PEDAGOGIKA SPECJALNA:

1. Dyscyplina naukowa;

2. Teoria i praktyka wspierania osób niepełnosprawnych

3. 3 wymiary pedagogiki specjalnej:

   1. Teoretyczny – teoria, zagadnienia, wiedza; np. przyczyny zespołu Downa

   2. Praktyczny – co robić, jak wspomóc, np. jak uczyć dzieci z zespołem Downa

   3. Normatywny – odniesienie do norm, ale i celów

4. Podmiot pedagogiki specjalnej:

   1. Jest nim osoba niepełnosprawna

   2. Niezależnie od wieku

   3. Niezależnie od rodzaju i głębokości upośledzenia

5. Przedmiot pedagogiki specjalnej:

   1. Wszelkie działania na rzecz osób niepełnosprawnych

   2. Rewalidacja

   3. Rehabilitacja

   4. Edukacja

   5. Terapia

   6. Tworzenie prawa

   7. Udogodnienia techniczne

6. Subdyscypliny pedagogiki specjalnej:

   1. Oligofrenopedagogika – pedagogika osób niepełnosprawnych intelektualnie

   2. Surdopedagogika – pedagogika osób z wadą słuchu

   3. Tyflopedagogika – pedagogika osób z wadą wzroku

   4. Pedagogika terapeutyczna - pedagogika osób przewlekle chorych (min. pół roku) oraz z niepełnosprawnością ruchową

   5. Pedagogika resocjalizacyjna - pedagogika osób niedostosowanych społecznie

   6. Pedagogika korekcyjna/ terapia pedagogiczna – prowadzona wyłącznie w okresie szkolnym (np. przy dysleksji)

   7. Pedagogika niepełnosprawności sprzężonych (wielorakich)

7. Inny podział subdyscyplin pedagogiki specjalnej:

   1. Logopedia

   2. Wczesne wspieranie rozwoju dziecka

   3. Andragogika

   4. Specjalna – dorosłych

PODSTAWOWA TERMINOLOGIA:

1. Jest nieuporządkowana, ponieważ jest wielodyscyplinarna

2. Pedagogika specjalna:

   1. termin stosowany od lat 20 – tych XX wieku

   2. wprowadzony przez Marię Grzegorzewską

   3. do tej pory używano terminu „pedagogika lecznicza” – ortopedagogika

3. Defektologia – wymiar historyczny

4. Upośledzenie – historycznie „ostatni/ gorszy”; wyrażenie to ma charakter pejoratywny i zamiast niego używa się słowa niepełnosprawność

5. Osoby specjalnej troski – termin zapoczątkowany przez rodziców

6. Rehabilitacja – „przywracać do stanu poprzedniego”

7. Rewalidacja – waliduj = zdrowy = rehabilitacja

„DZIECI GAI”:

1. Problemy podjęte w filmie:

   1. Aborcje ze względu na możliwość urodzenia dziecka niepełnosprawnego (zakazana jeżeli dziecko jest zdrowe, więc dlaczego nie traktuje się dziecka niepełnosprawnego tak samo dobrze jak zdrowego)

   2. Dobra i zła strona badań genetycznych (z punktu widzenia osób niepełnosprawnych jest to złe)

   3. Prawo do życia (zabiera się nienarodzonym jednostkom możliwość życia, dokonania samodzielnego wyboru co ze sobą zrobić)

   4. Macierzyństwo (chęć posiadania dzieci, normalnej rodziny takiej o jakiej się marzy, jednak społeczeństwo nie pomaga, a najczęściej odciąga od tego pomysłu)

   5. Zainteresowania (ludzie niepełnosprawni potrafią mieć takie same zainteresowania jak jednostki zdrowe; nie należy im odbierać przyjemności korzystania z życia tylko dlatego, że są niepełnosprawni)

   6. Seksualność (osoby niepełnosprawne mają takie same uczucia jak osoby zdrowe; dotyczy to również popędów i potrzeb, w tym seksualnych; mogą mieć zdrowych partnerów i urodzić zdrowe dzieci, więc nie wolno im odbierać przyjemności bycia kobietą czy mężczyzną)

2. Występujące niepełnosprawności:

   1. Alison – niewykształcone kończyny górne i dolne

   2. Christian – łamliwość kości, nie w pełni wykształcony szkielet; jeździ na wózku

RYS HISTORYCZNY:

