Mięczaki

Musza zbudowana z
WĘGLANU WAPNIA,
dlatego ślimaki wolą tereny
o charakterze zasadowym.

Serce grzbietowo położone pompuje płyn nazywany hemolimfą przez naczynia do
zatok, czyli przestrzeni wewnątrz ciała. Z tego wniosek, że większość mięczaków ma otwarty układ krążenia, a narządy wewnętrzne zanurzone są w hemolimfie.

KREW ZAWSZE PŁYNIE ŻYŁĄ DO PRZEDSIONKA,
NASTĘPNIE DO KOMORY I WYPŁYWA AORTĄ.

U głowonogów układ krwionośny jest półotwarty,
czyli krew wylewa się do zatok krwionośnych w ograniczonym stopniu.
Głowonogi mają dwa serca. Przed wpłynięciem do skrzeli, krew trafia do drugiego serca skrzelowego, gdzie dostaje przyśpieszenia.

Mięczaki posiadają celome, która pozwala na oddzielenie jamy ciała od powierzchni zewnętrznej, dzięki temu funkcjonowanie układu pokarmowego i innych układów, w żadne sposób nie zależy od ruchów zwierzęcia.

Ciało mięczaków składa się z 3 głównych elementów:

1. MIESISTEJ NOGI- narząd ruchu.

2. WORKA TRZEWIOWEGO
-zawiera większe narządy wewnętrzne.

3. GŁOWA
- która zanika u małż.

Mięczaki często pokarm zdobywają za pomocą tarki- Raduli.
Jest to tarka, która służy do zdrapywania pokarmu.
Tarka znajduje się w gardzieli

Większość mięczaków jest rozdzielnopłciowa.

U wielu mięczaków występuje TROCHOFORA.

Największy mięczaki to KAŁAMARNICE OLBRZYMIE (Architeuthis dux)
- MAJĄ 25M DŁUGOŚCI I WAŻĄ PONAD 20 TON.

Worek trzewiowy tworzy po stronie grzbietowej fałd nabłonkowy zwany płaszczem.
Płaszcz ochrania worek trzewiowy oraz zapobiega przed nadmierną utratą wody.

Konchiolina- substancja, która buduje skorupę oprócz węglanu wapnia. Konchiolina zbudowana z chityny i białek (m.in. keratyny). Konsystencja podobna do rogu.

Celoma u mięczaków jest zredukowana do niewielkiego
worka otaczającego serce, zwanego WORKIEM OSIERDZIOWYM.

Do gardzieli mięczaków uchodzą gruczoły ślinowe,
czasami produkujące jad.

Przewód pokarmowy mięczaków składa się z jelita przedniego, środkowego i tylnego.
Elementem żołądka środkowego jest gruczoł trawienny- WĄTROBA.

Oddychanie:
- u wodnych – skrzela
- u lądowych – jama płucna

UKŁAD NERWOWY

Układ nerwowy składa się z obrączki okołogardzielowej i 4 podłużnych pni nerwowych. Często składa się dodatkowo z zwojów mózgowych i zwojów nożnych.
Te dobrze rozwinięte mięczaki mają mózg otoczony chrzęstną puszką mózgową.
Tak więc niektóre formy są dobrze rozwinięte, potrafią się uczyć i żyć w grupie.

Niektóre mięczaki mają dobrze rozwinięte pęcherzykowate oczy, których budowa przypomina oczy kręgowców (np. ryb), ale nie są to narządy homologiczne. Niektóre mięczaki mają zdolność do akomodacji, czyli dostrajania ostrości widzenia w zależności od odległości do obserwowanego przedmiotu.

UKŁAD WYDALNICZY

PIERWSZY RAZ W EWOLUCJI POJAWIŁY SIĘ NERKA !

Są to silnie przekształcone metanefrydia.
Większość mięczaków ma dwie nerki.
Mięczaki wodne wydalają amoniak i mocznik,
a lądowe- kwas moczowy.

