O dogoterapii
Kierunki rozwoju oraz podstawowe techniki oddziaływania dogoterapii
Wpływ dogoterapii na ustrój człowieka – ogólny zarys oddziaływań
Dogoterapia w profilaktyce/prewencji i promocji zdrowia
Co to jest dogoterapia
Dogoterapia, znana ostatnio również pod takimi nazwami jak canisterapia oraz kynoterapia, jest formą wspomagającą rehabilitację, psychoterapię oraz edukację. Jak wszystkie nazwy wskazują, bez względu na ich etymologię, filarem tego rodzaju terapii kontaktowej jest pies. Wyselekcjonowany, sprawdzony i odpowiednio wyszkolony czworonóg razem ze swoim przewodnikiem stanowią zespół terapeutyczny.
Dogoterapia odnajduje zastosowanie z pełnym powodzeniem we współpracy z osobami niepełnoprawnymi umysłowo i/lub fizycznie, chorymi oraz z ludźmi zdrowymi niezależnie od wieku. Dogoterapia to emocjonalny kontakt, specyficzna więź pomiędzy podopiecznym i psim terapeutą. Więź, która staje się motywatorem działań, daje poczucie bezwarunkowej akceptacji i sympatii. Ten rodzaj dodatkowej terapii, swoje szybkie i zauważalne rezultaty działań, zawdzięcza cechom psa, które są widoczne i czytelne dla większości z nas. Psia przyjaźń to oddanie, uwielbienie i troska. To nieocenianie, a co za tym idzie niezauważanie wad, tak łatwo i szybko uchwytnych dla nas u drugiej osoby. To magia psa, towarzysza i przyjaciela człowieka, gotowego służyć mu na dobre i na złe.
Niezwykłość kontaktu terapeutycznego pomiędzy psem a człowiekiem definiuje pojęcie „rapport”. Jest to umiejętności zwierzęcia do stworzenia kanału emocjonalnego będącego bazą bezpiecznej komunikacji. Dzięki temu zwierzę w bardzo szybkim tempie uzyskuje zaufanie i przyjaźń uczestnika zajęć.
Obecność psa na zajęciach, staje się motywacją do podejmowania działań, przynosi ukojenie i radość, odrywa od codziennej rzeczywistości. Dotyk, kontakt emocjonalny, poczucie współistnienia ze stworzeniem, które posiada uczucia wyższe, a przy tym nie spostrzega negatywnych aspektów naszej osoby, to otwarte wrota możliwości do wszelkich podnoszących jakość życia działań.
Główny nacisk w programach zajęć dogoterapeutycznych kładziony jest na aktywizację naturalnych możliwości i predyspozycji każdego człowieka. Zadanie to możliwe jest , przede wszystkim, dzięki ścisłej współpracy zespołu terapeutycznego z lekarzami, psychologami, pedagogami i terapeutami, którzy współtworzą przebieg zajęć, odpowiednio ustalają, klasyfikują priorytetowe cele i weryfikują postępy podopiecznego. Jest to nieodłączna i nieoceniona praca zespołowa z indywidualnym podejściem do każdego uczestnika zajęć.
Dogoterapia w Polsce
W Polsce, podobnie jak w innych krajach, żadna z istniejących organizacji nie posiada monopolu na jedyną, słuszną i prawidłową pracę w zakresie terapii kontaktowej z psem. Nie istnieje kurs bardziej prawidłowy i mniej, nie istnieje żadnego rodzaju zwierzchnik ani instytucja, która mogłaby to oceniać. Taki stan wydawać by się mógł mocno kontrowersyjny lecz w swej postaci niczym nie odstaje od sytuacji obecnej w krajach zachodnich. Tymczasem, jedną z paru drobnych różnic pomiędzy nami i naszymi zachodnimi sąsiadami jest fakt, że tamtejsze instytucje współpracują ze sobą na szeroką skalę, obejmującą m.in. wpływ na stan sytuacji prawnych przewodników i psów pracujących.
Wachlarz możliwości szkoleń psów i przewodników stopniowo się powiększa, co daje nadzieję, że rozwój odbywa się dobrym kierunku. Dziś, wkraczając w świat dogoterapii, mamy możliwość uzyskania wielu informacji na temat tej dziedziny i specyfiki pracy, co nie było tak łatwo dostępne i oczywiste jeszcze parę lat temu. Ludzie otwierają się na ludzi, choć tak jak to w życiu bywa i w tej profesji łatwo trafić na naciągaczy, partaczy i samozwańczych specjalistów.
Dogoterapia jest dziedziną bardzo młodą, w której kierunki rozwojowe są w fazie kształtowania i dlatego, mój drogi czytelniku, mimo wszechobecnej aury profesjonalizmu i zapracowania poszczególnych Fundacji nie myśl, że nie brakuje prężnych i aktywnych ludzi, którzy w swej pasji będą rozwijać tą formę terapii.
Dawno …nie tak dawno temu ???
Na samym początku świat terapeutyczno- lekarski był sceptyczny i pełen ignorancji do działań jakie zapoczątkowała Pani Maria Czerwińska ze swoim psem Arika (dog niemiecki). Nastrojom panującym wokół dogoterapii zaczęły przyglądać się nowe osoby, które jak poszukiwacz schylony na górskim potokiem i wypatrujący złota wiedzy, odcedzały żwir głupoty, piasek niepewności i małe, wąsate, ośmionożne stworki zabobonu. Wraz z prekursorką ruszyły garstki ludzi tworząc pomosty i przygotowujących bazę, na której stworzono organizacje, standardy i metody pracy.
Problem w tym, że ignorancja wciąż jest ciekawsza dla niektórych, bo jak to pisał Terry Pratchett „ najciekawsza jest ignorancja dotycząca spraw wielkich i ważnych… ” Zawsze trafią się tacy, którzy zaprzestają tworzenia na bazie racjonalności wśród chaosu - po części dlatego, że o wiele łatwiej jest być ekspertem od chaosu.
W moim artykule nie ma rad, gdzie się kierować, za co warto zapłacić a za co nie warto dać złamanego grosza. Jeżeli poświęcimy wystarczającą ilość czasu, możemy sprawnie zorientować się wg jakich standardów czy technik prowadzone są kursy oraz szkolenia. Jakim sposobem możemy zdobyć umiejętności praktyczne i doświadczenie. Ile godzin czy miesięcy może zostać poświeconych na nasz rozwój i naukę ? Ile jest w tym naszych chęci i czasu? Na jakich zasadach instytucja szkoli i wydaje certyfikaty? Czy będzie to suchy egzamin podobny do tego w jakim można uczestniczyć na kursie PT czy sprawdzenie psa w warunkach zajęciowych ? To jedna z wielu kwestii jakie musi przeanalizować ochotnik na Przewodnika Psa Terapeuty powierzający swoje kształcenie konkretnym osobom i konkretnej organizacji.
PZD i PTK - tajemnicze skróty….
