Wielki wybuch – najważniejsze

We współczesnej atmosferze tlenu i azotu nie tylko nie formują się spontanicznie związki organiczne (bo nie zawiera ona węgla, i jedynie bardzo nieznaczne ilości wodoru w postaci pary wodnej), ale wiele z nich rozkłada się reagując z tlenem. Zupełnie inaczej było jednak w pełnej związków węglowych atmosferze redukującej – pod wpływem wyładowań atmosferycznych, temperatury i innych czynników samorzutnie formowały się stanowiące podstawę życia związki organiczne.

Najstarszym organizmem, który potrafimy dobrze odtworzyć analizując geny współczesnych komórek jest ostatni uniwersalny wspólny przodek, czyli ostatni wspólny przodek wszystkich ziemskich organizmów, zwany LUCA. Jest on bardzo złożoną komórką – posiadał materiał genetyczny w postaci RNA i DNA, rybosomy, syntezował białkowe enzymy, które katalizowały setki reakcji koniecznych w metabolizmie (najprawdopodobniej chemoautotroficznym) oraz syntezie elementów komórki.

Alternatywną teorią jest hipoteza panspermii, według której życie przybyło na Ziemię z kosmosu w postaci unoszących się w przestrzeni kosmicznej przetrwalników bakterii. Wiemy, że przetrwalniki potrafią przetrwać w bardzo rozrzedzonej atmosferze na wysokości kilkudziesięciu kilometrów, i że dość niewielkie ilości skały w bardzo dużym stopniu ograniczają negatywne skutki występującego w przestrzeni kosmicznej promieniowania na ich materiał genetyczny. Tak więc mogłyby one teoretycznie przenosić się np. w meteorytach i ożywić w korzystnych warunkach na innej planecie.

Teoria panspermii jest jednak obecnie niezbyt popularna, gdyż potrafimy odtworzyć historię życia daleko poza fazę wczesnej komórki bakteryjnej, których to etapów panspermia nie wyjaśnia. Panspermia próbuje wyjaśnić jedynie powstanie życia na Ziemi, nie życia jako takiego – trudne problemy zostają jedynie przeniesione na inną planetę.

Trzy domeny

Wszystkie istniejące współcześnie komórki można pogrupować w 3 grupy:

bakterie

archea

eukarioty

Każda z wyżej wymienionych grup posiada cechy specyficzne tylko dla siebie, i każde dwie z tych grup posiadają też cechy których nie ma trzecia. Wspólne cechy organizmów biorą się z posiadania wspólnego przodka, ale mogą też być efektem transferu genów. Jeśli jednak odrzucamy transfer genów na ekstremalnie dużą skalę, nie można powiedzieć ani że jedna z grup wywodzi się z którejś z pozostałych, ani też że któreś dwie są bliżej spokrewnione ze sobą niż z trzecią z nich.

Transfer genów jest powszechny wśród organizmów jednokomórkowych (jest odpowiedzialny m.in. za pojawianie się oporności na antybiotyki wśród bakterii, które nigdy nie były poddane ich działaniu), jednak zwykle zachodzi między relatywnie blisko spokrewnionymi organizmami i transfer między słabo spokrewnionymi komórkami jest rzadki. Nie wiadomo jaki udział miał transfer genów w wytworzeniu się tych grup.

"Kambryjska Eksplozja" (EK) − stosunkowo nagłe pojawienie się ogromnej liczby różnych form makroskamieniałości złożonych form organizmówwielokomórkowych w warstwach geologicznych w okresie pomiędzy 542 i 510 mln lat na początku okresu kambru, wyznaczająca początek ery paleozoicznej, a zarazem fanerozoiku.  Przodkowie przynajmniej 11 z 32 wyróżnianych typów (phyla) zwierząt mieli pojawić się właśnie w tym okresie w zapisie kopalnym.

Teoria endosymbiozy – teoria stanowiąca, że mitochondria, plastydy (jak chloroplasty) i być może inne organella komórki eukariotycznej powstały na skutek endosymbiozy pomiędzy różnymi mikroorganizmami. Zgodnie z nią niektóre organella pochodzą od wolno żyjących bakterii, które dostały się do innych komórek jako endosymbionty. Mitochondria rozwinęły się więc z proteobakterii (w szczególności zaś z Rickettsiales, kladu SAR11^[1][2] lub ich bliskich krewnych), chloroplasty zaś od sinic.