MAŁŻE

1. BRAK WYODRĘBNIONEJ GŁOWY.

2. TARKA ULEGŁA ZANIKOWI.

3. PŁASZCZ OTACZA WOREK TRZEWIOWY. JEST TO RÓWNIEŻ WYMIANY GAZOWEJ.

4. MUSZLE SĄ DWUCZEŚCIOWE, POŁĄCZONE ZAWIASEM.

5. NOGA WYDZIELA BISIOR- UMOŻLIWIAJĄCY PRZYTWIERDZENIE MAŁŻY DO PODŁOŻA.

6. BRAK MÓZGU. POSIADAJĄ ZWOJE MÓZGOWE W TUŁOWIU.

7. TYLKO NIEKTÓRE POSIADAJĄ OCZY (np. przegrzebek -Penctinidae)

8. SĄ FILTRATORAMI. ŻYWIĄ SIĘ SUBSTANCJĄ ORGANICZNĄ, KTÓRĄ WYŁAPIĄ Z WODY.

9. WODA WPŁYWA PRZEZ OTÓWR ZWANY SYFONEM WLOTOWYM. TRAFIA DO SKRZEL, NASTĘPUJE TAM WYMIANA GAZOWA I JEDNOCZEŚNIE OSADZAJĄ SIĘ SZCZĄTKI ORGANICZNE. WODA WYPŁYWA PRZEZ SYFON WYRZUTOWY (ODPŁYWOWY), KTÓRY ZNAJDUJE SIĘ PRZED OTWOREM ODBYTOWYM.

GŁOWONOGI

1. SĄ AKTYWNYMI DRAPIEŻNIKAMI.

2. RAMIONAMI POLUJĄ NA OFIARĘ.

3. OFARY PARALIŻUJĄ JADEM.

4. ZREDUKOWANA MUSZLA. WYSTĘPOWAŁA U AMONITÓW KTÓRE WYMARŁY.

5. PŁASZCZ UMOŻLIWIA PRZEMIESZCZANIE SIĘ- STANOWI TZW. SIŁE ODRZUTU.

6. NOGA ULEGŁA MODYFIKACJI W LEJEK WYRZUTOWY I CZEŚĆ RAMION.

7. JEDYNE MIĘCZAKI Z ZAMKNIĘTYM UKŁADEM KRWIONOŚNYM.

8. ZŁOŻONY MÓZG I DOBRZE ROZWINIĘTE NARZĄDY ZMYSŁU

9. ZWOJE MÓZGOWE OSŁONIĘTE PCHRZĘSTNĄ PUSZKĄ MÓZGOWĄ.

10. U MĄTW DOBRZE ROZWINIĘTY GRUCZOŁ CZERNIDŁOWY- POTRAFI ZROBIĆ ZASŁONE DYMNĄ PRZED WROGAMI, DODATKOWO PARALIŻUJĄC ICH RECEPTORY WĘCHOWE.

11. SĄ ROZDZIELNOPŁCIOWE, ROZMANAŻAJĄ SIĘ PŁCIOWO.

12. ROZWÓJ PROSTY.

ŚLIMAKI

1. DOBRZE WYODRĘBNIONA GŁOWA, NOGĘ Z PODESZWĄ I WOREK TRZEWIOWY.

2. WOREK TRZEWIOWY POKRYT MUSZLĄ, STANOWI POWŁOKĘ WYMIANY GAZOWEJ.

3. NOGA JEST NARZĄDEM RUCHU.

4. ROŚLINOŻERCY, WSZYSTKOŻERCY, A NAWET DRAPIEŻNIKI.

5. SĄ POŻYWENIEM DLA STAWONOGÓW, RYB, PTAKÓW I SSAKÓW.

6. BŁOTNIARKA- ŻYWICIEL POŚREDNI MOTYLICY WĄTROBOWEJ.

7. U ŚLIMAKÓW WYSTĘPUJE TROSJA- W TRAKCIE ROZWOJU ZARODKA ŚLIMAKA, JEGO WOREK TRZEWIOWY SKRĘCA SIĘ O 180 STOPNI, CO SPRAWIA ŻE OTWÓR ODBYTOWY I JAMA PŁASZCZOWA, PRZEMIESZCZAJĄ SIĘ NAD JEGO GŁOWĘ <3

8. U STOŻKÓW (Conus) ZĘBY FUKCJONUJĄ JAKO ZATRUTE STRZAŁKI.

9. WODNE ŚLIMAKI ODDYCHAJĄ SKRZELAMI, A LĄDOWE MAJĄ NABŁONEK JAMY PŁASZCZOWEJ, KTÓRY PEŁNI FUNKCJĘ PŁUCA.

10. WYSTĘPUJE ROZWÓJ PROSTY U LĄDOWYCH ŚLIMAKÓW.

11. NOGA SILNIE POKRYTA ŚLUZEM.

12. POSIADA ZWOJE MÓZGOWE W CZĘŚCI GŁOWOWEJ.

13. OCZY MA PROSTE. U LĄDOWYCH ŚLIMAKÓW OCZY POŁOŻONE SĄ NA SZCZYCIE CZUŁKÓW, A U ŚLIMAKÓW WODNYCH OCZY POŁOŻONE SĄ U NASADY CZUŁKÓW.

14. NIEKÓTRE DRAPIEŻNE ŚLIMAKI PRODUKUJĄ W GRUCZOŁACH ŚLINOWYCH KWAS SIARKOWY (VI), SŁUŻĄCY DO OTWIERANIA MUSZLI SWOICH OFIAR.