Polski Związek Dogoterapii
W 2004 roku z inicjatywy przedstawicieli organizacji terapeutycznych powstał Polski Związek Dogoterapii, który do dziś zrzesza 4 Fundacje: Fundację Pomocy Niepełnosprawnym "AMA CANEM", Fundację Terapeutyczną "CANE PRO HUMANO", Fundację Przyjaźni Ludzi i Zwierząt "CZE-NE-KA" oraz Fundację Terapeutyczną "PIES DLA STASIA".
PZD jako pierwszy podjął próbę skoordynowania działań dogoterapeutycznych, stworzenia standardów, planu szkoleń, testów oraz forum wymiany doświadczeń. Związek nie narusza swobody funkcjonowania organizacji czy osób prywatnych jest również daleki od skomercjalizowania dogoterapii.
Głównym celem jest przyciągnięcie do Związku jak największej ilości członków, zwolenników i przychylnych kibiców i zaproponowanie im pewnych koniecznych, minimalnych standardów działania, a także możliwości uczestniczenia w szkoleniach i kursach oraz wspólnej pracy.
Polski Związek Dogoterapii zaprasza do współpracy, na swojej stronie internetowej przekonuje, aby nie bać się ostrych standardów i testów.
Cele Polskiego Związku Dogoterapii:
- Rozwój i propagowanie dogoterapii.
- Rozwój wiedzy, metod i technik udziału psów w pomocy osobom niepełnosprawnym i nieprzystosowanym społecznie.
- Wspieranie organizacji i osób zajmujących się dogoterapią oraz szkoleniem ludzi i psów do celów terapeutycznych, dbanie o ich rozwój, skuteczność i działanie zgodne z etyką.
- Promowanie nowatorskich rozwiązań w dziedzinie wykorzystania psów w pomocy ludziom niepełnosprawnym i nieprzystosowanym, tworzenie zasad i modeli działania, a także standardów ich realizacji.
- Tworzenie lobby wobec sektora publicznego, wspomaganie tworzenia przepisów prawnych sprzyjających działaniom z udziałem psów i samym zwierzętom, działanie na rzecz ochrony środowiska.
- Animowanie i wspieranie wszelkich form rozwijania aktywności osób niepełnosprawnych oraz dzieci i młodzieży w dziedzinie kulturalnej, oświatowej i rekreacyjnej.
Szkolenia w Fundacjach Polskiego Związku Dogoterapii odbywają w przynależących do niego Fundacjach.
Polskie Towarzystwo Kynoterapeutczne
Tekst oparty na informacjach znajdujących się na stronie www.kynoterapia.eu oraz http://pl.wikipedia.org/wiki/Kynoterapia
Organizacje parterskie:
1. Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym "Ami"
2. Fundacja Kynoterapeutyczna "Właśnie Tak!"
3. Stowarzyszenie Na Rzecz Promocji Dogoterapii "Niewidzialna Łapa"
W roku 2006 powołało się Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne, wszelkie informacje na temat osób które tego dokonały, statutu, regulaminu czy władz nie zostały na stronie upublicznione. PTK w swoich działaniach pragnie doprowadzić do uznania kynoterapii za zawód uznania publicznego. Niestety dokładne szczegóły założeń takiego działania nie są dostępne dla zainteresowanego, przeciętnego użytkownika Internetu.
PTK jest autorem swoich wewnętrznych wymogów obejmujących: Kanon Kynoterapii, Kodeks Etyczny Kynoterapeuty, wzory dokumentacji, system egzaminowania psów terapeutycznych w 3 klasach: K-A (adept), K-I (Klasa Pierwsza) i K-II (Klasa Druga) oraz nową nazwę kynoterapii. Organizowane są także płatne kursy zatytułowane: Kurs DOSKONALENIA ZAWODOWEGO w zakresie KYNOTERAPII dla osób uprawnionych do pracy w placówkach oświatowych, Kurs Wolontariusza Kynoterapii oraz warsztaty tematyczne.
Podobnie jak Polski Związek Dogoterapii - Polskie Towarzystwo Kynoterapeutyczne nie narzuca swoich standardów innym organizacjom jak i osobom prywatnym w nim niezrzeszonych. Nie inaczej sytuacja wygląda z ośrodkami przyjmującymi przewodników z psami do prowadzenia zajęć z zakresu dogoterapii. Podejmują one własną, niezależną decyzje o wyborze organizacji, fundacji kierując się konkretnymi wymaganiami stawianymi przez specyfikę pracy oraz cele.
Przedstawienie tych dwóch organizacji, to malutki szkic sytuacji w jakiej znajduje się polska dogoterapia, która moim zdaniem mimo różnych zawirowań zmierza w dobrym kierunku nieustannie podnosząc poziom wiedzy oraz umiejętności. Dogoterapia to ludzie dobrej woli o złotych sercach, aktywni, kochający życie, którzy z całą pasją poświęcają siebie w imię dobra dla innych. Ta specyficzna forma terapii przypomina, że świat nie jest cyfrowy, zero-jedynkowy lecz ludzki i nierozłączny z naturą, pełen zależności i pozytywnych uczuć. To jest ważne.
Dlaczego PZD i PTK ?
Na to pytanie nikt oprócz twórców i założycieli nie udzieli nam odpowiedzi. Pierwszy był PZD, niedawno pojawiło się PTK rozpoczynając na szerszą skalę gamę płatnych kursów dla wolontariuszy, co niewątpliwie przyczyniło się do promocji terapii kontaktowej z udziałem psa. Każdy ma swoje racje i wizje świata. Każdy może przedstawić swoje osiągnięcia i dokonania. To co jest pewne, to fakt, że organizacje te nie współpracują ze sobą i nie potrzebują, w sensie wspólnych oddziaływań, siebie nawzajem. Kolejnym aspektem jest konkurencja. Jak powszechnie wiadomo jej brak jest szkodliwy bo to ona mobilizuje do wprowadzania zmian, rozwoju, ulepszania i weryfikacji własnych działań w odniesieniu do kogoś innego. Zła konkurencja to trucizna utrudniająca trzeźwe spojrzenie, przekierowująca energię na działania całkowicie zbyteczne i regresywne.
Wiele osób zajmujących się dogo/kynoterapią marzy o swoistym „pakcie o nieagresji” - nie utrudnianiu sobie pracy, nie wchodzeniu w drogą, nie ocenianiu i nie podważaniu standardów, które i tak mają wspólne źródło. Zazwyczaj Ci którzy mają być drugą stroną paktu (atakującą) nie mają o jego istnieniu pojęcia. Taka sytuacja ewidentnie ukazuje nastawienie jednej ze stron jako „ofiary” a drugiej jako domniemanego „agresora”. Tego typu niesnaski dla osoby postronnej, ewidentnie niepoważne, stanowią jedynie szkodę dla atmosfery wzajemnego szacunku oraz zniekształcają obraz i perspektywy współpracy przekazywane przyszłym kadrom dogo-kynoterapeutcznym.