Kiedy powstały 1-wsze organizmy eukariotyczne? 1,8 mld lat temu

Parki Narodowe:

Najstarszy 1932 - Białowieski P.N. – Puszcza Białowieska wpisana na listę UNESCO
Najmłodszy 2001 - P.N. Ujście Warty – obejmujący ochroną cenny fragment zalanej wodą równiny pod Słońskiem, gdzie naliczono ponad 250 gatunków ptaków.
Największy - Biebrzański P.N. – zwany Polską Amazonką przez niemal całkowite zalanie wodą
Najmniejszy - Ojcowski P.N. – długi na 12km fragment Doliny Prądnika, pełnej wapiennych skałek o baśniowych kształtach, jaskiń i zamków

Ruchome wydmy – Słowiński Park Narodowy

Ile jest Parków Narodowych w PL? 23 PN

Kampinoski Park Narodowy stanowi jedną z dwóch puszcz na świecie, sąsiadujących z wielką metropolią - leży pod Warszawą.

Narew w Narwiańskim Parku Narodowym, to jedna z dwóch rzek warkoczowych na świecie.

Park Narodowy Góry Stołowe to jedyne pasmo gór płytowych w Polsce.

Do Polski należy również najbardziej wysunięta na zachód część gór, pasmo Zawory, leżąca w powiatach kamiennogórskim i wałbrzyskim. Środkowa część gór (pasma Broumovské stěny i Adršpašskoteplické skály) należy do Czech, do kraju hradeckiego.

Babiogórski PN – obejmuję Babią Górę, najwyższy szczyt polskich Beskidów, rozciągają się tu prastare masywy leśne wpisane do UNESCO.

Bieszczadzki PN – chroniony jest najwyższy pas górnego masywu Bieszczady Zachodnie ze szczytem Tarnica. Park wchodzi w zestaw Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery „Karpaty Wschodnie”

Drawieński PN – jeziora lobeliowe z niezwykle czystą wodą i reliktową roślinnością polodowcową.

Gorczański PN – Salamandra plamista będąca mieszkańcem jest również symbolem Parku.

Karkonoski PN – wpisany do UNESCO, żyje tam muflon przywieziony z Korsyki, obejmuje najwyższą część Sudetów – Karkonosze ze szczytem Śnieżka.

Narwiański PN – Park objęty międzynarodową konwencją RAMSAR, żyją tam zagrożone gatunki, np., bocian czarny, sowa błotna czy wodniczka. Nazywany Polską Amazonką

Słowiński PN – ogromne terytoria wędrujących wydm, najwyższa to Łącka Góra – 42m, jeziora Łebsko i Gardno będące rezerwatem ptaków wodnych. Park wpisany do UNESCO oraz objęty konwencją RAMSAR.

Świętokrzyski PN – chroni wysokie grzbiety Łysogóry z Łysicą. Niezalesione zbocza gór pozbawione trawiastej roślinności tzw. Gołoborza. Symbolem parku jest Jeleń.

Tatrzański PN – CHRONI Rysy, jedyny w kraju frag gór o alpejskiej rzeźbie. UNESCO.

Miejska wyspa ciepła – zjawisko meteorologiczne polegające na termicznym uprzywilejowaniu przestrzeni miejskiej względem otaczających ją obszarów niezabudowanych. Wynika ono głównie z istotnej zmiany środowiska obszarów miejskich, co wpływa na przekształcenie ich właściwości: radiacyjnych (jak np. zmiana struktury promieniowania krótko- i długofalowego), termicznych (np. zwiększenie pojemności cieplnej),aerodynamicznych (np. spadek średniej prędkości wiatru) czy wilgotnościowych (np. spadek wilgotności względnej). Najbardziej miarodajnym wskaźnikiem intensywności MWC jest różnica temperatury pomiędzy miastem a obszarami podmiejskimi. W dużych miastach amerykańskich i europejskich może ona dochodzić (w czasie maksymalnego natężenia, a więc w godzinach nocnych) nawet do ok. 10–15 °C.

