Pretérito Anterior - Hiszpański Czas Zaprzeszły
Hiszpański czas Pretérito Anterior to Czas Zaprzeszły, służy on jak sama nazwa wskazuje to wyrażania czynności w przeszłości, która wydarzyła się przed inną czynnością mającą miejsce również w przeszłości. We współczesnym języku hiszpańskim użycie tego czasu jest coraz rzadsze. W tym artykule podobnie jak we wszystkich innych w rozdziale Czasy Hiszpańskie mówimy o czasie funkcjonującym w trybie Modo Indicativo. Konstrukcja tego czasu jak również zasady jego użycia są dosyć proste. Całość sprawdza się do odmiany czasownika haber w czasie Pretérito Perfecto Simple lub Pretérito Indefinido - pełni on w zdaniu funkcję tzw. czasownika posiłkowego (jeżeli uczyłeś się angielskiego jest to np. odpowiednik had w czasie Past Perfect). Następnie stawia się czasownik właściwy w postaci Participios Pasado. Więcej na temat konstrukcji i użycia tego czasu znajdziesz w poniższym artykule.
Cuando hube termindo de pasear, me fui a casa. - Kiedy skończyłem spacerować, poszedłem do domu.
Salieron del mercado en cuanto hubieron comprado todo. -Wyszli ze sklepu kiedy jak tylko kupili wszystko.
KONSTRUKCJA ZDANIA
(Podmiot) + Pretérito Perfecto Simple o Pretérito Indefinido del verbo auxiliar HABER + Participio Pasado + dopełnienie. |
---|
Podmiot podobnie jak w języku polskim występuje opcjonalnie.
Dopełnienie to tzw. reszta zdania.
Pretérito Perfecto Simple de HABER jest to czasownik posiłkowy HABER odmieniany w Pretérito Perfecto Simple de Indicativo.
Participio Pasado to imiesłów bierny danego czasownika opisujący akcję, którą chcemy wyrazić w zdaniu w Pretérito Anterior.
Pretérito Perfecto Simple de HABER
Odmiana HABER przez osoby w Pretérito Perfecto Simple de Indicativo |
---|
yo |
tu |
el/ella/Vd. |
nosotros/-as |
vosotros/-as |
ellos/ellas/Vds. |
Participios Pasado
Większość imiesłowów biernych w języku hiszpańskich tworzy się bardzo prosto wedle poniższej zasady:
CANTAR | CANTADO |
---|---|
BEBER | BEBIDO |
VIVIR | VIVIDO |
czyli jeżeli w zależności od końcówki czasownika dokonujemy następującej zamiany:
AR => ADO
ER, IR => IDO
Oprócz regularnie tworzonych Participio Pasado istnieją również nieregularne, poniżej przedstawiamy tabelkę najpopularniejszych, nieregularnych Partcipio Pasado :
SER | SIDO | BYĆ |
---|---|---|
VER | VISTO | WIDZIEĆ |
PONER | PUESTO | KŁAŚĆ |
ESCRIBIR | ESCRITO | PISAĆ |
ABRIR | ABIERTO | OTWIERAĆ |
VOLVER | VUELTO | WRACAĆ |
HACER | HECHO | ROBIĆ |
ROMPER | ROTO | ŁAMAĆ |
DECIR | DICHO | MÓWIĆ |
ZASTOSOWANIE
Preterito Perfecto (Perfecto Compuesto) używamy w następujących przypadkach:
Do wyrażania czynności, która miała miejsce w przeszłości i wydarzyła się przed inną czynnością w przeszłości. Pojawia się tutaj tzw. za przeszłość zdarzenia. Jeżeli ktoś uczył się już angielskiego czas ten można porównać z zastosowaniem czasu Past Perfect.
Tan pronto como hubieron recibido los regalom, empezaron a abrirlos. (Jak tylko otrzymali prezenty, zaczęli je rozpakowywać.) |
---|
Después que hubieron ganado, se fueron a la fiesta. (Zaraz po tym jak wygrali, poszli na imprezę.) |
---|
PYTANIA I PRZECZENIA
Tworzenie pytań w języku hiszpańskim jest stosunkowo łatwe. Pytania tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją, podmiot jest najczęściej pomijany, ponieważ już sam odpowiednio odmieniony czasownik posiłkowy wskazuje nam adrestata pytania.
¿(PODMIOT) + Pretérito Perfecto Simple de HABER + Participio Pasado +...? por ejemplo: ¿(Él) de verdad se acostó tan pronto que hubo terminado de cenar? |
---|
Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą NO, które stawiamy między podmiotem, a czasownikiem posiłkowym HABER odpowiednio odmieniony. Jeżeli, nie używamy podmiotu to analogicznie NO trafia na początek zdania przed czasownik posiłkowy. Podobna sytuacja ma miejscę w momencie odmiany czasowników zwrotnych w tym czasie.
(PODMIOT) + NO + Pretérito Perfecto Simple de HABER + Participio Pasado +... por ejemplo: No comí la ensalada hasta que no me sirvieron el agua. |
---|
ODMIANA CZASOWNIKA ZWROTNEGO
Postanowiłem przedstawić tutaj również przykładową odmianę czasownika zwrotnego w Pretérito Anterior ponieważ jest ona inna niż w czasach teraźniejszych. W zasadzie wszystko sprowadza się do tego, że Zaimek Zwrotny ( Pronombres Reflexivos ) odpowiednio odmieniony wędruje przed czasownik posiłkowy HABER( również odpowiednio odmieniony ), natomiast po Pretérito Perfecto Simple de HABER znajduje się czasownik właściwy przyjmujący formę Imiesłowu Biernego ( Participio Pasado ).
Odmiana LEVANTARSE w Pretérito Anterior |
---|
yo |
tu |
el/ella/Vd. |
nosotros/-as |
vosotros/-as |
ellos/ellas/Vds. |
OKREŚLNIKI CZASU
Mówiąc o zastosowaniu czasu Pretérito Anterior należy zwrócić uwagę na charakterystyczne dla tego czasu określniki:
APENAS | LEDWO, ZALEDWIE |
---|---|
ASÍ QUE | TAK WIĘC |
EN CUANTO | JAK TYLKO |
ENSEGUIDA QUE | JAK TYLKO |
LUEGO QUE | POTYM JAK |
TAN PRONTO COMO | JAK TYLKO, TAK SZYBKO JAK |
UNA VEZ QUE | JAK TYLKO |