Można by podsumować taki stan rzeczy ulubionym powiedzeniem Kurta Vonneguta „… i tak kręci się ten świat…”, ale……
… jako grupa, swoista minispołeczność dogo/kyno/canisterapeutów mamy skąd brać przykład, nie wspominając o siłach, chęciach i głowach pełnych pomysłów. Są momenty, kiedy trzeba być idealistą i iść pod prąd. Cieszę się, że takich ludzi znam i spotykam zarówno w codziennym życiu jak i świecie internetowym. To ważne.
Cele dogoterapii
1. Ujawnienie i odreagowanie negatywnych emocji; poprawa samopoczucia, podniesienie poczucia własnej wartości , identyfikowanie i wyrażanie emocji.
- wyzwolenie naturalnej potrzeby ekspresji w działaniach,
- obniżenie poziomu lęku,
- obniżenie wzmożonego napięcia mięśniowego.
2. Uzyskanie postawy korespondencyjnej w relacjach „człowiek - zwierzę” oraz „człowiek- człowiek”;
- poprawa komunikacji,
- integracja grupy,
- integracja rodziny,
- integracja zdrowych i chorych.
3. Stymulacja rozwoju psychoruchowego,
4. Zmiana nieprawidłowych zachowań psychofizycznych,
- poprawa samopoczucia,
- zaspokojenie potrzeb emocjonalnych,
- redukcja zmęczenia.
5. Usprawnianie fizyczne. Właściwe zaadaptowanie warsztatu pracy i odpowiedni dobór czynności oraz zadań, sprawia, że usprawnianie tego typu z powodzeniem może być stosowane w następujących przypadkach:
- osłabienia, niedowładu mięśni,
- ograniczenia ruchu w stawach,
- amputacji kończyn,
- niewydolności i schorzeń układu krążenia.
6. Usprawnianie psychiczne. Fakt możliwości wykonania odpowiednio dobranego ćwiczenia czy powierzonego zadania, prowadzi często do ułatwienia akceptacji kalectwa lub choroby. Poprzez udział w dogoterapii, podopieczny uczy się również brać udział w życiu codziennym, otwiera się na nowe możliwości życiowe oraz podnosi się jego wartość jako jednostki społecznej.
7. Pomoc w potwierdzeniu lub korekcie diagnozy.
8. Trening społeczny – nauka poprawności interakcji społecznych.
Formy zajęć
Istnieją trzy formy zajęć, które zostały zdefiniowane przez pionierskie stowarzyszenia o zasięgu międzynarodowym i nieustannie wiodące prym w dziedzinie terapii z udziałem zwierząt. Amerykańskie Delta Society oraz Europejskie Assistance Dogs Europe to organizacje od których zapożyczamy standardy pracy oraz szkoleń. Obecne i powstające organizacje nie mają obowiązku przyjmować ustaleń i modułów już istniejących na arenie światowej, dlatego ważnym jest aby sprawdzać do kogo kierować się z naszym psem lub spragnionym kontaktu ze zwierzęciem dzieckiem.
Pierwsze dwa opisane pojęcia zdefiniowało stowarzyszenie Delta Society, które edukację z udziałem zwierząt zintegrowało w formie AAA, czyli aktywnych spotkaniach z udziałem zwierząt. Rozszerzenie do tego podziału, wprowadziło stowarzyszenie Assistance Dogs Europe lokując edukację, jako oddzielną formę zajęć i definiując ustalenia dotyczące całego jej przebiegu.
Formy zajęć zdefiniowane przez Towarzystwo Delta Society (USA)( http://www.deltasociety.org ) :
AAA - Aktywne spotkania z udziałem zwierząt (Animal Assisted Activities)
Zajęcia z udziałem psa stwarzają możliwości edukacyjne, motywacyjne, rekreacyjne z możliwymi korzyściami terapeutycznymi. Mają one na celu podniesienie jakości życia. Mogą być przeprowadzane w ośrodkach, świetlicach, w zaaranżowanych w tym celu warunkach przez wyszkolonych profesjonalistów lub wolontariuszy, z udziałem spełniających określone kryteria zwierząt.
Zajęcia te nie posiadają wytyczonych celów terapeutycznych, zazwyczaj zawierają elementy zabaw, swobodnych rozmów, aktywności, ich przebieg jest spontaniczny. Nie ma określonego czasu ich trwania oraz obowiązku prowadzenia dokumentacji opisującej przeprowadzone spotkanie.
Najczęściej przybierają formę zajęć grupowych.
AAT - Terapia z udziałem zwierząt (Animal Assisted Therapy)
Terapia z udziałem zwierząt to działanie mające ściśle określone cele. Zwierzę spełniające określone kryteria jest integralną częścią całego procesu terapeutycznego. Do terapii z udziałem zwierząt kieruje specjalista zajmujący się leczeniem i/ lub przebiegiem terapii danej osoby. Wyspecjalizowany profesjonalista prowadzi zajęcia, określa ich i cele i zadania dla każdego uczestnika.
Przebieg i rezultaty terapii są obserwowane, weryfikowane i/lub mierzone.
Europejskie stowarzyszenie ADEu (http://www.assistancedogseurope.org) wprowadziło dodatkową formę zajęć :
AAE - Edukacja z udziałem zwierząt (Animal Assisted Education)
Ta forma zajęć ma za zadanie polepszać sprawność funkcji poznawczych człowieka. Jest działaniem celowym, kierowanym i/lub prowadzonym przez profesjonalistę z zakresu danej specjalności. Zajęcia odbywają się z udziałem odpowiednio wyszkolonych zwierząt, w miejscach do tego wytyczonych. Dla każdego uczestnika wyznaczone są odpowiednie cele, które powinny być obserwowane i mierzone.
Cały proces powinien być dokumentowany i służyć kolejnym etapom pracy z danym człowiekiem.
AAA, AAT - definicje, różnice
AAA i AAT (Animal Assisted Activities & Animal Assisted Therapy- Zajęcia z udziałem zwierząt i Terapia z udziałem zwierząt) są określeniami najlepszymi, mogliście się także spotkać z określeniem: „pet-faciliated therapy”. Określenie „pet therapy” czyli „terapia zwierzęca” jest nieodpowiednie i zwodnicze i jako takie powinno być unikane. To określenie było używane kilka dekad temu, w odniesieniu do programów szkoleniowych dotyczących zachowania zwierząt. Określenie preferowane czyli AAA i AAT sugeruje, że zwierzę jest motywującą siłą, która wspomaga leczenie prowadzone przez wykwalifikowaną osobę.