Przykładem MWC jest tokijska wyspa ciepła.

Czynniki abiotyczne - w głównym stopniu kształtują biotop i wpływają istotnie na zamieszkujące go organizmy które muszą na drodze ewolucji przystosować się do nich. Gwałtowne i silne zmiany czynników abiotycznych np. transgresja morska mogą zahamować rozwój dotychczas występujących organizmów oraz zmienić strukturę biocenozy.

Czynniki abiotyczne można podzielić na: edaficzne i klimatyczne^[1][2].

Do czynników abiotycznych zaliczamy:

• ukształtowanie powierzchni terenu,

• skalistość ziemi,

• czynniki chemiczne np.: skład chemiczny atmosfery i wód^[1], zwłaszcza ich zasolenie, natlenienie

• klimat,

• wilgotność powietrza^[1],

• temperaturę^[1],

• światło^[1],

• ciśnienie atmosferyczne lub ciśnienie hydrostatyczne^[1],

• promieniowanie i jonizację powietrza.

• pole magnetyczne (magnetorecepcja)

• prądy powietrza i morskie^[1]

Klęska ekologiczna w Górach Izerskich

W procesie zamierania drzewostanów w Górach Izerskich ujawnił się szczególny czynnik chorobotwórczy w postaci imisji przemysłowych, choć na całość procesu zwanego klęską ekologiczną w Sudetach składają się trzy czynniki chorobotwórcze:

1. ANTROPOGENICZNY

2. BIOTYCZNY

3. ABIOTYCZNY

Na zamieranie lasów w wyższych położeniach górskich, bardzo znaczący wpływ miało synergiczne oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza ze stresującymi warunkami  biotopu. Niekorzystne warunki chorobotwórcze potęgowały swoje oddziaływanie, powodując zamieranie ekosystemów leśnych. Proces zamierania lasów w Sudetach najlepiej obrazuje model „choroby spiralnej”.

Istotą choroby spiralnej jest jedność miejsca i czasu oddziaływania trzech grup czynników szkodotwórczych, niezmiennie biorących udział w zamieraniu lasu. W modelu choroby spiralnej ujawnia się szczególną rolę imisji przemysłowych. Napędzające się samoistnie zjawisko doprowadza nie tylko do śmierci drzewostanu lecz do rozpadu ekosystemu i likwidacji lasu jako formacji roślinnej. W tym modelu chorują nie tylko drzewa. Patologiczne zmiany zachowań i funkcji dotyczą organizmów na wszystkich poziomach troficznych. Uszkadzana jest gospodarka energetyczna ekosystemu leśnego. Zamieranie lasów w Górach Izerskich rozpoczęło się w roku 1980, postępując od górnej strefy regla górnego, w dół. Powierzchnia martwych drzewostanów wzrastała gwałtownie do 1984 roku. Na terenie obrębu Świeradów Nadleśnictwa Świeradów wylesieniu uległo 4482 ha, co stanowi ca 55% jego powierzchni leśnej. Wylesieniu częściowemu natomiast uległo 456 ha powierzchni obrębu, to jest 5,3% jego powierzchni.  

Zasady usuwania drzew i krzewów:

Usunięcie drzew lub krzewów liczących powyżej 10 lat (przed zmianami ustawy z 2010 r.  były to drzewa powyżej 5 lat) wymaga zezwolenia, nawet jeśli są to samosiejki lub drzewa i krzewy obumarłe. Na zabiegi pielęgnacyjno- sanitarne zezwolenie zaś nie jest wymagane, jednak zakres ich wykonywania został ściśle określony.

Zezwolenie nie jest potrzebne:

1) wyrębu w lasach;

2) drzew owocowych, z wyłączeniem rosnących na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz w granicach parku narodowego lub rezerwatu przyrody;

3) na plantacjach drzew i krzewów;

Nie pobiera się opłat, gdy:

1) na których usunięcie nie jest wymagane zezwolenie;

2) na których usunięcie osoba fizyczna uzyskała zezwolenie na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej;

3) jeżeli usunięcie jest związane z odnową i pielęgnacją drzew rosnących na terenie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków;

4) które zagrażają bezpieczeństwu ludzi lub mienia w istniejących obiektach budowlanych lub funkcjonowaniu urządzeń

