ERGONOMIA WYKŁAD 27.03.2010 ROK.

Miejsce BHP w Ergonomii

BHP to minimum warunków i zasad, które zakłady pracy i pracownicy zobowiązani SA stworzyć w celu ograniczenia przed zagrożeniami ze strony urządzeń technicznych, procesów technologicznych, narzędzi, substancji toksycznych, temperatur, środowiska dźwiękowego, wibracji, oświetlenia, katastrof.

System człowiek – obiekt techniczny – operatywne połączenie jednego człowieka lub zespołu ludzi z jednym lub wieloma obiektami technicznymi, współdziałające w celu uzyskania określonych rezultatów wynikających z danych wejściowych, z uwzględnieniem ograniczeń wynikających z właściwości otaczającego środowiska

Otoczenie bliskie – zespól czynników otoczenia, w jakim człowiek oraz obiekt techniczny realizują swoje zadania.

Składnikami otoczenia bliskiego SA:

• Warunki materialne środowiska pracy

• Cechy przestrzenne stanowiska roboczego

• Organizacja stanowiska roboczego

• Struktura organizacyjna zespołu ludzkiego i metody zarządzania tym zespołem

• Stosunki międzyosobnicze w zespole

Fizjologia pracy – nauka stosowana, która zajmuje się badaniem wpływu pracy wykonywanej przez człowiek na jego ustrój, jako całość, a także na funkcjonowanie organów i układów oraz jego bioenergetykę

Psychologia pracy – galoz psychologii, która bada psychikę człowieka w toku pracy w celu zwiększenia wydajności i kształtowania ważnych dla pracy zawodowej cech osobowości

Antropometria – zespól technik dokonywania pomiarów ciała lub szkieletu człowieka umożliwiających badanie zmienności jego cech

Materialne czynniki srodowiskapracy – pojęcia używane do sumarycznego określenia zespołu różnorodnych czynników fizykochemicznych warunków pracy, takich jak Halas, drgania mechaniczne, mikroklimat, zawartość szkodliwych gazów, par i płynów w powietrzu

Stanowisko pracy – podstawowa Komorka organizacyjna, w której odbywa się praca ludzka, wyróżniająca się zarówno statycznym układem elementów, jak i dynamika pracy człowieka, funkcjonowaniem maszyn oraz działaniem czynników otoczenia.

W ujęciu systemowym stanowisko pracy to układ, gdzie człowiek za pomocą środków pracy /maszyn, narzędzi/ w określonej przestrzeni i środowisku wykonuje zorganizowane czynności, mające na celu wytworzenie określonego produktu.

Na stanowisku pracy powinna być przeprowadzona kompleksowa analiza materialnych i psychospołecznych warunków pracy oraz ich ocena. Narzędziem tych działań mogą być np. listy kontrolne, których zadaniem jest umożliwienie analizy czynników decydyujacych o warunkach pracy. Listy te zawierają pytania zwracające uwagę na czynniki, decydyjace i jakości warunków pracy w zakresie:

- organizacji pracy

- środków pracy

- stanowiska pracy

Czynniki techniczno – organizacyjne – pojecie stosowane do łącznego określenia zespołu różnorodnych czynników, mających swe źródła w konstrukcyjno – technologicznych rozwiązaniach obiektu technicznego oraz przyjętych rozwiązaniach organizacji pracy na stanowisku

Czynniki te analizowane SA pod katem ich wpływu na zdrowie, kondycje psychiczna, zadowolenie i wyniki pracy człowieka związanego z badanym stanowiskiem

Oshcona pracy – to zespół środków i metod zawartych w aktach prawnych, nakładających na zakład pracy obowiązek kształtowania warunków pracy, które by zabezpieczały pracowników przed zagrożeniami dla ich życia i zdrowia oraz umożliwiły regeneracje utraconych sil biologicznych

Ochrona pracy

BHP:

• Ochrona pracy kobiet

• Ochrona pracy mlodocnianych

• Ochrona prawa do urlopu

• Ochrona innych praw pracowniczych

• Ochrona prawa pracownika do wynagrodzenia

• Ochrona norm czasu pracy

Fizjologia pracy, jako przedmiot badan ergonomicznych

1. Pomiar wydatku energetycznego

2. Optymalizacja wydatku energetycznego

3. Postawa przy pracy

4. Zagadnienia zmęczenia

5. Zagadnienia znużenia

6. Optymalizacja rucow przy pracy

Psychologia pracy

1. Przystosowanie człowieka do pracy – dobór pracowników, poradnictwo zawodowe, przyuczenie do zawodu

2. Przystosowanie pracy do człowieka – psychologia inżynieryjna /odbiór inf., podejmowanie decyzji i ich wykonanie.

3. Przystosowanie człowiek do człowieka – psychologia społeczna /struktury organizacyjne, koordynacja pracy zespołowej/

Działania ergonomiczne w sferze techniki

• Ergonomia korekcyjna

• Koncepcyjna

• Wytworów

• Warunków pracy

Przedmiot działań ergonomicznych

Ksztraltowanieergonokicznosci pracy i środowiska obejmuje w ogólności 2 obszary:

- obszar związany z człowiekiem

Z praca

Aspekty fizjologiczne i psychiczne obciążanie a praca

- obciążanie fizyczne praca

• Psychiczne praca

Ergonomia warunków pracy – kształtowanie ergonomicznej, jakości warunków pracy

Ergonomia wytworów – kształtowanie ergonomicznej, jakości wytworów.