AAA- Animal Assisted Activities- Zajęcia z udziałem zwierzęcia
Definicja
Oficjalna definicja zajęć z udziałem zwierzęcia to:
„ZzUZ (AAA) dostarcza możliwości motywacyjnych, edukacyjnych, rekreacyjnych i/lub terapeutycznych korzyści, podnoszących jakość życia. ZzUZ (AAA) są przeprowadzane w różnych środowiskach przez wyszkolonych profesjonalistów i/lub wolontariuszy, z udziałem zwierząt spełniających określone kryteria” (ze Standards of Practice for Animal-Assisted Activities And Therapy, dsotępny na stronie Delta)
Co to tak naprawdę znaczy? Zajęcia z udziałem zwierząt są praktycznie zwyczajnym spotkaniem i zabawą ze zwierzęciem, które odwiedza ludzi. Te same zajęcia mogą być powtarzane z wieloma rożnymi ludźmi, inaczej niż program terapeutyczny, który jest przypisany do konkretnej osoby lub choroby.
Cechy charakterystyczne AAA
Cele terapeutyczne nie są planowane z wizyty na wizytę
Wolontariusze i terapeuci nie są zobowiązani do prowadzenia dokładnych notatek
Przebieg wizyty jest spontaniczny i trwa ona tak długo lub krótko jak jest to konieczne
Przykłady AAA:
grupa wolontariuszy zabiera swoje psy i koty do domu opieki raz w miesiącu na „wizytę”. Zajęcia przeprowadzane są w dużej grupie z ukierunkowaniem i pod kontrolą pracowników domu. Koordynator grupy prowadzi nieoficjalny dziennik wizyt.
Osoba przyprowadza swojego psa do zakładu opieki nad dziećmi, żeby pobawił się z pensjonariuszami. Chociaż wizyty odbywają się z udziałem pracowników placówki, nie wyznaczają żadnych celów terapeutycznych dla tych wizyt. Poza wpisami o wejściu tej osoby do szpitala nie ma żadnych innych zapisków dotyczących tych wizyt.
Klub szkoleniowy psów daje pokaz daje pokaz w domu poprawczym dla nastolatków.
AAT- Terapia z udziałem zwierząt (Animal Assisted Therapy)
Definicja
Oficjalna definicja Terapii z udziałem zwierząt- AAT
„TzUZ (AAT) to działanie terapeutyczne mające określony cel, w którym zwierzę, spełniające określone kryteria, jest integralną cześcią procesu leczenia. AAT jest kierowane i/lub prowadzone przez wyspecjalizowanego profesjonalistę z dziedziny zdrowia ludzkiego, w obrębie jej specjalizacji
AAT jest planowane żeby spowodować poprawę w fizycznym, społecznym emocjonalnym i/lub poznawczym funkcjonowaniu człowieka. AAT może być przeprowadzana w różnym otoczeniu i może być grupowa lub indywidualna. Proces ten jest dokumentowany i rozwijany.” (z tego samego co wyżej)
Cechy charakterystyczne AAT:
Są określone cele i zadania dla każdego uczestnika
Postęp jest mierzony
Przykłady AAT
Zawodowy terapeuta w asyście psa i przewodnika próbuje zwiększyć zakres ruchu w ramieniu pacjenta. Pacjent ma określony cel, polegający na zwiększeniu zakresu ruchu w kierunku swej stopy. Pies zna sepcyficzne komendy używane w tym określonym wypadku. Postęp jest mierzony podczas każdej sesji i dokumentowany przez zawodowego terapeutę.
Zawodowiec w zakresie zdrowia psychicznego włącza świnkę morską do terapii małej grupy dorosłych z zaburzeniami rozwojowymi. Ludzie w tej grupie pracują nad polepszeniem komunikacji i umiejętności zachowania się w społeczeństwie. Terapeuta dokumentuje wyniki każdej sesji w odniesieniu do każdej osoby.
Cele programu AAT (Terapii z Udziałem Zwierząt)
Zwierzęta mogą być włączone do wielu programów. Po włączeniu się do programu AAT poproś prowadzącego terapię o wyjaśnienie jakie cele stoją przed określoną osobą. Poniżej niektóre przykłady celów AAT:
- fizyczne
rozwijanie funkcji motorycznych
rozwijanie umiejętności poruszania się na wózku
rozwijanie równowagi
- zdrowie psychiczne
rozwijanie werbalnego porozumiewania się członków grupy
rozwijanie umiejętności skupiania uwagi
rozwijanie umiejętności wypoczynku/rekreacji
podnoszenie pewności siebie
pobniżanie lęku
obniżanie samotności
- edukacyjne
rozwijanie słownictwa
polepszanie pamięci krótko- i długo-terminowej
rozwijanie pojęć takich jak wielkość, kolor
- motywacyjne
rozwijanie chęci brania udziału w zajęciach z grupą
rozwijanie interakcji z innymi uczestnikami zajęć
rozwijanie interakcji z personelem
motywacja do ćwiczeń
Różnice między AAA i AAT
Na pierwszy rzut oka może być trudno dostrzec różnicę między AAA i AAT. Poniżej przedstawione są najważniejsze różnice, które możesz nauczyć się rozpoznawać. Chociaż AAA może mieć jedną lub więcej z poniższych cech AAT musi mieć wszystkie trzy. AAT jest bardziej formalnym procesem niż AAA.
AAT jest prowadzone przez profesjonalistów w dziedzinie ludzkiego zdrowia, jako normalna część ich praktyki. Tą osobą może być lekarz, zawodowy terapeuta, fizykoterapeuta, dyplomowany terapeuta ds. rekreacji, nauczyciel, pielęgniarka, pracownik społeczny, logopeda, psycholog itp. Zwierzę może być prowadzone przez profesjonalistę lub przez ochotnika pod okiem profesjonalisty. Zwierzę musi być wykorzystywane w obrębie specjalizacji prowadzącego terapię, np. pracownik socjalny może użyć zwierzęcia do pracy socjalnej. Jeżeli ten sam pracownik odwiedza grupę dzieci nieoficjalnie, wtedy mamy do czynienia z AAA.
AAT jest ukierunkowane na cel. Prowadząc AAT mamy na myśli jakiś konkretny cel, np. usprawnienie umiejętności społecznych, zasięgu ruchu, umiejętności werbalnych, skupienia uwagi itp. Każda wizyta zwierzęcia może powodować jakieś osiągnięcie w zakresie jednego bądź więcej z tych celów. Jeżeli cele nie są ustalane przed sesją, nie mamy do czynienia z AAT
AAT jest dokumentowane. Każda sesja jest udokumentowana w zapiskach terapeuty z zanotowanymi postępami i aktywnością pacjenta.
Korzyści z AAA/AAT
Interakcje człowieka ze zwierzęciem mogą dostarczyć następujących korzyści dorosłym i dzieciom:
Empatia
Identyfikowanie się z i zrozumienie uczuć i motywów innych ludzi.
Badania wskazują, że dzieci mieszkające w domach, w których jakieś zwierzę jest uważane za członka rodziny, są bardziej empatyczne niż dzieci z domów w których nie ma zwierzęcia.