5) które zagrażają bezpieczeństwu ruchu drogowego oraz kolejowego albo bezpieczeństwu żeglugi;

6) w związku z przebudową dróg publicznych i linii kolejowych;

7) które posadzono lub wyrosły na nieruchomości po zakwalifikowaniu jej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego na cele budowlane;

8) z terenów zieleni komunalnej, z parków gminnych, z ogrodów działkowych i z zadrzewień, w związku z zabiegami pielęgnacyjnymi drzew i krzewów;

9) które obumarły lub nie rokują szansy na przeżycie, z przyczyn niezależnych od posiadacza nieruchomości;

10) topoli o obwodzie pnia powyżej 100 cm, mierzonego na wysokości 130 cm,nienależących do gatunków rodzimych, jeżeli zostaną zastąpione w najbliższym sezonie wegetacyjnym drzewami innych gatunków;

11) jeżeli usunięcie wynika z potrzeb ochrony roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową lub ochrony siedlisk przyrodniczych;

12) z grobli stawów rybnych;

13) jeżeli usunięcie było związane z regulacją i utrzymaniem koryt cieków naturalnych, wykonywaniem i utrzymaniem urządzeń wodnych służących

Opłatę za usunięcie drzew ustala się na podstawie stawki zależnej od obwodu pnia oraz rodzaju i gatunku drzewa.

Jeżeli drzewo rozwidla się na wysokości poniżej 130 cm, każdy pień traktuje się jako odrębne drzewo.

Stawki dla poszczególnych rodzajów i gatunków drzew:

1) 13.16 zł (za 1 cm)- topola, klon jesionolistny, olsza, wierzba, czeremcha amerykańska,

grochodrzew

2) 35,78 zł (za 1 cm)- kasztanowiec, morwa, jesion amerykański, czeremcha zwyczajna, świerk pospolity, sosna zwyczajna, daglezja, modrzew, brzoza brodawkowata, brzoza omszona

3) 87,04 zł (za 1 cm)- dąb, buk, grab,lipa, choina,iglicznia, głóg- forma drzewiasta, jarząb, jesion wyniosły, klon z wyjątkiem klony jesionolistnego,  gatunki i odmiany ozdobne jabłoni, śliwy, wiśni i orzecha, leszczyna turecka, brzoza (pozostałe gatunki i odmiany), jodła pospolita, świerk (pozostałe gatunki i odmiany), sosna (pozostałe gatunki i odmiany), żywotnik (wszystkie gatunki),platan klonolistny, wiąz, cyprysik

4) 328,34 zł (za 1cm)- jodła (pozostałe gatunki i odmiany), tulipanowiec, magnolia, korkowiec,miłorząb, metasekwoja, cis, cypryśnik, bożodrzew

Stawki dla pozostałych drzew określa się jak dla drzew o podobnej wartości przyrodniczej, wymienionych powyżej.

Wniosek o wydanie zezwolenia na wycinkę drzewa powinien zawierać:

1) imię, nazwisko i adres albo nazwę i siedzibę posiadacza i właściciela nieruchomości

2) tytuł prawny władania nieruchomością,

3) nazwę gatunku drzewa lub krzewu;

4) obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 130 cm;

5) przeznaczenia terenu, na którym rośnie drzewo lub krzew;

6) przyczynę i termin zamierzonego usunięcia drzewa lub krzewu;

7) wielkość powierzchni, z której zostaną usunięte krzewy;

8) rysunek lub mapę określającą usytuowanie drzewa lub krzewu w stosunku do granic nieruchomości i obiektów budowlanych istniejących lub budowanych na tej nieruchomości.

Teren ruderalny – obszar poddany bardzo intensywnej działalności człowieka, zlokalizowany zwykle na terenie zurbanizowanym. Do terenów ruderalnych należą np. wysypiska śmieci i gruzu, hałdy przemysłowe, rowy, nasypy kolejowe, parkingi, pobocza dróg, obszary budowlane i hodowlane. Tereny ruderalne często stają siedliskami, na których wykształcają się specyficzne biocenozy, w których dużą rolę odgrywają gatunki synantropijne.