1. Starożytność:

   1. Występowało większość niepełnosprawności współczesnych

   2. Dzieci niepełnosprawne były najczęściej zbijane (nie tylko w Sparcie)

   3. Mędrcy (m.in. Arystoteles, Platon, Seneka) byli za uśmiercaniem lub separacją

   4. Ale byli również wywyższani niepełnosprawni:

      1. Homer – niewidomy (od urodzenia) bądź ociemniały (stracił wzrok w trakcie życia)

      2. Hefajstos – niepełnosprawność ruchowa (kulawy)

2. Średniowiecze:

   1. Stosunek kształtowany przez Kościół

   2. Zmieniał się wraz z rolą i założeniami Chrześcijaństwa

   3. Stosunek: „od litości do szubienicy”

   4. Zakony były pierwszymi miejscami opieki nad niepełnosprawnymi (jałmużnicy)

   5. ?Infirma? – miejsca w zakonach dla niepełnosprawnych

   6. Niepełnosprawni byli również uważani za ludzi marginesu

   7. Uprzywilejowane były osoby niewidome

   8. Najpierw twierdzono, że osoby niepełnosprawne są pomiotem diabła

   9. Potem twierdzono, że jest to kara za grzechy

   10. Cystersi wymyśleli język migowy

   11. 1351 – ordonans (dokument) Jana Dobrego, dzięki któremu niepełnosprawni zostali wyłączeni z ludzi marginesu i po raz pierwszy otrzymali przywilej żebrania

   12. Szpitale – instytucje opiekuńcze dla niepełnosprawnych i innych

   13. W czasie Wielkiej Inkwizycji niepełnosprawnych (głównie umysłowo) palono na stosach

   14. Uważano ich za opętanych

   15. Wielkie Zamknięcie – próba odizolowania ludzi marginesu

   16. Niepełnosprawnych umieszczano w odosobnieniu (szpitalach)

   17. Lub leprozorium – miejscach odosobnienia ludzi trędowatych

   18. W tamtych czasach udawano wiele niepełnosprawności, aby zdobyć przywileje, ale nigdy nie udawano trądu, ponieważ zbyt się go bano

3. Odrodzenie:

   1. Ludwik Vives – „O życiu duszy” – początki psychologii empirycznej

   2. „O wspieraniu ubogich” – manifest, aby osoby ŚWIECKIE również zajęły się niepełnosprawnymi

   3. Krytykował, że Kościół zajmuje się niepełnosprawnymi, aby się wzbogacić

   4. Andrzej Frycz – Modrzewski – „O obyczajach” – należy stworzyć urząd „dozorcy ludzi ubogich”

   5. Powtarza również postulaty Vives’a, jednak nie zostały one nigdy zrealizowane

   6. Jan Amos Komeński – „Wielka Dydaktyka” – postulował edukację dla wszystkich, również niepełnosprawnych

   7. W 1770, w Paryżu Michael de Lepee założył pierwszą szkołę dla głuchoniemych, w której stosowano metodę naturalną

      1. Metoda naturalna – język migowy

   8. W 1784, w Paryżu Valentin Hauey założył pierwszą szkołę dla niewidomych

   9. W 1778, w Lipsku Samuel Heinicke założył pierwszą szkołę dla głuchoniemych, pracującą metodą oralną

      1. Metoda ustna – metoda oralna; posługiwanie się językiem dźwiękowym, co jak uważano odróżnia człowieka od zwierząt

   10. Wielka Rewolucja Francuska:

       1. 1789

       2. Filip Pinel:

          1. Nowoczesna psychiatria

          2. Oddzielenie idiotyzmu od choroby psychicznej:

             1. Idiotyzm – upośledzenie umysłowe (nieuleczalne)

             2. Choroba psychiczna – możliwa do wyleczenia

          3. Pierwszy podział upośledzenia umysłowego

          4. Terapia zajęciowa

   11. Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela:

       1. Państwo (czyli instytucje świeckie) przejmują opiekę nad niepełnosprawnymi

       2. Uwięzienie tylko w wyniku postępowania sądowego

       3. Koniec Wielkiego Zamknięcia

4. Wiek XIX/XX:

   1. Początki kształcenia specjalnego

   2. W 1799, w Hofwyl, Filip Fellenberg założył pierwszy zakład resocjalizacyjny; początkowo wzorował się na Pestalozzim, potem powstał spór o to, który z nich był skuteczniejszy

