Przyczyny odwoławcze

1. WZGLĘDNE:
- obraza przepisów prawa materialnego;
- obraza przepisów postępowania;
- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia;
- rażąca niewspółmierność kary lub niesłuszne zastosowanie albo niezastosowanie środka zabezpieczającego lub innego;
- ujawnienie nowych faktów lub dowodów przed uprawomocnieniem się orzeczenia;
- zaniedbanie dokumentacji procesu (zwłaszcza niesporządzenie lub złe sporządzenie wyroku albo jego uzasadnienia)

2. BEZWZGLEDNE:
- w wydaniu orzeczenia brała udział osoba nieuprawniona, niezdolna do orzekania lub podlegająca wyłączeniu (art. 40);
- sąd był nienależycie obsadzony lub którykolwiek z jego członków nie był obecny na całej rozprawie;
- orzeczenie w sprawie należącej do sądów wojskowych przez sąd powszechny i odwrotnie;
- sąd niższego szczebla orzekł w sprawie wyższego szczebla;
- orzeczenie kary lub środka nieznanego ustawie;
- zapadnięcie orzeczenia z naruszeniem zasady większości głosów lub nie podpisanie przez nikogo z głosujących;
- sprzeczność w treści orzeczenia uniemożliwiające jego wykonanie;
- wydanie orzeczenia mimo zapadnięcia wyroku o ten sam czyn tej samej osoby;
- przesłanki negatywne (śmierć oskarżonego, przedawnienie karalności, nie podleganie orzecznictwu polskich sądów karnych, brak skargi, brak zezwolenia lub wniosku o ściganie, inna okoliczność wyłączająca ściganie);
- rozpoznanie sprawy podczas nieobecności oskarżonego, którego obecność była obowiązkowa.
3. Rażąca niesprawiedliwość orzeczenia (na korzyść oskarżonego, niesamodzielna);
4. Błędna kwalifikacja czynu zobowiązująca sąd odwoławczy do jej poprawienia bez dokonywania zmian w ustaleniach faktycznych (na niekorzyść oskarżonego, gdy wniesiono środek odwoławczy na jego niekorzyść).

Zakaz reformationis in peius – zakaz pogorszenia sytuacji oskarżonego, gdy orzeczenia nie zaskarżono na niekorzyść oskarżonego:
- przed sądem odwoławczym tylko w granicach zaskarżenia – zakaz podstawowy;
- środek odwoławczy od oskarżyciela publicznego ponadto w razie stwierdzenia uchybień podniesionych w środku odwoławczym lub z urzędu – zakaz obostrzony;
- w postępowaniu przed sądem 1 inst. – przekazanie do ponownego rozpatrzenia orzeczenia zaskarżonego na niekorzyść oskarżonego.

Ograniczenia ne peius:
- nie można skazać oskarżonego, który został uniewinniony w pierwszej instancji lub co do którego w pierwszej instancji umorzono lub warunkowo umorzono postępowanie;
- można orzec karę surowszą tylko wtedy, gdy nie zmienia ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku;
- nie można skazać oskarżonego na karę dożywotniego pozbawienia wolności.