STOMATOLOGIA

WETERYNARIA W PRAKTYCE

50

www.weterynaria.elamed.pl

LIPIEC-SIERPIEŃ • 4/2008

Implantologia jest jedną z najdynamicz-
niej rozwijających się dziedzin stomato-
logii człowieka. Mimo iż próby wprowa-
dzania allogenicznych i ksenogenicznych
wszczepów w celu likwidacji braków zę-
bowych podjęto już w czasach starożyt-
nych, to jednak właściwy początek współ-
czesnej terapii implantologicznej datuje się
na lata 70. ubiegłego stulecia (6).

Istotny dla medycyny weterynaryjnej jest

fakt, że zarówno w badaniach nad samymi
technikami wprowadzania implantów, pro-
cesami ossteointegracji, jak i w badaniach
odległych skutków leczenia implantolo-
gicznego zwierzęciem modelowym jest pies
(2, 4, 5, 10, 11). Można zatem powiedzieć,
że doświadczenia z zakresu implantów
u psów są dość bogate. Wydaje się, że im-
planty mogą znaleźć zastosowanie u psów,
nie tylko jako zwierząt doświadczalnych, ale
i pacjentów gabinetów weterynaryjnych (8,
12). W piśmiennictwie polskim sporadycz-
nie spotyka się doniesienia poświęcone im-
plantom u psów (8).

R

ODZAJE

IMPLANTÓW

Z punktu widzenia implantologii im-
planty zębowe należą do tzw. implantów

dr n. wet. Maciej Janeczek, specjalista chirurg, lek. stom. Aleksandra Sender-Janeczek*

Katedra Anatomii i Histologii Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu

*

Katedra i Zakład Periodontologii Akademii Medycznej we Wrocławiu

Abstract

The tooth implants can be used in ve-
terinary stomatology. The article descri-
bes the tooth implantation procedure in
dog. The issue of the implantation was
described in connection with the exam-
ple of the Ossteotite

®

system.

Key words

dog, implant, tooth, stomatology, Osste-
otite

®

system

Streszczenie

Implanty zębowe mogą znaleźć zasto-
sowanie w stomatologii weterynaryjnej.
Artykuł omawia procedurę implantacji
u psa. Zagadnienie implantologii opisano
na przykładzie systemu Ossteotite

®

Słowa kluczowe

pies, implant, ząb, stomatologia sys-
tem Ossteotite

®

otwartych, które przechodzą przez bło-
nę śluzową, kontaktując się ze środo-
wiskiem jamy ustnej. Biorąc pod uwagę
lokalizację, dzielimy je na: wewnątrz-
śluzówkowe, podokostnowe i śródkost-
ne. Ze względu na czas wszczepienia
wyróżniamy implantację bezpośrednią
i odroczoną. Z kolei z uwagi na prze-
bieg procesu gojenia dzielimy je na go-
jenie jednoetapowe i dwuetapowe (pod-
śluzówkowe). Gojenie przez śluzówkowe
umożliwia zastosowanie obciążenia pier-
wotnego.

B

UDOWA

IMPLANTU

Implant cechuje się biokompatybilnością
oraz długą żywotnością. Materiały, z któ-
rych jest wykonany, sprzyjają proceso-
wi ossteointegracji. Ossteointegracja to
proces, w rezultacie którego dochodzi do
połączenia tkanki kostnej z powierzchnią
implantu, co warunkuje jego odpowied-
nią stabilność (3, 7). Implant składa się
z następujących części:

• części śródkostnej,

• części poddziąsłowej,

• protetycznego filaru naddziąsłowego,

• suprastruktury protetycznej (proteza).

Implantologia

Implantologia

w stomatologii weterynaryjnej

w stomatologii weterynaryjnej

fot. Shutters

tock

STOMATOLOGIA

WETERYNARIA W PRAKTYCE

52

www.weterynaria.elamed.pl

LIPIEC-SIERPIEŃ • 4/2008

Oczywiście poszczególne firmy stosu-

ją w swoich systemach własne nazew-
nictwo.

W

SKAZANIA

Wskazaniem do leczenia implantolo-
gicznego jest występowanie braków zę-
bowych. Wydaje się, że w odniesieniu do
weterynarii możliwa jest likwidacja poje-
dynczych braków w uzębieniu. Leczenie
można przeprowadzić zarówno w sytu-
acji braku zawiązka (ryc. 1), jak również
w sytuacji, kiedy doszło do utraty zęba.
Można także zastosować takie leczenie
po uprzedniej ekstrakcji zęba.