Roślina ruderalna - roślina zasiedlająca podłoża zmienione przez człowieka, szczególnie środowiska miejskie np. okolice śmietników, wysypiska śmieci, hałdy przemysłowe, rowy, torykolejowe, parkingi, pobocza dróg. Często są to rośliny lubiące gleby bogate w sole mineralne i związki azotowe. Zwykle rośliny ruderalne dominują na przekształconym terenie przez kilka lat, stopniowo tracąc swoją pozycję na korzyść roślin typowych dla danego ekosystemu, chyba że wierzchnia warstwa gleby została całkowicie zniszczona lub wymieniona. Diaspory roślin ruderalnych są zazwyczaj tępione przez człowieka lub pozostawione same sobie. To drugie podejście sprawia, że rośliny te powiększają swój zasięg, szkodząc uprawom. Roślinność ruderalna występuje wszędzie na podobnym podłożu. Na jej rozmieszczenie nie ma wpływu klimat, jest więc roślinnością bezstrefową (azonalną).

EKOLOGIA MIASTA

Miasto jako ekosystem

Istnieją różne koncepcje co do tego, czy miasto powinniśmy uważać za ekosystem, czy też nie. Jest wiele definicji ekosystemu, jednak wszystkie one sprowadzają się do tego, że ekosystem składa się producentów, konsumentów i destruentów oraz jest samowystarczalny dzięki dwóm podstawowym procesom: przepływowi energii i obiegowi materii. W mieście występują wszystkie wymienione ogniwa sieci troficznej, jednak funkcjonowanie tego układu jest zaburzone. Producenci wprawdzie wytwarzają energię pierwotną, lecz jest ona w znikomym stopniu wykorzystywana przez dominujący w mieście gatunek - człowieka. Korzysta on ze źródeł energii spoza miasta (z terenów rolniczych) oraz z wtórnych źródeł, jakimi są elektrownie i inne zakłady przemysłowe. Odchody i odpady wytwarzane przez ludzi nie są dostępne dla destruentów, ponieważ zostają dostają się do kanalizacji i są wywożone poza miasto w celu utylizacji. Tak więc według jednych miasto włącznie z człowiekiem stanowi odrębny, całościowy ekosystem, natomiast według innych miasto to jedynie zbiór ekosystemów (np. ekosystemem jest park, trawnik osiedlowy czy ogródek przydomowy).

Klimat miasta

W mieście panuje wyższa temperatura niż na terenach pozamiejskich. Wynika to z lokalnego efektu cieplarnianego - nad miastem gromadzi się chmura zanieczyszczeń, która zatrzymuje ciepło uciekające w atmosferę. A że miasto produkuje znacznie więcej ciepła (zakłady przemysłowe, ogrzewanie budynków, instalacje, komunikacja) niż obszary naturalne, efekt ten wzmaga się. Zanieczyszczenia w powietrzu stanowią punkt kondensacji pary wodnej, wskutek czego nad miastem powstają chmury i opady są wyższe niż poza miastem. Mimo to ogólny poziom wilgotności jest niższy, ponieważ większość wody opadowej niw siąka w glebę, ale po asfalcie spływa do kanalizacji i nie jest włączana w obieg przed producentów. Wysoka zabudowa powoduje wyhamowanie wiatru, przez co ruchy powietrza są znacznie mniej odczuwalne i nie są w stanie przemieścić gromadzących się nad miastem zanieczyszczeń.

Zanieczyszczenia

W dużych miastach silnie zanieczyszczone jest powietrze. Zawartość tlenu jest niższa, stwierdza się natomiast wysokie stężenia dwutlenku siarki (SO₂), tlenków azotu, tlenku węgla (CO) i dwutlenku węgla (CO₂) oraz węglowodorów aromatycznych, metanu oraz pyłów. Wody powierzchniowe i podziemne są skażone, a gleby jałowe i silnie zasolone.