   3. W 1817, w Danii wprowadzono obowiązek szkolny dla osób głuchoniemych

   4. Progresywizm pedagogiczny, a rozwój systemu kształcenia specjalnego

   5. Pedologia – nauka o dziecku

   6. Psychometria – nauka o pomiarze inteligencji, zdolności i umiejętności

   7. Międzynarodowy fakultet pedagogiczny

   8. Na pedagogikę specjalną ma również idea nowego wychowania

   9. Wielcy pedagodzy specjalni:

      1. Maria Montessori – 1870 – 1952; swoją pracę pedagogiczną zaczynała pracując z dziećmi głęboko upośledzonymi, swoje pomysły przeniosła na grunt przedszkolny

      2. Decroly – 1871 – 1932; metodę zainteresowań opracował na podstawie doświadczeń z pracy z uczniami niepełnosprawnymi

      3. Adler – 1870 – 1937; nowoczesna psychologia, ale też profilaktyka resocjalizacji; stwierdził, że patologie mają swój początek zawsze w rodzinie

      4. Hessen – 1887 – 1950; nigdy nie zajmował się niepełnosprawnymi, ale krytykował pracę pedagogiki specjalnej w Polsce – zbyt duże skupienie jak wyleczyć/ zmniejszyć zamiast myślenia nad tym jak pomóc osiągnąć samodzielność i do czego może się to przydać; współpracował z Grzegorzewską

      5. Joteyko – 1866 – 1928; prof. medycyny; współpracowała z Grzegorzewską, jedna z twórczyń pedologii i wyższej szkoły zwanej Fakultetem Pedagogicznym

   10. Najpierw powstała praktyka pedagogiki specjalnej, a dopiero później powstała teoria i dopiero powstała nauka

   11. 1921 – Katedra Pedagogiki Leczniczej na Uniwersytecie w Brukseli (Decroly)

   12. 1925 – Fakultet Defektologiczny na Uniwersytecie Moskiewskim

   13. 1931 – Katedra Pedagogiki Leczniczej na Uniwersytecie w Zurychu (Hanselmann)

   14. 1922 – PIPS (Falkowski); pierwsza szkoła dla głuchoniemych w Polsce

PEDAGOGIKA NIEPEŁNOSPRAWNYCH INTELEKTUALNIE:

1. Inaczej oligofrenopedagogika

2. Niepełnosprawność intelektualna nie jest chorobą

3. Niedorozwój – oligofrenia (niepełnosprawność wrodzona)

4. Demencja – niepełnosprawność nabyta

5. Przemiany w pojmowaniu niepełnosprawności intelektualnej:

   1. Niepełność intelektualna jest tym samym co choroba psychiczna

   2. Oddzielenie niepełnosprawności intelektualnej od choroby psychicznej (Pinel)

   3. Ludwik Perzyna – bonifrat (zakonnik opiekujący się niepełnosprawnymi; od ich kapturów powstała nazwa „czubki”; do czubków = do bonifratrów)

   4. Niepełnosprawność intelektualna = niedostatek intelektu (do połowy XX w.)

   5. Niepełnosprawność intelektualna = niedostatek intelektu + trudności z przystosowaniem się

6. Początki pedagogiki:

   1. Od zawsze uważano istnienie ludzi upośledzonych umysłowo

   2. Głuptacy, nawiedzeni, szaleńcy, wariaci

   3. Czczeni, eliminowani, ignorowani

   4. W początku XX w. Alfred Binet stworzył test do pomiaru ilorazu inteligencji

   5. William Stern stworzył pojęcie ilorazu inteligencji (IQ)

   6. Wyodrębniono grupę lekko niepełnosprawnych intelektualnie (debilizm), która jest największą grupą niepełnosprawnych intelektualnie

7. Niedorozwój umysłowy:

Dziś	Dawniej	Wiek umysłowy	Wiek społeczny
Lekki	Debilizm	8-12	10
Umiarkowany/znaczny	Imbecylizm	7 – 8	7-8
Głęboki	Idiotyzm	5-6	Do 4