K

LASYFIKACJA

PACJENTÓW

I

DIAGNOSTYKA

Leczenie implantologiczne obejmuje wie-
le procedur, z których zdecydowana więk-
szość przeprowadzana jest w znieczuleniu

głębokim. Należy dokładnie ustalić stan
ogólny zdrowia pacjenta, przeprowadzając
dokładne badanie kliniczne, a także bada-
nie biochemiczne surowicy krwi. Prze-
wlekłe choroby nerek, wątroby i trzustki
są czynnikami dyskwalifikującymi pa-
cjentów. U zwierząt chorych na cukrzy-
cę należy liczyć się z powikłaniami natu-
ry ogólnochirurgicznej, typowymi dla tej
choroby. Także w przypadku chorób no-
wotworowych oraz chorób o podłożu
dysfunkcji układu immunologicznego nie
można wykorzystać techniki implantolo-
gicznej. Za przeciwwskazanie należy tak-
że uznać stałe przyjmowanie steroidów.
Podobnie, jeśli utrata zęba spowodowana
była miejscową chorobą przyzębia, należy
rozważyć możliwość i celowość leczenia
tą metodą. Ważnym elementem klasyfi-
kacji pacjenta jest ocena stanu i grubości
kości, co przeprowadza się badaniem ra-

diologicznym. Przebieg leczenia implan-
tologicznego omówiony zostanie na przy-
kładzie systemu Ossteotite

®

NT firmy 3I.

Ze względów technicznych (długość im-
plantu) konieczne jest, aby grubość blasz-
ki kostnej nad kanałem żuchwy (canalis
mandibulae) wynosiła przynajmniej 9 mm.
Modelowym przykładem jest przypadek
18-miesięcznego psa rasy wyżeł niemiec-
ki, z którego leczenia pochodzą zamiesz-
czone w niniejszym artykule ryciny.

Faza I
Etap ten przeprowadza się w znieczule-
niu ogólnym. Odsłania się wyrostek zę-
bodołowy w miejscu, w którym zostanie
wprowadzony implant, poprzez odpre-
parowanie raspatorem płatów śluzówko-
wo-okostnowych, po uprzednim nacięciu
śluzówki. Dalsze postępowanie obejmu-
je wykonanie ubytku w warstwie korowej

Ryc. 1. Widoczny brak zęba P4 żuchwy
Ryc. 2. Przygotowywanie łoża dla implantu
Ryc. 3. Łącznik
Ryc. 4. Zreponowany płat śluzówkowo-dziąsłowy

z widocznym łącznikiem

Ryc. 5. Indywidualna łyżka wyciskowa

na modelu czaszki

Ryc. 6. Pobieranie wycisku
Ryc. 7. Zacementowana korona

1

2

3

4

5

6

7

STOMATOLOGIA

WETERYNARIA W PRAKTYCE

54

www.weterynaria.elamed.pl

LIPIEC-SIERPIEŃ • 4/2008

kości w celu oznaczenia miejsca wpro-
wadzania implantu wiertłem typu różycz-
ka. Następnie wykonuje się w kości ka-
nał wiertłem wstępnym (ang. initial twist
drill) przy szybkości obrotów 1200 rpm.
Po wykonaniu kanału wprowadza się do
niego znacznik kierunkowy (ang. direc-
tion indicator) (ryc. 2, s. 52) w celu okre-
ślenia, czy został on wykonany pod pra-
widłowym kątem. Następnie wykonuje się
szereg wierceń w celu poszerzenia i opra-
cowania kanału. Używa się m.in. wiertła
pilotowego (ang. pilot drill), które kształ-
tuje część górną łoża implantu. Kolej-
nym krokiem jest wprowadzenie implan-
tu (15-20 rpm) (ryc. 3, s. 52). W implant
wprowadza się łącznik. Płaty śuzówko-
wo-okostnowe zespala się nićmi wchła-
nialnymi (ryc. 4, s. 52). W tej fazie leczenia
można wprowadzić osłonę antybiotykową
(np. amoksycylina z kwasem klawulono-
wym) oraz podawać niesterydowe środki
przeciwzapalne (np. meloksykam). Łącz-
nik odgrywa istotną rolę w procesie go-
jenia błony śluzowej oraz jej kształtowa-
nia (9).

Faza II
Także ta faza odbywa się w znieczuleniu
ogólnym. Warunkiem jej przeprowadzenia
jest wygojenie ran po wszczepieniu implan-
tu. Czas jej trwania wynosi około 15 min.
Wyciski bierzemy przynajmniej z 3 łuków
zębowych: obu łuków strony, gdzie moco-
wana będzie korona, oraz łuku przeciw-
ległego, aby móc wiernie odzwierciedlić
sytuację anatomiczną (ryc. 5 i 6, s. 52). Po-
zwala to na stworzenie precyzyjnego mo-
delu łuków zębowych oraz przygotowanie
przez protetyka korony o odpowiednim
kształcie. Przed przystąpieniem do reali-
zacji fazy II postępowania należy wykonać
indywidualne łyżki wyciskowe. Do samego

wycisku służą masy silikonowe, ze względu
na ich dużą precyzję. Masy alginatowe nie
zdają w tym wypadku egzaminu.