Dzieci postrzegają zwierzęta jako równych sobie. Dzieciom jest łatwiej być empatycznym w stosunku do zwierzęcia niż do człowieka. Ze zwierzętami jest tak, że czują to co okazują. Ludzie nie są tak bezpośredni. Dziecko uczy się czytać język ciała zwierzęcia. Zrozumienie co czuje zwierzę jest prostsze niż zrozumienie co czuje człowiek, ponieważ zwierzę jest prostolinijne i żyje chwilą obecną. W miarę jak dzieci dorastają ich umiejętności czytania zwierząt przeniosą się na doświadczenia z ludźmi.
Skupienie na świecie zewnętrznym
Osoby cierpiące na chorobę psychiczną lub mające niską samoocenę skupiają się na sobie; zwierzęta pomagają im skupić się na środowisku. Zamiast myśleć i mówić o nich samych i ich problemach, patrzą i mówia do i o zwierzętach.
Wychowywanie
(Ułatwianie wzrostu i rozwoju innej żyjącej istoty)
Umiejętność wychowywania jest wyuczona. Wiele dzieci nie miało okazji nauczyć się go drogą tradycyjną- od swoich rodziców, Przez naukę opiekowania się zwierzęciem, mogą rozwinąć te umiejętności. Psychologicznie, gdy ktoś wychowuje, jego potrzeba do bycia wychowywanym zostaje spełniona
Bezpieczeństwo
(Relacja wzajemnego zaufania lub poczucia związku lub więzów)
Zwierzęta potrafią stworzyć kanał emocjonalnie bezpiecznej komunikacji powmiędzy pacjentem i terapeutą.
W warunkach terapii zwierzęta pomagają stworzyć klimat emocjonalnego bezpieczeństwa. Jeżeli terapeuta ma zwierzę w swoim biurze „nie może być aż taki zły”. Obecność zwierzęcia może przetrzeć ścieżkę przez początkowy opór pacjenta. Dzieci mogą z dużym prawdopodobieństwem przenosić swoje uczucia i doświadczenia na zwierzę.
Akceptacja
(sprzyjające przyjęcie lub przyzwolenie)
Zwierzęta potrafią akceptować bez wartościowania. Nie obchodzi ich jak ktoś wygląda lub co mówi. Akceptacja zwierzęcia jest nieosądzająca, przebaczająca i nieskomplikowana przez psychologiczne gierki, którymi lubią zabawiać się ludzie.
Rozrywka
Obecność zwierzęcia zawsze będzie przynajmniej rozrywką. Nawet ludzie, którzy nie lubią zwierząt, często lubią patrzeć na ich błazeństwa i reakcje. Szczególnie w przypadku ludzi przez długi czas przebywających na leczeniu, w domu opieki wydaje się, że odwiedziny zwierzęcia rozbawiają wszystkich.
Socjalizacja
(Szukanie lub cieszenie się towarzystwem innych)
Badania pokazują, że kiedy psy i koty przychodzą w odwiedziny do placówki opiekuńczej, pomiędzy pensjonariuszami jest więcej śmiechu i interakcji niż w trakcie każdej innej terapii, lub rozrywki. Obecność zwierząt poprawia socjalizację na 3 sposoby:
pomiędzy pensjonariuszami
pomiędzy pensjonariuszmi i personelem
pomiędzy pensjonariuszami, personelem, rodziną i innymi odwiedzającymi.
Personel twierdzi, że łatwiej jest porozumiewać się z pensjonariuszami w trakcie i po wizytach zwierząt. Rodziny często przychodzą w odwiedziny podczas wizyt zwierząt, twierdząc, że jest to najprzyjemniejszy czas, kiedy mogą przyjść.
Stymulacja psychiczna
Stymulacja psychiczna następuje na skutek zwiększonej komunikacji z innymi ludźmi, napływu wspomnień, i rozrywki dostarczonej przez zwierzęta. W sytuacji, która jest przygnębiająca, obecność zwierząt służy rozjaśnieniu atmosfery, wzrostowi rozbawienia, śmiechu i zabawy. Te pozytywne rozproszenia mogą pomóc w zmniejszeniu poczucia izolacji i alienacji u pacjentów.
Kontakt fizyczny, dotyk
Wiele napisano już o korelacji dotyku ze zdrowiem. Niemowlęta, które nie są dotykane, nie rozwijają zdolności zdrowych relacji z innymi ludźmi i często nie rozwijają się fizycznie i nie rosną. Dla niektórych ludzi dotyk innej osoby jest trudny do zaakceptowania, ale ciepły, futrzasy dotyk psa lub kota nie. W szpitalach, gdzie często dotyk jest bolesny lub inwazyjny, dotyk zwierzęcia jest bezpieczny, niegroźny i przyjemny. Istnieje wiele programów, dla ludzi, którzy byli wykorzystani fizycznie lub seksualnie, w których personel i ochotnicy nie mogą dotykać pacjentów. W takich przypadkach możliwość dotknięcia i uściskania zwierzęcia jest dla tych pacjentów bardzo ważna; gdyby nie to, nie mieliby sposobności doświadczenia pozytywnego, właściwego kontaktu fizycznego.
Korzyści fizjologiczne
(dodatnie efekty na podstawowe funkcje organizmu)
Wielu ludzi jest zdolnych do odprężenia się w obecności zwierzęcia. Badania pokazują znaczne obniżenie ciśnienia i częstotliwości pracy serca. Nawet oglądanie rybek pływających w akwarium może być bardzo odprężające.
Coś więcej...
Podczas przebywania ze zwierzętami niektórzy ludzie doświadczają duchowego spełnienia w sensie zjednoczenia z życiem i naturą. To jest trudne do wyjaśnienia i zdefiniowania. Niektórzy dobrze znani autorzy opisali swoje relacje ze zwierzętami i przyrodą jako część podtrzymującej ich energii życia i część ich komunikacji i związku z Bogiem. Albert Schweitzer, G. Carver, J.A. Boone .
Kiedy AAA/AAT NIE przynosi korzyści
AAA i AAT potrafią przynieść wiele korzyści, jednak nie są właściwe dla każdej sytuacji. Pamiętaj „Dobre zamiary nie są właściwym substytutem zdrowego rozsądku” Następujące podpowiedzi pomogą ci określić kiedy AAA/AAT może nie przynieść korzyści.
