ANTYKODON jest to sekwencja nukleotydów, których zasady są komplementarne do zasad kodonu. Występuje on w cząsteczce tRNA biorącej udział w translacji. Podczas tego procesu przyłącza się on do komplementarnej trójki zasad w mRNA wraz ze znajdującym się na przeciwnym końcu cząsteczki tRNA aminokwasem.
INTRON - część sekwencji genu, która nie koduje sekwencji polipeptydu, a jedynie rozdziela kodujące egzony. Introny powszechnie występują w genach organizmów eukariotycznych, natomiast u prokariotów niezwykle rzadko, jedynie w genach kodujących tRNA i rRNA.
KODON – jednostka w sekwencji DNA, składająca się z trzech (nukleotydów) tworzących określony aminokwas. Istnieją 64 kodony, określające 20 aminokwasów. Wyjątek stanowią cztery kodony: kodon AUG, który inicjuje translację (kodon Start) oraz kodony: UAG, UGA i UAA, które są sygnałami do zakończenia translacji (kodon Stop).
GENOM – materiał genetyczny zawarty w podstawowym (monoploidalnym) zespole chromosomów. Termin mylony jest z genotypem, czyli całością informacji genetycznej zawartej w chromosomach organizmu.
CECHY KODU GENETYCZNEGO
-jest trojkowy 64 61 i 3 stop
- kod gen. Jest ciągły informacja jest zapisywana bez przerw i przecinkow oraz wszystkie kolejne trójki kodują określony aminokwas
-k. Gen. Jest uniwersalny - bez względu na rodzaj organizmu jego konstrukcja i mechanizm działania jest taki sam
- jest zdegenerowany
SEMIKONSERWATYWNA REPLIKACJA - replikacja w wyniku której stara nic sie rozpada i do nici pierwotnej zostaje dobudowana świeża nic na zasadzie dopełnienia zasad.
NIC WIODĄCA - polimerazy działają zawsze w kierunku 5do3 Dlatego w widełkach replikacyjnych na nici matrycowej o orientacji 3do5 potomny DNA jest syntezowany w postaci jednej ciągłej nici w poprawnym kierunku 5do3 ta nic to wiodąca
FRAGMENTY OKAZAKI - fragmenty dna syntezowane na widełkach replikacyjnych z nici o orient 5do3 w sposób nie ciągły małymi fragmentami krótkimi odcinkami puzniej ligazy zlepiaja.
HYBRYDYZACJA KWASÓW NUKLEINOWYCH – zjawisko spontanicznego łączenia się komplementarnych nici kwasów nukleinowych (DNA z DNA, RNA z RNA lub DNA z RNA). Komplementarne nici kwasów nukleinowych ulegają rozdzieleniu (tzw. denaturacji) pod wpływem wysokiej temperatury lub substancji chemicznych, takich jak formamid lub mocznik.
WYKRYWANIE RESZTY FOSFOROWEJ - jony ortofosforowe uwalniają sie z kw nukleinowych w wyniku hydrolizy wiązań estrowych
WYKRYWANIE ZASAD PURYNOWYCH - zw purynowe tworzą z jonami cu+ kompleks wytrajacy sie w postaci żółtego osadu. Zasady są uwalniane z cząsteczek kw. w wyniku depurynacji powstałej na skutek hydrolizy wiązania N-glikozydowego w srodowisku kwasnym
WYKRYWANIE RYBOZY - dzialanie stez kw powoduje odwodnienie pentoz i przekształcenie ich w cykliczne furfure tworzą one z jonami Fe3+ i orcyna trwały kompleks o zielonej barwie. Reakcja jest 10 x szybsza dla rybozy od pentoz.
WYKRYWANIE DEOKSY - reakcja dischego - furfural powstajacy z deoksyrybozy w kwasnym srodowisku tworzy niebieski kompleks z difenyloamina. Reakcja jest ujemna dla RNA
EKSTRAKCJA NUKLEOPROTEIN - ekstrakcje DNA prowadzi sie uzyskajac odpowiednie stez NaCl a nastepnie wytracenie przy pomocy etanolu. DNA jako największa czasteczka nawet po czesciowej fragmentacji wypadaja z r-ru etanolu zachowujac wluknista strukture umozliwiajaca to nawiniecie ich na bagietke Aby zniwelowac depolimeryzacje DnA homegenizacje prowadzi sie na zimno. Stos sie również cytrynian sodu ktury chamuje nukleazy.
mRNA, matrycowy (informacyjny, przekaźnikowy) RNA (z ang. messenger RNA) – rodzaj kwasu rybonukleinowego (RNA), którego funkcją jest przenoszenie informacji genetycznej o sekwencji poszczególnych polipeptydów z genów do aparatu translacyjnego[1].