Roślinność w mieście

W mieście występują dwa rodzaje zbiorowisk roślinnych - zieleń urządzona oraz roślinność spontaniczna. Zieleń urządzona to obszary całkowicie ukształtowane przez człowieka pod względem rozmieszczenia i doboru gatunków oraz stale pielęgnowane. Mamy więc w miastach parki spacerowe, trawniki, ozdobne klomby, zieleń wzdłuż ulic itp. Tereny te są regularnie koszone i przycinane a liście i skoszona trawa są usuwane. Poza zielenią urządzoną w mieście występuje też roślinność rozwijająca się spontanicznie na dogodnych siedliskach - są to przeważnie zbiorowiska ruderalne, a występujące tam gatunki to rośliny traktowane przez nas zazwyczaj jako chwasty. Na terenie miasta mogę też występować zbiorowiska półnaturalne - łąki oraz roślinność nadrzeczna (w przypadku nieuregulowanych koryt rzecznych). Często zachowane zostają fragmenty leśne, jednak szybko nabierają one charakteru parkowego. Każdy jednak rodzaj roślinności ma do spełnienia określoną funkcję. Podstawową funkcją roślin zielonych w przyrodzie jest wytwarzanie biomasy oraz tlenu przy jednoczesnych pochłanianiu dwutlenku węgla. Roślinność miejska skutecznie pochłania nie tylko CO₂, ale i inne zanieczyszczenia z powietrza, działając jak filtr. Rośliny tłumią też hałas i wyhamowują wiatr. Zieleń miejska pełni też funkcję estetyczną i rekreacyjną dla mieszkańców.

Zwierzęta w mieście

Roślinność stwarza warunki siedliskowe dla różnych grup zwierząt. Te, które żyją w mieście, znajdują w nim dla siebie warunki lepsze niż na obszarach pozamiejskich. Najczęściej pozytywną cechą miasta jest jego klimat - jest tu ciepło i sucho. Nie występują tu licznie drapieżniki - najwięcej z nich to psy i koty, które żywione są przez człowieka, toteż polują znacznie rzadziej niż dzikie drapieżniki. Dla wielu ptaków miasto dostarcza rozmaitych miejsc do gniazdowania - pomijając już gatunki gnieżdżące się w parkach, gniazda spotyka się również w budynkach, szczególnie dotyczy to gatunków skalnych (bloki stanowią świetny substytut skał). Najbardziej zauważalną grupą zwierząt w miastach są właśnie ptaki. Cechuje je niska antropofobia (strach przed człowiekiem). W miastach ptaki są też często dokarmiane, a warunki klimatyczne pozwalają na dłuższy czas odbywania lęgów, przez co zwiększa się rozrodczość i liczebność populacji. Wiele gatunków to typowe synantropijne zwierzęta, związane od dawna z człowiekiem i zależne od niego, np. wróbel. Jednak coraz więcej ptaków żyje w miastach, nie przywiązując się do samego człowieka - takie gatunki nazywamy synurbijnymi. Przykładem może być gawron czy mewa.

Ochrona przyrody w miastach

Choć mamy w kraju sporo terenów objętych ochroną prawną, to należy też dbać o stan przyrody w miastach. Dlaczego? Wynika to z funkcji, jakie pełnią tereny zielone oraz podstawowych zasad ekologii. Tereny zielone odgrywają ważną i pozytywną rolę w życiu mieszkańców miast - produkują tlen, filtrują zanieczyszczenia, tłumią hałas, dostarczają przyjemności. Jednak aby mogły prawidłowo spełniać te funkcje, muszą sprawnie funkcjonować. A do tego potrzeba w pełni rozwiniętego ekosystemu ze wszystkimi ogniwami troficznymi i różnorodnością gatunkową zarówno roślin, jak i zwierząt. Zbiór obcych gatunków drzew, posadzonych obok siebie czy też trawnik z jednym gatunkiem trawy, nisko przystrzyżony, pozbawiony ściółki nie są w stanie dobrze funkcjonować samodzielnie. Dlatego też w mieście powinno się tworzyć jak najwięcej obszarów zielonych o charakterze naturalnym - zachować łąki i fragmenty lasów, pozwolić trawnikom zarosnąć "chwastami" i kosić nieco rzadziej lub na wyższej wysokości. To pozwoli nam poczuć się "bliżej natury". Bo przecież do natury, poza miasto, nas wciąż ciągnie.