Dla ludzi których odwiedzasz
AAA/AAT może nie być korzystne dla ludzi, których odwiedzasz w następujących sytuacjach:
kiedy zwierzęta są źródłem rywalizacji i współzawodnictwa w grupie
kiedy ktoś zaczyna być· zaborczy i próbuje „zaadoptować·” odwiedzające zwierzę dla siebie
z powodu braku nadzoru, niewłaściwego prowadzenia psa lub niewłaściwej selekcji istnieje ryzyko wypadku
ludzie z uszkodzeniem mózgu, zaburzeniami rozwojowymi, lub starsi mogą prowokować zwierzę nie zdając sobie z tego sprawy
ludzie z nieadekwatnymi wyobrażeniami migą pomyśleć , że zwierzę ich odrzuca. Może to pogłębić· ich niskie poczucie własnej wartości
alergie mogą powodować trudności w oddychaniu, jak np. astma
bez przedsięwzięcia odpowiednich środków ostrożności choroby mogą przynosić się między ludźmi i psami
ludzie z otwartymi ranami lub obniżoną odpornością mogą brać udział w zajęciach pod ścisłym nadzorem, ich uczestnictwo być może musi być ograniczone
ktoś może bać się niektórych zwierząt
ludzie mogą róznie odbierać zwierzęta ze względu na korzenie kulturowe
Dla opiekuna
Opiekunowie mogą uznać AAA/AAT za nieodpowiednie w sytuacji gdy:
personel lub inni opiekunowie nie mogą brać udziału w podejmowaniu decyzji nt AAA/AAT i nie są odpowiednio przygotowani
niektórzy uważają, że zwierzęta nie powinny przebywać w placówce
niektórzy nie lubią zwierząt lub się ich boją
opiekunowie mogą być uczuleni na zwierzęta
Dla instytucji
Instytucje mogą uznać AAA/AAT za nieodpowiednie gdy:
w grę wchodzi odpowiedzialność prawna personelu za wypadek lub zranienie podczas zajęć
istnieją prawne przeszkody
hałas, względy sanitarne lub zdrowotne nie pozwalają na zajęcia
wchodzą w grę czynniki ekonomiczne
Dla zwierzęcia
AAA/AAT może być nieodpowiednie dla zwierząt gdy:
mogą zaistnieć urazy od ostrego prowadzenia lub innych zwierząt
nie może być zapewniona podstawowa opieka nad zwierzęciem: weterynaryjna, dostęp do wody i terenów do wybiegania się
zwierzę nie lubi odwiedzać
Kierunki rozwoju oraz podstawowe techniki oddziaływania dogoterapii
Kierunki rozwoju dogoterapii
• psychologiczny – wpływający na procesy poznawcze , emocje, komunikację oraz interakcyjność,
• psychosomatyczny – podtrzymujący psychicznie pacjenta oraz regulujący czynności wegetatywne,• pedagogiczny - gdzie pies staje się czynnikiem terapeutycznym w dysfunkcjach psychofizycznych dzieci i młodzieży oraz kłopotach na płaszczyźnie dydaktyczno-wychowawczej,• psychomotoryczny – wpływający terapeutycznie na zaburzenia motoryki ciała, działający jako czynnik motywujący i porządkujący ruch,
• społeczny - wzorce zachowań, prawidłowa postawa wobec zwierząt, stają się podstawą do kształtowania prawidłowych interakcji społecznych w środowisku rówieśniczym, szkole oraz rodzinie.
Podstawowe techniki oddziaływania dogoterapii
• odreagowująco- wyobrażeniowe oraz aktywizujące emocjonalnie,
• treningowe (stosowane w terapii behawioralnej),
• relaksujące,
• komunikatywne,
• kreatywne,
• uwrażliwiające,
• społeczne ( nauka postaw, wzorców zachowań),
• edukacyjne (pies jak czynnik motywacyjny do wszelkich działań edukacyjnych).
1. Dogoterapia pobudza reakcje psychologiczne;
Istnieje istotny wpływ psa na nastrój i związanie z nim zachowania. Na tej płaszczyźnie pojawiają się zróżnicowane reakcje indywidualne, spowodowane dotychczasowymi doświadczeniami związanymi z obcowaniem ze zwierzęciem oraz stopniem chęci zaangażowania w nawiązanie kontaktu. Pies wpływa na rozwój sfery emocjonalnej człowieka, kształtuje umiejętność identyfikowania i okazywania emocji oraz samokontroli. Pobudzane zostają takie reakcje uczuciowe jak opiekuńczość, troskliwość, odpowiedzialność i przyjacielskość . Pies poprzez swoją bezwarunkową akceptację człowieka szybko staje się przyjacielem, powiernikiem, pomocnikiem i nauczycielem.
Podczas badania efektu obecności przyjaciół, małżonków i zwierząt na poziom reaktywności na stres związany z "nieprzyjemnymi" czynnościami i na sposób ich postrzegania, okazało się, że obecność zwierząt jest związana z niższym poziomem stresu. Autorka badań Karen Allen ze stanowego Uniwersytetu Nowojorskiego w Buffalo w swoich badaniach udowodniła, że zwierzęta nie tylko zmniejszają reaktywność na stres, ale także percepcję sytuacji jako stresującej.
Dr Toeplitz z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego- badała wpływ zwierząt na samopoczucie i stan zdrowia ludzi po 65. roku życia. Okazało się, że osoby obcujące na co dzień ze zwierzęciem rzadziej popadają w depresję i cieszą się lepszym zdrowiem. (PAP)
2. Dogoterapia pobudza reakcje fizjologiczne;
Oddziaływuje na procesy zachodzące w ludzkim ciele (m.in. szybkość bicia serca, normalizację ciśnienia tętniczego, temperaturę ciała, gospodarkę hormonalną ). Przykładem może być jedno z badań Ilmana (1995), w którym wykazuje antystresowy wpływ towarzystwa psa na dziecko. Dwie grupy po 18 dzieci w wieku od 6-12 lat podczas eksperymentu miały za zadanie głośno czytać książkę – w obecności psa i bez niego. W pierwszej sytuacji, gdzie zwierzak był na sali zdecydowana większość uczestników miała niższe ciśnienie krwi i tętno w porównaniu z grupą, która wykonywała zadanie bez obecności psa.
Międzynarodowa Organizacja Zdrowia (WHO) od wielu lat oficjalnie uznaje pozytywny wpływ kontaktu ze zwierzęciem na zdrowie człowieka, głównie w przypadku chorób wieńcowych, łagodzenia bólu, chorób psychicznych oraz geriatrii, a oddziaływanie kontaktu ze zwierzętami na obniżenie tętna i ciśnienia krwi u ludzi stwierdzono już w 1883 roku (za: Kremer, 1995).
3. Dogoterapia pobudza reakcje umysłowe;
Pies jest „katalizatorem”, który mobilizuje do nauki, zaangażowania w wysiłek umysłowy. Zajęcia dogoterapii silnie pomagają w przyswojeniu treści edukacyjnych a czworonożny „motywator” znacząco wypływa na rozwój funkcji poznawczych.
4. Dogoterapia pobudza jednocześnie reakcje psychologiczne, umysłowe i fizjologiczne;
Oddziaływania te mogą być ze sobą powiązane w większym lub mniejszym stopniu. Dotyczy to różnorodnych uwarunkowań występowania tych zależności.
5. Dogoterapia kształtuje poprawne relacje społeczne;
Kontakt z psem, staje się podstawą do przyswojenia i uświadomienia sobie prawidłowych wzorców zachowań w środowiskach w jakich funkcjonuje człowiek.