1. Historyczne przyczyny niepełnosprawności intelektualnych:

   1. Demonologiczne (siły nadprzyrodzone)

   2. Animalistyczne (niepełnosprawność jest związana z prokreacją człowieka ze zwierzęciem)

   3. XVIII – poszukiwanie racjonalniejszych przyczyn – choroby duszy i ciała

   4. Przyczyny organiczne – uszkodzenie mózgu

   5. Pierwsza połowa XX w – przyczyny organiczne i kulturowe

2. Aktualne przyczyny niepełnosprawności intelektualnych:

   1. Przyczyny endogenne:

      1. wewnętrzne,

      2. związane z genami,

      3. z dziedziczeniem - nie dziedziczy się upośledzenia a chorobę

      4. np. Zespół Downa, Zespół Edwardsa, Patau, kretynizm, fenyloketonuria

   2. Przyczyny egzogenne:

      1. endropatie - uszkodzenia embrionu;

      2. największe spustoszenie czynni różyczka; jest ona największą przyczyną wad słuchu i mowy

      3. embriopatie aktyniczne szkodliwe promieniowanie,

      4. embriopatie chemiczne - leki, niewłaściwe jedzenie,

      5. embriopatie alkoholowe , FAZ

   3. około porodowe,

   4. nabyte po urodzeniu,

   5. przyczyny kulturowe:

      1. powodują drobną niepełnosprawność,

      2. patologia rodzinna,

      3. niedożywienie

   6. od momentu zapłodnienia aż do śmierci:

      1. Płodowe,

      2. okołoporodowe,

      3. w życiu osobniczym.

3. Instytucje zajmujące się niepełnosprawnymi:

   1. Ośrodki Wczesnej Interwencji - Wczesne oddziaływanie medyczne i psychopedagogiczne w wypadku małych dzieci ( 0-7 lat) z zaburzeniami rozwoju; diagnoza, programy rehabilitacyjne, wspomaganie rodziców i opiekunów

   2. Polskie Stowarzyszenie Na Rzecz Osób Z Upośledzeniem Umysłowym (PSOUU)  -Kiedyś krajowy komitet Pomocy Dzieciom Specjalnej Troski przy TPD - 1963; Stosunkowo nowa instytucja (Około 10 lat)

   3. Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne - Zespoły orzekają o potrzebie kształcenia specjalnego, czyli o tym czy uczeń jest niepełnosprawny, badania mogą być wykonane tylko za zgodą rodziców

   4. Lekka Niepełnosprawność Intelektualna:

      1. szkoły podstawowe,

      2. gimnazja,

      3. szkoły zawodowe,

      4. klasy integracyjne

      5. Nauczenie włączające, indywidualne - konieczność orzeczenia i skierowania;   

   5. Specjalne Ośrodki Szkolno-wychowawcze Głębiej i Głęboko niepełnosprawni intelektualnie:

      1. Przedszkola specjalne (Życia),

      2. Szkoły podstawowe (Życia),

      3. Gimnazja (Życia),

      4. Warsztaty terapii zajęciowej - dla dorosłych, nie otrzymują zapłaty za wykonane czynności

      5. Zakłady Pracy Chronionej - otrzymują pensje za wykonywaną prace

      6. Zespoły Aktywności (aktywizacji) Zawodowej,

      7. Środowiskowe Domy Samopomocy/Dzienne Ośrodki Wsparcia,

      8. Domy Pomocy Społecznej (Do 25 roku życia obowiązek szkolny) rodzice oddają tam swoje dzieci ale z różnych przyczyn

4. JEANVANIER :

   1. 1928,

   2. twórca największych wspólnot integracyjnych na świecie

   3. 1964 - TROSLY koło Paryża - ARKA

   4. (Wspólnota bytowania) - wspólnoty mieszkaniowe, naśladowanie życia pełnosprawnych ;

   5. seksualność osób niepełnosprawnych – nie dopuszczał życia erotycznego;

   6. idee katolickie; 1971 - "Wiara i Światło" - wspólnota świętowania   

???IZA???

