei sprawiedliwości
- sprawiedliwość dziejowa
Kto zabrał głos w momencie narastania niespr.?
- Leon XIII Rerum novarum
Jaka encyklika Leona XIII zasługuje na uwagę?
- Libertas Praestantissimum – powiazania ludzkiej wolności z prawdą
3 podst. formy sprawiedliwości św. Tomasza:
- wymienna- stosunek jednego człowieka do drugiego na tym samym poziomie, idea równości- np. wymiana towarów i usług
- rozdzielcza- rządzi stosunkiem między społecznością a jednostkami- idea proporcjonalności
- legalna – stosunek jednostki do społeczności
Co jest celem sprawiedliwości społecznej?
- oddać każdemu, co mu się należy jako czł. z racji jego niezbywalnej godności
Co jest metodą i drogą realizacji celu sprawiedliwości społ.?
- porządek dobra wspólnego
MIŁOŚĆ SPOŁECZNA
Jakie 2 rodzaje miłości wymienia św. Augustyn ?
- miłość społeczna- jednoczy
- miłość egoistyczna – dzieli
Co obydwie miłości tworzą?
- społ. tworzy dobre społeczności
- egoistyczna tworzy- społ. antagonistyczne
Kto uznał miłość za naczelną zasadę życia społ?
- Leon XIII zaraz po sprawiedliwości
Kto ukuł wyrażenie miłość społ.
- św. Tomasz z Akwinu
- Pius XI
Co odrzucił Pius XI ?
- liberalna wolną konkurencję
- supremację gosp.
Czym dla Pawła VI jest miłość?
- naturalna cnota
Co postulował Paweł VI w trosce o dobro czł. i świat?
- cywilizację miłości
Co powinna robić miłość dla sprawiedliwości?
- towarzyszyć sprawiedliwości.
- w przeciwnym razie spr. ulegnie wypaczeniu
PODST. ZASADY SPOŁ
DOBRO WSPÓLNE,POMOCNICZOŚĆ, SOLIDARNOŚĆ
Z czym związane jest dobro wspólne?
- z dobrem wspólnym człowieka
Jak określił Leon XIII zasadę dobra wspólnego?
- jako pierwsze i ostatnie prawo po Bogu w społeczności
Kto ma udział w dobru wspólnym ?
- wszyscy ludzie i poj. Człowiek
POMOCNICZOŚĆ
Przez kogo została sformułowana?
- Piusa XI
- Quadragesimo anno
Jak określił tą zasadę papież?
- jako podst. i ważne prawo fil. społ.
Co stwierdził pap. Pius XI:
- co jednostka z własnej inicjatywy i własnymi siłami może zdziałać , tego nie wolno jej wydzierać na rzecz społ.
- szkodą społ. jest zabieranie mniejszym i niższym społ. zadań, które mogą wykonać sami i przekazanie ich większym społ.
Jak powinno rozwijać swą działalność 1)społ. 2) a jak państwo?
- tak daleko jak to możliwe
- daleko jak to konieczne
Na czym oparta jest zasada pomocniczości?
- niesieniu pomocy przez społ. większe – mniejszym, oraz przez społ. poszczególnym osobom, bez naruszania godności osobowej człowieka i poszanowaniem jego praw
Jakie są dwa aspekty pomocniczości:
- negatywny- poszanowanie kompetencji, inicjatywy i odpowiedzialności, nieodbieranie człowiekowi inicjatywy i odpowiedzialności
- pozytywny- świadczenie pomocy, tam gdzie jest konieczna
SOLIDARNOŚĆ
Co znaczy pojęcie solidarność
- zgodność w postępowaniu i dążeniach , jednomyślność i wspieranie się
- odpowiedzialność i solidum, tzn. jednego za wszystkich, wszystkich za każdego oraz każdego za każdego
Czym jest solidarność?
- drogą do pokoju i rozwoju
-