Dzieci mające kontakt z psem lepiej rozwijają się społecznie: są bardziej samodzielne, skłonne do pomocy, dzielenia się, potrafią z łatwością wczuwać się w sytuację innych ludzi - wykazały badania przeprowadzone przez dr Zuzannę Toeplitz z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego wśród 540 dzieci w wieku 4, 6 i 8 lat.
6. Jednostka chorobowa, rodzaj niepełnosprawności, wiek, stan emocjonalny i dotychczasowe doświadczenie związane z psem
Są podstawą od której budowany jest plan zajęć dogoterapeutycznych, we współpracy z terapeutą, psychologiem, pedagogiem, rehabilitantem, lekarzem.
7. Dogoterapia może być czynnikiem wzmagającym efekty terapeutyczne różnego rodzaju metod leczenia.
Dogoterapia - osoby starsze:
1. Przynosi radość i uśmiech do życia codziennego.
2. Daje osobie jakieś zajęcie, coś o czym można rozmawiać z personelem domu opieki, innymi pensjonariuszami. 3. Pozwala myśleć o czymś innym niż własna osoba, wiek, choroba.
4. Poprawia komunikację między pensjonariuszami a ich sąsiadami.
5. Podnosi ogólne morale.
6. Stymuluje ruch i aktywność.
7. Daje źródło dotyku i uczucia
8. Podwyższa pewność siebie, daje sens do życia.
9. Pomaga nowym pensjonariuszom zdobyć nowych przyjaciół.
10. Pomaga przejść przez samotność, chorobę i depresję.
11. Zmniejsza poziom stresu
12. Obniża ciśnienie
13. Polepsza komunikację
14. Pozwala przypomnieć sobie o własnych zwierzętach z przeszłości, co daje temat do rozmów.
15. Pozwala utworzyć jedyną i niepowtarzalna więź : człowiek - zwierzę.
Dogoterapia w profilaktyce/prewencji i promocji zdrowia
1. Czym jest promocja zdrowia?
Karta Ottawska (1986) definiuje promocję zdrowia jako: „proces umożliwiający każdemu człowiekowi zwiększenie oddziaływania na własne zdrowie w sensie jego poprawy i utrzymania”
2. Zdrowie to:
- …”pełny dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny” WHO 1948 (I. Heszen-Niejodek, K.Wrześniewski, 2000, str.468)
- Dobrostan psychiczny, to poznawcza i emocjonalna ocena własnego życia obejmująca doświadczenie przyjemnych emocji, niski poziom nastrojów negatywnych oraz wysoki poziom zadowolenia z życia – wg. E. Dienera, R.E. Lucasa i Sh. Oishi, (J. Czapiński , 2004).
- …”poddająca się zmienno zdolność człowieka do osiągania pełni fizycznych, psychicznych i społecznych możliwości jak i reagowania na wyzwania środowiska” (Z. Słońska, M.Misuna za: I.Heszen-Niejodek, K. Wrześniewskim, 2000, str. 452) – Zdrowie to zdolność do samorealizacji.
3. Dogoterapia w prewencji i w powiększaniu zasobów ludzkich:
Dogoterapię stosujemy w szeroko rozumianej prewencji czyli profilaktyce zdrowia. Biorąc pod uwagę fakt wszechstronności oddziaływań terapii kontaktowej z udziałem psa, zdecydowałam się przedstawić jej krótką analizę aspekcie prewencji a zarazem powiększania zasobów psychologicznych, biologicznych i społecznych człowieka. Działania profilaktyczne w dogoterapii rozumiane są jako zmniejszanie wszystkich grup czynników ryzyka oraz potęgowania wszystkich grup zasobów psychofizycznych.
Działanie prewencyjne jest nierozłączną właściwością psa, który jest naszym przyjacielem. Więź emocjonalna, porozumienie, wspólna aktywność to coś, czego doświadczają właściciele czworonogów nie zastanawiając się jak wielkie korzyści otrzymuje ich duch i ciało. W terapii z udziałem psa jego możliwości oddziaływań zostają ukierunkowane, aby sprostać potrzebom, jakie postawiła aktualna sytuacja życiowa pacjenta. W aspekcie dogoterapii, będziemy tutaj mówić o działaniach opatrzonych zindywidualizowanymi celami dostosowanymi do odbiorcy w takich rodzajach zajęć AAT oraz AAA .
4.Typy prewencji:
P1:Prewencja pierwszego stopnia (pierwotna): zapobiega powstawaniu zaburzeń przez zmniejszenie czynników ryzyka lub/i potęgowanie zasobów biologicznych, psychologicznych i społecznych. Poprzez zmniejszanie czynników ryzyka, rozumiemy sprostanie określonym celom jakie niesie ze sobą wiek, stan psychofizyczny, jednostka chorobowa i dotychczasowe doświadczenie związane z kontaktem z psem.
P2: Prewencja drugiego stopnia (wtórna): zapobiega rozszerzaniu się zaburzenia na inne obszary.
P3: Prewencja trzeciego stopnia: zapobieganie nawrotom choroby.
4.1. Typ zajęć AAT i/lub AAA
We wszystkich stopniach prewencji, skorzystać można zarówno ze specyfiki zajęć AAT (terapii z psem) jak i AAA (aktywności z psem). Wybór powinien być uzależniony od stanu psychofizycznego pacjenta, nasilenia choroby/dysfunkcji oraz realnej sytuacji w danym ośrodku, szpitalu lub domu.
W formowaniu grup zajęciowych kluczowe znaczenie mają postawione przez lekarza, rehabilitanta, psychologa, pedagoga czy terapeutę cele. Najczęściej tworzone są grupy homogenne (niezróżnicowane) pod względem jednostki chorobowej i/lub stopnia dysfunkcji, potrzeb i wieku. Heterogenne (zróżnicowane) pod względem płci. Takie kryteria występuję najczęściej lecz nie stanowią reguły w tworzeniu grup terapeutycznych.
5. Dogoterapia powiększa zasoby
Wpływ na powiększenie zasobów biologicznych:
- Zmniejszenie poziomu stresu (obniżenie poziomu kortyzolu – hormonu stresu).
- Zapewnienie dobrego samopoczucia, podniesienie nastroju (wyzwolenie endorfiny, zwiększenie poziomu komórek- T: limfocytów sprzyjających ogólnej odporności). Zwiększenie poziomu endorfin obniża odczuwanie bólu, przez co zmniejszona zostaje konieczność podawania środków anestetycznych.
- Relaks: w towarzystwie psa, to nie tylko oderwanie od codzienności i doznanie bezwarunkowej psiej przyjaźni, ale także pobudzenie do regulacji niektórych hormonów przedniego płata przysadki mózgowej (ACTH, prolaktyny, LTH: luteropina, STH: hormon wzrostu; somatotropina).
- Pies stanowi stymulator i motywator do nauki i pracy.
- Pies jest motywatorem do podjęcia aktywności fizycznej (spacery, ćwiczenia, biegi, zabawy ruchowe). Wprowadzenie aktywności fizycznej w tok zajęć poprawia stan psychofizyczny podopiecznego, zmniejszając ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia, układu oddechowego, otyłości oraz depresji.
