IMPLANTOLOGIA
Implantologia – dziedzina stomatologii zajmująca się odbudową uzębienia za pomocą elementów wszczepianych w jamę ustną.
Implant (nazwa polska: wszczep stomatologiczny) – element wszczepiony w jamę ustną (najczęściej w kość zębodołową) i zastępujący korzeń zęba.
Jeszcze kilkadziesiąt lat temu implantologia była rzadko stosowana w stomatologii ze względu na częste powikłania i krótki okres używania wszczepów. Obecnie jest dziedziną rozwijającą się bardzo szybko. Dzięki postępom nauki, badaniom i zastosowaniu nowych materiałów w 90% przypadków leczenie tą metodą jest skuteczne. Dlatego też jest bardziej popularne niż tradycyjne leczenie protetyczne. Niestety jednak jest od niego droższe.
Leczenie implantologiczne powinno być przeprowadzane przy współpracy stomatologa chirurga z protetykiem lub przez jedną osobę wyszkoloną w tych dwóch dziedzinach.
Implanty stosowane są, gdy brak jest zębów, na których można osadzać protezy. Zastępują więc korzenie i stanowią połączenie zębów sztucznych z kością.
Mogą służyć jako:
uzupełnienie pojedynczych zębów,
filar do koron, mostów, protez częściowych lub całkowitych,
poprawa stabilności protez.
Stanowią także podstawę w leczeniu przypadków zaniku kości zębodołowej.
Ilość wszczepionych implantów nie musi być równa liczbie brakujących zębów. W przypadku braku jednego zęba wszczepia się jeden implant, jednak przy większych brakach liczbaimplantów jest z reguły mniejsza od liczby brakujących zębów (np. 6 implantów w bezzębnej szczęce).
Implantologia wykorzystuje następujące materiały:
tytan – najlepszy i dlatego najczęściej stosowany,
stopy tytanu,
stopy złota,
stopy chromokobaltowe,
ceramikę (np. szkło ceramiczne).
Materiały te są stosowane w implantologii ze względu na swoją biokompatybilność, czyli tolerancję tkanek organizmu, który nie traktuje ich jak ciał obcych i dlatego nie uruchamia systemu obronnego, który odrzuca obce elementy. Dzięki temu możliwa jest integracja kostna (osseointegracja), czyli całkowite zrośnięcie się kości z implantem, które następuje po kilku miesiącach od jego umieszczenia w kości.
Bardzo ważna jest również odporność tych materiałów na obciążenia.
Implanty to obecnie najnowocześniejszy sposób protezowania. Kosztowny, ale gwarantujący użytkownikowi komfort i bezpieczeństwo. Na lata.
O implantach warto wiedzieć nieco więcej, niżeli tylko to, że doskonale zastępują naturalne zęby.
Przekonanie, że implanty wstawia się raz na zawsze nie do końca jest słuszne. Teoretycznie imitacja zęba jest niezniszczalna. W rzeczywistości jej trwałość zależy od jakości połączenia z kością, od rodzaju zastosowanego materiału oraz rozwiązań technicznych, i od tego, jak użytkownik implantu dba o higienę jamy ustnej. Wprawdzie próchnica nie zniszczy sztucznych zębów, ale zaniedbania higieniczne szybko spowodują rozwój chorób przyzębia, obniżenie linii dziąseł, redukcję kości i w konsekwencji problemy ze stabilnością wszczepu.
Zazwyczaj trwalsze są implanty wszczepiane w dolną szczękę – wynika to z sił działających na wszczepy podczas rozdrabniania pokarmu.
Wbrew popularnej opinii palacze również mogą stać się posiadaczami implantów. Faktem jest, że osoby nałogowo palące papierosy są w większym stopniu narażone na wystąpienie komplikacji po zabiegu wszczepiania. Wynika to z negatywnego oddziaływania nikotyny na mikrokrążenie – tkanki przyzębia i kostna są u palaczy gorzej ukrwione. Sprzyja to rozwojowi stanów zapalnych i powstawaniu problemów w czasie gojenia ran.
Zdrowe kości i dziąsła to warunek konieczny udanej implantacji. Osteoporoza jest przeciwwskazaniem do wszczepiania implantów. By implant prawidłowo zintegrował się z kością i dobrze się trzymał, konieczne jest posiadanie mocnych, zdrowych kości szczęk oraz tkanek przyzębia. Przed wykonaniem wszczepu trzeba wyleczyć stany zapalne dziąseł i inne schorzenia obniżające jakość tkanek otaczających ząb.