TYFLOPEDAGOGIKA:

1. Pedagogika osób z wadą wzroku

2. Klasyfikacja:

   1. Funkcjonalna wad wzroku:

      1. Niewidomi (od urodzenia),

      2. Ociemniali (nagle/stopniowo),

      3. Szczątkowo widzący,

      4. słabo widzący,

      5. Niedowidzący

3. Rozpowszechnienie wad wzroku:

   1. około 20% społeczeństwa - problemy ze wzrokiem,

   2. 60 000 słabo widzących,

   3. natomiast niewidomi stanowią 10 000

4. Przyczyny wad wzroku:

   1. dziedziczenie (20%) - częściej wady wzroku niż słuchu

   2. wrodzone (endropatie, m.in. różyczka)

   3. okołoporodowe - retinopatia - niedowidzenie a nie ślepota,

   4. choroby analizatora wzrokowego (jedlica zaćma, jaskra, nowotwór)

   5. choroby główne (zapalenie opon mózgowych), ospa, szkarlatyna, cukrzyca, zatrucie/urazy mechaniczne, awitaminoza, zmiany starcze.

5. Specyfika rozwoju osób z ciężką wada wzroku:

   1. motoryka (zaburzona, brak stymulacji wzrokowej)

   2. ograniczone naśladownictwo,

   3. lek przed zderzeniem ;

   4. efekt - wady postawy:

      1. hipokinezja - patologiczne ubóstwo ruchu,

      2. blindismy - anormalne stereotypie ruchowe (np. chód bociani)

   5. rozwój intelektualny prawidłowy,

   6. rozwój emocjonalny nieprawidłowy - niska samoocena, frustracje w związku z  ograniczoną możliwością realizacji potrzeb;

   7. efekt, apatia, ucieczka, rezygnacja,

6. pomoc:

   1. rewalidacja (podstawy teoretyczne

      1. kompensacja: teoria wikariatu (dotyk)- teoria błyskawicznych układów strukturalnych (łączenie układów zmysłu - dotyk, słuch, węch)

      2. Zmysł przeszkód widzenie twarzowe  - osoba niewidoma, jeśli przeszkoda jest na wysokości twarzy, to czuje ucisk na linii policzek, skroń, czoło (Istnienie niepotwierdzone naukowo)

   2. rewalidacja - podstawowe zasady praktyczne:

      1. należy jak najwcześniej stwierdzić wadę i jej głębokość ,

      2. twórcza rekompensacja niepełnosprawności,

      3. zwiększenie poczucia własnej wartości,

      4. kształtowanie pozytywnego obrazu niepełnosprawności,

      5. trening wykorzystania reszty widzenia,

      6. lokomocja (samodzielne poruszanie sie, nauka brajla)

7. autodeskrypcja - wersja filmów dla niesłyszących

TYFLOSURDOPEDAGOGIKA :

1. dotyczy, głuchoniewidomych

2. głuchoślepota nie jest prostym złożeniem,

3. brak wzroku i słuchu jest to przykład niepełnosprawności sprzężonej (złożonej, wielorakiej)