Gatunek synantropijny (gr. syn – razem, anthropos – człowiek) – gatunek zwierzęcia lub rośliny, który przystosował się do życia w środowisku silnie przekształconym przez człowieka^[1], związanym z miejscem zamieszkania człowieka lub z jego działalnością^[2]. Synantropizacja może mieć charakter stały lub czasowy. Odmianą synantropizacji jest synurbizacja, termin wyróżniany głównie w zoologii^[1].

Gatunki synantropijne mogą być pochodzenia miejscowego (gatunki autochtoniczne) lub obcego (gatunki alochtoniczne).

W zależności od stopnia synantropizacji wyróżniane są^[2]:

• synantropy właściwe – gatunki, których rozwój przebiega tylko w środowisku człowieka

• półsynantropy – organizmy bytujące w środowiskach zmienionych przez człowieka, ale występujące również w środowiskach naturalnych

• symbowile – gatunki związane ze zwierzętami hodowlanymi

• gatunki synantropizujące się – gatunki leśne, zasiedlające zieleń miejską.

Np. bocian biały, gołąb skalny, karaluch, kuna domowa, mucha domowa, mysz domowa

Synurbizacja – w ekologii jest to proces dostosowania się populacji zwierzęcych do specyficznych warunków panujących w miastach. Termin ten został po raz pierwszy użyty w 1978 roku w pracy Andrzejewskiego i współpracowników, poświęconej ekologii myszy polnych w Warszawie ^[1].

• Wśród zwierząt zasiedlających miasta najczęściej obserwowane są zmiany o charakterze etologicznym, np. zachowania agresywne, śmiałość wobec ludzi, "proszenie" o pokarm, zmiana aktywności z nocnej na dzienną, itp. Zmiany w populacjach mogą sięgać jednak cech fizjologicznych i genetycznych. Przykładami populacji synurbijnych mogą być kosy czy myszy polne. Synurbizacja jest pojęciem węższym w stosunku do synantropizacji.

Antropocentyzm – pogląd, wg człowiek stanowi centrum i cel wszechświata,

Homeostaza – pół człowiek pół przyroda, równowaga głównych procesów przemian materii w środowisku (równowaga ilościowa i jakościowa pomiędzy producentami, konsumentami i destruentami). W ekosystemach naturalnych mechanizmy regulacyjne działają na ogół bardzo precyzyjnie. W ekosystemach sztucznych, kierowanych przez człowieka homeostaza jest zakłócana wpływem działalności antropogenicznej (zmienianie i zanieczyszczanie środowiska). Przykładem moze być rzeka, do której doprowadzono ścieki. Pewna ilość ścieków nie wpływa na destabilizację homeostazy...przy nadmiernym dopływie ścieków przekraczających pewien próg - stopniowo zamiera życie i tym samym przestaje istnieć dany ekosystem. Dlatego homeostaza jest warunkiem istnienia każdego ekosystemu

Skrajny ekolog – głównie dominuje przyroda, człowiek dostosowuje się do zmian w przyrodzie

Formy ochrony:

Humanitarna -  termin wypracowany przez doktrynę prawa na oznaczenie ogółu przepisów mających na celu ochronę każdego zwierzęcia przez cierpieniem zadawanym ze strony człowieka.

Gatunkowa -  W stosunku do dziko występujących zwierząt objętych ochroną gatunkową wprowadzone są następujące zakazy: zabijania, okaleczania, chwytania, transportu, pozyskiwania, przetrzymywania, posiadania żywych zwierząt, posiadania zwierząt martwych lub ich części, niszczenia siedlisk i ostoi, wybierania, posiadania oraz przechowywania jaj i inne.

Bierna – nie dopuszcza jakiejkolwiek ingerencji ze strony człowieka pozostawiając przyrodę naturalnym mechanizmom

Czynna – zakłada podejmowanie przez człowieka działań mających na celu wspomaganie naturalnych mechanizmów rządzących przyrodą.

Użytkowa – ochrania zwierzęta hodowlane, będące przeznaczone na cele pozyskania skóry, mięsa czy futra, W istocie zatem określone nią środki ochronne zmierzają do zaspokajania interesów człowieka związanych z produkcją zwierzęcą. Wymagania te rzecz jasna nie wyłączają rozwiązań odnoszących się do ochrony humanitarnej. Są one nadto kształtowane wymaganiami weterynaryjnymi.