Kobiety w ciąży nie powinny poddawać się wszczepianiu implantów – nie można im bowiem podać znieczulenia ze środkami obkurczającymi, które są konieczne do przeprowadzenia zabiegu. Wstawienie implantów można przeprowadzić po porodzie i po zakończeniu karmienia piersią.
Kolor naturalnych zębów nie ma znaczenia dla uzyskania estetycznego efektu końcowego z użyciem implantów. Nowoczesne korony można dobrać tak, że będą idealnie pasować do barwy naturalnych zębów pacjenta.
Implantów nie wstawia się przed ukończeniem 16 roku życia, ponieważ:
- w tym wieku kończy się dopiero proces rozwoju kości szczęk;
- wcześniejsze wszczepianie mogłoby doprowadzić do uszkodzenia zawiązków zębów stałych i do rozwoju wad zgryzu;
- implanty, w przeciwieństwie do zębów naturalnych, w czasie używania ścierają się w minimalnym stopniu – po wielu latach mogłoby się okazać, że sztuczne korony wystają ponad linię zębów naturalnych.
Do zabiegu wszczepiania trzeba się przygotować. Informacji o tym udzieli stomatolog. Najczęściej trzeba:
- dostarczyć informacji o stanie zdrowia kości szczęk i zrobić zdjęcie pantomograficzne, czasem przeprowadzić tomografię komputerową szczęk; jeśli szczęka jest za wąska, by móc wstawić do niej implant, stomatolog zaproponuje jej rozszerzenie;
- wyleczyć afty, zmiany opryszczkowe, stany zapalane przyzębia;
- stosować osłonę antybiotykową na kilka dni przez zabiegiem.
Wstawianie implantu odbywa się w znieczuleniu miejscowym. W czasie zabiegu trwającego ok. 30 min. rozcina się dziąsło, wstawia tytanową śrubkę do kości i zaszywa śluzówkę. Na wystającą ponad dziąsło część nakłada się koronę protetyczną. W początkowym okresie po zabiegu można odczuwać nieprzyjemne rozpychanie dziąsła, które powinno minąć. Gdyby po jakimś czasie objawy się powtórzyły, trzeba iść do dentysty, by sprawdził, czy nie doszło do powikłań.
Nie jest prawdą, że po wstawieniu implantu przez kilka miesięcy chodzi się bez zęba. W czasie integracji wszczepu z kością i gojenia się rany pacjent nosi tymczasową protezę, która może być przytwierdzona do sąsiadujących zębów. Koronę właściwą przeważnie nakłada się po 3 miesiącach od zabiegu na śrubki wszczepione w żuchwę, a po 6 miesiącach na mocowania w szczęce górnej.
Implant można wprowadzić do zębodołu bezpośrednio po ekstrakcji zęba lub wiele lat po niej. Jeśli na skutek upływu czasu doszło do zaniku kości szczęki, konieczne będzie jej uprzednie odtworzenie.
Po wszczepieniu pacjent powinien szczególnie dbać o systematyczną i staranną higienę jamy ustnej. Mycie zębów po każdym posiłku i codzienne używanie nitki dentystycznej powinny stać się standardem i podstawową profilaktyką przeciw uszkodzeniom implantu oraz zębów naturalnych.
Osad nazębny zbiera się również w okolicach implantu. Jego narastanie może doprowadzić do zapalenia implantowego – odpowiednika paradontozy, skutkującego utratą kości i umocowanego w niej wszczepu.
Implanty mogą się nie przyjąć – zdarza się to bardzo rzadko i zazwyczaj odrzucenie wszczepu jest wynikiem rozwoju stanu zapalnego.
Implant dobrze zintegrowany z kością jest na tyle mocny, że daje się nim gryźć twarde pokarmy (suchary, orzechy) – trzeba to robić jednak ostrożnie, by nie przeciążyć wszczepu i nie uszkodzić korony protezy.
Implanty zintegrowane z kością nie bolą i nie powodują dyskomfortu. Bólu można nie odczuwać nawet, gdy wokół tytanowej śrubki dojdzie do rozwoju stanu zapalnego – dlatego konieczne są wizyty u dentysty i regularne kontrolowanie stanu zdrowia tkanek jamy ustnej, by mały stan zapalny nie przerodził się w groźny dla kości i przyzębia destrukcyjny proces.