4. W Polsce od 1,5 do 15 tyś

5. Przyczyny (najczęstsze):

   1. Embriopatie różyczkowa

   2. Zespół Ushera

   3. Toksoplazmoza + urazy

6. Klasyfikacja głucho ślepoty wg. Towarzystwa Pomocy Gluchoniewidomych:

   1. Słabo widzący – całkowicie niesłyszący

   2. Słabo słyszący – całkowicie niewidzący

   3. Słabo widzący - słabo słyszący

   4. Całkowicie niewidomy – całkowicie niesłyszący (bardzo rzadko)

7. Sposób poznawania osób głuchoniewidomych:

   1. Informacje od samych głuchoniewidomych

   2. Informacje od opiekunów osób głuchoniewidomych

   3. Wiedza z tyflopedagogiki i surdopedagogiki

8. Jacy są głuchoniewidomi:

   1. Trudności w poznaniu świata

   2. Brak skutecznych narzędzi „czarna skrzynka”

   3. Żywa chęć poznania otaczającego ich świata

   4. Rozwój intelektualny raczej prawidłowy, chyba, że nastąpiło uszkodzenie mózgu

   5. Ograniczone spostrzeganie zubaża rozwój poznawczy

   6. Dobra pamięć

   7. Zaburzony rozwój emocjonalny – napady agresji

9. Sposoby komunikacji:

   1. Język migowy

   2. Pismo Brailla

   3. Alfabet Lorma (pismo doręczne)

   4. Specjalne urządzenia techniczne np. dostosowane komputery

10. Podstawowe zasady rehabilitacji:

    1. Jak najwcześniej określić rodzaj i głębokość niepełnosprawności

    2. Zmieść lęk

    3. Opiekun musi zbliżyć się do osoby niepełnosprawnej

    4. Nauka samoobsługi i samodzielności

    5. Nauka poruszania się (lokomocji)

    6. Nauka komunikowania się

    7. Nie rezygnuje się z edukacji

    8. Przygotowanie zawodowe

11. Edukacja:

    1. Instytut Perkinssa w Bostonie

    2. Ośrodek w Zagorsku k. Moskwy

    3. Klasy dla dzieci głuchoniewidomych w Bydgoszczy

PEDAGOGIKA TERAPEUTYCZNA:

1. Pedagogika osób niepełnosprawnych ruchowo i przewlekle chorych

2. Mylnie nazywana pedagogiką leczniczą

3. Twórcy:

   1. Szymon Starkiewicz w 1926 założył pierwsze klasy dla dzieci przewlekle chorych

   2. Janina Doroszewska (pedagog) „Nauczyciel - wychowawca w zakładzie leczniczym”; podział terapii:

      1. Spoczynkowa – stosuje się do dzieci w ciężkim stanie (po operacji, z gorączką, umierające)

      2. Uczynniająca - w wypadku dzieci zdrowiejących (ruchowa, zabawowa, zajęciowa, pracą)

   3. Jan Bogdanowicz (pediatra)w 1947 – PIPS (Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej), dział nauczycieli – wychowawców dzieci przewlekle chorych i kalekich (z Janiną Doroszewską)

4. Polski model (szkoła) rehabilitacji:

   1. Przyjął się w całym świecie

   2. Uważany za powszechny wzór

   3. Rehabilitacja:

      1. Wczesna – rozpoczynać ją możliwie jak najwcześniej (jednocześnie z procesem leczenia)

      2. Powszechna – dostępna dla wszystkich bez wyjątku (nie osiągnięta do tej pory), ale również rozumiana jako obecność rehabilitacji we wszystkich dziedzinach medycyny

      3. Kompleksowa – wieloprofilowe działanie

      4. Ciągła – nie ogranicza się wyłącznie do okresu leczenia, ale jest prowadzona tak długo jak potrzeba

   4. Twórcy:

      1. Wiktor Dega

      2. Mariann Weiss

      3. Aleksander Hulek

   5. Paraolimpiady to nie ruch paraolimpijny

5. Osoby przewlekle chore:

   1. Jest to pojęcie nieostre

   2. Choroba przewlekła:

      1. Długi czas trwania

      2. Łagodniejszy niż choroba ostra przebieg (chyba, że choroba postępuje)

      3. Nie ma gwałtownych objawów

      4. Konieczność stałego monitorowania

      5. Trwałe uszkodzenie organizmu

   3. Model chorowania:

      1. model:

         1. Zachowania prozdrowotne (chęć odzyskania zdrowia)

         2. Antyzdrowotne (przedłużanie świadomie bądź nie trwania choroby)

         3. Pozazdrowotne (zdrowie nie jest żadną wartością)

      2. model:

         1. Destrukcja (całe życie ulega zmianie, zawaleniu)

         2. Nowa forma aktywności (podjęcie innych aktywności z nudów, albo aby poradzić sobie ze stresem)

         3. Ochrona przed trudnościami (jeżeli choroba poprawiła sytuację życiową pacjenta, to będzie on świadomie bądź nie przedłużał trwanie choroby)

   4. Znaczna ilość dzieci jest zagrożonych chorobami przewlekłymi i one również są potencjalnie pod opieką pedagoga specjalnego

   5. Osoby dorosłe powiększają statystyki; są to osoby terminalnie chore, czyli umierające

   6. Jest to grupa porównywalnie tak duża jak grupa niepełnosprawnych umysłowo

   7. Stany emocjonalne u przewlekle chorych:

      1. Lęk: Lęk oligofreniczny – bierze się z niemożności przetworzenia informacji o świecie, bądź zbyt małej ilości tych informacji (u dzieci i dorosłych inaczej)