Cząsteczki mRNA po przyłączeniu się do rybosomów stanowią matrycę do syntezy polipeptydów, w której kolejne trójki nukleotydów mRNA (tzw. kodony) są rozpoznawane przez odpowiednie fragmenty (tzw. antykodony) cząsteczek tRNA transportujących aminokwasy, dzięki czemu w procesie translacji powstaje właściwa sekwencja peptydu[2].
tRNA, transportujący (transferowy) RNA (ang. transfer RNA) − najmniejsze (składające się z kilkudziesięciu nukleotydów) cząsteczki kwasu rybonukleinowego (RNA), których zadaniem jest przyłączanie wolnych aminokwasów w cytoplazmie i transportowanie ich do rybosomów, gdzie w trakcie procesu translacji zostają włączone do powstającego łańcucha polipeptydowego. tRNA cechuje wysoka specyficzność w stosunku do aminokwasów. Każdy z aminokwasów syntetyzowanego białka może być transportowany przez jeden, a niektóre przez kilka różnych tRNA. Cząsteczki tRNA występują w komórkach w stanie wolnym bądź też związane ze specyficznym aminokwasem. Kompleks tRNA-aminokwas nosi nazwę aminoacylo-tRNA.
TRANSKRYPCJA – w genetyce proces syntezy RNA na matrycy DNA przez różne polimerazy RNA, czyli przepisywanie informacji zawartej w DNA na RNA.
Matryca jest odczytywana w kierunku 3' → 5', a nowa cząsteczka RNA powstaje w kierunku 5' → 3'. Transkrypcji podlega odcinek DNA od promotora do terminatora. Nazywamy go jednostką transkrypcji.
Podczas transkrypcji polimeraza RNA buduje cząsteczkę RNA łącząc zgodnie z zasadą komplementarności pojedyncze rybonukleotydy według kodu matrycowej nici DNA.
TRANSLACJA (łac. translatio - tłumaczenie) – proces syntezy łańcucha polipeptydowego białek na matrycy mRNA. W jego wyniku dochodzi do ostatecznego przetłumaczenia informacji genetycznej zawartej pierwotnie w kodzie genetycznym DNA na konkretną strukturę białka, zależną od uszeregowania aminokwasów w łańcuchu polipeptydowym.
Translacja jest drugim (po transkrypcji) procesem w biosyntezie białka. Powstawanie łańcucha polipeptydowego sterowane jest przez sekwencję mRNA. Translacja odbywa się w cytoplazmie lub na błonach szorstkiej siateczki wewnątrzplazmatycznej. Proces ten jest katalizowany przez rybosom obejmujący podjednostkami przesuwającą się nić mRNA. Rybosomy składają się z dwóch podjednostek, większej i mniejszej, które są zbudowane z białek i rRNA, a funkcję katalityczną pełnią enzymy (rybozymy) zawarte w dużej podjednostce rybosomu. Translacja na jednej cząsteczce mRNA może być prowadzona przez wiele rybosomów równocześnie. Taki kompleks mRNA związanego z wieloma rybosomami nazywa się polisomem lub polirybosomem.
Translacja składa się z czterech faz:
aktywacji
inicjacji
elongacji
terminacji
REPLIKACJA DNA − endoenergetyczny proces, w którym podwójna nić DNA (podwójna helisa) ulega skopiowaniu. Replikacja jest semikonserwatywna (półzachowawcza) - w każdej z dwóch uzyskanych podwójnych nici DNA będzie jedna nić macierzysta i jedna nowa. Nie licząc niewielkiego prawdopodobieństwa (ok. 1 błąd na 109 nukleotydów, dla porównania błąd transkrypcji - 1 na 104) wystąpienia błędu obie cząsteczki DNA będą identyczne. Proces ten zachodzi podczas interfazy.