1. Porównaj dowolnego przedstawiciela ślimaków, małży i głowonogów pod względem
Ślimaki | Małże | Głowonogi | |
---|---|---|---|
Środowisko i tryb życia | opanowały zarówno morza i wody słodkie, jak i środowisko lądowe. | woda osiadłe |
Wszystkie głowonogi żyją w morzach o pełnym zasoleniu. Preferują wody podzwrotnikowe. |
Symetria i części ciała | bdb wyodrębniona głowa noga z podeszwą worek trzewiowy okryty muszlą czułki na głowie (lądowe 2 pary, wodne 1 para) |
-klinowata umięśniona noga -worek trzewiowy z dużym płaszczem -redukcja głowy, zanik szczęk i tarki -symetria dwuboczna -jama płaszczowa ze skrzelami - syfon wypustowy i wpustowy |
W budowie morfologicznej wyróżnia się głowę z dwoma dużymi oczami, wieniec ośmiu lub dziesięciu ramion zaopatrzonych w przyssawki. Noga przekształciła się w lejek, którym woda wyrzucana jest z jamy płaszczowej. Większość głowonogów ma silnie zredukowaną muszlę - przybiera postać płytki okrytej płaszczem |
budowa muszli | spiralnie skręcona lub jej brak | -dwuczęściowa połączona na grzbiecie zawiasem i więzadłem, zamykana dzięki m. poprz. Zwieraczom - na muszlę małży składają się trzy warstwy: * konchiolinowa (zew) * porcelanowa (śr) * perłowa (wew) |
|
budowa układu oddechowego | Ślimaki lądowe są płucodyszne. Ich narządem wymiany gazowej są płuca. Większość ślimaków żyjących w wodzie to organizmy skrzelodyszne, czyli oddychające skrzelami. | Małże oddychają za pomocą skrzeli pobierając tlen z wody stale przepływającej przez jamę płaszczową. Skrzela znajdują się w jamie płaszcza po bokach nogi | Poza łodzikami mającymi 2 pary skrzel wszystkie współczesne głowonogi mają tylko jedną parę. Skrzela znajdują się w tylnej części jamy płaszczowej. Są przytwierdzone do spodu worka trzewiowego i skierowane ku przodowi. Na osi skrzel znajdują się dwa rzędy blaszek skrzelowych. U ośmiornic na blaszkach znajdują się kolejne rzędy blaszek, zaś u kałamarnic i mątw szereg pokrytych zmarszczkami fałd. Przepływ wody przez skrzela jest regulowany za pomocą skurczów ściany jamy płaszczowej. |
budowa układu krwionośnego | Układ krwionośny otwarty. Krew częściowo krąży wewnątrz naczyń krwionośnych, część wlewa się do jamy ciała. Większość gatunków ma serce złożone z jednej komory i jednego przedsionka. | Układ otwarty. Serce zbudowane z jednej komory i dwóch przedsionków, leży w osierdziu. Ku przodowi i ku tyłowi ciała wychodzą z serca aorty rozprowadzające krew po całym ciele. Z zatok żylnych krew wpływa do żył, przechodzi przez narządy wydalnicze, a następnie wpływa do tętnic skrzelowych. Ze skrzeli krew wraca do przedsionków, a z nich dostaje się do komory serca. |
Układ krwionośny ma budowę złożoną. Składa się z serca, leżącego po stronie brzusznej ciała i naczyń krwionośnych. Krew płynie w systemie naczyń, jednak w okolicy serca wlewa się do jamy około osierdziowej, w związku z tym układ ten uważa się za zamknięty. |
budowa układu nerwowego | Układ nerwowy składa się z trzech par zwojów: mózgowych, płaszczowych i nożnych. Zwoje są połączone spoidłami. | Układ nerwowy u małży składa się ze trzech zwojów nerwowych połączonych parzystymi spoidłami (zwój głowowy, trzewiowy, nożny). Narządy zmysłów są bardzo słabo rozwinięte, wiąże się to z odseparowaniem zwierzęcia zamkniętego w muszli od środowiska zewnętrznego. | |
sposób rozmnazania | Ślimaki są rozdzielnopłciowe lub obojnaki. Zapłodnienie jest wewnętrzne lub zewnętrzne. |
Głowonogi są rozdzielnopłciowe. Czasem dymorfizm płciowy. | |
typ rozwoju | płucodyszne prosty, reszta - złożony | złożony | prosty |
Domena | eukarionty |
---|---|
Królestwo | zwierzęta |
Typ | mięczaki |
Gromada | małże |
Rząd | Ostreoida |
Rodzina | sercówkowate |
Rodzaj | Cerastoderma |
Gatunek | sercówka pospolita |
2. Przestaw stanowisko systematyczne ślimaczka winniczka i sercówki pospolitej.
3. Głowonogi uważane są za najbardziej progresywną grupę mięczaków. Wymień trzy cechy głowonogów, które twoim zdaniem potwierdzają słuszność tej tezy.
-Mają scentralizowany układ nerwowy – większość zwojów zlała się w jedną masę.
-Mózg chroniony jest przez chrzęstną puszkę mózgową.
-Wykazują złożoność zachowań i umiejętności uczenia się.
-Mają bdb wykształcone narządy zmysłów.
4. Wymień co najmniej trzy cechy wspólne pierścienic i mięczaków.
-Podobna budowa układu nerwowego: obrączka około gardzielowa + 4 podłużne pnie nerwowe połączone spoidłami.
-Przewód pokarmowy zbudowany z 3 części: jelita przedniego, środkowego, tylnego
-W cyklu życiowym niektórych mięczaków występuje larwa trochofora - podobna do tej, którą mają pierścienice
-Pierścienice i mięczaki wodne wydalają głównie amoniak, lądowe mocznik.
5. Omów sposób usuwania zbędnych i szkodliwych metabolitów z organizmu ślimaka.
Układ tworzy nerka (z reguły nieparzysta, 1 u bardziej wyspecjalizowanych) i odchodzący moczowód zakończony otworem wydalniczym. U form lądowych szkodliwe produkty przemiany materii usuwane są w postaci kryształków kwasu moczowego, a u form wodnych w postaci amoniaku i mocznika. Ponad to nerka odgrywa znaczącą role w utrzymaniu ciśnienia osmotycznego w całym ciele mięczaka. Nerka to silnie przekształcone metanefrydium – lejki, którymi nerki otwierają się do worka osierdziowego, czyli wtórnej jamy ciała).
6. Omów budowę i funkcje układu krążenia głowonogów. Jaka role pełnią w nim serca skrzelowe?
U głowonogów układ krążenia jest układem półzamkniętym. Krew płynie prawie zawsze w naczyniach krwionośnych (dużo naczyń włosowatych). Serce znajduje się w worku osierdziowym. Ma 1 lub 2 przedsionki, co zależy od liczby skrzeli.
Serca skrzelowe pomagają wtłaczać krew do oskrzeli.
Są dwa obiegi krwi
-duży <3 ciało <3
-mały <3 skrzela <3
7. Wykaz na odpowiednich przykładach różnice w rozmnazaniu się mięczaków.
Wszystkie mięczaki rozmnażają się płciowo |
---|
obojnaki |
małże, większość slimakow |
Zapłodnienie |
---|
Wewnętrzne lub w jamie płaszczowej |
mięczaki wodne |
Typy rozwoju |
---|
prosty |
głowonogi i ślimaki płucodyszne |