      2. Gniew:

         1. agresja zewnętrzna - uderzyć kogoś, krzyczeć (inaczej dzieci, inaczej dorośli)

         2. agresja wewnętrzna – próby samobójcze

      3. depresja:

         1. gdy proces leczenia nie daje pożądanych efektów

         2. psychika wyrównana – człowiek udaje, że wszystko jest w porządku, ale jest to tylko pozorny stan i może być zgubny

6. Niepełnosprawność ruchowa:

   1. Zaburzenia w motoryce małej i dużej

   2. Wrodzone zaburzenia lub urazy

   3. Podział:

      1. Pochodzenia mózgowego - MPDz

      2. Pochodzenia rdzeniowego – choroba Heinegomedina

      3. Pochodzenia kostno stawowego – choroby reumatyczne

      4. Amelia – brak lub niecałkowite wykształcenie kończyn

   4. Mózgowe Porażenie Dziecięce:

      1. Nie jest to choroba, ponieważ nie da się jej wyleczyć

      2. Jest to zespół objawów powstałych w okresie rozwojowym

      3. Przyczyny:

         1. uszkodzenie ośrodka ruchu w mózgu (wrodzona, okołoporodowa lub nabyta)

         2. uszkodzenie aparatu ruchu (najczęściej spastyczne – przykurcze rąk, nóg, które uniemożliwiają poruszanie się lecz można je zoperować)

      4. dodatkowe niepełnosprawności, więc jest to niepełnosprawność sprzężona (najczęściej z niepełnosprawnością mowy, ale też słuch, wzrok., intelektualna)

      5. wielopunktowe usprawnianie dzieci z MPDz – zasada kompleksowej rehabilitacji wszystkich zaburzonych sfer

      6. im głębsza niepełnosprawność ruchowa tym większe prawdopodobieństwo niepełnosprawności umysłowej

   5. System Blissa – system komunikacji obrazkowej

PEDAGOGIKA RESOCJALIZACYJNA:

1. Pedagogika osób niedostosowanych społecznie

2. Resocjalizacja – dyscyplina naukowa, teoria i praktyka oddziaływań, których podmiotem są osoby z zaburzeniami w procesie socjalizacji (wykazujące objawy nieprzystawania społecznego, wykolejenia, zachowań przestępczych)

3. Socjalizacja – przystosowanie do adekwatnego funkcjonowania w rolach przypisanych przez społeczeństwo

4. Desocjalizacja – uczenie się norm/ zachowań nieakceptowanych, destruktywna socjalizacja

5. Resocjalizacja – przełamywanie zjawiska desocjalizacji

6. Resocjalizacja jako część pedagogiki specjalnej

7. Jest ona również samodzielną dyscypliną

8. Resocjalizacja ma wymiar:

   1. Teoretyczny – dlaczego ludzie zachowują się w niewytłumaczalny sposób

   2. Praktyczny – metody pracy z

   3. Normatywny – cele, ideały, normy

9. Podmiotem resocjalizacji są:

   1. niedostosowani społecznie, wykolejeni

   2. Niedostosowanie społeczne – zaburzenia emocjonalne o różnych przyczynach wyrażające się w trudności lub niemożności współżycia jednostki z innymi ludźmi

   3. Cechy stałe:

      1. Negatywny stosunek do norm społecznych (prawne/ obyczajowe)

      2. Zachowania o znacznej trwałości

      3. Trudna wewnętrznie sytuacja jednostki (poczucie nieszczęścia) – O.Lipkowski

10. Jedlewski – „istotę resocjalizacji stanowi świadome, dobrowolne i stałe dostosowanie się jednostki do uznawanych powszechnie i obowiązujących w społeczeństwie wymogów moralnych, a także norm postępowania”

11. Norma:

    1. Norma statystyczna, przeciętność – bez oceny, wartościowania

    2. Norma idealna – wartościująca, oceniająca

    3. Normy stanowią ludzie, pojęcie relatywne w zależności od miejsca/ czasu/ poglądów osoby oceniającej

12. Objawy niedostosowania społecznego:

    1. Skala niedostosowania społecznego Lesława Pytki (1984)

    2. Zakwalifikowanie do niedostosowania społecznego arbitralne, zależy od jego nasilenia, zmiany w kwalifikacji (tatuaże, nadużywanie alkoholu)