Faza III
Etap ten polega na osadzeniu i zacemento-
waniu korony przy użyciu cementu szkło-
jonomerowego chemoutwardzalnego.

Przeprowadzanie zabiegu implantacji

wymaga dostosowania procedur z regu-
ły wdrażanych i zalecanych w przypadku
człowieka do potrzeb weterynaryjnych.
W opisywanej procedurze przykręcono
łącznik w fazie I oraz obciążono implant
już po 2 miesiącach. W przypadku czło-
wieka ostateczne uzupełnienie protetycz-
ne wykonuje się pomiędzy 12. a 25. tygo-
dniem od zabiegu implantacji (1).

Kontrola przeprowadzona po 12 mie-

siącach od zabiegu wykazała prawidłowy
stan korony zęba, implantu oraz okolicz-
nych tkanek twardych i miękkich.

‰

Piśmiennictwo
1. Drago C.J., Del Castillo R.A.: Retrospektywna

analiza implantów Osseotite NT w praktyce kli-
nicznej. „Quintessence”, 2006, 4, 287-294.

2. Eicsson I., Persson L.G., Berglundh T.,

Marinello C.P., Lindhe J., Klinge B.: Dif-
ferent types of inflammatory reactions in peri-
implant soft tissues. “J. Clin. Periodontol.”,
1995, 22, 255-261.

3. Gehrke P.: Mechanizmy integracji kostnej –

jak biotechnologia może przyczynić się do przy-
spieszenia osteogenezy. „Implants”, wydanie
specjalne.

4. Herman J.S., Cochran D.L., Nummiko-

ski P.V., Buser D.: Crestal one chnges around
titanium implants. A radiographic evaluation
of nonloaded nonsubmerged and submerged
implants in the canine mandible. “J. Perio-
dontol.”,1997, 68, 1117-1130.

5. Herman J.S., Buser D., Schenk R.K.,

Schoolfield J.D., Cochran D.L.: Biologic

width around one and two-piece titanium im-
palnts. A histometric evauation of nonload-
ed nonsubmerged and submerged implants in
the canine mandible. “Clin. Oral. Implants.
Res.”, 2001, 12, 559-571.

6. Jundzil-Bieniek E., Maciejewska I.: Implan-

tologia – od starożytności do współczesności.
„Implantoprotetyka”, 2006, 1, 35-40.

7. Neugebauer J., Karapetian V.E., Scheer M.,

Zöller J.: Aktualne aspekty osteointegracji.
„Implants“, 2006, 2, 9-12.

8. Niedzielska I., Skowronek J., Niedziel-

ski Z.: Odbudowa protetyczna wrodzonego
braku zawiązków zębów przedtrzonowych
psa na implantach systemu Alpha Bio. Opis
przypadku. „Med. Wet.”, 2004, 60 (9),
946-947.

9. Stupka M.: Rola łącznika gojącego w kształto-

waniu estetycznego rąbka dziąsłowego na przy-
kładzie różnych systemów implantologicznych.
„Implantoprotetyka”, 2006, 1, 25-27.

10. Todescan F., Pustiglioni F., Imbronito A.,

Albrektsson T., Gioso M.: Influence of the
micrograph in the peri-implant hard and sof tis-
sues. A histometric study in dogs. “Int. J. Oral
Maxillofac. Implants”, 2002, 17, 467-472.

11. Veis A.A., Papadimitriou S., Trisi P., Tsir-

lis A.T., Parissis N.A., Kenealy J.N.: Osse-
ointegration of Osseotite

®

and machined-co-

vered titanium implants in membrane-covered
critical-sized defects: A histologic and histome-
tric study in dogs. “Clin. Oral Impl. Res.”,
2007, 18 (2), 153-160.

12. Wilson G.J., Peek G.J., Divitini J.A., Good-

man S.: Single tooth replacement using osseo-
integrated implant in dog. “Aust. Vey. Pract.”,
1998, 28 (3), 112-122.

dr n. wet. Maciej Janeczek

Katedra Anatomii i Histologii

Wydział Medycyny Weterynaryjnej

Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

51-631 Wrocław, ul. Kożuchowska 1/3

e-mail: [e-mail]

r e k l a m a