Korzyści uzyskiwane dzięki wysokiej, jakości ergonomicznej urządzeń technicznych

• Lepsza i wydajniejsza praca

• Zmniejszenie biologicznych kosztów pracy

• Zmniejszenie liczby oraz kosztów i błędów popełnianych w pracy

• Zwiększenie bezpieczeństwa pracy i eliminacja chorób zawodowych

• Lepsze wykorzystanie czasu pracy

• Ograniczenie absencji chorobowej

• Zwiększenie satysfakcji z pracy oraz pozytywnej motywacji.

• Odczucie zadowolenia i przyjemności z kontaktu z urządzeniami technicznymi

Straty powodowane niską, jakością ergonomiczną urządzeń technicznych:

• Straty ekonomiczne bezpośrednie, – których wielkość możliwa jest do oszacowania (np. mała wydajność i produkcja braków spowodowana przemęczeniem, nadmiernym hałasem, złym oświetleniem, wys. temperaturą, skutki wypadków przy pracy, choroby zawodowe, l4)

• Straty ekonomiczne pośrednie, – których wielkości nie możemy w prosty sposób oszacować (utrata zdrowia, duża płynność kadr, niszczenie mat, narzędzi ivmaszyn wskutek niedbalstwa i nielubienia swojej pracy)

• Straty moralne – niepoddające się ekonomicznej wycenie (cierpienie, zle samopoczucie, spowodowane porzemeczeniem, niski etos pracy, brak poczucia podmiotowości, wzrost bierności i apatii, zanik potrzeby wartości wyższych)

Zadania ergonomii wyborów:

1. Dostosowanie obiektów technicznych do wymiarów i kształtów człowieka.

2. Zapewnienie funkcjonalności obiektu technicznego /np. sprawności/

3. Zapewnienie bezpieczeństwa i komfortu użytkowania obiektu techn.

4. Eliminowanie negatywnego wpływu wyrobu na warunki środowiska człowieka

5. Dbałość o estetykę kształtów i bart obiektu techn.

6. Wykonywanie pomiarów oraz określenie dopuszczonych wartości /norm/ intensywności czynników tworzących fizyczne, chemiczne i biologiczne środowisko pracy

7. Określenie wpływu tych czynników na człowieka zarówno na drodze badan diagnostycznych /określenie stanu istniejącego/ jak i perspektyw /prognozowanie skutków w procesie projektowania systemu/

8. Określenie sposobów eliminacji uciążliwości i zagrożeń powodowanych przez czynniki środowiskowe oraz realizacja projektów korygujących warunki pracy

Proste techniki organizatorskie:

• Rozszerzanie pracy, – czyli przydzielanie pracownikowi nowych, bardziej złożonych żądań, poszerzanie zakresu czynności wykonywanych na stano9wisku pracy /dodanie operacji/, umożliwianie wykonywania całego wyrobu lub znacznej jego części

• Wzbogacenie pracy, – czyli scalenie czynności o różnym stopniu trudności w ramach jednego zadania, zwiększenie stopnia swobody i podejmowania decyzji w zakresie wykonywanych przez pracownika czynności, umożliwienie mu samodzielnego planowania i organizacji pracy

• Wymiennosc preacy, – czyli zmiana rodzaju pracuy, czynnosci, która polega na zamianie jednego wykonawcy na innego przy danej pracy

• Wymienność stanowisk pracy, – czyli zamiana miejsca pracy w ciągu dnia, tygodnia i dłuższych okresów.

Fizjologia pracy – nauka stosowana, która zajmuje się badaniem wpływu pracy wykonywanej przez człowieka na jego ustrój, jako całość, a także na funkcjonowanie organizmu i układów oraz jego bioenergetykę.

PSYCHOLOGIA PRACY – gałąź psychologii, która bada psychikę człowieka w toku pracy w celu zwiększenia wydajności i kształtowania ważnych dla pracy zawodowej cech osobowości.

Antropometria – zespół technik dokonywania pomiarów ciała lub szkieletu człowieka umożliwiających badanie zmienności jego cech.

Materialne czynniki środowiska pracy – pojecie używane do sumarycznego określenia zespołu różnorodnych czynników fizykochemicznych warunków pracy takich jak Halas, drgania mechaniczne, oświetlenie, mikroklimat, zawartość szkodliwych gfazow, par i płynów w powietrzu.