    3. Niedostosowanie społeczne, a trudności wychowawcze (wczesne objawy wykolejenia)

    4. Zachowania przestępcze (przekroczenie prawa)

    5. Wczesne objawy wykolejenia wg. Ewy Żabczyńskiej

       1. Zachowania przestępcze poprzedzają w. o. w.

       2. Niepowodzenia szkolne, wagary

       3. Ucieczki z domu (Lęk przed karą, namowy kolegów, chęć przygód) będące wyrazem trudnej sytuacji rodzinnej, niebezpieczeństwo demoralizacji

       4. Picie alkoholu (coraz mniej diagnostyczne), zażywanie narkotyków (substancji psychoaktywnych)

    6. Przyczyny niedostosowania społecznego wg. Pytki:

       1. Kontakt dziecka ze środowiskiem (podkulturą) przestępczym

       2. Nagromadzenie obiektywnych trudności w życiu rodziny (choroba, alkoholizm, rozbicie rodziny)

       3. Zaburzenia biopsychiczne u dziecka (uszkodzenie c.u.n – choroba FAZ, uszkodzenia wrodzone)

       4. Niski status ekonomiczny

    7. Podział przyczyn niedostosowania społecznego:

       1. Teorie biologiczne (uszkodzenie systemu nerwowego, czynniki genetyczne np. XYY - nadsamiec), związki z budową człowieka, porą roku/dnia

       2. Teorie psychologiczne (znaczenie osobowości człowieka)

       3. Teorie socjologiczne (wpływ środowiska, kwestie, kulturowe, migracje, mass - media)

       4. Teorie pedagogiczne (przyczyny w błędach i zaniedbaniach szkoły/ rodzinie)

       5. Teoria konwergencji: grupy czynników, dominujące/ towarzyszące – nie ma jednej, konkretnej przyczyny niedostosowania człowieka

    8. Nieletni/ nieletniość:

       1. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z 1982 r

       2. Nieletni – osoba, która popełniła czyn zabroniony karą w wieku między 13, a 17 rokiem życia

       3. Nieletni – osoba, wobec której stosuje się przepisy Ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich

    9. System resocjalizacji nieletnich:

       1. Pogotowie opiekuńczo – wychowawcze – niekoniecznie dla małoletnich; ma również zadania diagnostyczne

       2. Policyjna izba dziecka – zatrzymanie dziecka na kilkugodzinny (doba, dwie) i powrót do domu

       3. Ośrodki diagnostyczno – konsultacyjne – grupa psychologów zajmuje się badaniem przyczyn popełnienia przez dziecko przestępstwa

       4. Młodzieżowe ośrodki wychowawcze – trafiają tam małoletni przestępcy (drobne sprawy) i z tzw. postępowań (np. nagminne wagarowanie)

       5. Młodzieżowe ośrodki socjoterapii – działalność socjologiczna ale też terapeutyczna narkotyki, alkoholizm

       6. Kuratorzy nieletnich/ ośrodki kuratorskie – nadzór nad nieletnim i jego środowiskiem

       7. Schroniska dla nieletnich – „areszty”, w oczekiwaniu na postępowanie

       8. Zakłady poprawcze – najcięższa forma; jedynie przez sąd rodzinny nie skazuje a umieszcza

    10. Dzieje resocjalizacji:

        1. Do XVIII w dzieci karano jak dorosłych

        2. Volter postulat indywidualizacji kary, deklaracja Praw człowieka i obywatela – oskarżenie, aresztowanie wg. Ścisłych reguł 1791 kodeks karny, odrębne procedury do 16 r ż

        3. Pestalozzi, Fellenberg – 1709 Hofwyl założył pierwszy zakład dla biednych io opuszczonych, ale też niedostosowanych społecznie

        4. Kolonie rolne – August de Metzi; praca na roli

        5. Ks. Jan Bosko – odejście od metod represyjnych, wychowanie religijne, ścisły nadzór

    11. Dzieje resocjalizacji w Polsce:

        1. Fryderyk Skarbek:

           1. 1792 – 1866

           2. 1822 – „O poprawie moralnej winowajców w więzieniach” + statut placówki resocjalizacyjnej

           3. 1829 – Instytut Moralnie Zaniedbanych