Wpływ na powiększenie zasobów psychologicznych:
- Kontakt z psem dostarcza przeżyć emocjonalnych o różnym poziomie nasilenia. Wzbogaca osobowość, uczy wrażliwości, empatii, otwiera na drugą istotną.
- Pies stanowi stymulator i motywator do nauki i pracy.
- Kontakt z psem dostarcza odpoczynek i odprężenie, co pozwala na kumulacje sił potrzebnych do pracy i radzenia sobie z trudnościami. Rozładowuje napięcie, poprawia nastrój, wzbudza optymizm.
- Kontakt z psem poprzez jego bezwarunkową akceptację i sympatię poprawia obraz samego siebie, sprawiając, że łatwiej i skuteczniej staramy się o wsparcie społeczne i lepiej je wykorzystujemy.
- Praca i kontakt z psem powoduje, że bardziej wierzymy we własne siły, przejmujemy kontrolę nad sytuacją i podejmujemy wyzwania.
- Kontakt z psem podnosi aktywację i przerywa nudę.
- Kontakt z psem może wpływać na poczucie dobrostanu, co ma związek ze zdrowiem fizycznym i długowiecznością. Wyjaśnienie tego powiązania nie jest proste, jedną z możliwości tłumaczeń jest fakt, że osoby szczęśliwe (kochane i kochające innych) mają większą skłonność do podejmowania zachowań prozdrowotnych.
Wpływ na powiększenie zasobów społecznych:
- Pies sam w sobie jest niejako czynnikiem uspołeczniającym, uaktywniającym towarzysko i ułatwiającym komunikację.
- Kontakt z zespołem terapeutycznym (pies terapeuta i jego przewodnik) może pełnić funkcję wsparcie funkcjonalnego, szczególnie w aspekcie emocjonalnym i duchowym.
- Obecność psa, wpływa znacząco na poprawę atmosfery i klimatu panujących w grupie środowiskowej.
Wpływ na powiększenie zasobów ekologicznych:
- Obecność psa może maskować obecność nieprzyjemnych czynników środowiska, wywołujących lęk, np. inwazyjnej aparatury medycznej, zapach medykamentów i.t.p.
Przewodnik Psa Terapeuty
Wiedza Przewodnika Psa Terapeuty
Przewodnik Psa Terapeuty- to osoba, która pracuje i zarazem szkoli Psa Terapeutę. Do jej podstawowej wiedzy należy przede wszystkim wiedza o psie. Psychologia psa i kynologia stanowią podstawę pracy z psem. Nikt z taką wiedzą się nie rodzi i nie wymagajmy także, aby Przewodnik obowiązkowo posiadał wykształcenie pedagogiczne, terapeutyczne czy też medyczne.
Przewodnik to osoba doskonale znające swojego psa, umiejąca przewidzieć jego zachowanie. Musi posiadać podstawowy zakres wiadomości o jednostkach chorobowych, standardach pracy i podstawowych technikach oddziaływań.
Predyspozycje osobowościowe
Dogoterapia jako dziedzina młoda i rozwijająca się, wymaga od swych adeptów ciągłego rozwoju, udoskonalenia, uzupełniania wiedzy i podążania za nowościami ze świata medycyny, psychologii czy pedagogiki. Tak samo jak w innych zbliżonych profesjach, trudno wyobrazić sobie, aby na stanowisku Wolontariusza czy Przewodnika Psa pojawiła się osoba o niskim poziomie empatii, przejawiająca lęk przed kontaktami z innymi ludźmi, wybuchowa, niespecjalnie zainteresowana zachowaniami swojego psa i.t.p. To jedynie przykładowe cechy, które w odpowiednim nasileniu charakteryzować będą wybitny i czytelny brak jakichkolwiek predyspozycji do rozpoczęcia pierwszych kroków w dogoterapii.
Z własnego doświadczenia, czerpanego z pracy w Fundacji, mogę powiedzieć, że osoby, które zgłaszają się do szkolenia i pracy, to często ludzie z podstawową, nierzadko ugruntowaną wiedzą na temat behawioru psa i kynologii, o szerokich lub ukierunkowanych zainteresowaniach z zakresu dziedzin pokrewnych (psychologia, pedagogika, rehabilitacja, medycyna).
Zespół Terapeutyczny
Pies Terapeuta i jego Przewodnik, tworzą zespół, który na zajęciach współpracuje ze specjalistami z danej dziedziny - terapeutą, pedagogiem, rehabilitantem lub psychologiem. Dzięki takiej współpracy i wytyczonym celom terapii zajęcia mogą przebiegać na najwyższym i satysfakcjonującym poziomie.
Wykwalifikowani przewodnicy psów terapeutów winni przestrzegać następujących zasad:
1. Traktuj psa ze zrozumieniem i szacunkiem.
2. Traktuj z szacunkiem wszystkie osoby zaangażowane w programie terapii, pacjentów i pracowników odwiedzanych placówek
3. Dbaj o właściwe zachowanie psa w miejscach publicznych i w domu.
4. Zawsze usuwaj psie odchody lub zadbaj o ich usuwanie.
5. Noś ze sobą właściwy identyfikator tam, gdzie jest to niezbędne.
6. Dbaj o wygląd psa i opiekuj się nim.
7. Wykonuj regularnie zdrowotne badania prewencyjne psa.
8. Dbaj o regularne badania zdrowia psa i konieczne szczepienia.
9. Przestrzegaj wszystkich przepisów prawa dotyczących psów.
10. W czasie sesji terapeutycznych programów AAA/AAT/AAE oraz całego pobytu w odwiedzanej placówce upewniaj się, że pies jest całkowicie pod kontrolą i zrelaksowany oraz że zespół pracujący jest przygotowany do konkretnej pracy w danym programie.
11. Przestrzegaj wymagań swojej organizacji co do stałego treningu, raportowania o postępach, ponownych ocenach, rejestracjach i przeglądach medycznych.
12. Wykonując terapie w programach AAA/AAT/AAE pracuj wyłącznie z psami, z którymi ich opiekunowie przeszli pozytywnie testy jako zespół i jako takie zostały zarejestrowane przez swoje organizacje.
13. Nie próbuj nigdy wprowadzać psa terapeutycznego w miejsca publiczne jako psa asystującego, wyszkolonego do ułatwiania poruszania się osób niepełnosprawnych.
14. W przypadku terapeutycznych psów-rezydentów należy poinstruować osoby opiekujące się pacjentem co do obowiązujących w organizacji procedur związanych z chorobą lub śmiercią psa albo jego opiekuna. W przypadku terapeutycznych psów wizytujących należy poinstruować najbliższą rodzinę lub przyjaciół pacjenta co do obowiązujących w organizacji procedur w wypadku choroby lub śmierci psa albo jego opiekuna.
http://www.dogoterapeuta.wortale.net/